علم سرامیک

کيل مصرف مواد وارداتی

کاشی دیوار
ردیف	مواد مصرفی	مقدار مصرف در یک مترمربع	درصد ضایعات	جمع
1.	لعاب يا فريت	1000	20	1200
2.	انگوب	300	20	360
3.	رنگ	50	20	60
4.	پودر چاپ و لعاب پودري	50	20	60
5.	کائولن و بال کلي	200	20	240
6.	انواع چسب (فيکساتيو و چسب CMC)	20	10	22
7.	سيليکات زيرکونيم	100	20	120
8.	روانساز	200	20	240
9.	والاستونيت	100	10	110
10.	گلوله و جداره	30	10	33

کاشی گرانتی طرح دار(فول بادی)
ردیف	مواد مصرفی	مقدار مصرف در یک مترمربع	درصد ضایعات	جمع
1.	انواع رنگ	200	20	240
2.	کائولن و بال کلي	6000	20	7200
3.	روانساز	200	20	240
4.	گلوله و جداره	160	10	176
5.	نفوذ دهنده و نمکهای محلول	200	10	220

کاشی کف و کاشی پرسلان لعاب دار
ردیف	مواد مصرفی	مقدار مصرف در یک مترمربع	درصد ضایعات	جمع
1.	آلومین	30	20	36
2.	کائولن و بال کلي	200	20	240
3.	سیلیکات زیرکونیم	200	20	240
4.	کربنات باریم	30	20	36
5.	انواع چسب (فیکساتور و چسب CMC)	20	10	22
6.	والاستونیت	100	20	120
7.	لعاب پودری و پودر چاپ	50	20	60
8.	گلوله و جداره	30	20	36
9.	رنگ	50	20	60
10.	لعاب یا فریت	1000	20	200
11.	انگوب	300	20	360
12.	تری پلی فسفات	200	10	220

کاشی گرانتی سوپر وایت
ردیف	مواد مصرفی	مقدار مصرف در یک مترمربع	درصد ضایعات	جمع
1.	کائولن و بال کلي	6000	20	7200
2.	روانساز	200	20	240
3.	گلوله و جداره	160	10	176
4.	نفوذ دهنده	200	10	220
5.	سیلیکات زیرکونیم	1250	20	1500

توضيح:کاشي گرانيت سوپروايت به کاشي اتلاق مي شود که کاملاً سفيد است و در آن هيچ نوع ، رنگ بدنه استفاده نمي شود.

کاشی گرانتی تمام رنگی ( کلی بدنه رنگی می باشد)

ردیف	مواد مصرفی	مقدار مصرف در یک مترمربع	درصد ضایعات	جمع
1.	رنگ	1250	20	1500
2.	بالی کلی و کائولن	6000	20	7200
3.	روانساز 200	200	20	240
4.	گلوله و جداره	160	10	176
5.	نفوذ دهنده	200	10	220

کیل مصرف بسته بندی کاشی و سرامیک
ردیف	مواد مصرفی	وزن (گرم)	توضیحات
1.	کاغذ رو برای هر متر مربع کاشی	60
2.	کاغذ زير براي هر مترمربع کاشي	60
3.	کاغذ فلوت براي هر مترمربع کاشي	90
	جمع کل براي هر مترمربع کاشي با در نظر گرفتن ضايعات 10%	210
4.	چسب کارتن براي هر مترمربع کاشي	0.9
5.	تسمه کارتن براي هر متر مربع کاشي	10
6.	تسمه پالت هر متر مربع کاشي	4
7.	نايلون شرينگ کارتن هر متر مربع کاشي	35
8.	نايلون شرينگ پالت هر متر مربع کاشي	20
9.	نبشي مقوايي هر متر مربع کاشي	0.05	هر عدد نبشی یک متر
10.	بست فلزي هر متر مربع کاشي	0.2	هر 5 مترمربع یک بست لازم دارد.

بازدید:

+ نوشته شده در دوشنبه سوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 8:55 توسط مهندس ایمان رستگار |

نگاهي به آمارهاي کاشي وسراميک ايران در سال 1390

نگاهي به آمارهاي کاشي وسراميک ايران در سال 1390
1	شرح	مقدار	رتبه در جهان
2	تولید	حدود 450 ميليون متر مربع	4
3	مصرف	حدود 375 ميليون متر مربع	4
4	صادرات	68 ميليون متر مربع	5
5	ارزش صادرات	290 ميليون دلار	---
6	میزان واردات	10/2 ميليون متر مربع	---
7	ارزش واردات	28/6 ميليون دلار	---
8	سرمایه گذاری صورت گرفته	بيش از 3/5 ميليارد دلار	---
9	تعداد واحدهای تولیدی	بيش از 100 واحد	---
10	اشتغال به کار مستقیم و غیر مستقسم	بيش از300 هزار نفر	---
11	ظرفیت نصب شده و اسمی تولید	570 ميليون متر مربع	---
12	سرانه تولید	6 متر مربع	---
13	سرانه مصرف	5 متر مربع	---
14	استفاده از ظرفیت نصب شده	78 درصد	---

بازدید:

+ نوشته شده در دوشنبه سوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 8:54 توسط مهندس ایمان رستگار |

اولین همایش تخصصی الکتروسرامیک

چهارشنبه دوم اسفند 1391

محل برگزاری: پژوهشگاه مواد و انرژی

مهلت ارسال چکیده: 5 مهرماه 1391

ایمیل ارسال چکیده: elcers91@icers.org

حامیان همایش:

دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

سازمان تحقیقات و جهادخودکفایی نیروی دریایی سپاه

پژوهشگاه مواد و انرژی

+ نوشته شده در دوشنبه سوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 8:54 توسط مهندس ایمان رستگار |

نشريه سراميك و ساختمان

معرفي نمايشگاه هاي صنعت كاشي و سراميك دنيا

1- نشريه سراميك و ساختمان نماينده انحصاري نمايشگاه سراميك چين 2012

According to the authoritative instruction by Chinese government, 2012 China International Ceramics Industry Exhibition (CERAMICS CHINA 2012), which was originally scheduled on May 28-31, 2012 in Pazhou Complex of Guangzhou, has to be postponed till November this year.

تغيير تاريخ برگزاري اين نمايشگاه و موكول شدن آن به ماه نوامبر به دليل تغيير عامل برگزار كننده نمايشگاه است كه قرار بود توسط شركت هاي Unifair و mommybabyexpo برگزار شود. دولت چين برگزاري نمايشگاه در ماه مي (28 تا 31 ماه مي 2012) با محوريت سراميك را همانند سال گذشته برعهده شركت CCPITBM قرار داده است و لذا اين نمايشگاه مطابق برنامه تعيين شده برگزار خواهد شد.

شركت هاي Unifair و mommybabyexpo نيز نمايشگاه مشابهي در ماه نوامبر برگزار خواهند نمود كه اطلاعات آن از طريق همين سايت اعلام خواهد شد.

براي كسب اطلاعات بيشتر:

Rm. 802-804, Daxin Building
No. 538 Dezheng North Road
Guangzhou 510045
P. R. China
Tel: 0086 20 8327 6369 / 8327 6389 ext 832
Fax: 0086 20 8327 6330 / 8327 6350
Mob: 0086 136 3136 8969
E-mail: michael@unifair.com
Msn: michaelhhp@hotmail.com
Skype: michaelhhpn
Website:
www.unifair.com
www.ceramicschina.com.cn
www.mommybabyexpo.cn

اطلاعات بيشتر در خصوص نمايشگاه چين

2- نمايشگاه سراميتك آلمان - مونيخ (CERAMITEC 2012)

نمايشگاه سراميتك آلمان به صورت دوره هاي سه ساله در شهر مونيخ آلمان برگزار مي شود. اين نمايشگاه به معرفي تكنولوژي هاي برتر در زمينه كاشي، سراميك،چيني بهداشتي، سراميك هاي صنعتي، آجر و مواد اوليه و مواد برتر مي پردازد. ماشين الات صنعت سراميك و كاشي و آجر و چيني بهداشتي در اين نمايشگاه عرضه مي شود. اين دوره از نمايشگاههاي سراميتك از تاريخ 22 تا 25 ماه مي 2012 در شهر مونيخ برگزار مي شود.

اتاق بازرگاني ايران و آلمان خدمات مفيدي براي دوستاني كه تمايل به شركت در اين نمايشگاه دارند ارائه مي نمايد.

نشريه سراميك و ساختمان به عنوان حامي مطبوعاتي اين نمايشگاه در هر دوره از اين نمايشگاه به عنوان غزفه گذار شركت می نماید.

www.ceramitec.de

3- نمایشگاه تکنارجیلای ایتالیا

این نمایشگاه هر دو سال یکبار در شهر زیمنی ایتالیا برگزار می شود. نمایشگاه تکنارجیلا در سال 2012 از تاریخ 24 الی 28 سپتامبر 2012 دایر است.

برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانید به وبسایت زیر مراجعه نمایید.

www.tecnargilla.it

نشريه سراميك و ساختمان به عنوان حامي مطبوعاتي اين نمايشگاه در هر دوره از اين نمايشگاه به عنوان غزفه گذار شركت می نماید.

این نمایشگاه به عرضه نوآوری های صنعت کاشی،‌سرامیک، چینی بهداشتی، مواد اولیه و ماشین آلات این صنایع می پردازد.

4- نمایشگاه CEVISAMA اسپانیا

این نمایشگاه همه ساله در شهر والنسیای اسپانیا برگزار شده و جزو معتبرترین نمایشگاه های صنایع کاشی و سرامیک می باشد. در این نمایشگاه شرکت های تولیدی کاشی و سرامیک محصولات نوین خود را به عرضه نمایش می گذارند. در این نمایشگاه هر دو سال یکبار شرکت های عرضه کننده تکنولوژی و ماشین آلات و مواد اولیه نیز حضور می یابند.

نمایشگاه امسال از تاریخ 7 الی 10 فوریه 2012 برگزار خواهد شد.

نشریه سرامیک و ساختمان در این نمایشگاه نیز حضور دارد.

www.cevisama.com

5- نمایشگاه CERSAIE ایتالیا

این نمایشگاه هر سال در شهر بولونیای ایتالیا برگزار می شود. در این نمایشگاه شرکت های تولیدی کاشی و سرامیک محصولات نوین خود را به عرضه نمایش می گذارند. هم چنین شرکت های عرضه کننده محصولات ساختمانی نظیر شیرآلات، سرویس های بهداشتی، شرکت های خدماتی کاشی و سرامیک، لابراتورها و ... نیز در این نمایشگاه حضور دارند. این نمایشگاه یکی از معتبرترین نمایشگاه ها در حوزه کاشی و سرامیک و البته برای تولیدکنندگان این محصولات می باشد. در این نمایشگاه شرکت های عرضه کننده ماشین آلات حضور ندارند.

در نمايشگاه 2011 بنابر اعلام نمايشگاه تعداد بازديدكنندگان نيز با رشد 8/0 درصدي به 113165 رسيد كه از اين ميان بازديدكنندگان بين‌المللي با افزايش 8/3 درصدي به 45616 نفر رسيدكه اين ميزان حدود 40 درصد از كل را نشان مي‌دهد كه رقم بسيار بالايي است.

سي امين دوره نمايشگاه چرساي از تاريخ 25 تا 29 سپتامبر 2012 برگزار خواهد شد.

http://www.cersaie.it

6- نمایشگاه های صنایع سرامیک و صنعتی پیشرفته و علم سرامیک

شما می توانید برای مشاهده لیست اسامی نمایشگاه های سرامیک های پیشرفته اینجا را کلیک نمایید.

+ نوشته شده در دوشنبه سوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 8:52 توسط مهندس ایمان رستگار |

[4] سفالینه‌ها تا پایان هزاره اول


		سفالینه‌ها تا پایان هزاره اول

در هزارهٔ هشتم ق.م ساکنان گنج دره هرسين از سفال ساده و پوک استفاده مى‌شده است و تنديس‌هاى بارورى و جانورى و توتم مى‌ساخته‌اند. مانند تپه‌سراب و تپه‌آسياب کرمانشاه.

در تپه يحيى واقع در جنوب شرقى ايران در ۲۵۰ کيلومترى جنوب کرمان، ضمن هزارهٔ پنجم محصولات سفالى مورد معامله قرار مى‌گرفته است. مجسمه‌هاى گلى که با مهارت هنرى جالبى ساخته شده و گاهگاهى حجارى روى سنگ و از همه مهمتر سفال‌هاى منقش که گوياى پيشرفت ايدئولوژى و باورهاى ديني، اطلاعات کيهان‌شناسي، و حتى دگرگونى پندارهاى زيباشناسى و سبک‌هاى هنرى از آثار بدست‌آمده هزاره‌هاى ششم الى چهارم ق.م ساکنين اين منطقه است. و همراه با تکميل نقوش هندسي، به‌موضوع‌هايى درباره حيوانات و گياهان در کنار تصوير انسان‌ها بچشم مى‌خورند. و تل ابليس که در شمال تپه يحيى واقع مى‌باشد، توليدات صنعتى خود را به بمپور و خوراب در بلوچستان، تپه يحيي، شوش، شهر سوخته در سيستان، تورنگ تپه در گرگان و تپه حصار دامغان صادر مى‌کردهاست.

حفريات موشه‌لان اسماعيل‌آباد واقع در هفتاد کيلومترى غرب تهران، بين کرج و هشتگرد و در شش کيلومترى غرب، نيگى امام، آثارى از اواخر هزاره پنجم و اوايل هزارهٔ جهارم ق.م را کشف نمود. اين سفال‌ها داراى پوسته درخشان و داراى نقش هستند. نقش‌ها با قلم سياه است و اولين گام در نقاشى زيرلعاب مى‌باشد. بيشتر نقوش گياهى و هندسى است و شکل ظروف کروى و بيضوى و زنبيلى شکل است. و مشابهتى با سفالينه‌هاى مشابه خود در قره‌تپه شهريار و زاغه دشت قزوين دارد.

با پيدايش خط و آغاز شهرنشيني، سفال منقوش ارزش نمادين خود را از دست داد. ضمن هزاره‌هاى چهارم و سوم ق.م در مناطق گوناگون ايران روستاهاى پهناورى پديد آمد، مانند چپگاپاخان در لرستان، بمپور در بلوچستان، تورنچ تپه در گرگان، شهر سوخته در سيستان و غيره. در اين مکان‌ها، توليدات صنعتى و مبادلات گسترده و روابط بازرگانى پيشرفته‌اى برقرار بود.

گلدان سفالي، تپه هاى گيلان، هزاره سوم قبل از ميلاد

سفال خاکستري، ري، هزاره دوم قبل از ميلاد

طبق مدارک موجود، از اواخر هزارهٔ چهارم تا اواسط هزارهٔ دوم ق.م ميان محوطه‌هاى باستانى شرق ايران، روابط فرهنگى فشرده‌اى برقرار بوده است.

در پايان هزارهٔ چهارم ق.م نخستين گل‌نبشته‌ها بکار مى‌رفته و گزارش‌ها حاکى از کاربرد وسيع مهرهاى استوانه‌اى و گل‌نبشته‌هاى عددى مهر خورده در لايه‌هاى ۱۷-۱۸ شوش، چغاميش و گودين در فلات ايران است.

در آغاز هزارهٔ سوم ق.م به بعد در سنت‌هاى سفالگرى شوش تغييرى ناگهانى روى مى‌دهد. در اين هنگام در بين‌النهرين، دهلران و شمال پشت کوه پيشرفت سنت‌هاى سفال قديم‌تر ادامه داشت. در اين هنگام در شمال شرق ايران، در تپه‌حصار و دشت گرگان، ظروف يک رنگ سياه بشکل کوزه‌هاى گردن دراز و جام و تنگ، جانشين ظروف منقوش شد.

در اوايل هزارهٔ دوم ق.م بسيارى از مراکز به دلايل نامعلومى از ميان رفته و بعضى از آنها به ويرانه تبديل شده‌اند مانند بمپور، شهرسوخته، يحيي، حصار و چند مکان ديگر.

بنابر نظريه بعضى از باستان‌شناسان در اوايل هزارهٔ سوم ق.م در منطقهٔ انتهايى بين‌النهرين و به موازات آن شوش اولين دولت ايران بنام ايلام بوجود آمده است.

از آغاز هزارهٔ يکم ق.م وضع ايران دگرگون شده است.

هم‌چنين از پايان هزارهٔ دوم و آغاز هزارهٔ اول ق.م در کنار درياى خزر و املش، فرآورده‌هاى سفالى پيشرفته‌اى کشف شد‌ه‌اند. کارهاى سفالگرى و مصنوعاتى که به دست آمده است يک شيوهٔ جديد را در صنعت معرفى مى‌کند. نشان دادن اندام انسان و حيوانات بسيار متنوع و زيبا بوده است. سفالگران به شکل حيوانات مانند اسب، گاووحشى و گوزن علاقمند بودند و ظروف و جام‌ها را به شکل حيوانات مى‌ساخته‌اند.

+ نوشته شده در دوشنبه سوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 8:51 توسط مهندس ایمان رستگار |

سفالینه‌های ادوار مختلف سیلک

منطقهٔ تپه سيلک کاشان، با دو تپهٔ شمالى و جنوبى واقع در سه کيلومترى جنوب غربى کاشان واقع مى‌باشد.

جام سفالي، تپه سيلک، کاشان

در قسمت جنوب تپه‌اى در سيلک يک محوطه چند ضلعى عظيمى با مساحت تقريبى ۲۵۰۰ مترمربع وجود دارد که احتمالاً جهت ساخت بناهاى گوناگون روى آن مسطح شده است. از آثار ناچيز باقيمانده معلوم مى‌شودکه روى آن شهرکى از سنگ و آجر خام قرار داشته. اشياء فراوانى که از قبور به‌دست آمده نشان مى‌دهد که وسايل زيادى از جنس خاک رس ساخته مى‌شده و کليهٔ مصنوعات سراميکى جددى بوده و به‌وسيله چرخ ساخته شده و در کوره پخته شده بوده‌اند. طرح سفال‌ها و نوع پخت و تزئينات نقوش روى سفال‌ها بسيار متفاوت از قبل است. نقوش قرمز رنگ، طرح‌هاى قرينه و اغلب از اشکال چهارگوش شطرنجى شکل، چرخ‌هاى خورشيدي، دايره با صليب و گل‌هاى هشت پر همراه با حيوانات اهلى و غيراهلى و حتى افسانه‌اى بکار مى‌رفته و از طرح‌هاى گياهى به‌ندرت استفاده شده است. نقاشى اين سفال‌ها با جنس محتوى و نوع کاربرد ظروف هماهنگ بوده است.

جام سراميکي، تپه سيلک، کاشان


		ادوار مختلف سیلک

اولين تلاش‌ها در تپه شمالى و سفالينه‌هاى بدست آمده که همراه با ابزارآلات ديگر در چندين لايه طبقه‌بندى شده‌اند. لايه اول شامل ظروفى به‌رنگ زرد با کرم و داراى خميره‌اى است همراه با علف و کاه و شن. اين سفال دست‌ساز نقوش هندسى سياه دارد. لايهٔ دوم سفال قرمز آجرى با خميرهٔ بهتر است با نقوش سياه با خاکستري. در لايه سوم سفال سياه و خاکسترى به‌‌دست آمده که ساده و بدون نقش است. و لايهٔ آخر سفال ضخيم و سست قابل خرد شدن است، به رنگ قرمز روشن.

دورهٔ دوم سيلک نيز شامل لايه‌هايى است. در اين دوره نيز مقابر مانند دورهٔ اول زيرخانه‌ها کنده شده و روى مردگان، خاک سرخ مى‌ريخته‌اند و اشياء و ابزار گلى را با مرده دفن مى‌کرده‌اند. شکل‌گيرى ظروف در اين دوره با دست بوده و سفال نرم‌تر و يکدست‌تر شده ولى هنوز کاه و علف در آن بکار مى‌رفته. در اين دوره رنگ وارد سفال مى‌شود. و سفالينه‌ها به رنگ شترى و اخرايى وجود دارند. در اين دوره ظروف در اشکال مختلف ساخته شده و نقش‌ها به رنگ سياه است و بغير از اشکال هندسي، اشکال جانوران نيز بچشم مى‌خورد که در حال حرکتند. هنر اين دوران، تجريدى است و واقع‌گرايى در آن ديده نمى‌شود.

دورهٔ سوم سيلک با سفال نخودى رنگ شروع شد. اين نوع سفال در ۷ لايهٔ اين دوره قابل تشخيص است. در طى دوره‌هاى اول اين دوران اجاق‌ها کامل‌تر شدند و لکه‌هاى نامناسب روى سفال‌ها از بين رفت. در واقع از لايهٔ سوم به‌بعد پيشرفت قابل ملاحظه‌اى در سفال‌سازى رخ داد؛ ناخالصى‌ها از بين رفت و پخت آنها کامل شد. و پوشش نازک و درخشانى روى سفال‌ها قرار گرفت و سفالظها به‌وسيلهٔ چرخ کوزه‌گرى تهيه شدند. در لايه ۶ به بعد نقوش‌ها تجريدى مى‌شوند و در لايهٔ ۷ هنرمند موضوعات جديدى مى‌يابد و از نمادها استفاده مى‌کند. اين نوع نقوش در دورهٔ اول شوش هم به چشم مى‌خورد. نقش بز کوهى با شکلى تجريدى و نمادين بچشم مى‌خورد. اهميت کوه و آب در نقوش جام‌هاى بچشم مى‌خورد که همه به‌گونه‌‌اى تمثيلى بکار رفته‌اند.

لايه چهارم سيلک هيچگونه قرابتى به دورهٔ سوم نداشت و سفال منقوش، منسوخ شد و بجاى آن سفالى با زمينهٔ خاکسترى و لعاب قرمز متداول شد و در ادامهٔ دورهٔ چهارم و دومين لايه آن نوشتن و کتابت آغاز شد و نوشته‌ها به دو شکل اسناد بايگانى و الواح کوچک دريافت و پرداخت در سيلک متداول گرديد. گل‌نبشته‌هاى کوچک سوراخ‌دار که با نخى به کالاها متصل مى‌شد و به اين طريق مبادلهٔ صورت‌حساب با کالا انجام مى‌شد. اين وضع در روابط تجارى سيلک و شوش جريان داشت.


		فرهنگ ادوار مختلف سیلک

فرهنگ دورهٔ اول تا سوم سيلک در مناطق قم، قزوين و تهران شبيه هم است. در سيلک دورهٔ دوم (نيمه اول و اواسط هزارهٔ پنجم ق.م) تعداد روستاها افزايش يافته است. در فرهنگ چشمه‌على تهران کاوش‌ها در چند لايه شناسايى شده که از ۴۵۰۰ ق.م آغاز شده است. لايه تحتانى آن از پايان سيلک اول شروع شده و بر سيلک دورهٔ دوم سيلک تأثير داشته که معروف به سفال چشمه‌على است. لايه جديد با دورهٔ سوم سيلک همزمان بوده است. سفال چشمه‌على قرمز شترى رنگ بوده و با دست ساخته مى‌شده که به‌شکل کاسه‌هايى با نقوش هندسى است که بعداً تبديل به نقش‌هاى تجريدى مى‌شود و از جانورانى مشابه بز کوهى با خطوط ساده استفاده مى‌شده است. اين سفال منحصر به‌فرد، بيانگر سفال چشمه‌على است، که به‌دليل رنگ قرمز شتري، درخشندگى پوسته، سخت بودن خميره، در معاملات پاياپاى با فرهنگ‌هاى دور و نزديک پيوند خورده و بر اثر اين پيوند و تبادل اقتصادى و فرهنگي، راه تکامل پيموده و به اشکال متنوعى در آمده است. اين سفالگرى تا به آن حد پيشرفت نموده که سفالگران ظروف و قدح‌هاى بسيار بزرگ با قطر دهانه‌اى در حدود يکصد سانتى‌متر را با دست شکل مى‌داده‌اند و در کوره هواى باز مى‌پختند. اين ظروف منقوش احتمالاً در مراسم آيينى و مذهبى استفاده مى‌شده است.

از جنوب و جنوب غربى تهران تا زاغه دشت قزوين نيز اين سفال‌ها ساخته مى‌شده. علت نقش کردن گله‌هاى بزکوهى در پشت و روى اين سفالينه‌ها، احتمالاً قلت يا کثرت اين جانور در اين نواحى بوده است.

+ نوشته شده در دوشنبه سوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 8:51 توسط مهندس ایمان رستگار |

شيوهٔ کار سفال گرى

ابتدا خاک‌رس را مى‌کوبند و الک مى‌کنند. سپس آن را با آب مى‌‌آميزند و مى‌شويند و ناخالصى‌ها را با ته‌نشين شدن از آن جدا مى‌کنند. سپس گل را به‌حال خود رها مى‌کنند تا به صورت يکدستى در آيد. سپس آن را به اطاق خميرگيرى مى‌برند و خوب با دست يا پا و يا با کمک ماشين خميرگيرى ورز مى‌دهند. اکنون خمير آماده فرم‌گيرى است. چرخ سفالگرى روى سطح زمين يا داخل گودالى قرار مى‌گيرد. چرخ‌هاى ابتدايي، پايى هستند که عبارتند از دو تخته گيرد که با چوبى بهم مصتل مى‌شوند. تخته تحتانى با پاى کوزه‌گر مى‌چرخد و تخته فوقانى را مى‌گرداند. سفالگر خمير را روى تخته فوقانى مى‌گذارد و با انگشتان دست شروع به فرم دادن آن مى‌کند. همچنين از ابزارها و تيغه‌هايى کمک مى‌گيرد. پس از فرم دادن به خمير گل و تبديل آن به‌شکل دلخواه آن‌را به محل خشک و گرم منتقل مى‌کنند تا خشک شود. سپس به کوره مى‌برند تا پخته شود. مرحله پخت نيز، شکل‌هاى گوناگونى دارد. در پخت در يک مرحله حرارت کم مى‌دهند تا آب سفال‌ها تبخير شود. سپس به آن حرارت زياد مى‌‌دهند و نهايتاً به‌تدريج حرارت را کم مى‌کنند. اين کوره مى‌تواند در زمين در گودالى باشد يا روى زمين قرار گيرد. در بعضى مناطق از کوره‌هاى روباز استفاده مى‌شود.

روش مفتول کارى نيز در سفال‌گرى بکار مى‌رود. در اين روش خميرهاى گل را لوله کرده و به شکل مفتول در مى‌آورند و سپس به‌ شکل و فرم دلخواه روى هم مى‌چينند تا کامل شود. روش ديگر قالب‌گيرى است. گل را با غلظت کم در قالب گچى مى‌ريزند تا شکل بگيرد و بعد آن را بيرون آورده و در کوره مى‌پزند.

سراميک جويبار، مازندران

مادهٔ اصلى لعاب، سيليس (کواتز يا سنگ چمخاق) است که در اثر حرارت ذوب مى‌شود و به شکل ماده‌اى شفاف در مى‌آيد. علاوه بر سيليس که در طبيعت به وفور يافت مى‌شود، مواد چسبنده‌اى بنام فلاکس به آن اضافه مى‌کنند. اين مواد از جارى شدن سيليس روى ظروف جلوگيرى مى‌کند. ماده ديگرى که در لعاب‌کارى استفاده مى‌شود، براکس است که به آن تنه‌کار يا پاشوره نيز مى‌گويند.

+ نوشته شده در دوشنبه سوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 8:50 توسط مهندس ایمان رستگار |

دانلود فیلم آموزش کاشی کاری و سرامیک کاری زمین

58628 بازدید
دوشنبه، 28 آذر ماه 1390
بدون نظر
دانلود آموزش ها , دانلود رایگان , دانلود فیلم , دانلود فیلم , مستند آموزشی

آموزش کاشی و سرامیک کاری

How To Tile Floors - Tiling Floors

این بار سایت وطن دانلود فیلم آموزشی را برای علاقه مندان فراهم نموده است. در این ویدئوی آموزشی، نحوه کاشی کاری و ترمیم کف را فرا میگیرید کاشی های سرامیکی، یکی از رایج ترین انواع کف پوش ها هستند که مورد استفاده قرار میگیرند. در این مجموعه، مایکل بایرن، که به صورت تخصصی در این زمینه کار کرده است، در ابتدای امر، یک حمام را کف می پوشاند و یک محل ضد آب برای دوش حمام ایجاد می کند. با مشاهده این فیلم یک ساعته، نحوه کاشی کردن خانه را، از حمام و آشپزخانه تا پذیرایی و راه پله ها را یاد میگیرید.

با مشاهده این فیلم شما فرا میگیرید:

- کاشی کاری در حاشیه ها و زوایا

- استفاده از ملات برای پر کردن سطوح ناهموار

- گوشه کاری به نحوی که کاشی ها ترک نخورند

- کاشی کاری محل های دارای آب بدون نشتی

در این فیلم، مشکلاتی عدیده ای را که هنگام کاشی کاری به وجود می آید میبینید و نحوه رفع هر کدام را فرا میگیرید. پس از پایان این مجموعه شما قادر هستید تا اقدام به کاشی کاری کلیه سطوح زیرین منزل، بنمائید.

خرید پستی فیلم آموزش کاشی و سرامیک کاری منزل

در قالب 1 دی وی دی - قیمت 5500 تومان

قیمت با تخفیف ویژه برای کاربران وطن دانلود 5500 تومان

دانلود (حجم 0.66 گیگابایت):

tiling-training(www.vatandownload.com).part1.rar
tiling-training(www.vatandownload.com).part2.rar
tiling-training(www.vatandownload.com).part3.rar
tiling-training(www.vatandownload.com).part4.rar

+ نوشته شده در دوشنبه سوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 8:49 توسط مهندس ایمان رستگار |

www.alvandtileco.com

1- آیا خرید اینترنتی از سایت شما امکان پذیر هست ؟ اگر این امکان وجود دارد توضیح دهید لطفا

خیر

در حال حاضر این امکان وجود ندارد
2- منظور از کلاس مقاومت شیمیایی کاشی چیست و چه اهمیتی دارد؟
کاشی ها ( لعابدار و بدون لعاب ) از لحاظ مقاومت در برابر عوامل شیمیایی منتخب تقسیم بندی شده اند.
3- منظور از پولیش کاری بر روی کاشی چیست؟
پولیش کاری : برای راحتی بیشتر در تمیز کردن سطح و نیز افزایش جلا لایه نازکی از سطح کاشی برداشته میشود.
4- مناسب ترین محصول کاشی الوند برای محیط های پر ترافیک کدام است؟
کاشی پرسلانی الوند (لعابدار و بدون لعاب ) مناسب ترین محصولات هستند.البته پرسلان
5- برای کاهش قابلیت لکه پذیری کاشی های پرسلانی بدون لعاب چه اقداماتی میتوان انجام داد؟
پس از نصب حتما باید آثار ملات از سطح کار شده پاک شود. زیرا ملات باقیمانده موجب جذب و حفظ آلودگی روی سطح کاشی میگردد.پس از آن میتوان از محلولهای شیمیایی به نام واکس برای اعمال روی سطح کاشی های نصب شده استفاده کرد.واکس حفره های زیر سطحی را پر میکند و مقاومت در برابر لکه پذیری را افزایش میدهد.واکس کاشی را میتوان از نمایندگیهای کاشی الوند تهیه کرد و طبق دستورالعمل مصرف نمود.
6- کاشی پرسلانی الوند در چه انواعی تولید میشود؟
- لعابدار 2- بدون لعاب (تکنیکال) طرح های تکنیکال نیز به انواع وین و فلیک (رگه و ترک ) فقط وین (رگه) دبل شارژ(دولایه) نمک محلول و فلفل نمکی تقسیم بندی میشوند محصول بدست آمده که هر کدام از این روشهای تولید زیبایی خاص خود را داراست . بعضی از این طرحها نیز میتوانند بصورتهای پولیش و گونیا شده یا بدون پولیش تولید شوند.
7- چه محصولی برای نمای بیرون ساختمان مناسب است؟
با وجود آنکه استفاده از سنگهای طبیعی در نماهای خارجی متداول است اما کاشی پرسلانی الوند به دلایل زیر مناسب تر است .
8- کاشی بنظر تیره می آید چرا؟ کاشی کثیف میماند چرا ؟
این سئوالها اغلب با هم در ارتباط هستند . اگر ظاهر سطح کاشی بطور قابل توجه متفاوت از کاشیهای نصب نشده باشد چند علت ممکن عبارتنداز:
9- چرا کاشی خریداری شده من برای تعمیرات (با کد محصول و رنگ یکسان با کاشی خریداری شده در سال قبل متفاوت است ؟)
پاسخ سوال دوم تا حدودی این وضعیت را توضیح میدهد زیرا این امر نتیجه تولید یک محصول در زمانهای مختلف و احتمالا پخت در کوره های متفاوت یا تغییرات جزئی در ترکیبات لعاب است. بسیاری از ترکیبات طبیعی درتهیه بدنه و لعاب محصولات الوند مورد استفاده قرار میگیرند. هر بار که مواد اولیه برای یک لعاب از یک تامین کننده تامین میشوند همچنین اجزاء بدنه با یکدیگر مخلوط میشوند و هر بار که یک کاشی پرس و پخته میشود ممکن است تغییرات جزئی رخ دهد.عموما این مساله مشکلی را ایجاد نمی کند زیرا مشتری محصولی با کد تن یکسان را برای هر مرحله خریددریافت می کند اما بهر حال در صورت وجود فاصله زمانی بین خرید ها دستیابی به همان رنگ اولیه مشکل است. در این موارد مطمئن شوید که تن محصول خریداری شده با تن محصول اولیه یکی است . در صورتی که محصولی با تن مورد نظر موجود نبود حتما قبل از خرید نمونه ای را جهت مقایسه با محصول نصب شده در خواست نمائید.
10- معنی تن یا تنالیته و گرید ابعادی یا کالیبر چیست و چه اهمیتی دارند؟
تن یا تنالیته به شدت و ضعف رنگهای یک کاشی اشاره دارد و گرید ابعادی یا کالیبر به اندازه اضلاع کاشی شرکت کاشی الوند با استفاده از دستگاهای اتوماتیک و دقیق کاشی های خود را در دامنه های ابعادی مختلف در کارتنهای جداگانه بسته بندی کرده و با ذکر گرید های ابعادی A,B,C مشتری را در مورد کاربرد صحیح محصول راهنمائی نموده تا با استفاده از کاشیهای هم اندازه یکنواختی و سهولت کار هنگام نصب و زیبایی بیشتر سطح را پس از نصب بدست آورد. از آنجا که مواد طبیعی در بدنه و لعابهای کاشی ها مورد استفاده قرار میگیرند تغییرات جزئی در رنگ کاشیها در نوبتهای گوناگون تولید یک محصول بطور طبیعی ایجاد میشود. تن های گوناگون رنگی محصولات کاشی الوند با کد دو رقمی مشخص میشوند (بعنوان مثال 04,05 ). بسیار مهم است که کاشیهای خریداری شده از یک تن و از یک گرید ابعادی باشند تا پس از نصب سطحی یکنواخت از نظر رنگ عرض بند یکسان بدست آید. البته واضح است که گرید های ابعادی متفاوت را میتوان بر روی دو دیوار غیر مرتبط با هم مورد استفاده قرار داد.
11- چگونه کاشی ها را تمیز کنیم؟
بیشتر محصولات لعابدار و پرسلان شرکت الوند به حد اقل نگهداری نیاز دارند. این محصولات را میتوان با استفاده از آب و یا تمیز کننده های مایع با PH خنثی (غیر اسیدی و غیر قلیایی ) تمیز کرد. پس از شستشو باید آبکشی با آب خالص صورت گرفته و سطح کاشی ها برای جلوگیری از ایجاد لایه نازک ناشی از جرم آب خشک شود. مانند کاشی های پرسلانی غیر لعابدار دیگر اگر مایعات ریخته شده بر روی کاشی سریعا جمع آوری نگردند ممکن است باعث ایجاد لکه در سطح محصولات دارای رنگ روشن گردند.استفاده از واکس یا شستشو با اسید برای هیچیک از محصولات سرامیک یا پرسلان لعابدار الوند توصیه نمیشود.کاشی ها بایستی پس از نصب کاملا از ملات های استفاده شده برای نصب تمیز شوند تا نگهداری و تمیز کردن کاشی ها در آینده براحتی صورت گیرد.کاشی پرسلان یا سرامیک لعابدار بایستی بطور منظم برای جلوگیری از تشکیل لکه یا لایه ای ناشی از گردوغبار روغن تمیزکننده ها واکس بخارات مایعات و.......... تمیز شود تا سطح تمیز مانده و از ایجاد شرایط لغزندگی سطح جلوگیری شود.
12- کاشی پرسلانی چیست ؟
این نوع کاشی که با اسامی دیگری چون کاشی گرانیتی و سنگ مصنوعی نیز شناخته میشود مزایای بسیاری نسبت به کاشی های دیواری و کف و همچنین سنگ طبیعی دارد که عبارتند از :
13- چگونه باید سطوح داخلی و خارجی منازل را پوشش دهیم تا در عین زیبائی و تنوع رنگ دارای استحکام پاکیزگی و بهداشت مقاومت در برابر عوامل شوینده و پاک کننده و اسیدها و بازها باشد.آیا میدانید چه گزینه هایی برای این منظور مناسب است و چرا؟
تجربه ما که ماحصل انتخاب شماست از بین سنگ و کاشی که از بقیه گزینه ها بهتر است کاشی را انتخاب میکند زیرا: 1-بهداشتی تر و قابل شستشو تر است 2- زیباست و زیبایی خود را مدت طولانی تری حفظ میکند 3- در دسترس است 4- قیمت آن نسبت به سنگ کمتر است 5- از سنگ سبکتر است 6- از سنگ مقاوم تر است . هم از نظر فیزیکی و هم شیمیایی 7- تکرار پذیر است یعنی میتوان با هر متراژی کاشی مشابه تهیه و تولید کرد
14- چه مواردی را قبل از خرید کاشی و سرامیک باید رعایت کرد ؟
کاشی های دیواری را کاملا خیس (زنجاب)نموده و سپس اقدام به نصب نمائید تا از صدمات آتی کاشی بر روی دیوار جلوگیری گردد
15- ایا کاشی کف الوند مقاومت در برابر یخ زدگی دارد؟
کاشی کف موسوم به سرامیک دارای جذب آب کمتر از 10% هستند و قابل مصرف در پوشش کف سالن ها و منازل و ... می باشد علاوه بر این قابلیت نصب در فضای بیرونی را مشروط به داشتن مقاومت در برابر یخ زدگی دارد را نیز دارند کاشی الوند از مجموعه این نوع کاشی هاست
16- چرا باید کارتن کاشی ها را نگهداری کرد؟
به منظور حصول اطمینان از کیفیت کاشی ها باید انها را نگهداری کرد . جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره تلفنهای و -22039700-22039697-22039698-22039699امور مشاوره و نصب و شکایات کاشی الوند تماس حاصل نمایید
17- استاندارد تولید کاشی های کف و دیوار چیست؟
کاشی های کف و دیوار براساس استاندارد ملی ایران به شماره 25 و 67 تولید می گردد

+ نوشته شده در دوشنبه سوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 8:48 توسط مهندس ایمان رستگار |

سفال و سراميک

دوره پیش از تاریخ

دوره تاریخی

شیوه کار سفال‌گری

سفال يکى از خلاقيت‌هاى ماندگار انسان از دورهٔ نوسنگى و ماقبل تاريخ است. هيچکدام از مصنوعات و ساخته‌هاى فکر و انديشهٔ انسان از نظر ارزانى و فراوانى مواد اوليه در طبيعت به‌پاى سفال نمى‌رسد.

کشف سفال و بقاياى گِل پخته از قرن نوزدهم آغاز شد. هنگامى‌که سافل در دوره‌هاى باستانى کشف شد، ابتدا موارد استفاده و کاربرد آن مدنظر بود. اما بعد به‌صورت بوم نقاشى درآمد و وارد مقولهٔ هنر شد و موارد کاربرد آن ثبت پيام‌ها، خواسته‌ها، نيازها، دادن اطلاعات و در حقيقت انتقال انديشه بود.

لغت سفال در اصطلاح فارسى به مواد يا قطعات آماده‌اى اطلاق مى‌شود که از خاک‌رس ساخته و شکل داده شده و سپس آنها را در کوره پخته‌اند.

سراميک از لغتى يونانى (keramos) به معناى جسم سفالين پخته شده گرفته شده است و به محصولاتى گفته مى‌شود که از مواد معدنى و خاک تهيه شده باشد و سپس در کوره با گرماى زياد حرارت ديده و به خواص نهايى خود برسد و در نهايت پخته شود.

سفال لاله جين، همدان

در ميان صنايع دستى ايران، صنعت سفالگرى از ارزش خاصى برخوردار است؛ زيرا از اولين دست‌ساخته‌هاى هنرى بشر است و ديگر اين‌که اشکال و تزئينات روى ظروف سفالى خيلى قديمى‌تر از تصاوير کتب خطى است و سندى گرانبها به‌شمار مى‌آيد. و نيز براى فهميدن حيات اجتماعى آن دوره‌ها و شناختن لوازم و اثاثيه و لباس‌ها و دست‌بافته‌هاى آن عصر مفيد است. بنابر بررسى‌هاى انجام شده توسط محققان و باستان‌شناسان، صنعت سفال‌سازى در ايران سابقه‌اى طولانى دارد.

+ نوشته شده در دوشنبه سوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 8:47 توسط مهندس ایمان رستگار |

پاک کننده سرامیک

اطلاعات و مشخصات فنی

پاک کننده سرامیک

محلول پاک کننده و سفیدکننده سنگ و سرامیک برای استفاده روزمره در خانه و محیط کار

اطلاعات محصول:

این محصول برای پاک کردن لکه های آلی و غیرآلی از انواع سطوح سخت مثل کاشی، سرامیک و سنگ به کار می رود.و سطح سنگ را تمیز و براق می کند.

پاک کننده ای موثر که سریع عمل می کند
موثر برای پاک کردن سرامیک و کاشی های آشپزخانه و حمام
به سطوح آسیب نمی رساند.
غیر سمی
معطر و خوشبو

خواص فیزیکی و شیمیایی:

ظاهر: مایع بي رنگ

حلالیت در آب: به هرنسبتی در آب حل می شود

بو: بوی ملایم دریایی

PH: 10-12

روش مصرف: ابتدا تی نمدار را با یک پیمانه از محلول آغشته کرده سپس سطح مورد نظر را با آن پاک نمایید بعد با دستمال نمدار دیگری مجددا سطح را پاک نمایید. برای پاک کردن روغن ریخته شده کف پارکینگ محلول را مستقیما روی سطح ریخته بعد از 5 دقیقه سطح را با برس پاک کنید

نکات ایمنی:

این تركیب در شرایط معمول استفاده خطرناک نیست.

تماس با چشم: به سرعت چشم را با آب سرد بشوئید. شستشو را بمدت 10 تا 15 دقیقه ادامه دهید در صورت باقی ماندن علائم به پزشک مراجعه کنید.

تماس با پوست: پوست را با آب شستشو دهید. در صورت نیاز به پزشک مراجعه کنید.

خوردن: به مصدوم چند لیوان آب بخورانید او را وادار به تهوع نکنید.

شرایط نگهداری: در شرایط خشک و خنک نگهداری کنید. ودما زیر صفر درجه نباشد.

بسته بندی: ظروف پلی اتیلنی 1 لیتری

+ نوشته شده در دوشنبه سوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 8:46 توسط مهندس ایمان رستگار |

آیا می دانید که طبیعت سرد سرامیک کف منازل برای افراد مضر است!

فرش های دستباف این محصول دست هنرمندان ایرانی که با نخ های پشمی یا ابریشمی و رنگ های طبیعی، زینت بخش خانه ها بود کم کم جای خود را به فرش های ماشینی با نخ ها و مواد شیمیایی دادند و خواص و فواید نشستن بر روی فرش های دستی جایگزین مضرات و عوارض فرش های ماشینی شده است.
کم کم فرش های ماشینی نیز جای خود را به کف پوش های امروزی داد که از جمله رایج ترین این کف پوش ها، سرامیک هایی هستند که همان گونه که در گذشته داشتن فرش های دستباف ارزش محسوب می شد، امروزه استفاده از این سرامیک ها ارزش و کلاس آپارتمان ها به حساب می آیند!

طبیعت سرامیک و سنگ سرد است و راه رفتن بر روی آن ها، مخصوصاً برای کودکان عوارض بدی دارد و برای مفاصل بسیار مضر است. کف پا اندام مهمی است و سرد و گرمی که از کف پا عارض می گردد، اثرات مهمی روی اعضای بدن می گذارد و سرد شدن کف پا خیلی مضرتر از سردی کف دست ها و سایر اندام ها است.

تذکر:
-   در پوشش کف منازلتان حتماً از فرش دستباف استفاده کنید، چون طبیعت گرم دارد و راه رفتن و یا چهار دست و پا رفتن و غلت خوردن کودکان روی آن، برایشان نه تنها ضرری ندارد، بلکه بسیار مطلوب تر است.
شاید به ذهنتان متبادر شود که هزینه های آن خیلی بالا است. بسیاری از خانواده ها هر چند سال یک بار فرش های ماشینی را عوض می کنند که هزینه گزافی داشته و در واقع پولی که در سال بابت خرید فرش هزینه شده است، هیچ رشدی نداشته و کاملاً مصرف شده است، در حالی که با خرید یک فرش دستباف با گذشت زمان به قیمت آن اضافه می شود. در واقع فرش دستباف تبدیل به یک سرمایه برای خانواده می شود.
اگر درآمد خانواده مان آن قدر نیست که تمام خانه را بتوانیم با فرش دستباف مفروش کنیم، لااقل قسمت هایی که بیشتر در معرض رفت و آمد، نشستن و خوابیدن است را با قالیچه های دستباف کوچک مفروش کنیم.
-   مضرات استفاده از فرش ماشینی از کف پوش سرامیکی کمتر است.
-   از نشستن و راه رفتن با پای برهنه روی سرامیک جداً خودداری کنید و مراقب باشید، کودکانتان که چهار دست و پا حرکت را آغاز کرده اند روی سرامیک سرد قرار نگیرند چون اثرات بسیار بدی در رشد اندام ها و مفاصلشان دارد.
-   اگر منزلتان سرامیک است، می توانید در فصل سرما، جوراب نخی، پنبه ای یا پشمی پا کنید و یا دمپایی بپوشید تا از آثار مضر سرما کاسته شود.
-   کف پوش های از جنس پارکت های با طرح چوب، نسبت به سرامیک از سردی کمتری برخوردار هستند.
-   مضرات استفاده از فرش ماشینی از کف پوش سرامیکی کمتر است.

+ نوشته شده در دوشنبه سوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 8:46 توسط مهندس ایمان رستگار |

بیان راهبردهای سند چشم انداز در حوزه کاشی و سرامیک،

یزد استاندار یزد با بیان راهبردهای سند چشم انداز در حوزه کاشی و سرامیک، خواستار بومی سازی این صنعت در استان شد. [استاندار یزد خواستار بومی سازی صنعت کاشی و سرامیک شد] ایران پرتو اخبار اقتصادی ایرنا از روابط عمومی استانداری یزد، محمد رضا فلاح زاده در نشست با اعضا کانون صنعت تولید کاشی و لعاب استان با اشاره به جایگاه کاشی و سرامیک در صنعت استان به بررسی سند چشم انداز صنعت تولید کاشی و سرامیک استان پرداخت. وی با اشاره به اهمیت صادرات، شناسائی بازارهای جدید و با ثبات در جهان برای عرضه تولیدات این صنعت را ضروری دانست. فلاح زاده در راستای عملیاتی شدن سند چشم انداز صنعت تولید کاشی گفت: بازاریابی در این مسیر نسبت به تولید از اهمیت بیشتری برخوردار است. اصلاح سرفصلهای فناوری، بومی سازی، بازاریابی، تحقیقات و پژوهش و رفع خلا های آموزشی و همچنین ارائه راهکارهای عملی از دیگر نکات مورد تاکید عالی ترین مقام اجرائی استان بود. وی در بخش دوم سخنان خود ضمن تشکر از تلاش اعضا این کانون ، وظایف پیروان مکتب اسلام را در دو حوزه وظیفه انفرادی و اجتماعی تقسیم و خاطر نشان کرد: توجه به مسئولیت فردی و اجتماعی،پیشرفت جامعه را به دنبال خواهد داشت. تشریح نقشه راه صنعت تولید کاشی و لعاب ازجمله برنامه های این جلسه بود که کلیات آن مورد تصویب اعضا قرار گرفت. در این جلسه پیرامون مسائل مطرح شده بحث و تبادل نظر صورت گرفت و تصمیماتی اتخاذ شد.ک/1 ایرنا (www.irna.ir)

+ نوشته شده در یکشنبه دوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 16:10 توسط مهندس ایمان رستگار |

مواد دیر گداز :

مواد دیر گداز : به موادی گفته می شود که نقطه خمیری شدن آن ها بالاتر از 1520 درجه سانتیگراد می باشد . تمام مواد تشکیل دهنده شیشه ها و سرامیک ها مواد اکسیدی می باشند . نقطه خمیری شدن : برای تعیین نقطه خمیری شدن از مخروط زگر Seger یا مخروط اورتون Orton استفاده می کنند به این صورت که ابتدا مخروط تهیه شده را در کوره مورد نظر قرار داده و شروع به حرارت دادن می کنیم تا هنگامی که مخروط از کمر خم شود و در اصطلاح شکسته شود این دما را نقطه خمیره گویند که اگر بیش از 1520 درجه باشد به آن دیر گداز اطلاق می شود . مواد اولیه تشکیل دهنده دیر گداز ها : این مواد اولیه عبارتند از : 1- Object پارامتر های مهم یک دیر گداز و نحوه اندازه گیری آن ها : 1- تعیین نقطه خمیری و درجه دیر گدازی 2- پایداری در برابر سرباره 3- استحکام در برابر شوک حرارتی 4- مقاومت در برابر فشار در دماهای R.T (Room Temperature) و H.T ( High Temperature) 5- پایداری حجمی در عملیات حرارتی بعدی 6- میزان انبساط حرارتی 7- میزان انتقال هدایت حرارتی و گرمایی 8- میزان تخلخل و دانسیته و قابلیت نفوذ در مقابل گاز ها 9- مقاومت در مقابل ضربه 10- خزش 1) تعیین نقطه خمیری و درجه دیر گدازی این پارامتر که به وسیله دو مخروط به نام های زگر و اورتون سنجیده می شود بدین صورت است که مخروط دیر گداز را در کوره های عملیات حرارتی گذاشته و تا دمای مورد نیاز که معمولا 1520 درجه سانتی گراد است حرارت می دهند تاهنگامی که دیر گداز به نقطه خمیری خود رسیده و از کمر خم شود سپس زمان صرف شده در این عملیات را حساب کرده و رنج پایداری دیر گداز را به دست می آورند . 2) پایداری در برابر سرباره ابتدا یک قطعه دیر گداز را سوراخ کرده و حفره هایی را در داخل آن ایجاد می کنیم سپس سرباره را که از قبل به صورت ذوب تهیه نموده ایم در داخل حفره های دیر گداز می ریزیم و در داخل کوره قرار می دهیم و پس از گذشت مدت زمان معین بیرون می آوریم اگر سرباره با دیر گداز میل ترکیب شیمیایی داشته باشد وارد جسم دیر گداز میشود سپس قطعه دیرگداز را برش عرض داده و مورد متالوگرافی و بررسی قرار می دهیم . اگر میل ترکیبی دیر گداز با سرباره زیاد نباشد پایداری سرباره زیاد است در غیر این صورت به نسبت میل ترکیبی رنج دیر گداز را تعیین می کند . 3) استحکام در مقابل شوک حرارتی برای تعیین درجه شوک پذیری ابتدا قطعه دیر گداز مورد نظر را تا دمای کاربردی به مدت زمان معیینی حرارت داده و سپس به طور ناگهانی و با سرعت زیاد آن را سرد می کنیم . باید توجه داشت که این کار را 30 مرتبه و بدون وقفه انجام داد . اگر دیر گداز بعد از 30 مرتبه ترک برداشته و یا خرد شود رنج شوک پذیری آن کم اما در غیر این صورت دیر گداز در مقابل شوک حرارتی مقاوم است . عوامل موثر در شوک پذیری : 1- ضریب انبساط حرارتی 2- قابلیت هدایت حرارتی 3- خاصیت آن ایزوتروپی(Anisotropy) 4- فاز های تشکیل دهنده دیر گداز 5- تغییرات فازی طی فرآیند گرمادهی 6- تخلخل و دانسیته 1- ضریب انبساط حرارتی : میزان تغییرات حجمی که جسم در مقابل حرارت از خود نشان می دهد که هر چه این ضریب پایین تر باشد پایداری این جسم بیشتر است . نکته : شوک حرارتی تنش هایی است که بین دمای درون قطعه و دمای بیرون ایجاد می شود . 2- قابلیت هدایت حرارتی : که اگر قابلیت هدایت حرارتی بالا باشد پایداری در مقابل حرارتی بیشتر است . 3- خاصیت آن ایزوتروپی این خاصیت به این معنا است که خواص در جهات مختلف متفاوت است و هر چه این خواص ایزوتروپ تر باشد دیر گداز مقاومت تر است . 4- فاز های تشکیل دهنده دیر گداز ها : اگر فاز های یک دیر گداز یکی باشد یعنی آن دیر گداز فقط از یک فاز تشکیل شده باشد استحکام دیر گداز در مقابل شوک حرارتی بیشتر است و هر چه تعداد فاز ها بیشتر باشد ناپایداری دیر گداز نیز بیشتر است . 5- تغییرات فازی طی فرآیند گرمادهی : تغییرات فازی که بر اثر تغییر درجه حرارت به وجود می آید باعث ایجاد فاز های مایع در درجه حرارت های پایین می شود . 6- تخلخل و دانسیته : تخلخل و ضریب تراکم در یک دیر گداز هر چه بیشتر باشد مقاومت آن دیر گداز در برابر شوک حرارتی بیشتر است و هر چه دانسیته کمتر باشد پایداری دیر گداز بالا تر است . 7- الاستیک ( ضریب کشسانی) : هر چه الاستیسیته یک دیر گداز بیشتر باشد پایداری آن در مقابل شوک حرارتی بیشتر است آجرهای نسوز آجرهای نسوز: در واقع نوعی چينی (پرسلان) هستند که از ‌خاکهای نسوز تهیه می‌شود. چینی نوعی سراميک مرغوب است که دارای ساختاری ظریف‌تر و متراکم‌تر از سفال هستند. دمای پخت آجرهای نسوز حدود می‌باشد. از آجرهای نسوز به دلیل مقاومت حرارتی بالا در پوشش درونی کوره‌های صنعتی استفاده می‌شود. آجرهای نسوز انواع مختلفی دارد، باتوجه به نوع ماده استفاده شده در ترکیبات آنها، گستره‌های مختلی را تحمل می‌کنند. تا دهه 1960 از کربن و خاک نسوز برای پوشش کوره‌ها استفاده می‌شد اما امروزه با ساخت انواع آجرهای نسوز از آنها در پوشش داخلی کوره استفاده می‌شود. انواع آجرهای نسوز: آجرهای سيليسی: قسمت عمده این آجرها را خاک‌های سیلیسی که به کوارتزيت معروف است تشکیل می‌دهد. کوارتزیت شامل 95% SiO2 و به مقدار جزئی Al2O3، Fe2O3، TiO2، K2O و Na2O می‌باشد. از این آجرها در گذشته برای پوشش جدار درونی کوره‌های فولادسازی استفاده می‌شد. ولی به دلیل رسانایی گرمایی زیاد در نفوذناپذیری در مقابل گازها، امروزه بیشتر برای پوشش جدار درونی کوره‌های تولید خمیر شيشه در کارخانه‌های شیشه سازی، کوره‌های کک سازی گازسوز و کوره‌های سرامیک سازی استفاده می‌شود. آجرهای آلومينيومی: این آجرها دارای درصد بالایی از آلومين ( Al2O3) می‌باشند. آنها را از مخلوط کائولن، بوکسيت و کروندوم که بیش از 70% آلومین دارد، تهیه می‌کنند دمای پخت این آجرها در حدود می‌باشد. آجرهای نسوز آلومینیومی برای پوشش جداره درونی کوره‌های ذوب فولاد مصرف می‌شوند. در مقابل مواد قلیایی مقاومند. بنابراین از آنها برای پوشش جداره درونی کوره‌های سیمان سازی و شیشه سازی هم استفاده می‌شود. آجرهای نسوز قليايی: این آجرها شامل اکسید منیزیم (MgO) و SiO2 به فرمول 2MgO، SiO2 می‌باشند. برای تهیه اکسید منیزیم، کربنات منیزیم طبیعی (ماگنزيت) یا دولوميت را در دمای بین تا حرارت می‌دهند. اضافه کردن مقداری Cr2O3 اکسید کروم III یا Fe2O3اکسید آهن III به مخلوط MgO و SiO2 باعث افزایش مقاومت گرمایی آجرهای نسوز قلیایی می‌شود. از این آجرها برای پوشش جدار درونی کوره‌های باز در فولادسازی، کوره‌های دوار در کارخانه‌های سیمان سازی و در قسمتهای بالای کوره‌های ذوب شیشه و صنایع فلزات غیرآهنی، استفاده می‌شود. آجرهای نسوز ويژه: این آجرها نوع خاصی از آجرهای نسوز هستند و در صنعت برای منظورهای ویژه‌ای کاربرد دارند این آجرها از ترکیبات فلزات واسطه می‌شوند. متداولترین آجرهای این گروه عبارتند از: آجر زيرکونيوم: این آجر از سولفات زيرکونيوم طبیعی با افزودن مقدار کمی آلومین به کوارتز تهیه می‌شود. بیشترین کاربرد آن در ساختن کوره ذوب آلومینیوم، کوره مخزن شیشه مذاب و کوره‌های دارای دمای بالا می‌باشد. همچنین از ذوب سولفات زيرکونيوم با آهک ناخالصی آن به همراه سیلیکات کلسیم جدا می‌شود و می‌توان ZrO2 اکسید زيرکونيوم (زيرکونيا) خالص بدست آورد. با افزودن مقدار 5 درصد وزنی از MgO یا CaO بلورهای مکعبی آن تشکیل می‌شود. ZrO2 مقاومت گرمایی بالایی دارد از آن در ساختن بوته‌های ذوب فلز در صنایع ذوب فولاد و در راکتورهای اتمی به عنوان بازتاب دهتده نوترون استفاده می‌شود. آجر اکسيد کروم - کوروندوم: این آجرها دارای 5 تا 10 درصد اکسيد کروم I , II و 90 تا 95 اکسید آلومینیوم (آلومینا) (Al2O3) هستند در مقابل مواد قلیایی مقاوم هستند. از این نوع آجر برای ساختن بخش درونی کوره بلند ذوب آهن استفاده می‌شود. آجرهای اکسید کروم دارای 95 درصد Cr2O3 می‌باشد. برای تهیه آن از Cr2O3 سنتزی استفاده می‌شود. این نوع آجر در ساختن کوره ذوب خمیر شیشه مخزن در صنعت شیشه سازی مصرف دارند. دیرگدازهای مصرفی در کوره بلند تا چند سال پيش، آسترهاي مقاوم دردرجه حرارتهاي بالا در كوره ها و ديگر وسائل مشابه صنعتي با درجه حرارتهاي بالا كار مي كردند، تقريبا همگي به صورت آجرهاي از پيش ريخته و پخته شده با ابعاد نسبتا كوچك و طرحهاي مختلف ساخته مي شد.مهمترين استثناء در اين زمينه استفاده محدودي از بتن ها بود كه به عنوان ملات، بتن كوبيدني، بتن پاششي و پوشش جهت كارهاي تعميراتي و سطحي به كار مي رفت .تا پنجاه سال پيش هيچ كوشش جدي در مورد اين نوع مواد ديرگداز صورت نگرفته بود تا آنكه c.platzman ساخت بتن ديرگداز بر اساس سيمان پرتلند، با افزودن سيليس فعال را به ثبت رسانید .در سالهاي اخير استفاده از اين بتن ها رواج بسيار زيادي يافته است، به عنوان نمونه در آمريكا بتن هاي مقاوم در درجه حرارت هاي بالا تقريبا 19% تمامي مواد مقاوم در درجه حرارت بالا را تشكيل مي دهد . امروزه بتن هاي ديرگداز نه تنها در صنايع متالوژيكي و سراميكي مثل توليد آهن و فولاد و فلزات غير آهني، ريخته گری،كك سازي و ... كار برد وسيع دارند، بلكه جاي خود را به نحو وسيعي در صنايع شيميائي، برق هسته اي، هواپيمائي و حتي مصارف خانگي باز نموده است . دامنه وسيع كاربرد استحكام حرارتي بتن هاي ديرگداز و وسعت كارآيي آنها نشان مي دهد امروزه حتي بتن هاي مقاوم در برابر درجه حرارتهاي تا2000درجه سانتیگراد با اتصال فسفاتي با موفقيت به كار گرفته مي شود . در حال حاضر مزاياي بتن هاي ديرگداز بر مواد ديگر دیرگداز معمولي بر كسي پوشيده نيست . جاذبه هاي مختلف از قبيل صرفه جويي در هزينه ساخت، توليد فراوان تر وسعت كم تر كارخانه جات مربوطه، سهولت استعمال، امكان استفاده به صورتهاي متنوع و مختلفي چون ريخته گري بصورت آجر، بلوک، ستونهاي يكپارچه، ملاط، مواد كوبيدني، مواد پاششي و ... استحكام بالا حتي در حالت خام، امكان به كار گيري اجزاء بزرگ در ساختمان كوره ها، كاهش زمان تعمير آستر كوره ها، مقاومت سايشي بهتر در برابر حملات شيميايي شوكهاي حرارتي، دوام و پايداري پوششها، سهولت در حمل و نقل و ... همه و همه در گسترش روز افزون استفاده از نوع بتن ها تاثير داشته است . با وجود اينكه اطلاعات و تحقيقات انجام شده راجع به خواص و مسائل مختلف در رابطه با انواع بتن ها بسيار محدود، و فقط در بعضي از كشورها صنعتي انجام شده است . بعيد نيست كه همين جاذبه ها، كشورهاي ديگر به ويژه دارندگان مواد اوليه طبيعي را به سمت بهره گيري بيشتر از اين مواهب در زمينه هاي ياد شده را به تحرك و تلاش وا دارد. توليد نسوز در دنيا از قدمت زيادي برخور دار است و از زماني كه صنعت آهن و فولاد پا گرفته است تهيه و توليد نسوز و مصرف آن متداول گرديده است. تهيه نسوز ها به صورت صنعتي در دنيا مربوط به قرن هفده و اوايل قرن هيجده ميلادي مي باشد، ولي در ايران كار خانه جات ساخت آجر هاي نسوز از اين قدمت بالا برخوردار نيست .اولين كارخانه توليد نسوز همزمان با راه اندازي كارخانه سيمان تهران و در جهت بر طرف نمودن نيازهاي قسمتي از نسوزهاي مورد نياز اين صنعت در امين آباد بنيان نهاده شد .اين كارخانه تا سالهاي اخير به صورت سنتي و با همان كوره هاي اوليه مشغول به كار بود و براي چندين سال پس از آن كارخانه ديگري كه توليد كننده اين محصول باشد، ايجاد نگرديد. تا اين كه در حدود 30 سال پيش اولين كارخانه توليد نسوز در شهر اصفهان تحت عنوان كارخانه فرآورده هاي نسوز ايران آغاز به كار نمود و بيشترين توليد اين كارخانه آجر نسوز مي باشد . بعد از انقلاب با توجه به اينكه كارخانه جات متعددي در زمينه سيمان، فولاد و چيني و كاشي ايجاد و راه اندازي گرديد، لذا در جهت تامين نسوزهاي مورد نياز اين كارخانه جات تصميمات جدي گرفته شد و تعداد 6 كارخانه بزرگ توليد نسوز راه اندازي شد . تمام اين كارخانه جات در درجه اول توليد كننده آجرهاي نسوز هستند و توليد جرمهاي نسوز آنها يك محصول فرعي و محدود مي باشد. البته در حال حاضر جرم نسوز در تمام دنيا نمي تواند يك محصول فرعي باشد، زيرا توانسته است در بازار مصرف براي خود جايي پيدا نمايد و بتدريج جانشين آجر نسوز گردد و با قيمت بسيار ارزانتر از آجر نسوز قابل عرضه گردد . معرفی مواد دیر گداز و سرامیک ها تعريف، تاريخچه و تقسيم بندي ديرگدازها 1-1 تعريف ديرگداز منابع مختلف تعاريف متفاوتي براي ديرگداز ها ذكر كرده اندكه هر يك جنبة خاصي از ديرگداز ها را در نظر گرفته است . به عنوان مثال به چند مورد اشاره مي شود . تعاريف قديم تر ، مواد نسوز را موادي مي دانستند كه دماهاي بيشتر ازc15000را تحمل كنند . تعريفي كامل تر چنين است : مواد ديرگداز موادي هستند كه به عنوان مصالح ساختماني كوره ها به كار مي روند و مي توانند خواص فيزيكي خود را در دماهاي بالا و شرايط محيطي كوره حفظ كنند. بديهي است كه اهميت يك ديرگداز فقط در پايداري حرارتي آن نيست، بلكه پايداري فيزيكي و شيميايي آن در مقابل آثار مخرب محيط در دماي بالا نيز مطرح است. مثلاً ممكن است نقطة ذوب دير گدازي حدودc0 2000 هم باشد، ولي نتواند مدت زيادي را در مقابل اثر سايشي و يا خوردگي مواد يا گازهاي داغ دوام بياورد . در تعريف جامع تر مواد دير گداز حفظ خواص شيميايي، فيزيكي و مكانيكي در محيط كوره مطرح است. به عبارت ديگر، ديرگدازها موادي با نقطة ذوب و نقطة خميري شدن زياد می باشند كه قادر به حفظ خواص شيميايي، فيزيكي و مكانيكي و ترمومكانيكي ( خمشي، سايشي، شوك حرارتي و ... ) در شرايط كاربردي و در دماي بالا هستند . مطابق با يك تعريف بين المللي محصولات ديرگداز، مواد سراميكي غير فلزي هستند (سراميكهايي كه حاوي يك جزء فلزي مي باشند نيز مشمول اين تعريف می شوند. 1-2- تاريخچة ديرگداز ها به لحاظ تاريخي كاملاً معلوم نيست كه ساخت مواد ديرگداز براي نخستين بار به دست چه كسي و در كدام كشور صورت گرفته است، اما احتمال مي رود فينيقيها و يا چينيها پايه گذار اين بخش از صنعت سراميك باشند . بر طبق مدارك تاريخي، در ابتدا براي ساخت ديرگداز ها بيشتر از خاكهاي رسي معمولي استفاده مي شد . از اوايل قرن نوزدهم ميلادي به تدريج انديشة افزودن مواد غير پلاستيك به مواد اوليه مطرح شد كه تأثير بسزايي در كيفيت نهايي محصولات داشت . از اين رو، با گذشت زمان محصولات بهتري وارد بازار شد. دستيابي به مواد اوليه مرغوب تر و خالص تر و استفاده از آنها در صنايع ديرگداز گام بعدي در اين راه بود و همزمان فنون ساخت نيز بهبود يافت كه اين دو در كنار هم به ارائة محصولات مناسب و مورد نياز صنايع ديگر، از جمله صنايع توليدي مادر، منجر شد، ونقش تعيين كننده اي در رشد اين صنايع بر جاي گذاشت . در چهار دهة اخير نياز مبرم مصرف كنندگان مواد ديرگداز به استفاده از محصولات جديد ومرغوب تر، موجب افزايش كميت و كيفيت توليد انواع محصولات نوين ديرگداز شده است. گسترش تحقيقات همراه با مطالعات پيشرفتة علمي – كاربردي باعث شد تا يافته هاي جديد محققان علم مواد وارد صنايع دير گداز شود . تلفيق اين عوامل باعث جهشي در گسترش صنايع ديرگداز، مخصوصاً در چند كشور صنعتي شد . صنعت نسوز در ايران در مقايسه با ديگر كشورهاي صنعتي بسيار جوان است . براي مثال، شركت سهامي ديدير آلمان در 1834 ميلادي ساخت مواد نسوز و ديرگداز را شروع كرد، در حالي كه صنعت دير گداز در ايران همراه با ورود صنعت سيمان به كشور شروع شد و براي اولين بار در 1318 (1937-1938 ميلادي ) كارخانة نسوز امين آباد تهران با ظرفيت روزانه 5 هزار تن نسوز آغاز به كار نمود . با تأسيس كارخانة ذوب آهن اصفهان در سال 1350 كه براي توليد فولاد به مقدار زيادي مواد نسوز احتياج داشت، نخستين كارخانة بزرگ و مكانيزة توليد نسوز (كارخانة نسوز آذر فعلي) در كارخانة ذوب آهن اصفهان با ظرفيت اولية توليد سالانه 40 هزار تن آجر و جرم در سال 1352 راه اندازي شد. اكنون ظرفيت توليد نسوز در كشور، از حدود 60 هزار تن در سال 1357، با رشدي بيش از چهار برابر نسبت به قبل از پيروزي انقلاب اسلامي، به سالانه 250 هزار تن افزايش يافته است. شايان ذكر است كه امروزه كل نياز صنايع كشور به انواع فرآورده هاي نسوز سالانه250 هزار تن براورد شده است. با وجود واردات مقداري از نسوزهاي مصرفي، پتانسيل صادرات سالانه چندين هزار تن انواع فرآورده هاي نسوز در داخل نيز فراهم شده است . اگر در سالهاي گذشته راه حلهاي اصولي ارائه نشده بود، اكنون براي تأمين فراورده هاي نسوز بايد بيش از100 ميليون دلار ارز پرداخت می شد. البته، اين بدان معنا نيست كه در صنعت نسوز به وضعیت مطلوبي رسيده ايم، زيرا توليدات داخل از نوع نسوز هاي ارزان قيمت است و واردات از نوع بسيار گران قيمت و مرغوب مي باشد . براي رسيدن به حالت آرماني و كسب توان رقابت جهاني، راهي طولاني در پيش رو داريم . 1-3 كاربرد و اهميت صنعتي ديرگدازها عملكرد كوره هاي صنعتي متأثر از نوع نسوز ها و ديرگداز هايي است كه در آن به كار رفته است . مرغوبيت و خواص ديرگدازهاي مصرفي به همراه نصب صحيح آنها، عواملي هستند كه عمر مفيد و بازدهي كوره ها را مشخص مي كنند. بررسي و شناخت دقيق و علمي ديرگداز ها به عنوان يك شاخص اصلي در صنايع ما دركشور، كه مصرف كنندة اصلي آنهااست، امري ضروري میباشد. البته به كار گيري و نصب صحيح دير گداز در كوره ها، طراحي دقيق و مهندسي، در بازدهي كوره ها حائز اهميت است . ارزيابيها نشان مي دهد كه حتي اگر ديرگداز هاي عالي و مناسب هم در دسترس باشند، ولي به طور صحيح از آنها استفاده نشود باز دهي مناسبي نخواهد داشت . مطالعاتي كه بر روي مواد اولية مصرفي و تكنولوژي توليد، خصوصاً تكنولوژيهاي نوين وكاربرد فراورده هاي نسوز، انجام شده، نشانگر اين است كه كشور ما به اين بخش از صنعت سراميك وابستگي شديدي دارد. از طرف ديگر، با توجه به مشكلات ارزي و خريدهاي خارجي، بدون تأمين ديرگدازها در داخل، بسياري از صنايع داخلي كه بدون مواد نسوز نمي توانند به كار ادامه دهند، با مشكلات جدي مواجه خواهند شد. حساسيت نسوز در بسياري صنايع به حدي است كه در دسترس نبودن آن موجب توقف كامل توليد مي شود . با توجه به تحريمهايي كه از طرف كشورهاي صنعتي اعمال شده است، چه در بعد تكنولوژي و چه در بعد علمي – كاربردي، بعيد نيست در آينده اين تحريمها شامل نسوزهايي نيز بشود كه در صنايع حساس فولاد، سرب، روي، مس، شيشه و حتي برق كاربرد دارند . يكي از مشكلات اصلي اين صنعت، كمبود تحقيقات و دسترسي نداشتن به دانش فني مربوط به آن است، هر چند كه در سالهاي اخير، گامهايي در اين جهت برداشته شده است. نكتة بعدي، استفاده از نسوزهاي جديد با كيفيت برتر در صنايع مي باشد، كه در بهبود عمر و كاركرد كوره ها، خوردگي كمتر و توليد محصولات برتر داراي اهميت است. در حقيقت، شرايط كاركرد به گونه است كه فقط چند نوع نسوز خاص براي آن مناسب می باشند. پس ضرورت دارد كه اهميت بيشتري براي اين بخش از صنعت سراميك قائل شويم، صنعتي كه مي توان آن را گلو گاه چرخة توليد صنايع مادر دانست . خواص مختلف سرامیکها خواص مکانیکی : مقاومت مکانیکی سرامیک به ترکیب مواد ، اندازه ذرات مواد اولیه ، دانه بندی ، شکل ذرات ، شرایط شکل دهی ، چگونگی خشک کردن و همچنین شرایط پخت بستگی دارد. مواد دانه ریز موجب کاهش تخلخل و بالا رفتن مقاومت سرامیک می گردند . سیلیس و بال کلی باعث افزایش مقاومت مکانیکی می شوند. خواص شیمیایی : آب ، اسید ها و محلولهای قلیایی با مواد سرامیکی واکنش انجام می دهند و تغییراتی در آن به وجود می آورند.در سرامیکهای ویژه از از مواد مقاوم در برابر اسیدها و قلیایی ها استفاده میشود. خواص نسوزی : سرامیکهایی که برای دمای بالا به کار می روند از مواد دیر گداز تهیه می گردند . خواص الکتریکی : از سرامیکها به عنوان نارسانای الکتریکی نیز استفاده می کنند. خواص سرامیک‌ها بسته به نوع و درجه خلوص هر یک از اجزای اصلی ، مواد افزودنی ، لعاب ، زمان حرارت دادن ، مواد اکسنده و کاهنده‌هاى موجود در محیط ، تغییر می‌کند. در قرن حاضر صنعت سرامیک سازی توسعه و تنوع شگرفی یافته و اهمیت و کاربردهای آن نیز وسعت پیدا کرده است. سرامیک‌های ویژه · مقره‌های برق: که عایقهای خوبی برای گرما و برق هستند و در آنها از Al2O3 ، Zr2O3 استفاده می‌شود. · سرامیک‌های مغناطیسی: در در این نوع سرامیک از اکسیدهای آهن استفاده می‌شود. مهمترین کاربرد آنها در تهیه عنصرهای حافظه در کامپیوتر است. · سرامیک‌های شیشه‌اى: وقتی شیشه معمولی پس از تهیه در دمای بالایی قرار گیرد، تعداد قابل توجهی از ذرات بلور در آن تشکیل می‌شود و خاصیت شکنندگی آن کم می‌گردد و بر خلاف شیشه‌های معمولی دیگر ، ایجاد یا پیدایش شکاف کوچک در آنها ساری نمی‌باشد،‌ یعنی این شکافها خود به خود پیشرفت نمی‌کنند. از این نوع سرامیک‌ها برای تهیه ظروف آشپزخانه یا ظروفی که برای حرارت دادن لازم باشند، استفاده می‌شود که آن را اصطلاحا پیروسرام می‌نامند. لعابها و انواع آنها لعابها طیف وسیعی از ترکیبات آلی و معدنی را در بر می‌گیرند. لعاب مربوط به سرامیک معمولا مخلوط شیشه مانندی متشکل از کوارتز ، فلدسپار و اکسید سرب (PbO) است. این اجزا را پس از آسیاب شدن و نرم کردن به صورت خمیری رقیق درمی‌‌آورند. آنگاه وسیله سرامیکی مورد نظر را در این خمیر غوطه‌ور کرده و پس از سرد و خشک شدن ، آن را در کوره تا دمای معین حرارت می‌دهند. پس از لعاب دادن روی چینی ، روی آن مطالب مورد نظر را می‌نویسند و یا طرح مورد نظر را نقاشی می‌کنند و دوباره روی آن را لعاب داده و یک بار دیگر حرارت می‌دهند. در این صورت وسیله مورد نظر پرارزش‌تر و نوشته و طرح روی آن بادوام‌تر می‌شود. لعابها در انواع زیر وجود دارند: · لعاب بی‌رنگ: این نوع لعاب که برای پوشش سطح چینی‌های بدلی ظریف بکار می‌رود، بی رنگ و شفاف است و از مخلوط کلسیم و سیلیس و خاک چینی سفید تهیه می‌شود. · لعاب رنگی: برای رنگ آبی از اکسید مس (Cu2O) ، برای رنگ زرد از اکسید آهن (FeO) و برای رنگ سبز از اکسید کروم (Cr2O3) ، برای رنگ زرد از کرومات سرب و برای رنگ ارغوانی از ارغوانی کاسیوس استفاده می‌شود. · لعاب کدر : این نوع لعاب که برای پوشش چپنی‌های بدلی معمولی بکار می‌رود و از مخاـوط SnO2 , PbO , SiO2 , Pb3O4 ، نمک و کربنات سدیم تهیه می‌‌شود که آن را پس از ذوب کردن ، سرد کردن و پودر کردن ، در آب به صورت حمام شیر در می‌آورند و شئی لعاب دادنی را در آن غوطه‌ور می‌کنند. ظروف لعابی ظروف لعابی درواقع ، نوعی ظروف آهنی هستند که سطح آنها را به منظور جلوگیری از زنگ زدن ، از لعاب می‌پوشانند. البته این نوع ظروف را نباید زیاد گرم یا سرد و یا پرتاب کرد و یا اینکه تحت ضربه قرارداد، زیرا لعاب سطح آنها ترک برداشته و می‌ریزد. انواع چینی چینی‌ها در واقع از انواع سرامیک محسوب می‌‌شوند و به دو دسته چینی‌های اصل یا سخت و چینی‌های بدلی تقسیم می‌شوند. چینی‌های اصل : چینی ظرف: که می‌توان آن را نوعی شیشه کدر دانست، مانند ظرف چینی معروف به سور. از ویژگیهای این نوع چینی آن است که لعاب رنگی را به خود می‌‌گیرد. چینی سیلیسی : این نوع چینی که به چینی لیموژ معروف است، درکشورهای فرانسه ، ژاپن و چین تهیه می‌‌شود. مواد اولیه آن خاک چینی سفید ، شن سفید و فلدسپار است. چینی آلومینیوم‌دار : این نوع چینی به نام چینی ساکس و بایو در فرانسه تهیه می‌‌شود و دارای Al2O3 , SiO2 , CaO است. چینی‌های بدلی: خمیر این نوع چینی‌ها ترکیبی حد واسط از خمیر سفال و خمیر چینی‌های ظریف است. در نتیجه سختی آنها از چینی‌های اصل کمتر است. از این رو ، حتما باید آنها را با لعاب بپوشانند. این نوع چینی‌ها خود به دو دسته تقسیم می‌شوند: 1- بدل چینی‌های معمولی که خمیر آنها رنگی است و از این رو ، با لعاب کدر پوشانیده می‌شود. 2- بدل چینی ظریف که خمیر آنها مانند خمیر چینی بی‌رنگ است اما بر خلاف چینی در مقابل نور شفاف نیست. معمولا سطح این نوع چینی‌ها را از لعاب بی‌رنگ ورنی مانند و شفاف می‌پوشانند تا ظاهری مانند چینی اصل پیدا کنند

+ نوشته شده در یکشنبه دوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 16:10 توسط مهندس ایمان رستگار |

سرامیک :

سرامیک : کلمه سرامیک از Clay یا خاک رس گرفته شده است که در لاتین به آن Kerames گفته می شود . این واژه در اثر کثرت استعمال به سرامیک تبدیل شده است . اطلاعات اولیه : سرامیک ها معمولا به استثنای فلزات و آلیاژهای فلزی و مواد آلی ، شامل تمام مواد مهندسی می شوند که از نظر شیمیایی جزو مواد معدنی هستند و بعد از قرار گرفتن در دمای بسیار بالا ، شکل اولیه خود را حفظ کرده و مقاوم تر می شوند . ظروف سفالی ، چینی و چینی های بهداشتی و غیره ، جزو این گروه می باشند . تاریخچه : آشنایی انسان با مواد سرامیکی و استفاده از آنها ، قدمتی به طول تاریخ دارد . سفالینه های کشف شده در مناطق باستانی دنیا نشان می دهد که انسان در دوران باستان ، گل رس و چگونگی کار با آن و پخت و مقاوم سازی آن آشنا بوده است . اما امروزه سرامیک ، کاربردهای بسیار فراتر از ظروف سفالی یا چینی دارد و در صنعت و تکنولوژی ، استفاده های فراوانی از آن می شود . مواد اولیه سرامیک : سرامیکها ، از سه ماده اولیه خاک رس ، فلدسپارها و ماسه تهیه می شود . خاک رس ، همان سیلکاتهای آلومینیوم هیدارته است که به صورت کانی مختلفی یافت می شوند . دید کلی : از زمانی که انسان غارنشینی را به قصد یافتن مکان زیست بهتر ، پشت سر گذاشت ، با مصالح ساختمانی سرو کار پیدا کرده بود . بدیهی است که این مواد از نوع موجود در طبیعت بود ، مانند پوست برای بنا کردن خیمه و یا گل و سنگ برای تهیه مسکن دائمی . بعدها بشر آموخت که از قطعات چوب و تخته و میخ و پیچ برای استحکام بنا استفاده کند و موادی مانند آهک ، ساروج و سیمان را برای اتصال محکم تر قطعات سنگ و یا چوب به یک دیگر بکار می رود ، ولی خاک رس مهمترین ماده اولیه تهیه بسیاری از مصالح ساختمانی است . خاک رس به صورت ناخالصی در تهیه کوزه ، گلدان های گلی ، ظروف سفالی ، اشیاء و لوله های سفالی ، سرامیک ، سیمان و به صورت خالص ، در تهیه ظروف چینی و . . . مصرف می شود . سرامیک تعریف : از نظر واژه : سرامیک به کلیه جامدات غیره آلی و غیره فلزی گفته می شود . از نظر ساختار شیمیایی : کلیه موادی که از مخلوط خاک رس با ماسه و فلدسپار در دمای بالا بدست می آیند و توسط توده شیشه مانندی انسجام یافته و بسیار سخت و غیره قابل حل در حلال ها و تقریبا گداز ناپذیر می باشند ، سرامیک نامیده می شوند . نقش اجزای سه گانه در سرامیک : خاک رس : موجب نرمی و انعطاف و تشکیل و تنوع شگرفی یافته و اهمیت و کاربردهای آن نیز وسعت پیدا کرده است . ذرات بلوری سرامیک می شود . ماسه : قابلیت چین خوردن ، پس از خشک و گرم شدن و تشکیل بلوری سرامیک را کاهش می دهد . فلدسپار : در کاهش دادن دمای پخت و تشکیل توده شیشه ای و چسباننده ذرات بلوری سرامیک موثر است . خواص سرامیک ها : خواص سرامیک ها بسته به نوع و درجه خلوص هریک از اجزای اصلی ، مواد افزودنی ، لعاب ، زمان حرارت دادن ، مواد اکسنده و کاهنده های موجود در محیط ، تفییر می کند . سرامیک های ویژه مقره های برق : که عایقهای خوبی برای گرما و برق هستند و در آنها از Al2O3 و Zr2O3 استفاده می شود . سرامیک های مغناظیسی : در این نوع سرامیک از اکسیدها آهن استفاده می شود . مهمترین کاربرد آنها در تهیه عنصرهای حافظه در کامپیوتر است . سرامیک های شیشه ای : وقتی شیشه معمولی پس از تهیه در دمای بالایی قرار گیرد ، تعداد قابل توجهی از ذرات بلور در آن تشکیل می شود و خاصیت شکنندگی آن کم می گردد و بر خلاف شیشه های معمولی دیگر ، ایجاد یا پیدایش شکاف کوچک در آنها ساری نمی باشد ، یعنی این شکافها خود به خود پیشرفت نمی کنند . از این سرامیک ها برای تهیه ظروف که آشپزخانه یا ظروفی که برای دادن حرارت لازم باشند ، استفاده می شود که آن را اصطلاحا پیروسرام می نامند . لعابها و انواع آنها : لعابها طیف وسیعی از ترکیبات آلی و معدنی را بر می گیرند . لعاب مربوط به سرامیک معمولا مخلوط شیشه مانندی متشکل از کوارتز ، فلدسپار و اکسید سرب ( Pbo ) است . این اجزا را پس از آسیاب شدن و نرم کردن به صورت خمیری رقیق در آورند . آنگاه وسیله سرامیکی مورد نظر را در این خمیر غوطه ور کرده و پس از لعاب دادن روی چینی ، روی آن مطالب مورد نظر را می نویسند و یا طرح مورد نظر را نقاشی می کنند و دوباره روی آن را لعاب داده و یک با دیگر حرارت می دهند . در این صورت وسیله مورد نظر پر ارزش تر و نوشته و طرح روی آن بادوام تر می شود . لعاب ها در انواع مختلف وجود دارد : 1 – لعاب بی رنگ : این لعاب که برای پوشش سطح چینی های بدلی ظریف بکار می رود ، بی رنگ و شفاف است و از مخلوط کلسیم و سیلیس و خاک چینی سفید تهیه می شود . 2 – لعاب رنگی : برای رنگ آبی از اکسید مس (Cu2o ) ، برای رنگ زرد از اکسید آهن ( FeO ) و برای رنگ سبز از اکسید کروم ( cr2O3 ) ، برای رنگ زرد از کرومات سرب و برای ارغوانی از کاسبوس استفاده می شود . 3 – لعاب کدر : این نوع لعاب که پوشش چینی های بدلی معمولی بکار می رود و از مخلوط pb3O3 / SiO2 /PbO SnO2 ، نمک و کربنات سدیم تهیه می شود . که آن را پس از ذوب کردن ، سردکردن ، در آب به صورت حمام شبر در می آورند و شئی لعاب دادنی را در آن غوطه ور می کنند . ظروف لعابی : ظروف لعابی در واقع ، نوعی ظروف آهنی هستند که سطح آنها را به منظور جلوگیری از زنگ زدن ، از لعاب می پوشانند . البته این نوع ظروف را نباید زیاد گرم یا سرد و یا پرتاب و یا اینکه تحت ضربه قرار داد ، زیرا لعاب سطح آنها ترک برداشته و می ریزند . انواع چینی : چینی ها در واقع از انواع سرامیک محسوب می شوند و به دو دسته چینی ها اصل یا سخت و چینی های بدلی تقسیم می شوند . ظروف چینی چینی های اصل : · چینی ظرف : که می توان آن را نوعی شیشه کدر دانست ، مانند ظرف چینی معرف به سور . از ویژگیی های این نوع چینی آن است که لعاب رنگی را به خود می گیرد . · چینی سیلیسی : این نوع چینی که به چینی لیموژ معروف است ، در کشور فرانسه ، ژاپن و چین تهیه می شود . مواد اولیه آن خاک چینی سفید ، شن سفید و فلدسپار است . · چینی آلومینیوم دار : این نوع چینی به نام چینی ساکس و بایو در فرانسه تهیه می شود و دارای CaO / SiO2 / Al2O3 است . چینی های بدلی : خمیر این نوع چینی ها ترکیبی حد واسط از خمیر سفال و خمیر چینی های ظریف است . در نتیجه سختی آنها از چینی های اصل کمتر است . از این رو ، حتما باید آنها را با لعاب بپوشانند . این نوع چینی ها خود به دو دسته تقسیم می شوند : · بدل چینی های معمولی که خمیر آنها رنگی است و از این رو ، با لعاب کدر پوشاننده می شود . · بدل چینی های ظریف که خمیر آنها مانند خمیر چینی بی رنگ است اما بر خلاف چینی در مقابل نور شفاف نیست . معمولا سطح این نوع چینی ها را از لعاب بی رنگ ورنی مانند و شفا می پوشانند تا ظاهری مانند اصل پیدا کنند . طبقه بندی کانی های رس کانی سیلیکاتی دو لایه ای کائولینیت : بررسی پراش اشعه ایکس ، وجود دو لایه را در در کائولینیت نشان می دهد . لایه اول شامل واحد های 2 – Si2O5 چهار وجهی است و لایه دوم از واحد های هشت وجهی 2 – Al2(OH) تشکیل شده است . از اتصال دو لایه ، یک لایه یک واحد بوجود مآید که تکرار آن ، لایه کائولینیت را می سازد . هالوی سیت : کانی دیگر ، هالوی سیت است که در مقایسه با کائولیت کاربرد کمتری دارد کانی های سیلیکاتی سه لایه ای : مونت موری لونیت : مونت موری لونیت دارای سه لایه ، دو لایه به صورت چهار وجهی های سیلیکاتی و لایه وسط به صورت گروه های هیدروکسی آلومینات است . به علت توانایی گیر انداختن سیستمهای مولکولی مختلف ، اغلب به عنوان کاتالیست مصرف دارند . ایلیت : ساختمان ایلیت ، تقریبا شبیه مونت موری لونیت می باشد و چون همیشه همراه با مخلوط کانی های دیگر است فرمول دقیقی نمی توان برای آن در نظر گرفت . ترکیبات ثانوی خاک ر س و تاثیر آن بر سرامیک ها : ترکیبات ثانوی ، شامل ترکیبات آهن ، ماسه ، کربنات کلسیم و منیزیم ، میکا و مواد آلی است که مقادیر آنها در انواع خاک رس متغیر می باشد . ترکیبا ت آهن موجود در خاک رس مثل پیریتها و هیدرو کسیدها آهن و . . . باعث پایین آمدن نقطه ذوب و تغییر رنگ سرامیک قبل از پختن به زرد متمایل به قهوه ای و بعد از پختن به صورتی متمایل به قرمز تیره می شوند . باعث کم شدن حالت پلاستیته و کاهش قدرت چسبند گی می شود . کربناتها کلسیم و منیزم به عنوان ناخالصی باعث آسیب دیده گی محصول شده و بعد از پخت ، باعث افزایش خلل و فرج و کاهش قدرت مکانیکی و خواص نسوزی محصول می شوند . نمک های سو لفات و کربنات و کلرید های فلزات قلیایی خاک رس و وانادیوم ، قابل حل در خاکهای رس هستند و موجب پخش مواد در توده خاک رس می شوند . ترکیبات وانادیوم لکه های زرد متمایل به سبز ، روی محصول ایجاد می کنند . ترکیبات آلی موجود در خاک رس ، باعث ایجاد رنگ خاکستری می شوند . کانی های سیلیکاتی انواع سیلیکا : دی اکسید سیلیکون ، معمولا به سه صورت سنگ ، گرانول و پودر وجود دارد . دی اکسید سیلکون در حالت سنگ به صورت کوارتز یافت می شود که در این حالت کمیاب است . به علت خالص بودن بهترین نوع سیلیکا برای مصرف در سرامیک است . نوع گرانول در صنعت سرامیک سازی خیلی رایج می باشد . این نوع سیلیکا را معمولا قبل از مصرف ، دانه بندی کرده ، می شویند . نوع پودر سیلیکا معمولا خالص نبوده و در ساخت سرامیک چندان مصرف ندارد . نقش فلدسپار در سرامیک سازی : فلدسپارها خاصیت سیال کنندگی دارند و امروز نیز از این ترکیبات در صنعت سرامیک استفاده می کنند . نقش این ترکیبات در سرامیک سازی ، ایجاد فاز شیشه ای در توده اولیه است . انواع فلدسپار در سرامیک : فلدسپار پتاسیم 6SiO2 و Al2O3 و KO فلدسپار سدیم 6SiO2 و Al2O3 و Na2O فلدسپار کلسیم 6SiO2 و Al2O3 و CaO از بین این ها فلدسپار پتاسیم از همه مهمتر است ، ولی در عمل موادی که به عنوان سیال کننده بکار می روند ، مخلوطی از فلدسپار های مختلف هستند .

+ نوشته شده در یکشنبه دوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 16:10 توسط مهندس ایمان رستگار |

مواد خام مورد استفاده در صنعت سراميک (2)

مواد خام مورد استفاده در صنعت سراميک (2) نويسنده: موضوع: دنياي فن آوري بازدید 35 چکیده: درادامه به بيان مواد معدني مورد استفاده در صنعت سراميک مي پردازيم .سعي شده است تا منابع و ذخاير اصلي اين مواد نيز ذکر شود. سيليس سيليس مواد خام مورد استفاده در صنعت سراميک (2) يک ماده ي معدني مهم در صنعت سراميک است. استفاده ي عمده از اين ماده در صنعت شيشه سازي است (حدود 38% از توليد ايالات متحده ي آمريکا در صنعت شيشه سازي مصرف مي شود. ) براي مثال حباب هاي لامپ هاي با نور سفيد (bulbs incandescent lamp) از شيشه هاي سودالايم توليد مي شود که تقريبا 70% از آنها سيليس است. درصد سيليس موجود در لامپ هاي رشته اي مي تواند تا حدود %99.8 وزني نيز برسد. يکي از منابع عمده ي سيليس ، ماسه سنگ است . ماسه سنگ صنعتي و ماسه ي سيليسي دو واژه هستند که در صنعت سراميک زياد استفاده مي شوند. اين دو واژه به معناي ماسه سنگي است که در صد سيليس موجود در آن ها بالا باشد. در برخي موارد درصد سيليس برخي از اين ماسه ها بيش از 99.5% است. برطبق تعريف ASTM، ماسه سنگ ذرات سنگ است که به صورت گرانول هستند. اين ذرات مي توانند از ميان الک مش 4 بگذارند.(4.75mm) و بر روي الک مش 200 (75mm) باقي مي مانند. و بايد از خردايش طبيعي يا مصنوعي سنگ پديد آمده باشند. (ماسه سنگ همچنين از فرآوري فيزيکي سنگ ها (بوسيله ي سنگ شکن) توليد مي شوند.) ماسه سنگ هاي توليدي معمولا داراي ترکيب شيميايي متنوعي هستند که اين ترکيب به نوع سنگ مورد استفاده بستگي دارد. ايالات متحده ي آمريکا بزرگترين توليد کننده ي ماسه ي صنعتي در جهان است. ايالت هاي ويرجينياي غربي، کاليفرنيا، الينويز، پنسيلوانيا ، اوهايو و نيوجرسي 80% ماسه ي سيليسي با کيفيت بالاي مورد استفاده در ايالات متحده ي آمريکا را فراهم مي کنند. در الينويز و ميسوري عملا تمام سيليکاي مورد استفاده در ساخت شيشه از ماسه سنگ هاي st.peter بدست مي آيد. ساير ذخيره هاي با کيفيت ماسه سنگ نيز وجود دارد. مثلا يکي از اين ذخاير oriskany است که در ويرجينياي غربي و پنسيلونيا وجود دارد. اين ذخيره ها عموما به صورت تپه هاي شني ساحلي يا به شکل لايه هايي 20-30 متري زير لايه هايي از لجن، خاک رس و سنگ رست (shales) وجود دارند. عموما استخراج سيليس صنعتي يک شغل با فروش منطقه اي است . در واقع مراکز توليد عمدتا در کنار مراکز خريد واقع اند مگر آنکه کيفيت محصول توليدي استثنائي باشد مثلا خواص اندازه ي ذرات يا شکل ذرات ويژه باشد. منطقه ي جغرافيايي فروش اين محصول معمولا از 200 مايل فراتر نمي رود. اين مسئله به دليل هزينه ي بالاي حمل و نقل اين ماده و فراواني معادن آن در سرتاسر دنيا است. در سال هاي اخير، مقررات محيط زيستي بر روي استخراج سنگ سيليس بسته شده که علت آن مشکلات سلامتي است که بوسيله ي اين محصول بوجود مي آيد. کواتز مينرال عمده ي سيليس ، جزء اصلي سنگ هاي آتشفشاني مانند گرانيت است. اين ماده همچنين در بيشتر سنگ هاي دگرگون يافت مي شود. بخش اصلي سنگ هاي دگرگون را ماسه سنگ تشکيل مي دهد. همچنين رگه هايي با خلوص بالا از کوارتز نيز در اين سنگ ها يافت مي شود. کريستال هاي کوارتز با کيفيت نوري بالا واقعا کم يابند . اما روش هايي مناسب وجود دارد که مي توان کريستال هاي کوارتز را رشد داد و آنها را به صورت تجاري توليد کرد. توليد سالانه ي سيليس در ايالات متحده ي آمريکا تقريبا 30 مگاتن است که اين مقدار 700 ميليون دلار ارزش دارد. سيليکات ها فلدسپار فلدسپارها يک گروه مينرالي بزرگ هستند واين تخمين زده شده است که بيش از 60 درصد پوسته ي زمين را تشکيل مي دهند. (همانگونه که در جدول 1 ديده مي شود) اين گروه مينرالي در بسياري از سنگ هاي رسوبي و تقريبا در تمام سنگ هاي آذرين و دگرگون يافت مي شوند. مواد خام مورد استفاده در صنعت سراميک (2) صنعت شيشه سازي بيشتر فلدسپارهاي توليدي را مصرف مي کند. فلدسپار منبع اکسيد آلومينوم است. اين ماده خواص مکانيکي شيشه مانند مقاومت در برابر خراش و قابليت مقاومت در برابر شک حرارتي آن را افزايش مي دهد. فلدسپار همچنين در بدنه هاي سراميک وايت وير (whiteware) به عنوان فلاکس استفاده مي شود. اين ماده باعث ايجاد فاز شيشه اي در هنگام پخت بدنه مي شود و استحکلام و حالت زجاجي (translucency) بدنه را افزايش مي دهد. کره ي جنوبي بزرگترين توليد کننده ي فلدسپار در جهان است. توليد سالانه ي فلدسپار در ايالات متحده ي آمريکا 800000 تن است که اين ميزان ارزشي برابر 45 ميليون دلار دارد. ايالات کاليفورنيا، کاروليناي شمالي و کانوکتيکات بزرگترين توليد کنندگان فلدسپار هستند. رويه ي اصلي در فرآيند استخراج و استفاده از فلدسپار شامل موارد زير است: 1)سوراخ کاري و انفجار توده ي معدني 2)انتقال سنگ معدن به آسياب و خردايش آن (فرآوري فيزيکي) 3)جدا سازي مينرال ها به روش فلوتاسيون (اين فرآيند بر اساس قابليت ترشوندگي متفاوت مواد در محلول آبي اتفاق مي افتد). 4)خشک کردن 5)آسياب کردن تا رسيدن به اندازه ي ذره ي زيرمش 200 (75Mm) براي کاربردهاي صنتعت سراميک درفرآيند فلوتاسيون هوا به داخل سوسپانسيوني از مينرال هاي خردايش يافته دميده مي شود. در اين حالت در محلول کف تشکيل مي شود. ذرات تر شده (ذرات آب دوست) در سوسپانسيون باقي مي مانند در حالي که ذرات آب گريز جذب حباب هاي هوا شده که با جدا سازي کف ها مي توان مينرال هاي مورد نظر را جدا سازي نمود. عوامل متنوعي مانند آمينو اسيدها (اين مواد داراي وزن ملکولي بالايي هستند) را مي توان براي افزايش قابليت تر شوندگي نسبي مواد جامد در مخلوط ، استفاده کرد. اين عوامل به طور گزينشي بر روي سطح مواد خاص مخلوط ، جذب مي شوند. اين فرآيند در مراحل زير انجام مي شود: 1)جدايش ميکا 2)جدايش مينرال هاي آهن دار مخصوصا گارنت 3)جداسازي فلدسپار از مواد ته نشست شده مانند کوارتز رس ها و کائولن رس جزء عمده ي سراميک هاي سنتي است. اين مواد عموما سيليکات هاي لايه اي با اندازه ي دانه ي زير 2 ميکرون هستند. هر لايه ي سيليکاتي را مي توان به عنوان يک کاني رسي تعريف کرد. شش نوع تجاري از رس ها وجود دارند. اين انواع در جدول 2 به صورت ليست وار آورده شده است. اين رس ها از لحاظ ترکيب، پلاستيسيته، رنگ و خواص پخت متفاوت اند. مواد خام مورد استفاده در صنعت سراميک (2) هوازدگي مکانيکي و شيميايي فلدسپارها در سنگ هاي آذرين و دگرگون شده باعث تشکيل کائولن مي شود.(کائولن يک جزء کليدي در خاک چيني است) . کائولن تشکيل شده مي تواند در همان محل متلاشي گردد و يا ابتدا بوسيله ي آب يا باد به محل ديگري منتقل شود و در آنجا متلاشي گردد. ذخاير کائولن اوليه در محل سنگ اوليه وجود دارند. اين نوع کائولن داراي مقادير زيادي کوارتز و ميکا است که در حين فرآيند هوا زدگي تشکيل گشته اند. ذخاير بزرگي از کائولن اوليه در جنوب شرقي انگلستان ، اکراين و چين يافت مي شود. کائولن هاي ثانويه، کائولن هايي هستند که به طور طبيعي از سنگ هاي اصلي شسته شده اند. و سپس در مکان هاي ديگر رسوب کرده اند. اين مواد به طور طبيعي فرآوري گشته اند و داراي خلوص بيشتري هستند. ذخاير تجاري و اصلي کائولن ثانويه در ايالات متحده آمريکا 50 ميليون سال پيش تشکيل شده اند. اين ذخاير به صورت کمربندي در خط ساحلي قديمي ازشمال آلاباما تا کاروليناي شمالي کشيده شده است. منبع:منبع انگليسي مقاله :

+ نوشته شده در یکشنبه دوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 16:10 توسط مهندس ایمان رستگار |

باستانی

سفالگری از جمله باستانی ترین هنرهای بشری و در واقع سرمنشاء هنر تولید کاشی و سرامیک که نخستین آثار این هنر در ایران به حدود ۱۰۰۰۰ سال قبل از میلاد می رسد که به صورت گل نپخته بوده و آثار اولین کوره های پخت سفال به حدود ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد بر می گردد. سفالگری از جمله باستانی ترین هنرهای بشری و در واقع سرمنشاء هنر تولید کاشی و سرامیک که نخستین آثار این هنر در ایران به حدود ۱۰۰۰۰ سال قبل از میلاد می رسد که به صورت گل نپخته بوده و آثار اولین کوره های پخت سفال به حدود ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد بر می گردد. ادامه پیشرفت در صنعت سفالگری منجر به تغییراتی در روش تولید که شامل تغییر کوره ها، اختراع چرخ کوزه گری و هم در کیفیت مواد سفالگری نظیر رنگ آمیزی و لعاب کاری بوده است. زمان آغاز لعابکاری که امکان ضد آب کردن و همچنین نقاشی کردن و زیبا سازی ظروف و سفال ها و تهیه کاشی را مقدور می کرد به حدود ۵۰۰۰ سال پیش می رسد. کاستیها روش و دانش لعاب کاری را از بابل به نقاط دیگر ایران رواج دادند. بعد از اسلام با تشویق استفاده از ظروف سفالی و سرامیکی به جای ظروف فلزی، طلا و نقره صنعت سفالگری رشد تازه ای یافت و از صنعت سفال سازی و کاشی سازی برای آرایش محراب مسجد، ضد آب کردن دیوار حمام ها، ایجاد حوض و آب نما و انتقال ظروف و خمره و لوازم و کوزه ها همچنین، شیب بندی بام ها استفاده شده است. تاریخچه کاشی اشکال اولیه کاشی های سرامیکی مربوط به دوران قبل از تاریخ است وقتی که استفاده از رس بعنوان یکی از مصالح ساختمانی در چندین تمدن اولیه توسعه یافت . کاشیهای مدرن اولیه بطور زمخت شکل داده شده بود و استقامت کاشیهای امروزی را دارا نبودند. مصالح کاشی ها از کف رودخانه ها استخراج شده در بلوکهای ساختمانی فرم داده شده و در آفتاب خشک می شدند. کاشیهای اولیه خام بوده اند ولی حتی در ۶۰۰۰ سال قبل مردم با استفاده از رنگ زدن و کنده کاری ظریف روی کاشی ها از آنها برای تزیین استفاده می کردند. صنعت سرامیک در واقع محدود به ساخت ظروف و وسایل و قطعات سفالی ساده گذشته نیست و کاربردی شگرف در همه ابعاد تمدن و تکنولو?ی نوین بشر امروز دارد. روش ساخت و تهیه کلیه وسایل سرامیکی تقریبا یکی است و بسته به کاربرد، تفاوتهای جزئی در روش تولید دارد. کاشیهای پخته شده (Firing Tile) مصریهای باستان اولین کسانی بودند که کشف کردند کاشیهای رسی پخته شده در کوره محکمتر و در برابر آب مقاومتر هستند. بسیاری از تمدنهای باستان از کاشیهای مربعی کوچک پخته شده رسی برای تزیین در معماری استفاده می کردند. ساختمانهای شهرهای قدیمی بین النهرین با سفالینه های قرمز بدون لعاب و کاشیهای رنگارنگ نماکاری شده بودند. یونانیان و رومیان باستان از سرامیک در کف ، سقف و حتی لوله کشی درون ساختمانها استفاده می کردند . چینیها از رس سفید رنگ به نام کائولین استفاده می کردند تا بتوانند سرامیکی مقاوم و سفید رنگی به نام چینی (Porcelain)تولید کنند. در اروپای قرون وسطی از کاشیها در کف کلیساها استفاده می شد. در سراسر قاره اروپا بیزاسنها به بهترین شکل از کاشیهای کوچک در مقیاسهای کوچک استفاده می کردند. آنها با استفاده از کاشی و شیشه و سنگ الگوهای موزاییکی پر مفهوم و زیبایی خلق کرده اند. کاشی های لعابدار (Glazing Tile) سرامیکهای ایرانی تحت تاثیر کاشیهای وارد شده از چین بودند این کاشی ها که برای مقاصد تزیینی استفاده می شدند در سراسر آسیای جنوبی ، آفریقای شمالی ، اسپانیا و حتی اروپا نیز پخش گردید . از آنجا که هنر اسلامی از تخیلات انسانی سرچشمه می گرفت و در پیشرفت و توسعه دین اسلام تاثیر گذار بود صنعتگران به ارائه کاشیهای با رنگ روشن و مرصع یا بافت پیچیده روی آوردند. کاشیهای لعابی پررنگ در الگوهای موزاییکهای بزرگ و تغییر رنگ های ظریف کنار هم چیده می شدند. صنعتگران مسلمان از اکسیدهای فلزی مانند قلع ، مس ، کبالت ، منیزیم و آنتیمون برای لعاب کاشی استفاده می کردند که لعابی درخشنده تر و محکمتر حاصل می نمود. در قرن پانزدهم کاشیهای با لعاب اکسید فلز در ایتالیا متداول شدند و بتدریج در صنعتگران شمال ایتالیا نفوذ کردند . مراکز تجاری مهم اروپایی به این موتیفهای محلی اهمیت دادند بطوریکه برخی از این کاشی ها هنوز هم استفاده می شوند مانند کاشی دلفت ( از دلفت هلند) و کاشی ماجولیکا ( از مایورکای اسپانیا). کاشی های مدرن (Modern Tile) امروزه اغلب شرکتهای سازنده تجاری از روش پرس خاک (press dust)استفاده می کنند . ابتدا مخلوط مواد در شکل مورد نظر پرس شده و سپس لعاب زده می شود (ممکن است لعاب زده نشود) و سپس در کوره پخت می شود. برخی از صنعتگران ممکن است با پرس ملات یا با پهن کردن خمیر و قطع آن با استفاده از قالب همانند شیرینی پزها کاشیها را با شکل مورد نظر تولید کنند. روش برش کاشی هر چه باشد نیاز به پخته شدن دارد تا سخت شود. خلوص رس ، دفعات پختن و دمای کوره عواملی هستند که در تعیین قیمت و کیفیت کاشی تاثیر گذارند. دمای کوره از ۹۰۰ درجه فارنهایت تا ۲۵۰۰ درجه فارنهایت متغیر است. هر چه دمای کوره کمتر باشد تخلخل کاشی بیشتر بوده و لعاب نرم تر است. دمای بالاتر کاشی متراکم تر و لعاب محکم تری تولید می کند. تاریخچه سرامیک باستان شناسان در یافته اند که بشر اولیه در حدود ۲۴۰۰۰ سال قبل از میلاد اقدام به ساخت سرامیک می کرده است. این سرامیک ها در چکسلواکی یافت شده اند و به شکل حیوانات و پیکره انسان ،تخته صاف و توپ می باشد. این سرامیک ها را از چربی حیوانات به همراه استخوان آنها و خاکستر استخوان و مقداری رس ریز دانه می ساختند و بعد از شکل دادن آن را در دمایی در حدود ۵۰۰ تا ۸۰۰ درجه سانتیگراد در کوره های گنبدی شکل و یا به شکل نعل اسب پخت می نمودند .اما هنوز معلوم نیست این نوع از سرامیک ها را به چه علتی می ساختند. اولین ظروف سفالی مورد استفاده در ۹۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح ساخته می شد و برای نگهداری غذا و دانه های خوراکی مورد استفاده قرار می گرفت. ساخت شیشه نیز تقریباً هم زمان با سفال ودر ۸۰۰۰ سال پیش در مصر آغاز شد بطوریکه در پخت سفال به علت حضور اکسید کلسیم به همراه شن ، وسودا در نهایت به سفال های لعابدار رنگی منجر شد. تاریخچه سرامیک در ایران سفال یکی از مهمترین و قدیمی ترین دست ساخته های هنری بشر است که در آغاز کار سفالگری تا کنون هم چنان پایدار مانده است . مردم سرزمین ایران به سبب موقعیت خاص جغرافیایی و قرار گرفتن بر سر راه شاهراه تمدن ها ، نه تنها از نخستین سازندگان آثار سفالی بوده اند بلکه چیره دست ترین سازنده به شمار می رفته اند. در ایران در چهار منطقه مسکونی ، سفالگری رواج داشته است: ۱- منطقه غرب کوه های زاگرس نزدیک کرمانشاهان ۲- کرانه های جنوبی دریای خزر ۳- شمال غرب آذربایجان ۴- جنوب شرق ایران در حاشیه کویر و نواحی مرکزی ایران نیز سفال هاییبا قدمت هشت هزار سال به چشم می خورد. کهن ترین اشیا سفالی بدست آمده در کاوش های باستانی ایران آثار مکشوفه از گنج دره تپه در استان کرمانشاه است که به هزاره هشتم قبل از میلاد بر می گردد. همین طور مناطقی چون غاری در جنوب مازندران نزدیکی بهشهر (هزاره هشتم قبل از میلاد ) و در مرحله دوم در منطقه زاغه دردشت قزوین ، چشمه علی نزدیک تهران وتپه سیلک کاشان. سفالهای مکشوفه از تقاط مذکور خشن و دارای مغز نرم است که موادی دارای کاه خشک شده و سبزیجات ریز برای چسبندگی به مخلوط اولیه یعنی آب وخاک افزوده اند وچرخ سفالگری هنوز مورد استفاده قرار نگرفته است و همین طور حرارت کوره قابل کنترل نبوده است و سفال کاملاً سخت و یکرنگی بدست نمی آمده است و گاهی مغز به علت کمی درجه حرارت خاکستری متمایل به سیاه باقی مانده است ( هزاره ششم ق.م). مرحله بعد سفال سازی تکامل بیشتری می یابد واز شن نرم و پودر شن به همراه خاک استفاده می کردند تا ظروفی با جداره بسیار نازک بسازند. در این دوره ساخت ظروف با کف مقعر و بدنه محدب آغاز شد. در هزاره چهارم ق.م با اختراع چرخ سفالگری و استفاده از آن در شکل بخشیدن به ظروف سفالی تحولی جدید در صنعت سفال سازی آ غاز می شود و همچنین تزئینات روی ظروف تنوع بیشتری پیدا می کند. ساختار سرامیک لغت سرامیک از کلمه یونانی « کراموس » به معنی سفال یا گل پخته گرفته شده است و در واقع برای معرفی سرامیک باید گفت که عبارتست از هنر و علم ساختن و کاربرد اشیای جامد و شکننده ای که ماده اصلی و عمده آن خاکها می باشند (این خاکها شامل : کائولن و خاک سفال است). لعاب دادن کاشی و سرامیک برای آنکه سطح جسم درخشنده، صاف و زیبا، ضد آب، ضد شیمیایی و در صورت نیاز آراسته شود روی آن را پس از خنک کردن با یک لایه نازک لعاب می پزند. لعاب (رنگ معدنی) به حالت مایع روی جسم خشک شده اندود می شود. لعابها اصولا مواد معدنی و سیلیسی هستند که یک لایه شیشه ای مانند در سطح خارجی سرامیک تشکیل می دهند. کاربرد سرامیک ها استفاده از سرامیک در کف سازی و نماسازی یا در تولیدات وسایل بهداشتی و مصالح ساختمانی نظیر انواع آجر سفال های تزئینی داخل و خارج ساختمان سفال های بام ساختمان، کانالهای فاضلابی، سفالهای ضد اسیدی همه از سرامیکهایی است که از دیرباز تهیه و مصرف می شده. همچنین کاربرد سرامیک در صنایع مختلف نظیر تهیه وسایل مقاوم در برابر حرارت و الکتریسیته، فیوزهای الکتریکی، شمع اتومبیل، ریخته گری، تهیه المانهای حرارتی بسیار دقیق، وسایل فضایی، سمباده، براده برداری، تراشکاری ها ریخته گری فوق دقیق، آجرهای نسوز، مقره های الکتریکی، المانهای تصفیه آب، پوسته موتور، گرافیت، بتن، مواد نسوز، بدنه سفینه های فضایی، انواع سیمانها، محصولات شیشه ای و هزاران کاربرد دیگر که روز به روز بر اهمیت سرامیک می افزاید. کاشی و کاربرد آن کاشی یکی دیگر از محصولات سفالین و سرامیکی است که بویژه در ساختمان کاربرد و اهمیت ویژه ای دارد. کاشی برای تزئینات داخل و خارج ساختمان و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می رود. کاشی تزئیناتی خارج ساختمان را بویژه در اماکن مذهبی به کار می برند. کاشی را در ابعاد و اندازه های گوناگون تولید می کنند. کاشی کف و دیواری را در ابعاد زیر ۲×۲ و ۲ × ۱ تا پنجاه در پنجاهسانتیمتر تولید می کنند که با رنگهای گوناگون می تواند یک نقاشی را در محل نصب نیز نشان دهد. کیفیت کاشی باید به نحوی باشد که تغییرات ناگهانی درجه حرارت ۱۰۰ ـ ۲۰ درجه سانتیگراد را به خوبی تحمل کرده و هیچگونه آثار ترک در بدنه و یا لعاب آن ظاهر نشود. کاشی دیواری را برای حفظ بهداشت و رطوبت در آشپزخانه، محیط های بهداشتی، حمام و دستشویی استفاده می کنند. کاشی کف را نیز به علت ضد سایش بودن و مقاومت حرارتی و الکتریکی بالا در آشپزخانه ها، حمام ها، آزمایشگاهها، رختشویخانه ها و کارخانجات شیمیایی به کار می برند. همچنین کاشی باید دارای ابعاد صاف و گوشه های تیز باشد. تولیدی کاشی و سرامیک در ایران در سالهای اخیر کارخانجات تولید کاشی و سرامیک دیوار و کف زیادی در ایران ایجاد شده اند و تحول بزرگی در این صنعت بوجود آمده است و همچنین در مورد تولید وسایل بهداشتی و ظروف چینی و کارخانه مقره سازی که در ایران فعال می باشند و توانسته اند ظرف سی سال اخیر تولید کاشی و سرامیک را ازتولید کم و سنتی و نیمه صنعتی به حدود ۷۰ میلیون متر مربع برسانند.

+ نوشته شده در یکشنبه دوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 16:9 توسط مهندس ایمان رستگار |

بیان راهبردهای سند چشم انداز در حوزه کاشی و سرامیک،

یزد استاندار یزد با بیان راهبردهای سند چشم انداز در حوزه کاشی و سرامیک، خواستار بومی سازی این صنعت در استان شد. [استاندار یزد خواستار بومی سازی صنعت کاشی و سرامیک شد] ایران پرتو اخبار اقتصادی ایرنا از روابط عمومی استانداری یزد، محمد رضا فلاح زاده در نشست با اعضا کانون صنعت تولید کاشی و لعاب استان با اشاره به جایگاه کاشی و سرامیک در صنعت استان به بررسی سند چشم انداز صنعت تولید کاشی و سرامیک استان پرداخت. وی با اشاره به اهمیت صادرات، شناسائی بازارهای جدید و با ثبات در جهان برای عرضه تولیدات این صنعت را ضروری دانست. فلاح زاده در راستای عملیاتی شدن سند چشم انداز صنعت تولید کاشی گفت: بازاریابی در این مسیر نسبت به تولید از اهمیت بیشتری برخوردار است. اصلاح سرفصلهای فناوری، بومی سازی، بازاریابی، تحقیقات و پژوهش و رفع خلا های آموزشی و همچنین ارائه راهکارهای عملی از دیگر نکات مورد تاکید عالی ترین مقام اجرائی استان بود. وی در بخش دوم سخنان خود ضمن تشکر از تلاش اعضا این کانون ، وظایف پیروان مکتب اسلام را در دو حوزه وظیفه انفرادی و اجتماعی تقسیم و خاطر نشان کرد: توجه به مسئولیت فردی و اجتماعی،پیشرفت جامعه را به دنبال خواهد داشت. تشریح نقشه راه صنعت تولید کاشی و لعاب ازجمله برنامه های این جلسه بود که کلیات آن مورد تصویب اعضا قرار گرفت. در این جلسه پیرامون مسائل مطرح شده بحث و تبادل نظر صورت گرفت و تصمیماتی اتخاذ شد.ک/1 ایرنا (www.irna.ir)

+ نوشته شده در یکشنبه دوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 16:9 توسط مهندس ایمان رستگار |

بیان راهبردهای سند چشم انداز در حوزه کاشی و سرامیک،

یزد استاندار یزد با بیان راهبردهای سند چشم انداز در حوزه کاشی و سرامیک، خواستار بومی سازی این صنعت در استان شد. [استاندار یزد خواستار بومی سازی صنعت کاشی و سرامیک شد] ایران پرتو اخبار اقتصادی ایرنا از روابط عمومی استانداری یزد، محمد رضا فلاح زاده در نشست با اعضا کانون صنعت تولید کاشی و لعاب استان با اشاره به جایگاه کاشی و سرامیک در صنعت استان به بررسی سند چشم انداز صنعت تولید کاشی و سرامیک استان پرداخت. وی با اشاره به اهمیت صادرات، شناسائی بازارهای جدید و با ثبات در جهان برای عرضه تولیدات این صنعت را ضروری دانست. فلاح زاده در راستای عملیاتی شدن سند چشم انداز صنعت تولید کاشی گفت: بازاریابی در این مسیر نسبت به تولید از اهمیت بیشتری برخوردار است. اصلاح سرفصلهای فناوری، بومی سازی، بازاریابی، تحقیقات و پژوهش و رفع خلا های آموزشی و همچنین ارائه راهکارهای عملی از دیگر نکات مورد تاکید عالی ترین مقام اجرائی استان بود. وی در بخش دوم سخنان خود ضمن تشکر از تلاش اعضا این کانون ، وظایف پیروان مکتب اسلام را در دو حوزه وظیفه انفرادی و اجتماعی تقسیم و خاطر نشان کرد: توجه به مسئولیت فردی و اجتماعی،پیشرفت جامعه را به دنبال خواهد داشت. تشریح نقشه راه صنعت تولید کاشی و لعاب ازجمله برنامه های این جلسه بود که کلیات آن مورد تصویب اعضا قرار گرفت. در این جلسه پیرامون مسائل مطرح شده بحث و تبادل نظر صورت گرفت و تصمیماتی اتخاذ شد.ک/1 ایرنا (www.irna.ir)

+ نوشته شده در یکشنبه دوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 16:9 توسط مهندس ایمان رستگار |

مواد خام مورد استفاده در صنعت سراميک (2)

مواد خام مورد استفاده در صنعت سراميک (2) نويسنده: موضوع: دنياي فن آوري بازدید 35 چکیده: درادامه به بيان مواد معدني مورد استفاده در صنعت سراميک مي پردازيم .سعي شده است تا منابع و ذخاير اصلي اين مواد نيز ذکر شود. سيليس سيليس مواد خام مورد استفاده در صنعت سراميک (2) يک ماده ي معدني مهم در صنعت سراميک است. استفاده ي عمده از اين ماده در صنعت شيشه سازي است (حدود 38% از توليد ايالات متحده ي آمريکا در صنعت شيشه سازي مصرف مي شود. ) براي مثال حباب هاي لامپ هاي با نور سفيد (bulbs incandescent lamp) از شيشه هاي سودالايم توليد مي شود که تقريبا 70% از آنها سيليس است. درصد سيليس موجود در لامپ هاي رشته اي مي تواند تا حدود %99.8 وزني نيز برسد. يکي از منابع عمده ي سيليس ، ماسه سنگ است . ماسه سنگ صنعتي و ماسه ي سيليسي دو واژه هستند که در صنعت سراميک زياد استفاده مي شوند. اين دو واژه به معناي ماسه سنگي است که در صد سيليس موجود در آن ها بالا باشد. در برخي موارد درصد سيليس برخي از اين ماسه ها بيش از 99.5% است. برطبق تعريف ASTM، ماسه سنگ ذرات سنگ است که به صورت گرانول هستند. اين ذرات مي توانند از ميان الک مش 4 بگذارند.(4.75mm) و بر روي الک مش 200 (75mm) باقي مي مانند. و بايد از خردايش طبيعي يا مصنوعي سنگ پديد آمده باشند. (ماسه سنگ همچنين از فرآوري فيزيکي سنگ ها (بوسيله ي سنگ شکن) توليد مي شوند.) ماسه سنگ هاي توليدي معمولا داراي ترکيب شيميايي متنوعي هستند که اين ترکيب به نوع سنگ مورد استفاده بستگي دارد. ايالات متحده ي آمريکا بزرگترين توليد کننده ي ماسه ي صنعتي در جهان است. ايالت هاي ويرجينياي غربي، کاليفرنيا، الينويز، پنسيلوانيا ، اوهايو و نيوجرسي 80% ماسه ي سيليسي با کيفيت بالاي مورد استفاده در ايالات متحده ي آمريکا را فراهم مي کنند. در الينويز و ميسوري عملا تمام سيليکاي مورد استفاده در ساخت شيشه از ماسه سنگ هاي st.peter بدست مي آيد. ساير ذخيره هاي با کيفيت ماسه سنگ نيز وجود دارد. مثلا يکي از اين ذخاير oriskany است که در ويرجينياي غربي و پنسيلونيا وجود دارد. اين ذخيره ها عموما به صورت تپه هاي شني ساحلي يا به شکل لايه هايي 20-30 متري زير لايه هايي از لجن، خاک رس و سنگ رست (shales) وجود دارند. عموما استخراج سيليس صنعتي يک شغل با فروش منطقه اي است . در واقع مراکز توليد عمدتا در کنار مراکز خريد واقع اند مگر آنکه کيفيت محصول توليدي استثنائي باشد مثلا خواص اندازه ي ذرات يا شکل ذرات ويژه باشد. منطقه ي جغرافيايي فروش اين محصول معمولا از 200 مايل فراتر نمي رود. اين مسئله به دليل هزينه ي بالاي حمل و نقل اين ماده و فراواني معادن آن در سرتاسر دنيا است. در سال هاي اخير، مقررات محيط زيستي بر روي استخراج سنگ سيليس بسته شده که علت آن مشکلات سلامتي است که بوسيله ي اين محصول بوجود مي آيد. کواتز مينرال عمده ي سيليس ، جزء اصلي سنگ هاي آتشفشاني مانند گرانيت است. اين ماده همچنين در بيشتر سنگ هاي دگرگون يافت مي شود. بخش اصلي سنگ هاي دگرگون را ماسه سنگ تشکيل مي دهد. همچنين رگه هايي با خلوص بالا از کوارتز نيز در اين سنگ ها يافت مي شود. کريستال هاي کوارتز با کيفيت نوري بالا واقعا کم يابند . اما روش هايي مناسب وجود دارد که مي توان کريستال هاي کوارتز را رشد داد و آنها را به صورت تجاري توليد کرد. توليد سالانه ي سيليس در ايالات متحده ي آمريکا تقريبا 30 مگاتن است که اين مقدار 700 ميليون دلار ارزش دارد. سيليکات ها فلدسپار فلدسپارها يک گروه مينرالي بزرگ هستند واين تخمين زده شده است که بيش از 60 درصد پوسته ي زمين را تشکيل مي دهند. (همانگونه که در جدول 1 ديده مي شود) اين گروه مينرالي در بسياري از سنگ هاي رسوبي و تقريبا در تمام سنگ هاي آذرين و دگرگون يافت مي شوند. مواد خام مورد استفاده در صنعت سراميک (2) صنعت شيشه سازي بيشتر فلدسپارهاي توليدي را مصرف مي کند. فلدسپار منبع اکسيد آلومينوم است. اين ماده خواص مکانيکي شيشه مانند مقاومت در برابر خراش و قابليت مقاومت در برابر شک حرارتي آن را افزايش مي دهد. فلدسپار همچنين در بدنه هاي سراميک وايت وير (whiteware) به عنوان فلاکس استفاده مي شود. اين ماده باعث ايجاد فاز شيشه اي در هنگام پخت بدنه مي شود و استحکلام و حالت زجاجي (translucency) بدنه را افزايش مي دهد. کره ي جنوبي بزرگترين توليد کننده ي فلدسپار در جهان است. توليد سالانه ي فلدسپار در ايالات متحده ي آمريکا 800000 تن است که اين ميزان ارزشي برابر 45 ميليون دلار دارد. ايالات کاليفورنيا، کاروليناي شمالي و کانوکتيکات بزرگترين توليد کنندگان فلدسپار هستند. رويه ي اصلي در فرآيند استخراج و استفاده از فلدسپار شامل موارد زير است: 1)سوراخ کاري و انفجار توده ي معدني 2)انتقال سنگ معدن به آسياب و خردايش آن (فرآوري فيزيکي) 3)جدا سازي مينرال ها به روش فلوتاسيون (اين فرآيند بر اساس قابليت ترشوندگي متفاوت مواد در محلول آبي اتفاق مي افتد). 4)خشک کردن 5)آسياب کردن تا رسيدن به اندازه ي ذره ي زيرمش 200 (75Mm) براي کاربردهاي صنتعت سراميک درفرآيند فلوتاسيون هوا به داخل سوسپانسيوني از مينرال هاي خردايش يافته دميده مي شود. در اين حالت در محلول کف تشکيل مي شود. ذرات تر شده (ذرات آب دوست) در سوسپانسيون باقي مي مانند در حالي که ذرات آب گريز جذب حباب هاي هوا شده که با جدا سازي کف ها مي توان مينرال هاي مورد نظر را جدا سازي نمود. عوامل متنوعي مانند آمينو اسيدها (اين مواد داراي وزن ملکولي بالايي هستند) را مي توان براي افزايش قابليت تر شوندگي نسبي مواد جامد در مخلوط ، استفاده کرد. اين عوامل به طور گزينشي بر روي سطح مواد خاص مخلوط ، جذب مي شوند. اين فرآيند در مراحل زير انجام مي شود: 1)جدايش ميکا 2)جدايش مينرال هاي آهن دار مخصوصا گارنت 3)جداسازي فلدسپار از مواد ته نشست شده مانند کوارتز رس ها و کائولن رس جزء عمده ي سراميک هاي سنتي است. اين مواد عموما سيليکات هاي لايه اي با اندازه ي دانه ي زير 2 ميکرون هستند. هر لايه ي سيليکاتي را مي توان به عنوان يک کاني رسي تعريف کرد. شش نوع تجاري از رس ها وجود دارند. اين انواع در جدول 2 به صورت ليست وار آورده شده است. اين رس ها از لحاظ ترکيب، پلاستيسيته، رنگ و خواص پخت متفاوت اند. مواد خام مورد استفاده در صنعت سراميک (2) هوازدگي مکانيکي و شيميايي فلدسپارها در سنگ هاي آذرين و دگرگون شده باعث تشکيل کائولن مي شود.(کائولن يک جزء کليدي در خاک چيني است) . کائولن تشکيل شده مي تواند در همان محل متلاشي گردد و يا ابتدا بوسيله ي آب يا باد به محل ديگري منتقل شود و در آنجا متلاشي گردد. ذخاير کائولن اوليه در محل سنگ اوليه وجود دارند. اين نوع کائولن داراي مقادير زيادي کوارتز و ميکا است که در حين فرآيند هوا زدگي تشکيل گشته اند. ذخاير بزرگي از کائولن اوليه در جنوب شرقي انگلستان ، اکراين و چين يافت مي شود. کائولن هاي ثانويه، کائولن هايي هستند که به طور طبيعي از سنگ هاي اصلي شسته شده اند. و سپس در مکان هاي ديگر رسوب کرده اند. اين مواد به طور طبيعي فرآوري گشته اند و داراي خلوص بيشتري هستند. ذخاير تجاري و اصلي کائولن ثانويه در ايالات متحده آمريکا 50 ميليون سال پيش تشکيل شده اند. اين ذخاير به صورت کمربندي در خط ساحلي قديمي ازشمال آلاباما تا کاروليناي شمالي کشيده شده است. منبع:منبع انگليسي مقاله :

+ نوشته شده در یکشنبه دوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 16:9 توسط مهندس ایمان رستگار |

سرامیک :

سرامیک : کلمه سرامیک از Clay یا خاک رس گرفته شده است که در لاتین به آن Kerames گفته می شود . این واژه در اثر کثرت استعمال به سرامیک تبدیل شده است . اطلاعات اولیه : سرامیک ها معمولا به استثنای فلزات و آلیاژهای فلزی و مواد آلی ، شامل تمام مواد مهندسی می شوند که از نظر شیمیایی جزو مواد معدنی هستند و بعد از قرار گرفتن در دمای بسیار بالا ، شکل اولیه خود را حفظ کرده و مقاوم تر می شوند . ظروف سفالی ، چینی و چینی های بهداشتی و غیره ، جزو این گروه می باشند . تاریخچه : آشنایی انسان با مواد سرامیکی و استفاده از آنها ، قدمتی به طول تاریخ دارد . سفالینه های کشف شده در مناطق باستانی دنیا نشان می دهد که انسان در دوران باستان ، گل رس و چگونگی کار با آن و پخت و مقاوم سازی آن آشنا بوده است . اما امروزه سرامیک ، کاربردهای بسیار فراتر از ظروف سفالی یا چینی دارد و در صنعت و تکنولوژی ، استفاده های فراوانی از آن می شود . مواد اولیه سرامیک : سرامیکها ، از سه ماده اولیه خاک رس ، فلدسپارها و ماسه تهیه می شود . خاک رس ، همان سیلکاتهای آلومینیوم هیدارته است که به صورت کانی مختلفی یافت می شوند . دید کلی : از زمانی که انسان غارنشینی را به قصد یافتن مکان زیست بهتر ، پشت سر گذاشت ، با مصالح ساختمانی سرو کار پیدا کرده بود . بدیهی است که این مواد از نوع موجود در طبیعت بود ، مانند پوست برای بنا کردن خیمه و یا گل و سنگ برای تهیه مسکن دائمی . بعدها بشر آموخت که از قطعات چوب و تخته و میخ و پیچ برای استحکام بنا استفاده کند و موادی مانند آهک ، ساروج و سیمان را برای اتصال محکم تر قطعات سنگ و یا چوب به یک دیگر بکار می رود ، ولی خاک رس مهمترین ماده اولیه تهیه بسیاری از مصالح ساختمانی است . خاک رس به صورت ناخالصی در تهیه کوزه ، گلدان های گلی ، ظروف سفالی ، اشیاء و لوله های سفالی ، سرامیک ، سیمان و به صورت خالص ، در تهیه ظروف چینی و . . . مصرف می شود . سرامیک تعریف : از نظر واژه : سرامیک به کلیه جامدات غیره آلی و غیره فلزی گفته می شود . از نظر ساختار شیمیایی : کلیه موادی که از مخلوط خاک رس با ماسه و فلدسپار در دمای بالا بدست می آیند و توسط توده شیشه مانندی انسجام یافته و بسیار سخت و غیره قابل حل در حلال ها و تقریبا گداز ناپذیر می باشند ، سرامیک نامیده می شوند . نقش اجزای سه گانه در سرامیک : خاک رس : موجب نرمی و انعطاف و تشکیل و تنوع شگرفی یافته و اهمیت و کاربردهای آن نیز وسعت پیدا کرده است . ذرات بلوری سرامیک می شود . ماسه : قابلیت چین خوردن ، پس از خشک و گرم شدن و تشکیل بلوری سرامیک را کاهش می دهد . فلدسپار : در کاهش دادن دمای پخت و تشکیل توده شیشه ای و چسباننده ذرات بلوری سرامیک موثر است . خواص سرامیک ها : خواص سرامیک ها بسته به نوع و درجه خلوص هریک از اجزای اصلی ، مواد افزودنی ، لعاب ، زمان حرارت دادن ، مواد اکسنده و کاهنده های موجود در محیط ، تفییر می کند . سرامیک های ویژه مقره های برق : که عایقهای خوبی برای گرما و برق هستند و در آنها از Al2O3 و Zr2O3 استفاده می شود . سرامیک های مغناظیسی : در این نوع سرامیک از اکسیدها آهن استفاده می شود . مهمترین کاربرد آنها در تهیه عنصرهای حافظه در کامپیوتر است . سرامیک های شیشه ای : وقتی شیشه معمولی پس از تهیه در دمای بالایی قرار گیرد ، تعداد قابل توجهی از ذرات بلور در آن تشکیل می شود و خاصیت شکنندگی آن کم می گردد و بر خلاف شیشه های معمولی دیگر ، ایجاد یا پیدایش شکاف کوچک در آنها ساری نمی باشد ، یعنی این شکافها خود به خود پیشرفت نمی کنند . از این سرامیک ها برای تهیه ظروف که آشپزخانه یا ظروفی که برای دادن حرارت لازم باشند ، استفاده می شود که آن را اصطلاحا پیروسرام می نامند . لعابها و انواع آنها : لعابها طیف وسیعی از ترکیبات آلی و معدنی را بر می گیرند . لعاب مربوط به سرامیک معمولا مخلوط شیشه مانندی متشکل از کوارتز ، فلدسپار و اکسید سرب ( Pbo ) است . این اجزا را پس از آسیاب شدن و نرم کردن به صورت خمیری رقیق در آورند . آنگاه وسیله سرامیکی مورد نظر را در این خمیر غوطه ور کرده و پس از لعاب دادن روی چینی ، روی آن مطالب مورد نظر را می نویسند و یا طرح مورد نظر را نقاشی می کنند و دوباره روی آن را لعاب داده و یک با دیگر حرارت می دهند . در این صورت وسیله مورد نظر پر ارزش تر و نوشته و طرح روی آن بادوام تر می شود . لعاب ها در انواع مختلف وجود دارد : 1 – لعاب بی رنگ : این لعاب که برای پوشش سطح چینی های بدلی ظریف بکار می رود ، بی رنگ و شفاف است و از مخلوط کلسیم و سیلیس و خاک چینی سفید تهیه می شود . 2 – لعاب رنگی : برای رنگ آبی از اکسید مس (Cu2o ) ، برای رنگ زرد از اکسید آهن ( FeO ) و برای رنگ سبز از اکسید کروم ( cr2O3 ) ، برای رنگ زرد از کرومات سرب و برای ارغوانی از کاسبوس استفاده می شود . 3 – لعاب کدر : این نوع لعاب که پوشش چینی های بدلی معمولی بکار می رود و از مخلوط pb3O3 / SiO2 /PbO SnO2 ، نمک و کربنات سدیم تهیه می شود . که آن را پس از ذوب کردن ، سردکردن ، در آب به صورت حمام شبر در می آورند و شئی لعاب دادنی را در آن غوطه ور می کنند . ظروف لعابی : ظروف لعابی در واقع ، نوعی ظروف آهنی هستند که سطح آنها را به منظور جلوگیری از زنگ زدن ، از لعاب می پوشانند . البته این نوع ظروف را نباید زیاد گرم یا سرد و یا پرتاب و یا اینکه تحت ضربه قرار داد ، زیرا لعاب سطح آنها ترک برداشته و می ریزند . انواع چینی : چینی ها در واقع از انواع سرامیک محسوب می شوند و به دو دسته چینی ها اصل یا سخت و چینی های بدلی تقسیم می شوند . ظروف چینی چینی های اصل : · چینی ظرف : که می توان آن را نوعی شیشه کدر دانست ، مانند ظرف چینی معرف به سور . از ویژگیی های این نوع چینی آن است که لعاب رنگی را به خود می گیرد . · چینی سیلیسی : این نوع چینی که به چینی لیموژ معروف است ، در کشور فرانسه ، ژاپن و چین تهیه می شود . مواد اولیه آن خاک چینی سفید ، شن سفید و فلدسپار است . · چینی آلومینیوم دار : این نوع چینی به نام چینی ساکس و بایو در فرانسه تهیه می شود و دارای CaO / SiO2 / Al2O3 است . چینی های بدلی : خمیر این نوع چینی ها ترکیبی حد واسط از خمیر سفال و خمیر چینی های ظریف است . در نتیجه سختی آنها از چینی های اصل کمتر است . از این رو ، حتما باید آنها را با لعاب بپوشانند . این نوع چینی ها خود به دو دسته تقسیم می شوند : · بدل چینی های معمولی که خمیر آنها رنگی است و از این رو ، با لعاب کدر پوشاننده می شود . · بدل چینی های ظریف که خمیر آنها مانند خمیر چینی بی رنگ است اما بر خلاف چینی در مقابل نور شفاف نیست . معمولا سطح این نوع چینی ها را از لعاب بی رنگ ورنی مانند و شفا می پوشانند تا ظاهری مانند اصل پیدا کنند . طبقه بندی کانی های رس کانی سیلیکاتی دو لایه ای کائولینیت : بررسی پراش اشعه ایکس ، وجود دو لایه را در در کائولینیت نشان می دهد . لایه اول شامل واحد های 2 – Si2O5 چهار وجهی است و لایه دوم از واحد های هشت وجهی 2 – Al2(OH) تشکیل شده است . از اتصال دو لایه ، یک لایه یک واحد بوجود مآید که تکرار آن ، لایه کائولینیت را می سازد . هالوی سیت : کانی دیگر ، هالوی سیت است که در مقایسه با کائولیت کاربرد کمتری دارد کانی های سیلیکاتی سه لایه ای : مونت موری لونیت : مونت موری لونیت دارای سه لایه ، دو لایه به صورت چهار وجهی های سیلیکاتی و لایه وسط به صورت گروه های هیدروکسی آلومینات است . به علت توانایی گیر انداختن سیستمهای مولکولی مختلف ، اغلب به عنوان کاتالیست مصرف دارند . ایلیت : ساختمان ایلیت ، تقریبا شبیه مونت موری لونیت می باشد و چون همیشه همراه با مخلوط کانی های دیگر است فرمول دقیقی نمی توان برای آن در نظر گرفت . ترکیبات ثانوی خاک ر س و تاثیر آن بر سرامیک ها : ترکیبات ثانوی ، شامل ترکیبات آهن ، ماسه ، کربنات کلسیم و منیزیم ، میکا و مواد آلی است که مقادیر آنها در انواع خاک رس متغیر می باشد . ترکیبا ت آهن موجود در خاک رس مثل پیریتها و هیدرو کسیدها آهن و . . . باعث پایین آمدن نقطه ذوب و تغییر رنگ سرامیک قبل از پختن به زرد متمایل به قهوه ای و بعد از پختن به صورتی متمایل به قرمز تیره می شوند . باعث کم شدن حالت پلاستیته و کاهش قدرت چسبند گی می شود . کربناتها کلسیم و منیزم به عنوان ناخالصی باعث آسیب دیده گی محصول شده و بعد از پخت ، باعث افزایش خلل و فرج و کاهش قدرت مکانیکی و خواص نسوزی محصول می شوند . نمک های سو لفات و کربنات و کلرید های فلزات قلیایی خاک رس و وانادیوم ، قابل حل در خاکهای رس هستند و موجب پخش مواد در توده خاک رس می شوند . ترکیبات وانادیوم لکه های زرد متمایل به سبز ، روی محصول ایجاد می کنند . ترکیبات آلی موجود در خاک رس ، باعث ایجاد رنگ خاکستری می شوند . کانی های سیلیکاتی انواع سیلیکا : دی اکسید سیلیکون ، معمولا به سه صورت سنگ ، گرانول و پودر وجود دارد . دی اکسید سیلکون در حالت سنگ به صورت کوارتز یافت می شود که در این حالت کمیاب است . به علت خالص بودن بهترین نوع سیلیکا برای مصرف در سرامیک است . نوع گرانول در صنعت سرامیک سازی خیلی رایج می باشد . این نوع سیلیکا را معمولا قبل از مصرف ، دانه بندی کرده ، می شویند . نوع پودر سیلیکا معمولا خالص نبوده و در ساخت سرامیک چندان مصرف ندارد . نقش فلدسپار در سرامیک سازی : فلدسپارها خاصیت سیال کنندگی دارند و امروز نیز از این ترکیبات در صنعت سرامیک استفاده می کنند . نقش این ترکیبات در سرامیک سازی ، ایجاد فاز شیشه ای در توده اولیه است . انواع فلدسپار در سرامیک : فلدسپار پتاسیم 6SiO2 و Al2O3 و KO فلدسپار سدیم 6SiO2 و Al2O3 و Na2O فلدسپار کلسیم 6SiO2 و Al2O3 و CaO از بین این ها فلدسپار پتاسیم از همه مهمتر است ، ولی در عمل موادی که به عنوان سیال کننده بکار می روند ، مخلوطی از فلدسپار های مختلف هستند .

+ نوشته شده در یکشنبه دوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 16:9 توسط مهندس ایمان رستگار |

مواد دیر گداز :

مواد دیر گداز : به موادی گفته می شود که نقطه خمیری شدن آن ها بالاتر از 1520 درجه سانتیگراد می باشد . تمام مواد تشکیل دهنده شیشه ها و سرامیک ها مواد اکسیدی می باشند . نقطه خمیری شدن : برای تعیین نقطه خمیری شدن از مخروط زگر Seger یا مخروط اورتون Orton استفاده می کنند به این صورت که ابتدا مخروط تهیه شده را در کوره مورد نظر قرار داده و شروع به حرارت دادن می کنیم تا هنگامی که مخروط از کمر خم شود و در اصطلاح شکسته شود این دما را نقطه خمیره گویند که اگر بیش از 1520 درجه باشد به آن دیر گداز اطلاق می شود . مواد اولیه تشکیل دهنده دیر گداز ها : این مواد اولیه عبارتند از : 1- Object پارامتر های مهم یک دیر گداز و نحوه اندازه گیری آن ها : 1- تعیین نقطه خمیری و درجه دیر گدازی 2- پایداری در برابر سرباره 3- استحکام در برابر شوک حرارتی 4- مقاومت در برابر فشار در دماهای R.T (Room Temperature) و H.T ( High Temperature) 5- پایداری حجمی در عملیات حرارتی بعدی 6- میزان انبساط حرارتی 7- میزان انتقال هدایت حرارتی و گرمایی 8- میزان تخلخل و دانسیته و قابلیت نفوذ در مقابل گاز ها 9- مقاومت در مقابل ضربه 10- خزش 1) تعیین نقطه خمیری و درجه دیر گدازی این پارامتر که به وسیله دو مخروط به نام های زگر و اورتون سنجیده می شود بدین صورت است که مخروط دیر گداز را در کوره های عملیات حرارتی گذاشته و تا دمای مورد نیاز که معمولا 1520 درجه سانتی گراد است حرارت می دهند تاهنگامی که دیر گداز به نقطه خمیری خود رسیده و از کمر خم شود سپس زمان صرف شده در این عملیات را حساب کرده و رنج پایداری دیر گداز را به دست می آورند . 2) پایداری در برابر سرباره ابتدا یک قطعه دیر گداز را سوراخ کرده و حفره هایی را در داخل آن ایجاد می کنیم سپس سرباره را که از قبل به صورت ذوب تهیه نموده ایم در داخل حفره های دیر گداز می ریزیم و در داخل کوره قرار می دهیم و پس از گذشت مدت زمان معین بیرون می آوریم اگر سرباره با دیر گداز میل ترکیب شیمیایی داشته باشد وارد جسم دیر گداز میشود سپس قطعه دیرگداز را برش عرض داده و مورد متالوگرافی و بررسی قرار می دهیم . اگر میل ترکیبی دیر گداز با سرباره زیاد نباشد پایداری سرباره زیاد است در غیر این صورت به نسبت میل ترکیبی رنج دیر گداز را تعیین می کند . 3) استحکام در مقابل شوک حرارتی برای تعیین درجه شوک پذیری ابتدا قطعه دیر گداز مورد نظر را تا دمای کاربردی به مدت زمان معیینی حرارت داده و سپس به طور ناگهانی و با سرعت زیاد آن را سرد می کنیم . باید توجه داشت که این کار را 30 مرتبه و بدون وقفه انجام داد . اگر دیر گداز بعد از 30 مرتبه ترک برداشته و یا خرد شود رنج شوک پذیری آن کم اما در غیر این صورت دیر گداز در مقابل شوک حرارتی مقاوم است . عوامل موثر در شوک پذیری : 1- ضریب انبساط حرارتی 2- قابلیت هدایت حرارتی 3- خاصیت آن ایزوتروپی(Anisotropy) 4- فاز های تشکیل دهنده دیر گداز 5- تغییرات فازی طی فرآیند گرمادهی 6- تخلخل و دانسیته 1- ضریب انبساط حرارتی : میزان تغییرات حجمی که جسم در مقابل حرارت از خود نشان می دهد که هر چه این ضریب پایین تر باشد پایداری این جسم بیشتر است . نکته : شوک حرارتی تنش هایی است که بین دمای درون قطعه و دمای بیرون ایجاد می شود . 2- قابلیت هدایت حرارتی : که اگر قابلیت هدایت حرارتی بالا باشد پایداری در مقابل حرارتی بیشتر است . 3- خاصیت آن ایزوتروپی این خاصیت به این معنا است که خواص در جهات مختلف متفاوت است و هر چه این خواص ایزوتروپ تر باشد دیر گداز مقاومت تر است . 4- فاز های تشکیل دهنده دیر گداز ها : اگر فاز های یک دیر گداز یکی باشد یعنی آن دیر گداز فقط از یک فاز تشکیل شده باشد استحکام دیر گداز در مقابل شوک حرارتی بیشتر است و هر چه تعداد فاز ها بیشتر باشد ناپایداری دیر گداز نیز بیشتر است . 5- تغییرات فازی طی فرآیند گرمادهی : تغییرات فازی که بر اثر تغییر درجه حرارت به وجود می آید باعث ایجاد فاز های مایع در درجه حرارت های پایین می شود . 6- تخلخل و دانسیته : تخلخل و ضریب تراکم در یک دیر گداز هر چه بیشتر باشد مقاومت آن دیر گداز در برابر شوک حرارتی بیشتر است و هر چه دانسیته کمتر باشد پایداری دیر گداز بالا تر است . 7- الاستیک ( ضریب کشسانی) : هر چه الاستیسیته یک دیر گداز بیشتر باشد پایداری آن در مقابل شوک حرارتی بیشتر است آجرهای نسوز آجرهای نسوز: در واقع نوعی چينی (پرسلان) هستند که از ‌خاکهای نسوز تهیه می‌شود. چینی نوعی سراميک مرغوب است که دارای ساختاری ظریف‌تر و متراکم‌تر از سفال هستند. دمای پخت آجرهای نسوز حدود می‌باشد. از آجرهای نسوز به دلیل مقاومت حرارتی بالا در پوشش درونی کوره‌های صنعتی استفاده می‌شود. آجرهای نسوز انواع مختلفی دارد، باتوجه به نوع ماده استفاده شده در ترکیبات آنها، گستره‌های مختلی را تحمل می‌کنند. تا دهه 1960 از کربن و خاک نسوز برای پوشش کوره‌ها استفاده می‌شد اما امروزه با ساخت انواع آجرهای نسوز از آنها در پوشش داخلی کوره استفاده می‌شود. انواع آجرهای نسوز: آجرهای سيليسی: قسمت عمده این آجرها را خاک‌های سیلیسی که به کوارتزيت معروف است تشکیل می‌دهد. کوارتزیت شامل 95% SiO2 و به مقدار جزئی Al2O3، Fe2O3، TiO2، K2O و Na2O می‌باشد. از این آجرها در گذشته برای پوشش جدار درونی کوره‌های فولادسازی استفاده می‌شد. ولی به دلیل رسانایی گرمایی زیاد در نفوذناپذیری در مقابل گازها، امروزه بیشتر برای پوشش جدار درونی کوره‌های تولید خمیر شيشه در کارخانه‌های شیشه سازی، کوره‌های کک سازی گازسوز و کوره‌های سرامیک سازی استفاده می‌شود. آجرهای آلومينيومی: این آجرها دارای درصد بالایی از آلومين ( Al2O3) می‌باشند. آنها را از مخلوط کائولن، بوکسيت و کروندوم که بیش از 70% آلومین دارد، تهیه می‌کنند دمای پخت این آجرها در حدود می‌باشد. آجرهای نسوز آلومینیومی برای پوشش جداره درونی کوره‌های ذوب فولاد مصرف می‌شوند. در مقابل مواد قلیایی مقاومند. بنابراین از آنها برای پوشش جداره درونی کوره‌های سیمان سازی و شیشه سازی هم استفاده می‌شود. آجرهای نسوز قليايی: این آجرها شامل اکسید منیزیم (MgO) و SiO2 به فرمول 2MgO، SiO2 می‌باشند. برای تهیه اکسید منیزیم، کربنات منیزیم طبیعی (ماگنزيت) یا دولوميت را در دمای بین تا حرارت می‌دهند. اضافه کردن مقداری Cr2O3 اکسید کروم III یا Fe2O3اکسید آهن III به مخلوط MgO و SiO2 باعث افزایش مقاومت گرمایی آجرهای نسوز قلیایی می‌شود. از این آجرها برای پوشش جدار درونی کوره‌های باز در فولادسازی، کوره‌های دوار در کارخانه‌های سیمان سازی و در قسمتهای بالای کوره‌های ذوب شیشه و صنایع فلزات غیرآهنی، استفاده می‌شود. آجرهای نسوز ويژه: این آجرها نوع خاصی از آجرهای نسوز هستند و در صنعت برای منظورهای ویژه‌ای کاربرد دارند این آجرها از ترکیبات فلزات واسطه می‌شوند. متداولترین آجرهای این گروه عبارتند از: آجر زيرکونيوم: این آجر از سولفات زيرکونيوم طبیعی با افزودن مقدار کمی آلومین به کوارتز تهیه می‌شود. بیشترین کاربرد آن در ساختن کوره ذوب آلومینیوم، کوره مخزن شیشه مذاب و کوره‌های دارای دمای بالا می‌باشد. همچنین از ذوب سولفات زيرکونيوم با آهک ناخالصی آن به همراه سیلیکات کلسیم جدا می‌شود و می‌توان ZrO2 اکسید زيرکونيوم (زيرکونيا) خالص بدست آورد. با افزودن مقدار 5 درصد وزنی از MgO یا CaO بلورهای مکعبی آن تشکیل می‌شود. ZrO2 مقاومت گرمایی بالایی دارد از آن در ساختن بوته‌های ذوب فلز در صنایع ذوب فولاد و در راکتورهای اتمی به عنوان بازتاب دهتده نوترون استفاده می‌شود. آجر اکسيد کروم - کوروندوم: این آجرها دارای 5 تا 10 درصد اکسيد کروم I , II و 90 تا 95 اکسید آلومینیوم (آلومینا) (Al2O3) هستند در مقابل مواد قلیایی مقاوم هستند. از این نوع آجر برای ساختن بخش درونی کوره بلند ذوب آهن استفاده می‌شود. آجرهای اکسید کروم دارای 95 درصد Cr2O3 می‌باشد. برای تهیه آن از Cr2O3 سنتزی استفاده می‌شود. این نوع آجر در ساختن کوره ذوب خمیر شیشه مخزن در صنعت شیشه سازی مصرف دارند. دیرگدازهای مصرفی در کوره بلند تا چند سال پيش، آسترهاي مقاوم دردرجه حرارتهاي بالا در كوره ها و ديگر وسائل مشابه صنعتي با درجه حرارتهاي بالا كار مي كردند، تقريبا همگي به صورت آجرهاي از پيش ريخته و پخته شده با ابعاد نسبتا كوچك و طرحهاي مختلف ساخته مي شد.مهمترين استثناء در اين زمينه استفاده محدودي از بتن ها بود كه به عنوان ملات، بتن كوبيدني، بتن پاششي و پوشش جهت كارهاي تعميراتي و سطحي به كار مي رفت .تا پنجاه سال پيش هيچ كوشش جدي در مورد اين نوع مواد ديرگداز صورت نگرفته بود تا آنكه c.platzman ساخت بتن ديرگداز بر اساس سيمان پرتلند، با افزودن سيليس فعال را به ثبت رسانید .در سالهاي اخير استفاده از اين بتن ها رواج بسيار زيادي يافته است، به عنوان نمونه در آمريكا بتن هاي مقاوم در درجه حرارت هاي بالا تقريبا 19% تمامي مواد مقاوم در درجه حرارت بالا را تشكيل مي دهد . امروزه بتن هاي ديرگداز نه تنها در صنايع متالوژيكي و سراميكي مثل توليد آهن و فولاد و فلزات غير آهني، ريخته گری،كك سازي و ... كار برد وسيع دارند، بلكه جاي خود را به نحو وسيعي در صنايع شيميائي، برق هسته اي، هواپيمائي و حتي مصارف خانگي باز نموده است . دامنه وسيع كاربرد استحكام حرارتي بتن هاي ديرگداز و وسعت كارآيي آنها نشان مي دهد امروزه حتي بتن هاي مقاوم در برابر درجه حرارتهاي تا2000درجه سانتیگراد با اتصال فسفاتي با موفقيت به كار گرفته مي شود . در حال حاضر مزاياي بتن هاي ديرگداز بر مواد ديگر دیرگداز معمولي بر كسي پوشيده نيست . جاذبه هاي مختلف از قبيل صرفه جويي در هزينه ساخت، توليد فراوان تر وسعت كم تر كارخانه جات مربوطه، سهولت استعمال، امكان استفاده به صورتهاي متنوع و مختلفي چون ريخته گري بصورت آجر، بلوک، ستونهاي يكپارچه، ملاط، مواد كوبيدني، مواد پاششي و ... استحكام بالا حتي در حالت خام، امكان به كار گيري اجزاء بزرگ در ساختمان كوره ها، كاهش زمان تعمير آستر كوره ها، مقاومت سايشي بهتر در برابر حملات شيميايي شوكهاي حرارتي، دوام و پايداري پوششها، سهولت در حمل و نقل و ... همه و همه در گسترش روز افزون استفاده از نوع بتن ها تاثير داشته است . با وجود اينكه اطلاعات و تحقيقات انجام شده راجع به خواص و مسائل مختلف در رابطه با انواع بتن ها بسيار محدود، و فقط در بعضي از كشورها صنعتي انجام شده است . بعيد نيست كه همين جاذبه ها، كشورهاي ديگر به ويژه دارندگان مواد اوليه طبيعي را به سمت بهره گيري بيشتر از اين مواهب در زمينه هاي ياد شده را به تحرك و تلاش وا دارد. توليد نسوز در دنيا از قدمت زيادي برخور دار است و از زماني كه صنعت آهن و فولاد پا گرفته است تهيه و توليد نسوز و مصرف آن متداول گرديده است. تهيه نسوز ها به صورت صنعتي در دنيا مربوط به قرن هفده و اوايل قرن هيجده ميلادي مي باشد، ولي در ايران كار خانه جات ساخت آجر هاي نسوز از اين قدمت بالا برخوردار نيست .اولين كارخانه توليد نسوز همزمان با راه اندازي كارخانه سيمان تهران و در جهت بر طرف نمودن نيازهاي قسمتي از نسوزهاي مورد نياز اين صنعت در امين آباد بنيان نهاده شد .اين كارخانه تا سالهاي اخير به صورت سنتي و با همان كوره هاي اوليه مشغول به كار بود و براي چندين سال پس از آن كارخانه ديگري كه توليد كننده اين محصول باشد، ايجاد نگرديد. تا اين كه در حدود 30 سال پيش اولين كارخانه توليد نسوز در شهر اصفهان تحت عنوان كارخانه فرآورده هاي نسوز ايران آغاز به كار نمود و بيشترين توليد اين كارخانه آجر نسوز مي باشد . بعد از انقلاب با توجه به اينكه كارخانه جات متعددي در زمينه سيمان، فولاد و چيني و كاشي ايجاد و راه اندازي گرديد، لذا در جهت تامين نسوزهاي مورد نياز اين كارخانه جات تصميمات جدي گرفته شد و تعداد 6 كارخانه بزرگ توليد نسوز راه اندازي شد . تمام اين كارخانه جات در درجه اول توليد كننده آجرهاي نسوز هستند و توليد جرمهاي نسوز آنها يك محصول فرعي و محدود مي باشد. البته در حال حاضر جرم نسوز در تمام دنيا نمي تواند يك محصول فرعي باشد، زيرا توانسته است در بازار مصرف براي خود جايي پيدا نمايد و بتدريج جانشين آجر نسوز گردد و با قيمت بسيار ارزانتر از آجر نسوز قابل عرضه گردد . معرفی مواد دیر گداز و سرامیک ها تعريف، تاريخچه و تقسيم بندي ديرگدازها 1-1 تعريف ديرگداز منابع مختلف تعاريف متفاوتي براي ديرگداز ها ذكر كرده اندكه هر يك جنبة خاصي از ديرگداز ها را در نظر گرفته است . به عنوان مثال به چند مورد اشاره مي شود . تعاريف قديم تر ، مواد نسوز را موادي مي دانستند كه دماهاي بيشتر ازc15000را تحمل كنند . تعريفي كامل تر چنين است : مواد ديرگداز موادي هستند كه به عنوان مصالح ساختماني كوره ها به كار مي روند و مي توانند خواص فيزيكي خود را در دماهاي بالا و شرايط محيطي كوره حفظ كنند. بديهي است كه اهميت يك ديرگداز فقط در پايداري حرارتي آن نيست، بلكه پايداري فيزيكي و شيميايي آن در مقابل آثار مخرب محيط در دماي بالا نيز مطرح است. مثلاً ممكن است نقطة ذوب دير گدازي حدودc0 2000 هم باشد، ولي نتواند مدت زيادي را در مقابل اثر سايشي و يا خوردگي مواد يا گازهاي داغ دوام بياورد . در تعريف جامع تر مواد دير گداز حفظ خواص شيميايي، فيزيكي و مكانيكي در محيط كوره مطرح است. به عبارت ديگر، ديرگدازها موادي با نقطة ذوب و نقطة خميري شدن زياد می باشند كه قادر به حفظ خواص شيميايي، فيزيكي و مكانيكي و ترمومكانيكي ( خمشي، سايشي، شوك حرارتي و ... ) در شرايط كاربردي و در دماي بالا هستند . مطابق با يك تعريف بين المللي محصولات ديرگداز، مواد سراميكي غير فلزي هستند (سراميكهايي كه حاوي يك جزء فلزي مي باشند نيز مشمول اين تعريف می شوند. 1-2- تاريخچة ديرگداز ها به لحاظ تاريخي كاملاً معلوم نيست كه ساخت مواد ديرگداز براي نخستين بار به دست چه كسي و در كدام كشور صورت گرفته است، اما احتمال مي رود فينيقيها و يا چينيها پايه گذار اين بخش از صنعت سراميك باشند . بر طبق مدارك تاريخي، در ابتدا براي ساخت ديرگداز ها بيشتر از خاكهاي رسي معمولي استفاده مي شد . از اوايل قرن نوزدهم ميلادي به تدريج انديشة افزودن مواد غير پلاستيك به مواد اوليه مطرح شد كه تأثير بسزايي در كيفيت نهايي محصولات داشت . از اين رو، با گذشت زمان محصولات بهتري وارد بازار شد. دستيابي به مواد اوليه مرغوب تر و خالص تر و استفاده از آنها در صنايع ديرگداز گام بعدي در اين راه بود و همزمان فنون ساخت نيز بهبود يافت كه اين دو در كنار هم به ارائة محصولات مناسب و مورد نياز صنايع ديگر، از جمله صنايع توليدي مادر، منجر شد، ونقش تعيين كننده اي در رشد اين صنايع بر جاي گذاشت . در چهار دهة اخير نياز مبرم مصرف كنندگان مواد ديرگداز به استفاده از محصولات جديد ومرغوب تر، موجب افزايش كميت و كيفيت توليد انواع محصولات نوين ديرگداز شده است. گسترش تحقيقات همراه با مطالعات پيشرفتة علمي – كاربردي باعث شد تا يافته هاي جديد محققان علم مواد وارد صنايع دير گداز شود . تلفيق اين عوامل باعث جهشي در گسترش صنايع ديرگداز، مخصوصاً در چند كشور صنعتي شد . صنعت نسوز در ايران در مقايسه با ديگر كشورهاي صنعتي بسيار جوان است . براي مثال، شركت سهامي ديدير آلمان در 1834 ميلادي ساخت مواد نسوز و ديرگداز را شروع كرد، در حالي كه صنعت دير گداز در ايران همراه با ورود صنعت سيمان به كشور شروع شد و براي اولين بار در 1318 (1937-1938 ميلادي ) كارخانة نسوز امين آباد تهران با ظرفيت روزانه 5 هزار تن نسوز آغاز به كار نمود . با تأسيس كارخانة ذوب آهن اصفهان در سال 1350 كه براي توليد فولاد به مقدار زيادي مواد نسوز احتياج داشت، نخستين كارخانة بزرگ و مكانيزة توليد نسوز (كارخانة نسوز آذر فعلي) در كارخانة ذوب آهن اصفهان با ظرفيت اولية توليد سالانه 40 هزار تن آجر و جرم در سال 1352 راه اندازي شد. اكنون ظرفيت توليد نسوز در كشور، از حدود 60 هزار تن در سال 1357، با رشدي بيش از چهار برابر نسبت به قبل از پيروزي انقلاب اسلامي، به سالانه 250 هزار تن افزايش يافته است. شايان ذكر است كه امروزه كل نياز صنايع كشور به انواع فرآورده هاي نسوز سالانه250 هزار تن براورد شده است. با وجود واردات مقداري از نسوزهاي مصرفي، پتانسيل صادرات سالانه چندين هزار تن انواع فرآورده هاي نسوز در داخل نيز فراهم شده است . اگر در سالهاي گذشته راه حلهاي اصولي ارائه نشده بود، اكنون براي تأمين فراورده هاي نسوز بايد بيش از100 ميليون دلار ارز پرداخت می شد. البته، اين بدان معنا نيست كه در صنعت نسوز به وضعیت مطلوبي رسيده ايم، زيرا توليدات داخل از نوع نسوز هاي ارزان قيمت است و واردات از نوع بسيار گران قيمت و مرغوب مي باشد . براي رسيدن به حالت آرماني و كسب توان رقابت جهاني، راهي طولاني در پيش رو داريم . 1-3 كاربرد و اهميت صنعتي ديرگدازها عملكرد كوره هاي صنعتي متأثر از نوع نسوز ها و ديرگداز هايي است كه در آن به كار رفته است . مرغوبيت و خواص ديرگدازهاي مصرفي به همراه نصب صحيح آنها، عواملي هستند كه عمر مفيد و بازدهي كوره ها را مشخص مي كنند. بررسي و شناخت دقيق و علمي ديرگداز ها به عنوان يك شاخص اصلي در صنايع ما دركشور، كه مصرف كنندة اصلي آنهااست، امري ضروري میباشد. البته به كار گيري و نصب صحيح دير گداز در كوره ها، طراحي دقيق و مهندسي، در بازدهي كوره ها حائز اهميت است . ارزيابيها نشان مي دهد كه حتي اگر ديرگداز هاي عالي و مناسب هم در دسترس باشند، ولي به طور صحيح از آنها استفاده نشود باز دهي مناسبي نخواهد داشت . مطالعاتي كه بر روي مواد اولية مصرفي و تكنولوژي توليد، خصوصاً تكنولوژيهاي نوين وكاربرد فراورده هاي نسوز، انجام شده، نشانگر اين است كه كشور ما به اين بخش از صنعت سراميك وابستگي شديدي دارد. از طرف ديگر، با توجه به مشكلات ارزي و خريدهاي خارجي، بدون تأمين ديرگدازها در داخل، بسياري از صنايع داخلي كه بدون مواد نسوز نمي توانند به كار ادامه دهند، با مشكلات جدي مواجه خواهند شد. حساسيت نسوز در بسياري صنايع به حدي است كه در دسترس نبودن آن موجب توقف كامل توليد مي شود . با توجه به تحريمهايي كه از طرف كشورهاي صنعتي اعمال شده است، چه در بعد تكنولوژي و چه در بعد علمي – كاربردي، بعيد نيست در آينده اين تحريمها شامل نسوزهايي نيز بشود كه در صنايع حساس فولاد، سرب، روي، مس، شيشه و حتي برق كاربرد دارند . يكي از مشكلات اصلي اين صنعت، كمبود تحقيقات و دسترسي نداشتن به دانش فني مربوط به آن است، هر چند كه در سالهاي اخير، گامهايي در اين جهت برداشته شده است. نكتة بعدي، استفاده از نسوزهاي جديد با كيفيت برتر در صنايع مي باشد، كه در بهبود عمر و كاركرد كوره ها، خوردگي كمتر و توليد محصولات برتر داراي اهميت است. در حقيقت، شرايط كاركرد به گونه است كه فقط چند نوع نسوز خاص براي آن مناسب می باشند. پس ضرورت دارد كه اهميت بيشتري براي اين بخش از صنعت سراميك قائل شويم، صنعتي كه مي توان آن را گلو گاه چرخة توليد صنايع مادر دانست . خواص مختلف سرامیکها خواص مکانیکی : مقاومت مکانیکی سرامیک به ترکیب مواد ، اندازه ذرات مواد اولیه ، دانه بندی ، شکل ذرات ، شرایط شکل دهی ، چگونگی خشک کردن و همچنین شرایط پخت بستگی دارد. مواد دانه ریز موجب کاهش تخلخل و بالا رفتن مقاومت سرامیک می گردند . سیلیس و بال کلی باعث افزایش مقاومت مکانیکی می شوند. خواص شیمیایی : آب ، اسید ها و محلولهای قلیایی با مواد سرامیکی واکنش انجام می دهند و تغییراتی در آن به وجود می آورند.در سرامیکهای ویژه از از مواد مقاوم در برابر اسیدها و قلیایی ها استفاده میشود. خواص نسوزی : سرامیکهایی که برای دمای بالا به کار می روند از مواد دیر گداز تهیه می گردند . خواص الکتریکی : از سرامیکها به عنوان نارسانای الکتریکی نیز استفاده می کنند. خواص سرامیک‌ها بسته به نوع و درجه خلوص هر یک از اجزای اصلی ، مواد افزودنی ، لعاب ، زمان حرارت دادن ، مواد اکسنده و کاهنده‌هاى موجود در محیط ، تغییر می‌کند. در قرن حاضر صنعت سرامیک سازی توسعه و تنوع شگرفی یافته و اهمیت و کاربردهای آن نیز وسعت پیدا کرده است. سرامیک‌های ویژه · مقره‌های برق: که عایقهای خوبی برای گرما و برق هستند و در آنها از Al2O3 ، Zr2O3 استفاده می‌شود. · سرامیک‌های مغناطیسی: در در این نوع سرامیک از اکسیدهای آهن استفاده می‌شود. مهمترین کاربرد آنها در تهیه عنصرهای حافظه در کامپیوتر است. · سرامیک‌های شیشه‌اى: وقتی شیشه معمولی پس از تهیه در دمای بالایی قرار گیرد، تعداد قابل توجهی از ذرات بلور در آن تشکیل می‌شود و خاصیت شکنندگی آن کم می‌گردد و بر خلاف شیشه‌های معمولی دیگر ، ایجاد یا پیدایش شکاف کوچک در آنها ساری نمی‌باشد،‌ یعنی این شکافها خود به خود پیشرفت نمی‌کنند. از این نوع سرامیک‌ها برای تهیه ظروف آشپزخانه یا ظروفی که برای حرارت دادن لازم باشند، استفاده می‌شود که آن را اصطلاحا پیروسرام می‌نامند. لعابها و انواع آنها لعابها طیف وسیعی از ترکیبات آلی و معدنی را در بر می‌گیرند. لعاب مربوط به سرامیک معمولا مخلوط شیشه مانندی متشکل از کوارتز ، فلدسپار و اکسید سرب (PbO) است. این اجزا را پس از آسیاب شدن و نرم کردن به صورت خمیری رقیق درمی‌‌آورند. آنگاه وسیله سرامیکی مورد نظر را در این خمیر غوطه‌ور کرده و پس از سرد و خشک شدن ، آن را در کوره تا دمای معین حرارت می‌دهند. پس از لعاب دادن روی چینی ، روی آن مطالب مورد نظر را می‌نویسند و یا طرح مورد نظر را نقاشی می‌کنند و دوباره روی آن را لعاب داده و یک بار دیگر حرارت می‌دهند. در این صورت وسیله مورد نظر پرارزش‌تر و نوشته و طرح روی آن بادوام‌تر می‌شود. لعابها در انواع زیر وجود دارند: · لعاب بی‌رنگ: این نوع لعاب که برای پوشش سطح چینی‌های بدلی ظریف بکار می‌رود، بی رنگ و شفاف است و از مخلوط کلسیم و سیلیس و خاک چینی سفید تهیه می‌شود. · لعاب رنگی: برای رنگ آبی از اکسید مس (Cu2O) ، برای رنگ زرد از اکسید آهن (FeO) و برای رنگ سبز از اکسید کروم (Cr2O3) ، برای رنگ زرد از کرومات سرب و برای رنگ ارغوانی از ارغوانی کاسیوس استفاده می‌شود. · لعاب کدر : این نوع لعاب که برای پوشش چپنی‌های بدلی معمولی بکار می‌رود و از مخاـوط SnO2 , PbO , SiO2 , Pb3O4 ، نمک و کربنات سدیم تهیه می‌‌شود که آن را پس از ذوب کردن ، سرد کردن و پودر کردن ، در آب به صورت حمام شیر در می‌آورند و شئی لعاب دادنی را در آن غوطه‌ور می‌کنند. ظروف لعابی ظروف لعابی درواقع ، نوعی ظروف آهنی هستند که سطح آنها را به منظور جلوگیری از زنگ زدن ، از لعاب می‌پوشانند. البته این نوع ظروف را نباید زیاد گرم یا سرد و یا پرتاب کرد و یا اینکه تحت ضربه قرارداد، زیرا لعاب سطح آنها ترک برداشته و می‌ریزد. انواع چینی چینی‌ها در واقع از انواع سرامیک محسوب می‌‌شوند و به دو دسته چینی‌های اصل یا سخت و چینی‌های بدلی تقسیم می‌شوند. چینی‌های اصل : چینی ظرف: که می‌توان آن را نوعی شیشه کدر دانست، مانند ظرف چینی معروف به سور. از ویژگیهای این نوع چینی آن است که لعاب رنگی را به خود می‌‌گیرد. چینی سیلیسی : این نوع چینی که به چینی لیموژ معروف است، درکشورهای فرانسه ، ژاپن و چین تهیه می‌‌شود. مواد اولیه آن خاک چینی سفید ، شن سفید و فلدسپار است. چینی آلومینیوم‌دار : این نوع چینی به نام چینی ساکس و بایو در فرانسه تهیه می‌‌شود و دارای Al2O3 , SiO2 , CaO است. چینی‌های بدلی: خمیر این نوع چینی‌ها ترکیبی حد واسط از خمیر سفال و خمیر چینی‌های ظریف است. در نتیجه سختی آنها از چینی‌های اصل کمتر است. از این رو ، حتما باید آنها را با لعاب بپوشانند. این نوع چینی‌ها خود به دو دسته تقسیم می‌شوند: 1- بدل چینی‌های معمولی که خمیر آنها رنگی است و از این رو ، با لعاب کدر پوشانیده می‌شود. 2- بدل چینی ظریف که خمیر آنها مانند خمیر چینی بی‌رنگ است اما بر خلاف چینی در مقابل نور شفاف نیست. معمولا سطح این نوع چینی‌ها را از لعاب بی‌رنگ ورنی مانند و شفاف می‌پوشانند تا ظاهری مانند چینی اصل پیدا کنند

+ نوشته شده در یکشنبه دوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 16:9 توسط مهندس ایمان رستگار |

مواد دیر گداز :

مواد دیر گداز : به موادی گفته می شود که نقطه خمیری شدن آن ها بالاتر از 1520 درجه سانتیگراد می باشد . تمام مواد تشکیل دهنده شیشه ها و سرامیک ها مواد اکسیدی می باشند . نقطه خمیری شدن : برای تعیین نقطه خمیری شدن از مخروط زگر Seger یا مخروط اورتون Orton استفاده می کنند به این صورت که ابتدا مخروط تهیه شده را در کوره مورد نظر قرار داده و شروع به حرارت دادن می کنیم تا هنگامی که مخروط از کمر خم شود و در اصطلاح شکسته شود این دما را نقطه خمیره گویند که اگر بیش از 1520 درجه باشد به آن دیر گداز اطلاق می شود . مواد اولیه تشکیل دهنده دیر گداز ها : این مواد اولیه عبارتند از : 1- Object پارامتر های مهم یک دیر گداز و نحوه اندازه گیری آن ها : 1- تعیین نقطه خمیری و درجه دیر گدازی 2- پایداری در برابر سرباره 3- استحکام در برابر شوک حرارتی 4- مقاومت در برابر فشار در دماهای R.T (Room Temperature) و H.T ( High Temperature) 5- پایداری حجمی در عملیات حرارتی بعدی 6- میزان انبساط حرارتی 7- میزان انتقال هدایت حرارتی و گرمایی 8- میزان تخلخل و دانسیته و قابلیت نفوذ در مقابل گاز ها 9- مقاومت در مقابل ضربه 10- خزش 1) تعیین نقطه خمیری و درجه دیر گدازی این پارامتر که به وسیله دو مخروط به نام های زگر و اورتون سنجیده می شود بدین صورت است که مخروط دیر گداز را در کوره های عملیات حرارتی گذاشته و تا دمای مورد نیاز که معمولا 1520 درجه سانتی گراد است حرارت می دهند تاهنگامی که دیر گداز به نقطه خمیری خود رسیده و از کمر خم شود سپس زمان صرف شده در این عملیات را حساب کرده و رنج پایداری دیر گداز را به دست می آورند . 2) پایداری در برابر سرباره ابتدا یک قطعه دیر گداز را سوراخ کرده و حفره هایی را در داخل آن ایجاد می کنیم سپس سرباره را که از قبل به صورت ذوب تهیه نموده ایم در داخل حفره های دیر گداز می ریزیم و در داخل کوره قرار می دهیم و پس از گذشت مدت زمان معین بیرون می آوریم اگر سرباره با دیر گداز میل ترکیب شیمیایی داشته باشد وارد جسم دیر گداز میشود سپس قطعه دیرگداز را برش عرض داده و مورد متالوگرافی و بررسی قرار می دهیم . اگر میل ترکیبی دیر گداز با سرباره زیاد نباشد پایداری سرباره زیاد است در غیر این صورت به نسبت میل ترکیبی رنج دیر گداز را تعیین می کند . 3) استحکام در مقابل شوک حرارتی برای تعیین درجه شوک پذیری ابتدا قطعه دیر گداز مورد نظر را تا دمای کاربردی به مدت زمان معیینی حرارت داده و سپس به طور ناگهانی و با سرعت زیاد آن را سرد می کنیم . باید توجه داشت که این کار را 30 مرتبه و بدون وقفه انجام داد . اگر دیر گداز بعد از 30 مرتبه ترک برداشته و یا خرد شود رنج شوک پذیری آن کم اما در غیر این صورت دیر گداز در مقابل شوک حرارتی مقاوم است . عوامل موثر در شوک پذیری : 1- ضریب انبساط حرارتی 2- قابلیت هدایت حرارتی 3- خاصیت آن ایزوتروپی(Anisotropy) 4- فاز های تشکیل دهنده دیر گداز 5- تغییرات فازی طی فرآیند گرمادهی 6- تخلخل و دانسیته 1- ضریب انبساط حرارتی : میزان تغییرات حجمی که جسم در مقابل حرارت از خود نشان می دهد که هر چه این ضریب پایین تر باشد پایداری این جسم بیشتر است . نکته : شوک حرارتی تنش هایی است که بین دمای درون قطعه و دمای بیرون ایجاد می شود . 2- قابلیت هدایت حرارتی : که اگر قابلیت هدایت حرارتی بالا باشد پایداری در مقابل حرارتی بیشتر است . 3- خاصیت آن ایزوتروپی این خاصیت به این معنا است که خواص در جهات مختلف متفاوت است و هر چه این خواص ایزوتروپ تر باشد دیر گداز مقاومت تر است . 4- فاز های تشکیل دهنده دیر گداز ها : اگر فاز های یک دیر گداز یکی باشد یعنی آن دیر گداز فقط از یک فاز تشکیل شده باشد استحکام دیر گداز در مقابل شوک حرارتی بیشتر است و هر چه تعداد فاز ها بیشتر باشد ناپایداری دیر گداز نیز بیشتر است . 5- تغییرات فازی طی فرآیند گرمادهی : تغییرات فازی که بر اثر تغییر درجه حرارت به وجود می آید باعث ایجاد فاز های مایع در درجه حرارت های پایین می شود . 6- تخلخل و دانسیته : تخلخل و ضریب تراکم در یک دیر گداز هر چه بیشتر باشد مقاومت آن دیر گداز در برابر شوک حرارتی بیشتر است و هر چه دانسیته کمتر باشد پایداری دیر گداز بالا تر است . 7- الاستیک ( ضریب کشسانی) : هر چه الاستیسیته یک دیر گداز بیشتر باشد پایداری آن در مقابل شوک حرارتی بیشتر است آجرهای نسوز آجرهای نسوز: در واقع نوعی چينی (پرسلان) هستند که از ‌خاکهای نسوز تهیه می‌شود. چینی نوعی سراميک مرغوب است که دارای ساختاری ظریف‌تر و متراکم‌تر از سفال هستند. دمای پخت آجرهای نسوز حدود می‌باشد. از آجرهای نسوز به دلیل مقاومت حرارتی بالا در پوشش درونی کوره‌های صنعتی استفاده می‌شود. آجرهای نسوز انواع مختلفی دارد، باتوجه به نوع ماده استفاده شده در ترکیبات آنها، گستره‌های مختلی را تحمل می‌کنند. تا دهه 1960 از کربن و خاک نسوز برای پوشش کوره‌ها استفاده می‌شد اما امروزه با ساخت انواع آجرهای نسوز از آنها در پوشش داخلی کوره استفاده می‌شود. انواع آجرهای نسوز: آجرهای سيليسی: قسمت عمده این آجرها را خاک‌های سیلیسی که به کوارتزيت معروف است تشکیل می‌دهد. کوارتزیت شامل 95% SiO2 و به مقدار جزئی Al2O3، Fe2O3، TiO2، K2O و Na2O می‌باشد. از این آجرها در گذشته برای پوشش جدار درونی کوره‌های فولادسازی استفاده می‌شد. ولی به دلیل رسانایی گرمایی زیاد در نفوذناپذیری در مقابل گازها، امروزه بیشتر برای پوشش جدار درونی کوره‌های تولید خمیر شيشه در کارخانه‌های شیشه سازی، کوره‌های کک سازی گازسوز و کوره‌های سرامیک سازی استفاده می‌شود. آجرهای آلومينيومی: این آجرها دارای درصد بالایی از آلومين ( Al2O3) می‌باشند. آنها را از مخلوط کائولن، بوکسيت و کروندوم که بیش از 70% آلومین دارد، تهیه می‌کنند دمای پخت این آجرها در حدود می‌باشد. آجرهای نسوز آلومینیومی برای پوشش جداره درونی کوره‌های ذوب فولاد مصرف می‌شوند. در مقابل مواد قلیایی مقاومند. بنابراین از آنها برای پوشش جداره درونی کوره‌های سیمان سازی و شیشه سازی هم استفاده می‌شود. آجرهای نسوز قليايی: این آجرها شامل اکسید منیزیم (MgO) و SiO2 به فرمول 2MgO، SiO2 می‌باشند. برای تهیه اکسید منیزیم، کربنات منیزیم طبیعی (ماگنزيت) یا دولوميت را در دمای بین تا حرارت می‌دهند. اضافه کردن مقداری Cr2O3 اکسید کروم III یا Fe2O3اکسید آهن III به مخلوط MgO و SiO2 باعث افزایش مقاومت گرمایی آجرهای نسوز قلیایی می‌شود. از این آجرها برای پوشش جدار درونی کوره‌های باز در فولادسازی، کوره‌های دوار در کارخانه‌های سیمان سازی و در قسمتهای بالای کوره‌های ذوب شیشه و صنایع فلزات غیرآهنی، استفاده می‌شود. آجرهای نسوز ويژه: این آجرها نوع خاصی از آجرهای نسوز هستند و در صنعت برای منظورهای ویژه‌ای کاربرد دارند این آجرها از ترکیبات فلزات واسطه می‌شوند. متداولترین آجرهای این گروه عبارتند از: آجر زيرکونيوم: این آجر از سولفات زيرکونيوم طبیعی با افزودن مقدار کمی آلومین به کوارتز تهیه می‌شود. بیشترین کاربرد آن در ساختن کوره ذوب آلومینیوم، کوره مخزن شیشه مذاب و کوره‌های دارای دمای بالا می‌باشد. همچنین از ذوب سولفات زيرکونيوم با آهک ناخالصی آن به همراه سیلیکات کلسیم جدا می‌شود و می‌توان ZrO2 اکسید زيرکونيوم (زيرکونيا) خالص بدست آورد. با افزودن مقدار 5 درصد وزنی از MgO یا CaO بلورهای مکعبی آن تشکیل می‌شود. ZrO2 مقاومت گرمایی بالایی دارد از آن در ساختن بوته‌های ذوب فلز در صنایع ذوب فولاد و در راکتورهای اتمی به عنوان بازتاب دهتده نوترون استفاده می‌شود. آجر اکسيد کروم - کوروندوم: این آجرها دارای 5 تا 10 درصد اکسيد کروم I , II و 90 تا 95 اکسید آلومینیوم (آلومینا) (Al2O3) هستند در مقابل مواد قلیایی مقاوم هستند. از این نوع آجر برای ساختن بخش درونی کوره بلند ذوب آهن استفاده می‌شود. آجرهای اکسید کروم دارای 95 درصد Cr2O3 می‌باشد. برای تهیه آن از Cr2O3 سنتزی استفاده می‌شود. این نوع آجر در ساختن کوره ذوب خمیر شیشه مخزن در صنعت شیشه سازی مصرف دارند. دیرگدازهای مصرفی در کوره بلند تا چند سال پيش، آسترهاي مقاوم دردرجه حرارتهاي بالا در كوره ها و ديگر وسائل مشابه صنعتي با درجه حرارتهاي بالا كار مي كردند، تقريبا همگي به صورت آجرهاي از پيش ريخته و پخته شده با ابعاد نسبتا كوچك و طرحهاي مختلف ساخته مي شد.مهمترين استثناء در اين زمينه استفاده محدودي از بتن ها بود كه به عنوان ملات، بتن كوبيدني، بتن پاششي و پوشش جهت كارهاي تعميراتي و سطحي به كار مي رفت .تا پنجاه سال پيش هيچ كوشش جدي در مورد اين نوع مواد ديرگداز صورت نگرفته بود تا آنكه c.platzman ساخت بتن ديرگداز بر اساس سيمان پرتلند، با افزودن سيليس فعال را به ثبت رسانید .در سالهاي اخير استفاده از اين بتن ها رواج بسيار زيادي يافته است، به عنوان نمونه در آمريكا بتن هاي مقاوم در درجه حرارت هاي بالا تقريبا 19% تمامي مواد مقاوم در درجه حرارت بالا را تشكيل مي دهد . امروزه بتن هاي ديرگداز نه تنها در صنايع متالوژيكي و سراميكي مثل توليد آهن و فولاد و فلزات غير آهني، ريخته گری،كك سازي و ... كار برد وسيع دارند، بلكه جاي خود را به نحو وسيعي در صنايع شيميائي، برق هسته اي، هواپيمائي و حتي مصارف خانگي باز نموده است . دامنه وسيع كاربرد استحكام حرارتي بتن هاي ديرگداز و وسعت كارآيي آنها نشان مي دهد امروزه حتي بتن هاي مقاوم در برابر درجه حرارتهاي تا2000درجه سانتیگراد با اتصال فسفاتي با موفقيت به كار گرفته مي شود . در حال حاضر مزاياي بتن هاي ديرگداز بر مواد ديگر دیرگداز معمولي بر كسي پوشيده نيست . جاذبه هاي مختلف از قبيل صرفه جويي در هزينه ساخت، توليد فراوان تر وسعت كم تر كارخانه جات مربوطه، سهولت استعمال، امكان استفاده به صورتهاي متنوع و مختلفي چون ريخته گري بصورت آجر، بلوک، ستونهاي يكپارچه، ملاط، مواد كوبيدني، مواد پاششي و ... استحكام بالا حتي در حالت خام، امكان به كار گيري اجزاء بزرگ در ساختمان كوره ها، كاهش زمان تعمير آستر كوره ها، مقاومت سايشي بهتر در برابر حملات شيميايي شوكهاي حرارتي، دوام و پايداري پوششها، سهولت در حمل و نقل و ... همه و همه در گسترش روز افزون استفاده از نوع بتن ها تاثير داشته است . با وجود اينكه اطلاعات و تحقيقات انجام شده راجع به خواص و مسائل مختلف در رابطه با انواع بتن ها بسيار محدود، و فقط در بعضي از كشورها صنعتي انجام شده است . بعيد نيست كه همين جاذبه ها، كشورهاي ديگر به ويژه دارندگان مواد اوليه طبيعي را به سمت بهره گيري بيشتر از اين مواهب در زمينه هاي ياد شده را به تحرك و تلاش وا دارد. توليد نسوز در دنيا از قدمت زيادي برخور دار است و از زماني كه صنعت آهن و فولاد پا گرفته است تهيه و توليد نسوز و مصرف آن متداول گرديده است. تهيه نسوز ها به صورت صنعتي در دنيا مربوط به قرن هفده و اوايل قرن هيجده ميلادي مي باشد، ولي در ايران كار خانه جات ساخت آجر هاي نسوز از اين قدمت بالا برخوردار نيست .اولين كارخانه توليد نسوز همزمان با راه اندازي كارخانه سيمان تهران و در جهت بر طرف نمودن نيازهاي قسمتي از نسوزهاي مورد نياز اين صنعت در امين آباد بنيان نهاده شد .اين كارخانه تا سالهاي اخير به صورت سنتي و با همان كوره هاي اوليه مشغول به كار بود و براي چندين سال پس از آن كارخانه ديگري كه توليد كننده اين محصول باشد، ايجاد نگرديد. تا اين كه در حدود 30 سال پيش اولين كارخانه توليد نسوز در شهر اصفهان تحت عنوان كارخانه فرآورده هاي نسوز ايران آغاز به كار نمود و بيشترين توليد اين كارخانه آجر نسوز مي باشد . بعد از انقلاب با توجه به اينكه كارخانه جات متعددي در زمينه سيمان، فولاد و چيني و كاشي ايجاد و راه اندازي گرديد، لذا در جهت تامين نسوزهاي مورد نياز اين كارخانه جات تصميمات جدي گرفته شد و تعداد 6 كارخانه بزرگ توليد نسوز راه اندازي شد . تمام اين كارخانه جات در درجه اول توليد كننده آجرهاي نسوز هستند و توليد جرمهاي نسوز آنها يك محصول فرعي و محدود مي باشد. البته در حال حاضر جرم نسوز در تمام دنيا نمي تواند يك محصول فرعي باشد، زيرا توانسته است در بازار مصرف براي خود جايي پيدا نمايد و بتدريج جانشين آجر نسوز گردد و با قيمت بسيار ارزانتر از آجر نسوز قابل عرضه گردد . معرفی مواد دیر گداز و سرامیک ها تعريف، تاريخچه و تقسيم بندي ديرگدازها 1-1 تعريف ديرگداز منابع مختلف تعاريف متفاوتي براي ديرگداز ها ذكر كرده اندكه هر يك جنبة خاصي از ديرگداز ها را در نظر گرفته است . به عنوان مثال به چند مورد اشاره مي شود . تعاريف قديم تر ، مواد نسوز را موادي مي دانستند كه دماهاي بيشتر ازc15000را تحمل كنند . تعريفي كامل تر چنين است : مواد ديرگداز موادي هستند كه به عنوان مصالح ساختماني كوره ها به كار مي روند و مي توانند خواص فيزيكي خود را در دماهاي بالا و شرايط محيطي كوره حفظ كنند. بديهي است كه اهميت يك ديرگداز فقط در پايداري حرارتي آن نيست، بلكه پايداري فيزيكي و شيميايي آن در مقابل آثار مخرب محيط در دماي بالا نيز مطرح است. مثلاً ممكن است نقطة ذوب دير گدازي حدودc0 2000 هم باشد، ولي نتواند مدت زيادي را در مقابل اثر سايشي و يا خوردگي مواد يا گازهاي داغ دوام بياورد . در تعريف جامع تر مواد دير گداز حفظ خواص شيميايي، فيزيكي و مكانيكي در محيط كوره مطرح است. به عبارت ديگر، ديرگدازها موادي با نقطة ذوب و نقطة خميري شدن زياد می باشند كه قادر به حفظ خواص شيميايي، فيزيكي و مكانيكي و ترمومكانيكي ( خمشي، سايشي، شوك حرارتي و ... ) در شرايط كاربردي و در دماي بالا هستند . مطابق با يك تعريف بين المللي محصولات ديرگداز، مواد سراميكي غير فلزي هستند (سراميكهايي كه حاوي يك جزء فلزي مي باشند نيز مشمول اين تعريف می شوند. 1-2- تاريخچة ديرگداز ها به لحاظ تاريخي كاملاً معلوم نيست كه ساخت مواد ديرگداز براي نخستين بار به دست چه كسي و در كدام كشور صورت گرفته است، اما احتمال مي رود فينيقيها و يا چينيها پايه گذار اين بخش از صنعت سراميك باشند . بر طبق مدارك تاريخي، در ابتدا براي ساخت ديرگداز ها بيشتر از خاكهاي رسي معمولي استفاده مي شد . از اوايل قرن نوزدهم ميلادي به تدريج انديشة افزودن مواد غير پلاستيك به مواد اوليه مطرح شد كه تأثير بسزايي در كيفيت نهايي محصولات داشت . از اين رو، با گذشت زمان محصولات بهتري وارد بازار شد. دستيابي به مواد اوليه مرغوب تر و خالص تر و استفاده از آنها در صنايع ديرگداز گام بعدي در اين راه بود و همزمان فنون ساخت نيز بهبود يافت كه اين دو در كنار هم به ارائة محصولات مناسب و مورد نياز صنايع ديگر، از جمله صنايع توليدي مادر، منجر شد، ونقش تعيين كننده اي در رشد اين صنايع بر جاي گذاشت . در چهار دهة اخير نياز مبرم مصرف كنندگان مواد ديرگداز به استفاده از محصولات جديد ومرغوب تر، موجب افزايش كميت و كيفيت توليد انواع محصولات نوين ديرگداز شده است. گسترش تحقيقات همراه با مطالعات پيشرفتة علمي – كاربردي باعث شد تا يافته هاي جديد محققان علم مواد وارد صنايع دير گداز شود . تلفيق اين عوامل باعث جهشي در گسترش صنايع ديرگداز، مخصوصاً در چند كشور صنعتي شد . صنعت نسوز در ايران در مقايسه با ديگر كشورهاي صنعتي بسيار جوان است . براي مثال، شركت سهامي ديدير آلمان در 1834 ميلادي ساخت مواد نسوز و ديرگداز را شروع كرد، در حالي كه صنعت دير گداز در ايران همراه با ورود صنعت سيمان به كشور شروع شد و براي اولين بار در 1318 (1937-1938 ميلادي ) كارخانة نسوز امين آباد تهران با ظرفيت روزانه 5 هزار تن نسوز آغاز به كار نمود . با تأسيس كارخانة ذوب آهن اصفهان در سال 1350 كه براي توليد فولاد به مقدار زيادي مواد نسوز احتياج داشت، نخستين كارخانة بزرگ و مكانيزة توليد نسوز (كارخانة نسوز آذر فعلي) در كارخانة ذوب آهن اصفهان با ظرفيت اولية توليد سالانه 40 هزار تن آجر و جرم در سال 1352 راه اندازي شد. اكنون ظرفيت توليد نسوز در كشور، از حدود 60 هزار تن در سال 1357، با رشدي بيش از چهار برابر نسبت به قبل از پيروزي انقلاب اسلامي، به سالانه 250 هزار تن افزايش يافته است. شايان ذكر است كه امروزه كل نياز صنايع كشور به انواع فرآورده هاي نسوز سالانه250 هزار تن براورد شده است. با وجود واردات مقداري از نسوزهاي مصرفي، پتانسيل صادرات سالانه چندين هزار تن انواع فرآورده هاي نسوز در داخل نيز فراهم شده است . اگر در سالهاي گذشته راه حلهاي اصولي ارائه نشده بود، اكنون براي تأمين فراورده هاي نسوز بايد بيش از100 ميليون دلار ارز پرداخت می شد. البته، اين بدان معنا نيست كه در صنعت نسوز به وضعیت مطلوبي رسيده ايم، زيرا توليدات داخل از نوع نسوز هاي ارزان قيمت است و واردات از نوع بسيار گران قيمت و مرغوب مي باشد . براي رسيدن به حالت آرماني و كسب توان رقابت جهاني، راهي طولاني در پيش رو داريم . 1-3 كاربرد و اهميت صنعتي ديرگدازها عملكرد كوره هاي صنعتي متأثر از نوع نسوز ها و ديرگداز هايي است كه در آن به كار رفته است . مرغوبيت و خواص ديرگدازهاي مصرفي به همراه نصب صحيح آنها، عواملي هستند كه عمر مفيد و بازدهي كوره ها را مشخص مي كنند. بررسي و شناخت دقيق و علمي ديرگداز ها به عنوان يك شاخص اصلي در صنايع ما دركشور، كه مصرف كنندة اصلي آنهااست، امري ضروري میباشد. البته به كار گيري و نصب صحيح دير گداز در كوره ها، طراحي دقيق و مهندسي، در بازدهي كوره ها حائز اهميت است . ارزيابيها نشان مي دهد كه حتي اگر ديرگداز هاي عالي و مناسب هم در دسترس باشند، ولي به طور صحيح از آنها استفاده نشود باز دهي مناسبي نخواهد داشت . مطالعاتي كه بر روي مواد اولية مصرفي و تكنولوژي توليد، خصوصاً تكنولوژيهاي نوين وكاربرد فراورده هاي نسوز، انجام شده، نشانگر اين است كه كشور ما به اين بخش از صنعت سراميك وابستگي شديدي دارد. از طرف ديگر، با توجه به مشكلات ارزي و خريدهاي خارجي، بدون تأمين ديرگدازها در داخل، بسياري از صنايع داخلي كه بدون مواد نسوز نمي توانند به كار ادامه دهند، با مشكلات جدي مواجه خواهند شد. حساسيت نسوز در بسياري صنايع به حدي است كه در دسترس نبودن آن موجب توقف كامل توليد مي شود . با توجه به تحريمهايي كه از طرف كشورهاي صنعتي اعمال شده است، چه در بعد تكنولوژي و چه در بعد علمي – كاربردي، بعيد نيست در آينده اين تحريمها شامل نسوزهايي نيز بشود كه در صنايع حساس فولاد، سرب، روي، مس، شيشه و حتي برق كاربرد دارند . يكي از مشكلات اصلي اين صنعت، كمبود تحقيقات و دسترسي نداشتن به دانش فني مربوط به آن است، هر چند كه در سالهاي اخير، گامهايي در اين جهت برداشته شده است. نكتة بعدي، استفاده از نسوزهاي جديد با كيفيت برتر در صنايع مي باشد، كه در بهبود عمر و كاركرد كوره ها، خوردگي كمتر و توليد محصولات برتر داراي اهميت است. در حقيقت، شرايط كاركرد به گونه است كه فقط چند نوع نسوز خاص براي آن مناسب می باشند. پس ضرورت دارد كه اهميت بيشتري براي اين بخش از صنعت سراميك قائل شويم، صنعتي كه مي توان آن را گلو گاه چرخة توليد صنايع مادر دانست . خواص مختلف سرامیکها خواص مکانیکی : مقاومت مکانیکی سرامیک به ترکیب مواد ، اندازه ذرات مواد اولیه ، دانه بندی ، شکل ذرات ، شرایط شکل دهی ، چگونگی خشک کردن و همچنین شرایط پخت بستگی دارد. مواد دانه ریز موجب کاهش تخلخل و بالا رفتن مقاومت سرامیک می گردند . سیلیس و بال کلی باعث افزایش مقاومت مکانیکی می شوند. خواص شیمیایی : آب ، اسید ها و محلولهای قلیایی با مواد سرامیکی واکنش انجام می دهند و تغییراتی در آن به وجود می آورند.در سرامیکهای ویژه از از مواد مقاوم در برابر اسیدها و قلیایی ها استفاده میشود. خواص نسوزی : سرامیکهایی که برای دمای بالا به کار می روند از مواد دیر گداز تهیه می گردند . خواص الکتریکی : از سرامیکها به عنوان نارسانای الکتریکی نیز استفاده می کنند. خواص سرامیک‌ها بسته به نوع و درجه خلوص هر یک از اجزای اصلی ، مواد افزودنی ، لعاب ، زمان حرارت دادن ، مواد اکسنده و کاهنده‌هاى موجود در محیط ، تغییر می‌کند. در قرن حاضر صنعت سرامیک سازی توسعه و تنوع شگرفی یافته و اهمیت و کاربردهای آن نیز وسعت پیدا کرده است. سرامیک‌های ویژه · مقره‌های برق: که عایقهای خوبی برای گرما و برق هستند و در آنها از Al2O3 ، Zr2O3 استفاده می‌شود. · سرامیک‌های مغناطیسی: در در این نوع سرامیک از اکسیدهای آهن استفاده می‌شود. مهمترین کاربرد آنها در تهیه عنصرهای حافظه در کامپیوتر است. · سرامیک‌های شیشه‌اى: وقتی شیشه معمولی پس از تهیه در دمای بالایی قرار گیرد، تعداد قابل توجهی از ذرات بلور در آن تشکیل می‌شود و خاصیت شکنندگی آن کم می‌گردد و بر خلاف شیشه‌های معمولی دیگر ، ایجاد یا پیدایش شکاف کوچک در آنها ساری نمی‌باشد،‌ یعنی این شکافها خود به خود پیشرفت نمی‌کنند. از این نوع سرامیک‌ها برای تهیه ظروف آشپزخانه یا ظروفی که برای حرارت دادن لازم باشند، استفاده می‌شود که آن را اصطلاحا پیروسرام می‌نامند. لعابها و انواع آنها لعابها طیف وسیعی از ترکیبات آلی و معدنی را در بر می‌گیرند. لعاب مربوط به سرامیک معمولا مخلوط شیشه مانندی متشکل از کوارتز ، فلدسپار و اکسید سرب (PbO) است. این اجزا را پس از آسیاب شدن و نرم کردن به صورت خمیری رقیق درمی‌‌آورند. آنگاه وسیله سرامیکی مورد نظر را در این خمیر غوطه‌ور کرده و پس از سرد و خشک شدن ، آن را در کوره تا دمای معین حرارت می‌دهند. پس از لعاب دادن روی چینی ، روی آن مطالب مورد نظر را می‌نویسند و یا طرح مورد نظر را نقاشی می‌کنند و دوباره روی آن را لعاب داده و یک بار دیگر حرارت می‌دهند. در این صورت وسیله مورد نظر پرارزش‌تر و نوشته و طرح روی آن بادوام‌تر می‌شود. لعابها در انواع زیر وجود دارند: · لعاب بی‌رنگ: این نوع لعاب که برای پوشش سطح چینی‌های بدلی ظریف بکار می‌رود، بی رنگ و شفاف است و از مخلوط کلسیم و سیلیس و خاک چینی سفید تهیه می‌شود. · لعاب رنگی: برای رنگ آبی از اکسید مس (Cu2O) ، برای رنگ زرد از اکسید آهن (FeO) و برای رنگ سبز از اکسید کروم (Cr2O3) ، برای رنگ زرد از کرومات سرب و برای رنگ ارغوانی از ارغوانی کاسیوس استفاده می‌شود. · لعاب کدر : این نوع لعاب که برای پوشش چپنی‌های بدلی معمولی بکار می‌رود و از مخاـوط SnO2 , PbO , SiO2 , Pb3O4 ، نمک و کربنات سدیم تهیه می‌‌شود که آن را پس از ذوب کردن ، سرد کردن و پودر کردن ، در آب به صورت حمام شیر در می‌آورند و شئی لعاب دادنی را در آن غوطه‌ور می‌کنند. ظروف لعابی ظروف لعابی درواقع ، نوعی ظروف آهنی هستند که سطح آنها را به منظور جلوگیری از زنگ زدن ، از لعاب می‌پوشانند. البته این نوع ظروف را نباید زیاد گرم یا سرد و یا پرتاب کرد و یا اینکه تحت ضربه قرارداد، زیرا لعاب سطح آنها ترک برداشته و می‌ریزد. انواع چینی چینی‌ها در واقع از انواع سرامیک محسوب می‌‌شوند و به دو دسته چینی‌های اصل یا سخت و چینی‌های بدلی تقسیم می‌شوند. چینی‌های اصل : چینی ظرف: که می‌توان آن را نوعی شیشه کدر دانست، مانند ظرف چینی معروف به سور. از ویژگیهای این نوع چینی آن است که لعاب رنگی را به خود می‌‌گیرد. چینی سیلیسی : این نوع چینی که به چینی لیموژ معروف است، درکشورهای فرانسه ، ژاپن و چین تهیه می‌‌شود. مواد اولیه آن خاک چینی سفید ، شن سفید و فلدسپار است. چینی آلومینیوم‌دار : این نوع چینی به نام چینی ساکس و بایو در فرانسه تهیه می‌‌شود و دارای Al2O3 , SiO2 , CaO است. چینی‌های بدلی: خمیر این نوع چینی‌ها ترکیبی حد واسط از خمیر سفال و خمیر چینی‌های ظریف است. در نتیجه سختی آنها از چینی‌های اصل کمتر است. از این رو ، حتما باید آنها را با لعاب بپوشانند. این نوع چینی‌ها خود به دو دسته تقسیم می‌شوند: 1- بدل چینی‌های معمولی که خمیر آنها رنگی است و از این رو ، با لعاب کدر پوشانیده می‌شود. 2- بدل چینی ظریف که خمیر آنها مانند خمیر چینی بی‌رنگ است اما بر خلاف چینی در مقابل نور شفاف نیست. معمولا سطح این نوع چینی‌ها را از لعاب بی‌رنگ ورنی مانند و شفاف می‌پوشانند تا ظاهری مانند چینی اصل پیدا کنند

+ نوشته شده در یکشنبه دوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 16:8 توسط مهندس ایمان رستگار |

سرامیک :

سرامیک : کلمه سرامیک از Clay یا خاک رس گرفته شده است که در لاتین به آن Kerames گفته می شود . این واژه در اثر کثرت استعمال به سرامیک تبدیل شده است . اطلاعات اولیه : سرامیک ها معمولا به استثنای فلزات و آلیاژهای فلزی و مواد آلی ، شامل تمام مواد مهندسی می شوند که از نظر شیمیایی جزو مواد معدنی هستند و بعد از قرار گرفتن در دمای بسیار بالا ، شکل اولیه خود را حفظ کرده و مقاوم تر می شوند . ظروف سفالی ، چینی و چینی های بهداشتی و غیره ، جزو این گروه می باشند . تاریخچه : آشنایی انسان با مواد سرامیکی و استفاده از آنها ، قدمتی به طول تاریخ دارد . سفالینه های کشف شده در مناطق باستانی دنیا نشان می دهد که انسان در دوران باستان ، گل رس و چگونگی کار با آن و پخت و مقاوم سازی آن آشنا بوده است . اما امروزه سرامیک ، کاربردهای بسیار فراتر از ظروف سفالی یا چینی دارد و در صنعت و تکنولوژی ، استفاده های فراوانی از آن می شود . مواد اولیه سرامیک : سرامیکها ، از سه ماده اولیه خاک رس ، فلدسپارها و ماسه تهیه می شود . خاک رس ، همان سیلکاتهای آلومینیوم هیدارته است که به صورت کانی مختلفی یافت می شوند . دید کلی : از زمانی که انسان غارنشینی را به قصد یافتن مکان زیست بهتر ، پشت سر گذاشت ، با مصالح ساختمانی سرو کار پیدا کرده بود . بدیهی است که این مواد از نوع موجود در طبیعت بود ، مانند پوست برای بنا کردن خیمه و یا گل و سنگ برای تهیه مسکن دائمی . بعدها بشر آموخت که از قطعات چوب و تخته و میخ و پیچ برای استحکام بنا استفاده کند و موادی مانند آهک ، ساروج و سیمان را برای اتصال محکم تر قطعات سنگ و یا چوب به یک دیگر بکار می رود ، ولی خاک رس مهمترین ماده اولیه تهیه بسیاری از مصالح ساختمانی است . خاک رس به صورت ناخالصی در تهیه کوزه ، گلدان های گلی ، ظروف سفالی ، اشیاء و لوله های سفالی ، سرامیک ، سیمان و به صورت خالص ، در تهیه ظروف چینی و . . . مصرف می شود . سرامیک تعریف : از نظر واژه : سرامیک به کلیه جامدات غیره آلی و غیره فلزی گفته می شود . از نظر ساختار شیمیایی : کلیه موادی که از مخلوط خاک رس با ماسه و فلدسپار در دمای بالا بدست می آیند و توسط توده شیشه مانندی انسجام یافته و بسیار سخت و غیره قابل حل در حلال ها و تقریبا گداز ناپذیر می باشند ، سرامیک نامیده می شوند . نقش اجزای سه گانه در سرامیک : خاک رس : موجب نرمی و انعطاف و تشکیل و تنوع شگرفی یافته و اهمیت و کاربردهای آن نیز وسعت پیدا کرده است . ذرات بلوری سرامیک می شود . ماسه : قابلیت چین خوردن ، پس از خشک و گرم شدن و تشکیل بلوری سرامیک را کاهش می دهد . فلدسپار : در کاهش دادن دمای پخت و تشکیل توده شیشه ای و چسباننده ذرات بلوری سرامیک موثر است . خواص سرامیک ها : خواص سرامیک ها بسته به نوع و درجه خلوص هریک از اجزای اصلی ، مواد افزودنی ، لعاب ، زمان حرارت دادن ، مواد اکسنده و کاهنده های موجود در محیط ، تفییر می کند . سرامیک های ویژه مقره های برق : که عایقهای خوبی برای گرما و برق هستند و در آنها از Al2O3 و Zr2O3 استفاده می شود . سرامیک های مغناظیسی : در این نوع سرامیک از اکسیدها آهن استفاده می شود . مهمترین کاربرد آنها در تهیه عنصرهای حافظه در کامپیوتر است . سرامیک های شیشه ای : وقتی شیشه معمولی پس از تهیه در دمای بالایی قرار گیرد ، تعداد قابل توجهی از ذرات بلور در آن تشکیل می شود و خاصیت شکنندگی آن کم می گردد و بر خلاف شیشه های معمولی دیگر ، ایجاد یا پیدایش شکاف کوچک در آنها ساری نمی باشد ، یعنی این شکافها خود به خود پیشرفت نمی کنند . از این سرامیک ها برای تهیه ظروف که آشپزخانه یا ظروفی که برای دادن حرارت لازم باشند ، استفاده می شود که آن را اصطلاحا پیروسرام می نامند . لعابها و انواع آنها : لعابها طیف وسیعی از ترکیبات آلی و معدنی را بر می گیرند . لعاب مربوط به سرامیک معمولا مخلوط شیشه مانندی متشکل از کوارتز ، فلدسپار و اکسید سرب ( Pbo ) است . این اجزا را پس از آسیاب شدن و نرم کردن به صورت خمیری رقیق در آورند . آنگاه وسیله سرامیکی مورد نظر را در این خمیر غوطه ور کرده و پس از لعاب دادن روی چینی ، روی آن مطالب مورد نظر را می نویسند و یا طرح مورد نظر را نقاشی می کنند و دوباره روی آن را لعاب داده و یک با دیگر حرارت می دهند . در این صورت وسیله مورد نظر پر ارزش تر و نوشته و طرح روی آن بادوام تر می شود . لعاب ها در انواع مختلف وجود دارد : 1 – لعاب بی رنگ : این لعاب که برای پوشش سطح چینی های بدلی ظریف بکار می رود ، بی رنگ و شفاف است و از مخلوط کلسیم و سیلیس و خاک چینی سفید تهیه می شود . 2 – لعاب رنگی : برای رنگ آبی از اکسید مس (Cu2o ) ، برای رنگ زرد از اکسید آهن ( FeO ) و برای رنگ سبز از اکسید کروم ( cr2O3 ) ، برای رنگ زرد از کرومات سرب و برای ارغوانی از کاسبوس استفاده می شود . 3 – لعاب کدر : این نوع لعاب که پوشش چینی های بدلی معمولی بکار می رود و از مخلوط pb3O3 / SiO2 /PbO SnO2 ، نمک و کربنات سدیم تهیه می شود . که آن را پس از ذوب کردن ، سردکردن ، در آب به صورت حمام شبر در می آورند و شئی لعاب دادنی را در آن غوطه ور می کنند . ظروف لعابی : ظروف لعابی در واقع ، نوعی ظروف آهنی هستند که سطح آنها را به منظور جلوگیری از زنگ زدن ، از لعاب می پوشانند . البته این نوع ظروف را نباید زیاد گرم یا سرد و یا پرتاب و یا اینکه تحت ضربه قرار داد ، زیرا لعاب سطح آنها ترک برداشته و می ریزند . انواع چینی : چینی ها در واقع از انواع سرامیک محسوب می شوند و به دو دسته چینی ها اصل یا سخت و چینی های بدلی تقسیم می شوند . ظروف چینی چینی های اصل : · چینی ظرف : که می توان آن را نوعی شیشه کدر دانست ، مانند ظرف چینی معرف به سور . از ویژگیی های این نوع چینی آن است که لعاب رنگی را به خود می گیرد . · چینی سیلیسی : این نوع چینی که به چینی لیموژ معروف است ، در کشور فرانسه ، ژاپن و چین تهیه می شود . مواد اولیه آن خاک چینی سفید ، شن سفید و فلدسپار است . · چینی آلومینیوم دار : این نوع چینی به نام چینی ساکس و بایو در فرانسه تهیه می شود و دارای CaO / SiO2 / Al2O3 است . چینی های بدلی : خمیر این نوع چینی ها ترکیبی حد واسط از خمیر سفال و خمیر چینی های ظریف است . در نتیجه سختی آنها از چینی های اصل کمتر است . از این رو ، حتما باید آنها را با لعاب بپوشانند . این نوع چینی ها خود به دو دسته تقسیم می شوند : · بدل چینی های معمولی که خمیر آنها رنگی است و از این رو ، با لعاب کدر پوشاننده می شود . · بدل چینی های ظریف که خمیر آنها مانند خمیر چینی بی رنگ است اما بر خلاف چینی در مقابل نور شفاف نیست . معمولا سطح این نوع چینی ها را از لعاب بی رنگ ورنی مانند و شفا می پوشانند تا ظاهری مانند اصل پیدا کنند . طبقه بندی کانی های رس کانی سیلیکاتی دو لایه ای کائولینیت : بررسی پراش اشعه ایکس ، وجود دو لایه را در در کائولینیت نشان می دهد . لایه اول شامل واحد های 2 – Si2O5 چهار وجهی است و لایه دوم از واحد های هشت وجهی 2 – Al2(OH) تشکیل شده است . از اتصال دو لایه ، یک لایه یک واحد بوجود مآید که تکرار آن ، لایه کائولینیت را می سازد . هالوی سیت : کانی دیگر ، هالوی سیت است که در مقایسه با کائولیت کاربرد کمتری دارد کانی های سیلیکاتی سه لایه ای : مونت موری لونیت : مونت موری لونیت دارای سه لایه ، دو لایه به صورت چهار وجهی های سیلیکاتی و لایه وسط به صورت گروه های هیدروکسی آلومینات است . به علت توانایی گیر انداختن سیستمهای مولکولی مختلف ، اغلب به عنوان کاتالیست مصرف دارند . ایلیت : ساختمان ایلیت ، تقریبا شبیه مونت موری لونیت می باشد و چون همیشه همراه با مخلوط کانی های دیگر است فرمول دقیقی نمی توان برای آن در نظر گرفت . ترکیبات ثانوی خاک ر س و تاثیر آن بر سرامیک ها : ترکیبات ثانوی ، شامل ترکیبات آهن ، ماسه ، کربنات کلسیم و منیزیم ، میکا و مواد آلی است که مقادیر آنها در انواع خاک رس متغیر می باشد . ترکیبا ت آهن موجود در خاک رس مثل پیریتها و هیدرو کسیدها آهن و . . . باعث پایین آمدن نقطه ذوب و تغییر رنگ سرامیک قبل از پختن به زرد متمایل به قهوه ای و بعد از پختن به صورتی متمایل به قرمز تیره می شوند . باعث کم شدن حالت پلاستیته و کاهش قدرت چسبند گی می شود . کربناتها کلسیم و منیزم به عنوان ناخالصی باعث آسیب دیده گی محصول شده و بعد از پخت ، باعث افزایش خلل و فرج و کاهش قدرت مکانیکی و خواص نسوزی محصول می شوند . نمک های سو لفات و کربنات و کلرید های فلزات قلیایی خاک رس و وانادیوم ، قابل حل در خاکهای رس هستند و موجب پخش مواد در توده خاک رس می شوند . ترکیبات وانادیوم لکه های زرد متمایل به سبز ، روی محصول ایجاد می کنند . ترکیبات آلی موجود در خاک رس ، باعث ایجاد رنگ خاکستری می شوند . کانی های سیلیکاتی انواع سیلیکا : دی اکسید سیلیکون ، معمولا به سه صورت سنگ ، گرانول و پودر وجود دارد . دی اکسید سیلکون در حالت سنگ به صورت کوارتز یافت می شود که در این حالت کمیاب است . به علت خالص بودن بهترین نوع سیلیکا برای مصرف در سرامیک است . نوع گرانول در صنعت سرامیک سازی خیلی رایج می باشد . این نوع سیلیکا را معمولا قبل از مصرف ، دانه بندی کرده ، می شویند . نوع پودر سیلیکا معمولا خالص نبوده و در ساخت سرامیک چندان مصرف ندارد . نقش فلدسپار در سرامیک سازی : فلدسپارها خاصیت سیال کنندگی دارند و امروز نیز از این ترکیبات در صنعت سرامیک استفاده می کنند . نقش این ترکیبات در سرامیک سازی ، ایجاد فاز شیشه ای در توده اولیه است . انواع فلدسپار در سرامیک : فلدسپار پتاسیم 6SiO2 و Al2O3 و KO فلدسپار سدیم 6SiO2 و Al2O3 و Na2O فلدسپار کلسیم 6SiO2 و Al2O3 و CaO از بین این ها فلدسپار پتاسیم از همه مهمتر است ، ولی در عمل موادی که به عنوان سیال کننده بکار می روند ، مخلوطی از فلدسپار های مختلف هستند .

+ نوشته شده در یکشنبه دوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 16:8 توسط مهندس ایمان رستگار |

مواد خام مورد استفاده در صنعت سراميک (2)

مواد خام مورد استفاده در صنعت سراميک (2) نويسنده: موضوع: دنياي فن آوري بازدید 35 چکیده: درادامه به بيان مواد معدني مورد استفاده در صنعت سراميک مي پردازيم .سعي شده است تا منابع و ذخاير اصلي اين مواد نيز ذکر شود. سيليس سيليس مواد خام مورد استفاده در صنعت سراميک (2) يک ماده ي معدني مهم در صنعت سراميک است. استفاده ي عمده از اين ماده در صنعت شيشه سازي است (حدود 38% از توليد ايالات متحده ي آمريکا در صنعت شيشه سازي مصرف مي شود. ) براي مثال حباب هاي لامپ هاي با نور سفيد (bulbs incandescent lamp) از شيشه هاي سودالايم توليد مي شود که تقريبا 70% از آنها سيليس است. درصد سيليس موجود در لامپ هاي رشته اي مي تواند تا حدود %99.8 وزني نيز برسد. يکي از منابع عمده ي سيليس ، ماسه سنگ است . ماسه سنگ صنعتي و ماسه ي سيليسي دو واژه هستند که در صنعت سراميک زياد استفاده مي شوند. اين دو واژه به معناي ماسه سنگي است که در صد سيليس موجود در آن ها بالا باشد. در برخي موارد درصد سيليس برخي از اين ماسه ها بيش از 99.5% است. برطبق تعريف ASTM، ماسه سنگ ذرات سنگ است که به صورت گرانول هستند. اين ذرات مي توانند از ميان الک مش 4 بگذارند.(4.75mm) و بر روي الک مش 200 (75mm) باقي مي مانند. و بايد از خردايش طبيعي يا مصنوعي سنگ پديد آمده باشند. (ماسه سنگ همچنين از فرآوري فيزيکي سنگ ها (بوسيله ي سنگ شکن) توليد مي شوند.) ماسه سنگ هاي توليدي معمولا داراي ترکيب شيميايي متنوعي هستند که اين ترکيب به نوع سنگ مورد استفاده بستگي دارد. ايالات متحده ي آمريکا بزرگترين توليد کننده ي ماسه ي صنعتي در جهان است. ايالت هاي ويرجينياي غربي، کاليفرنيا، الينويز، پنسيلوانيا ، اوهايو و نيوجرسي 80% ماسه ي سيليسي با کيفيت بالاي مورد استفاده در ايالات متحده ي آمريکا را فراهم مي کنند. در الينويز و ميسوري عملا تمام سيليکاي مورد استفاده در ساخت شيشه از ماسه سنگ هاي st.peter بدست مي آيد. ساير ذخيره هاي با کيفيت ماسه سنگ نيز وجود دارد. مثلا يکي از اين ذخاير oriskany است که در ويرجينياي غربي و پنسيلونيا وجود دارد. اين ذخيره ها عموما به صورت تپه هاي شني ساحلي يا به شکل لايه هايي 20-30 متري زير لايه هايي از لجن، خاک رس و سنگ رست (shales) وجود دارند. عموما استخراج سيليس صنعتي يک شغل با فروش منطقه اي است . در واقع مراکز توليد عمدتا در کنار مراکز خريد واقع اند مگر آنکه کيفيت محصول توليدي استثنائي باشد مثلا خواص اندازه ي ذرات يا شکل ذرات ويژه باشد. منطقه ي جغرافيايي فروش اين محصول معمولا از 200 مايل فراتر نمي رود. اين مسئله به دليل هزينه ي بالاي حمل و نقل اين ماده و فراواني معادن آن در سرتاسر دنيا است. در سال هاي اخير، مقررات محيط زيستي بر روي استخراج سنگ سيليس بسته شده که علت آن مشکلات سلامتي است که بوسيله ي اين محصول بوجود مي آيد. کواتز مينرال عمده ي سيليس ، جزء اصلي سنگ هاي آتشفشاني مانند گرانيت است. اين ماده همچنين در بيشتر سنگ هاي دگرگون يافت مي شود. بخش اصلي سنگ هاي دگرگون را ماسه سنگ تشکيل مي دهد. همچنين رگه هايي با خلوص بالا از کوارتز نيز در اين سنگ ها يافت مي شود. کريستال هاي کوارتز با کيفيت نوري بالا واقعا کم يابند . اما روش هايي مناسب وجود دارد که مي توان کريستال هاي کوارتز را رشد داد و آنها را به صورت تجاري توليد کرد. توليد سالانه ي سيليس در ايالات متحده ي آمريکا تقريبا 30 مگاتن است که اين مقدار 700 ميليون دلار ارزش دارد. سيليکات ها فلدسپار فلدسپارها يک گروه مينرالي بزرگ هستند واين تخمين زده شده است که بيش از 60 درصد پوسته ي زمين را تشکيل مي دهند. (همانگونه که در جدول 1 ديده مي شود) اين گروه مينرالي در بسياري از سنگ هاي رسوبي و تقريبا در تمام سنگ هاي آذرين و دگرگون يافت مي شوند. مواد خام مورد استفاده در صنعت سراميک (2) صنعت شيشه سازي بيشتر فلدسپارهاي توليدي را مصرف مي کند. فلدسپار منبع اکسيد آلومينوم است. اين ماده خواص مکانيکي شيشه مانند مقاومت در برابر خراش و قابليت مقاومت در برابر شک حرارتي آن را افزايش مي دهد. فلدسپار همچنين در بدنه هاي سراميک وايت وير (whiteware) به عنوان فلاکس استفاده مي شود. اين ماده باعث ايجاد فاز شيشه اي در هنگام پخت بدنه مي شود و استحکلام و حالت زجاجي (translucency) بدنه را افزايش مي دهد. کره ي جنوبي بزرگترين توليد کننده ي فلدسپار در جهان است. توليد سالانه ي فلدسپار در ايالات متحده ي آمريکا 800000 تن است که اين ميزان ارزشي برابر 45 ميليون دلار دارد. ايالات کاليفورنيا، کاروليناي شمالي و کانوکتيکات بزرگترين توليد کنندگان فلدسپار هستند. رويه ي اصلي در فرآيند استخراج و استفاده از فلدسپار شامل موارد زير است: 1)سوراخ کاري و انفجار توده ي معدني 2)انتقال سنگ معدن به آسياب و خردايش آن (فرآوري فيزيکي) 3)جدا سازي مينرال ها به روش فلوتاسيون (اين فرآيند بر اساس قابليت ترشوندگي متفاوت مواد در محلول آبي اتفاق مي افتد). 4)خشک کردن 5)آسياب کردن تا رسيدن به اندازه ي ذره ي زيرمش 200 (75Mm) براي کاربردهاي صنتعت سراميک درفرآيند فلوتاسيون هوا به داخل سوسپانسيوني از مينرال هاي خردايش يافته دميده مي شود. در اين حالت در محلول کف تشکيل مي شود. ذرات تر شده (ذرات آب دوست) در سوسپانسيون باقي مي مانند در حالي که ذرات آب گريز جذب حباب هاي هوا شده که با جدا سازي کف ها مي توان مينرال هاي مورد نظر را جدا سازي نمود. عوامل متنوعي مانند آمينو اسيدها (اين مواد داراي وزن ملکولي بالايي هستند) را مي توان براي افزايش قابليت تر شوندگي نسبي مواد جامد در مخلوط ، استفاده کرد. اين عوامل به طور گزينشي بر روي سطح مواد خاص مخلوط ، جذب مي شوند. اين فرآيند در مراحل زير انجام مي شود: 1)جدايش ميکا 2)جدايش مينرال هاي آهن دار مخصوصا گارنت 3)جداسازي فلدسپار از مواد ته نشست شده مانند کوارتز رس ها و کائولن رس جزء عمده ي سراميک هاي سنتي است. اين مواد عموما سيليکات هاي لايه اي با اندازه ي دانه ي زير 2 ميکرون هستند. هر لايه ي سيليکاتي را مي توان به عنوان يک کاني رسي تعريف کرد. شش نوع تجاري از رس ها وجود دارند. اين انواع در جدول 2 به صورت ليست وار آورده شده است. اين رس ها از لحاظ ترکيب، پلاستيسيته، رنگ و خواص پخت متفاوت اند. مواد خام مورد استفاده در صنعت سراميک (2) هوازدگي مکانيکي و شيميايي فلدسپارها در سنگ هاي آذرين و دگرگون شده باعث تشکيل کائولن مي شود.(کائولن يک جزء کليدي در خاک چيني است) . کائولن تشکيل شده مي تواند در همان محل متلاشي گردد و يا ابتدا بوسيله ي آب يا باد به محل ديگري منتقل شود و در آنجا متلاشي گردد. ذخاير کائولن اوليه در محل سنگ اوليه وجود دارند. اين نوع کائولن داراي مقادير زيادي کوارتز و ميکا است که در حين فرآيند هوا زدگي تشکيل گشته اند. ذخاير بزرگي از کائولن اوليه در جنوب شرقي انگلستان ، اکراين و چين يافت مي شود. کائولن هاي ثانويه، کائولن هايي هستند که به طور طبيعي از سنگ هاي اصلي شسته شده اند. و سپس در مکان هاي ديگر رسوب کرده اند. اين مواد به طور طبيعي فرآوري گشته اند و داراي خلوص بيشتري هستند. ذخاير تجاري و اصلي کائولن ثانويه در ايالات متحده آمريکا 50 ميليون سال پيش تشکيل شده اند. اين ذخاير به صورت کمربندي در خط ساحلي قديمي ازشمال آلاباما تا کاروليناي شمالي کشيده شده است. منبع:منبع انگليسي مقاله :

+ نوشته شده در یکشنبه دوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 16:8 توسط مهندس ایمان رستگار |

بیان راهبردهای سند چشم انداز در حوزه کاشی و سرامیک،

یزد استاندار یزد با بیان راهبردهای سند چشم انداز در حوزه کاشی و سرامیک، خواستار بومی سازی این صنعت در استان شد. [استاندار یزد خواستار بومی سازی صنعت کاشی و سرامیک شد] ایران پرتو اخبار اقتصادی ایرنا از روابط عمومی استانداری یزد، محمد رضا فلاح زاده در نشست با اعضا کانون صنعت تولید کاشی و لعاب استان با اشاره به جایگاه کاشی و سرامیک در صنعت استان به بررسی سند چشم انداز صنعت تولید کاشی و سرامیک استان پرداخت. وی با اشاره به اهمیت صادرات، شناسائی بازارهای جدید و با ثبات در جهان برای عرضه تولیدات این صنعت را ضروری دانست. فلاح زاده در راستای عملیاتی شدن سند چشم انداز صنعت تولید کاشی گفت: بازاریابی در این مسیر نسبت به تولید از اهمیت بیشتری برخوردار است. اصلاح سرفصلهای فناوری، بومی سازی، بازاریابی، تحقیقات و پژوهش و رفع خلا های آموزشی و همچنین ارائه راهکارهای عملی از دیگر نکات مورد تاکید عالی ترین مقام اجرائی استان بود. وی در بخش دوم سخنان خود ضمن تشکر از تلاش اعضا این کانون ، وظایف پیروان مکتب اسلام را در دو حوزه وظیفه انفرادی و اجتماعی تقسیم و خاطر نشان کرد: توجه به مسئولیت فردی و اجتماعی،پیشرفت جامعه را به دنبال خواهد داشت. تشریح نقشه راه صنعت تولید کاشی و لعاب ازجمله برنامه های این جلسه بود که کلیات آن مورد تصویب اعضا قرار گرفت. در این جلسه پیرامون مسائل مطرح شده بحث و تبادل نظر صورت گرفت و تصمیماتی اتخاذ شد.ک/1 ایرنا (www.irna.ir)

+ نوشته شده در یکشنبه دوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 16:8 توسط مهندس ایمان رستگار |

باستانی

سفالگری از جمله باستانی ترین هنرهای بشری و در واقع سرمنشاء هنر تولید کاشی و سرامیک که نخستین آثار این هنر در ایران به حدود ۱۰۰۰۰ سال قبل از میلاد می رسد که به صورت گل نپخته بوده و آثار اولین کوره های پخت سفال به حدود ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد بر می گردد. سفالگری از جمله باستانی ترین هنرهای بشری و در واقع سرمنشاء هنر تولید کاشی و سرامیک که نخستین آثار این هنر در ایران به حدود ۱۰۰۰۰ سال قبل از میلاد می رسد که به صورت گل نپخته بوده و آثار اولین کوره های پخت سفال به حدود ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد بر می گردد. ادامه پیشرفت در صنعت سفالگری منجر به تغییراتی در روش تولید که شامل تغییر کوره ها، اختراع چرخ کوزه گری و هم در کیفیت مواد سفالگری نظیر رنگ آمیزی و لعاب کاری بوده است. زمان آغاز لعابکاری که امکان ضد آب کردن و همچنین نقاشی کردن و زیبا سازی ظروف و سفال ها و تهیه کاشی را مقدور می کرد به حدود ۵۰۰۰ سال پیش می رسد. کاستیها روش و دانش لعاب کاری را از بابل به نقاط دیگر ایران رواج دادند. بعد از اسلام با تشویق استفاده از ظروف سفالی و سرامیکی به جای ظروف فلزی، طلا و نقره صنعت سفالگری رشد تازه ای یافت و از صنعت سفال سازی و کاشی سازی برای آرایش محراب مسجد، ضد آب کردن دیوار حمام ها، ایجاد حوض و آب نما و انتقال ظروف و خمره و لوازم و کوزه ها همچنین، شیب بندی بام ها استفاده شده است. تاریخچه کاشی اشکال اولیه کاشی های سرامیکی مربوط به دوران قبل از تاریخ است وقتی که استفاده از رس بعنوان یکی از مصالح ساختمانی در چندین تمدن اولیه توسعه یافت . کاشیهای مدرن اولیه بطور زمخت شکل داده شده بود و استقامت کاشیهای امروزی را دارا نبودند. مصالح کاشی ها از کف رودخانه ها استخراج شده در بلوکهای ساختمانی فرم داده شده و در آفتاب خشک می شدند. کاشیهای اولیه خام بوده اند ولی حتی در ۶۰۰۰ سال قبل مردم با استفاده از رنگ زدن و کنده کاری ظریف روی کاشی ها از آنها برای تزیین استفاده می کردند. صنعت سرامیک در واقع محدود به ساخت ظروف و وسایل و قطعات سفالی ساده گذشته نیست و کاربردی شگرف در همه ابعاد تمدن و تکنولو?ی نوین بشر امروز دارد. روش ساخت و تهیه کلیه وسایل سرامیکی تقریبا یکی است و بسته به کاربرد، تفاوتهای جزئی در روش تولید دارد. کاشیهای پخته شده (Firing Tile) مصریهای باستان اولین کسانی بودند که کشف کردند کاشیهای رسی پخته شده در کوره محکمتر و در برابر آب مقاومتر هستند. بسیاری از تمدنهای باستان از کاشیهای مربعی کوچک پخته شده رسی برای تزیین در معماری استفاده می کردند. ساختمانهای شهرهای قدیمی بین النهرین با سفالینه های قرمز بدون لعاب و کاشیهای رنگارنگ نماکاری شده بودند. یونانیان و رومیان باستان از سرامیک در کف ، سقف و حتی لوله کشی درون ساختمانها استفاده می کردند . چینیها از رس سفید رنگ به نام کائولین استفاده می کردند تا بتوانند سرامیکی مقاوم و سفید رنگی به نام چینی (Porcelain)تولید کنند. در اروپای قرون وسطی از کاشیها در کف کلیساها استفاده می شد. در سراسر قاره اروپا بیزاسنها به بهترین شکل از کاشیهای کوچک در مقیاسهای کوچک استفاده می کردند. آنها با استفاده از کاشی و شیشه و سنگ الگوهای موزاییکی پر مفهوم و زیبایی خلق کرده اند. کاشی های لعابدار (Glazing Tile) سرامیکهای ایرانی تحت تاثیر کاشیهای وارد شده از چین بودند این کاشی ها که برای مقاصد تزیینی استفاده می شدند در سراسر آسیای جنوبی ، آفریقای شمالی ، اسپانیا و حتی اروپا نیز پخش گردید . از آنجا که هنر اسلامی از تخیلات انسانی سرچشمه می گرفت و در پیشرفت و توسعه دین اسلام تاثیر گذار بود صنعتگران به ارائه کاشیهای با رنگ روشن و مرصع یا بافت پیچیده روی آوردند. کاشیهای لعابی پررنگ در الگوهای موزاییکهای بزرگ و تغییر رنگ های ظریف کنار هم چیده می شدند. صنعتگران مسلمان از اکسیدهای فلزی مانند قلع ، مس ، کبالت ، منیزیم و آنتیمون برای لعاب کاشی استفاده می کردند که لعابی درخشنده تر و محکمتر حاصل می نمود. در قرن پانزدهم کاشیهای با لعاب اکسید فلز در ایتالیا متداول شدند و بتدریج در صنعتگران شمال ایتالیا نفوذ کردند . مراکز تجاری مهم اروپایی به این موتیفهای محلی اهمیت دادند بطوریکه برخی از این کاشی ها هنوز هم استفاده می شوند مانند کاشی دلفت ( از دلفت هلند) و کاشی ماجولیکا ( از مایورکای اسپانیا). کاشی های مدرن (Modern Tile) امروزه اغلب شرکتهای سازنده تجاری از روش پرس خاک (press dust)استفاده می کنند . ابتدا مخلوط مواد در شکل مورد نظر پرس شده و سپس لعاب زده می شود (ممکن است لعاب زده نشود) و سپس در کوره پخت می شود. برخی از صنعتگران ممکن است با پرس ملات یا با پهن کردن خمیر و قطع آن با استفاده از قالب همانند شیرینی پزها کاشیها را با شکل مورد نظر تولید کنند. روش برش کاشی هر چه باشد نیاز به پخته شدن دارد تا سخت شود. خلوص رس ، دفعات پختن و دمای کوره عواملی هستند که در تعیین قیمت و کیفیت کاشی تاثیر گذارند. دمای کوره از ۹۰۰ درجه فارنهایت تا ۲۵۰۰ درجه فارنهایت متغیر است. هر چه دمای کوره کمتر باشد تخلخل کاشی بیشتر بوده و لعاب نرم تر است. دمای بالاتر کاشی متراکم تر و لعاب محکم تری تولید می کند. تاریخچه سرامیک باستان شناسان در یافته اند که بشر اولیه در حدود ۲۴۰۰۰ سال قبل از میلاد اقدام به ساخت سرامیک می کرده است. این سرامیک ها در چکسلواکی یافت شده اند و به شکل حیوانات و پیکره انسان ،تخته صاف و توپ می باشد. این سرامیک ها را از چربی حیوانات به همراه استخوان آنها و خاکستر استخوان و مقداری رس ریز دانه می ساختند و بعد از شکل دادن آن را در دمایی در حدود ۵۰۰ تا ۸۰۰ درجه سانتیگراد در کوره های گنبدی شکل و یا به شکل نعل اسب پخت می نمودند .اما هنوز معلوم نیست این نوع از سرامیک ها را به چه علتی می ساختند. اولین ظروف سفالی مورد استفاده در ۹۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح ساخته می شد و برای نگهداری غذا و دانه های خوراکی مورد استفاده قرار می گرفت. ساخت شیشه نیز تقریباً هم زمان با سفال ودر ۸۰۰۰ سال پیش در مصر آغاز شد بطوریکه در پخت سفال به علت حضور اکسید کلسیم به همراه شن ، وسودا در نهایت به سفال های لعابدار رنگی منجر شد. تاریخچه سرامیک در ایران سفال یکی از مهمترین و قدیمی ترین دست ساخته های هنری بشر است که در آغاز کار سفالگری تا کنون هم چنان پایدار مانده است . مردم سرزمین ایران به سبب موقعیت خاص جغرافیایی و قرار گرفتن بر سر راه شاهراه تمدن ها ، نه تنها از نخستین سازندگان آثار سفالی بوده اند بلکه چیره دست ترین سازنده به شمار می رفته اند. در ایران در چهار منطقه مسکونی ، سفالگری رواج داشته است: ۱- منطقه غرب کوه های زاگرس نزدیک کرمانشاهان ۲- کرانه های جنوبی دریای خزر ۳- شمال غرب آذربایجان ۴- جنوب شرق ایران در حاشیه کویر و نواحی مرکزی ایران نیز سفال هاییبا قدمت هشت هزار سال به چشم می خورد. کهن ترین اشیا سفالی بدست آمده در کاوش های باستانی ایران آثار مکشوفه از گنج دره تپه در استان کرمانشاه است که به هزاره هشتم قبل از میلاد بر می گردد. همین طور مناطقی چون غاری در جنوب مازندران نزدیکی بهشهر (هزاره هشتم قبل از میلاد ) و در مرحله دوم در منطقه زاغه دردشت قزوین ، چشمه علی نزدیک تهران وتپه سیلک کاشان. سفالهای مکشوفه از تقاط مذکور خشن و دارای مغز نرم است که موادی دارای کاه خشک شده و سبزیجات ریز برای چسبندگی به مخلوط اولیه یعنی آب وخاک افزوده اند وچرخ سفالگری هنوز مورد استفاده قرار نگرفته است و همین طور حرارت کوره قابل کنترل نبوده است و سفال کاملاً سخت و یکرنگی بدست نمی آمده است و گاهی مغز به علت کمی درجه حرارت خاکستری متمایل به سیاه باقی مانده است ( هزاره ششم ق.م). مرحله بعد سفال سازی تکامل بیشتری می یابد واز شن نرم و پودر شن به همراه خاک استفاده می کردند تا ظروفی با جداره بسیار نازک بسازند. در این دوره ساخت ظروف با کف مقعر و بدنه محدب آغاز شد. در هزاره چهارم ق.م با اختراع چرخ سفالگری و استفاده از آن در شکل بخشیدن به ظروف سفالی تحولی جدید در صنعت سفال سازی آ غاز می شود و همچنین تزئینات روی ظروف تنوع بیشتری پیدا می کند. ساختار سرامیک لغت سرامیک از کلمه یونانی « کراموس » به معنی سفال یا گل پخته گرفته شده است و در واقع برای معرفی سرامیک باید گفت که عبارتست از هنر و علم ساختن و کاربرد اشیای جامد و شکننده ای که ماده اصلی و عمده آن خاکها می باشند (این خاکها شامل : کائولن و خاک سفال است). لعاب دادن کاشی و سرامیک برای آنکه سطح جسم درخشنده، صاف و زیبا، ضد آب، ضد شیمیایی و در صورت نیاز آراسته شود روی آن را پس از خنک کردن با یک لایه نازک لعاب می پزند. لعاب (رنگ معدنی) به حالت مایع روی جسم خشک شده اندود می شود. لعابها اصولا مواد معدنی و سیلیسی هستند که یک لایه شیشه ای مانند در سطح خارجی سرامیک تشکیل می دهند. کاربرد سرامیک ها استفاده از سرامیک در کف سازی و نماسازی یا در تولیدات وسایل بهداشتی و مصالح ساختمانی نظیر انواع آجر سفال های تزئینی داخل و خارج ساختمان سفال های بام ساختمان، کانالهای فاضلابی، سفالهای ضد اسیدی همه از سرامیکهایی است که از دیرباز تهیه و مصرف می شده. همچنین کاربرد سرامیک در صنایع مختلف نظیر تهیه وسایل مقاوم در برابر حرارت و الکتریسیته، فیوزهای الکتریکی، شمع اتومبیل، ریخته گری، تهیه المانهای حرارتی بسیار دقیق، وسایل فضایی، سمباده، براده برداری، تراشکاری ها ریخته گری فوق دقیق، آجرهای نسوز، مقره های الکتریکی، المانهای تصفیه آب، پوسته موتور، گرافیت، بتن، مواد نسوز، بدنه سفینه های فضایی، انواع سیمانها، محصولات شیشه ای و هزاران کاربرد دیگر که روز به روز بر اهمیت سرامیک می افزاید. کاشی و کاربرد آن کاشی یکی دیگر از محصولات سفالین و سرامیکی است که بویژه در ساختمان کاربرد و اهمیت ویژه ای دارد. کاشی برای تزئینات داخل و خارج ساختمان و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می رود. کاشی تزئیناتی خارج ساختمان را بویژه در اماکن مذهبی به کار می برند. کاشی را در ابعاد و اندازه های گوناگون تولید می کنند. کاشی کف و دیواری را در ابعاد زیر ۲×۲ و ۲ × ۱ تا پنجاه در پنجاهسانتیمتر تولید می کنند که با رنگهای گوناگون می تواند یک نقاشی را در محل نصب نیز نشان دهد. کیفیت کاشی باید به نحوی باشد که تغییرات ناگهانی درجه حرارت ۱۰۰ ـ ۲۰ درجه سانتیگراد را به خوبی تحمل کرده و هیچگونه آثار ترک در بدنه و یا لعاب آن ظاهر نشود. کاشی دیواری را برای حفظ بهداشت و رطوبت در آشپزخانه، محیط های بهداشتی، حمام و دستشویی استفاده می کنند. کاشی کف را نیز به علت ضد سایش بودن و مقاومت حرارتی و الکتریکی بالا در آشپزخانه ها، حمام ها، آزمایشگاهها، رختشویخانه ها و کارخانجات شیمیایی به کار می برند. همچنین کاشی باید دارای ابعاد صاف و گوشه های تیز باشد. تولیدی کاشی و سرامیک در ایران در سالهای اخیر کارخانجات تولید کاشی و سرامیک دیوار و کف زیادی در ایران ایجاد شده اند و تحول بزرگی در این صنعت بوجود آمده است و همچنین در مورد تولید وسایل بهداشتی و ظروف چینی و کارخانه مقره سازی که در ایران فعال می باشند و توانسته اند ظرف سی سال اخیر تولید کاشی و سرامیک را ازتولید کم و سنتی و نیمه صنعتی به حدود ۷۰ میلیون متر مربع برسانند.

+ نوشته شده در یکشنبه دوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 16:8 توسط مهندس ایمان رستگار |

بیان راهبردهای سند چشم انداز در حوزه کاشی و سرامیک،

یزد استاندار یزد با بیان راهبردهای سند چشم انداز در حوزه کاشی و سرامیک، خواستار بومی سازی این صنعت در استان شد. [استاندار یزد خواستار بومی سازی صنعت کاشی و سرامیک شد] ایران پرتو اخبار اقتصادی ایرنا از روابط عمومی استانداری یزد، محمد رضا فلاح زاده در نشست با اعضا کانون صنعت تولید کاشی و لعاب استان با اشاره به جایگاه کاشی و سرامیک در صنعت استان به بررسی سند چشم انداز صنعت تولید کاشی و سرامیک استان پرداخت. وی با اشاره به اهمیت صادرات، شناسائی بازارهای جدید و با ثبات در جهان برای عرضه تولیدات این صنعت را ضروری دانست. فلاح زاده در راستای عملیاتی شدن سند چشم انداز صنعت تولید کاشی گفت: بازاریابی در این مسیر نسبت به تولید از اهمیت بیشتری برخوردار است. اصلاح سرفصلهای فناوری، بومی سازی، بازاریابی، تحقیقات و پژوهش و رفع خلا های آموزشی و همچنین ارائه راهکارهای عملی از دیگر نکات مورد تاکید عالی ترین مقام اجرائی استان بود. وی در بخش دوم سخنان خود ضمن تشکر از تلاش اعضا این کانون ، وظایف پیروان مکتب اسلام را در دو حوزه وظیفه انفرادی و اجتماعی تقسیم و خاطر نشان کرد: توجه به مسئولیت فردی و اجتماعی،پیشرفت جامعه را به دنبال خواهد داشت. تشریح نقشه راه صنعت تولید کاشی و لعاب ازجمله برنامه های این جلسه بود که کلیات آن مورد تصویب اعضا قرار گرفت. در این جلسه پیرامون مسائل مطرح شده بحث و تبادل نظر صورت گرفت و تصمیماتی اتخاذ شد.ک/1 ایرنا (www.irna.ir)

+ نوشته شده در یکشنبه دوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 16:8 توسط مهندس ایمان رستگار |

مواد خام مورد استفاده در صنعت سراميک (2)

مواد خام مورد استفاده در صنعت سراميک (2) نويسنده: موضوع: دنياي فن آوري بازدید 35 چکیده: درادامه به بيان مواد معدني مورد استفاده در صنعت سراميک مي پردازيم .سعي شده است تا منابع و ذخاير اصلي اين مواد نيز ذکر شود. سيليس سيليس مواد خام مورد استفاده در صنعت سراميک (2) يک ماده ي معدني مهم در صنعت سراميک است. استفاده ي عمده از اين ماده در صنعت شيشه سازي است (حدود 38% از توليد ايالات متحده ي آمريکا در صنعت شيشه سازي مصرف مي شود. ) براي مثال حباب هاي لامپ هاي با نور سفيد (bulbs incandescent lamp) از شيشه هاي سودالايم توليد مي شود که تقريبا 70% از آنها سيليس است. درصد سيليس موجود در لامپ هاي رشته اي مي تواند تا حدود %99.8 وزني نيز برسد. يکي از منابع عمده ي سيليس ، ماسه سنگ است . ماسه سنگ صنعتي و ماسه ي سيليسي دو واژه هستند که در صنعت سراميک زياد استفاده مي شوند. اين دو واژه به معناي ماسه سنگي است که در صد سيليس موجود در آن ها بالا باشد. در برخي موارد درصد سيليس برخي از اين ماسه ها بيش از 99.5% است. برطبق تعريف ASTM، ماسه سنگ ذرات سنگ است که به صورت گرانول هستند. اين ذرات مي توانند از ميان الک مش 4 بگذارند.(4.75mm) و بر روي الک مش 200 (75mm) باقي مي مانند. و بايد از خردايش طبيعي يا مصنوعي سنگ پديد آمده باشند. (ماسه سنگ همچنين از فرآوري فيزيکي سنگ ها (بوسيله ي سنگ شکن) توليد مي شوند.) ماسه سنگ هاي توليدي معمولا داراي ترکيب شيميايي متنوعي هستند که اين ترکيب به نوع سنگ مورد استفاده بستگي دارد. ايالات متحده ي آمريکا بزرگترين توليد کننده ي ماسه ي صنعتي در جهان است. ايالت هاي ويرجينياي غربي، کاليفرنيا، الينويز، پنسيلوانيا ، اوهايو و نيوجرسي 80% ماسه ي سيليسي با کيفيت بالاي مورد استفاده در ايالات متحده ي آمريکا را فراهم مي کنند. در الينويز و ميسوري عملا تمام سيليکاي مورد استفاده در ساخت شيشه از ماسه سنگ هاي st.peter بدست مي آيد. ساير ذخيره هاي با کيفيت ماسه سنگ نيز وجود دارد. مثلا يکي از اين ذخاير oriskany است که در ويرجينياي غربي و پنسيلونيا وجود دارد. اين ذخيره ها عموما به صورت تپه هاي شني ساحلي يا به شکل لايه هايي 20-30 متري زير لايه هايي از لجن، خاک رس و سنگ رست (shales) وجود دارند. عموما استخراج سيليس صنعتي يک شغل با فروش منطقه اي است . در واقع مراکز توليد عمدتا در کنار مراکز خريد واقع اند مگر آنکه کيفيت محصول توليدي استثنائي باشد مثلا خواص اندازه ي ذرات يا شکل ذرات ويژه باشد. منطقه ي جغرافيايي فروش اين محصول معمولا از 200 مايل فراتر نمي رود. اين مسئله به دليل هزينه ي بالاي حمل و نقل اين ماده و فراواني معادن آن در سرتاسر دنيا است. در سال هاي اخير، مقررات محيط زيستي بر روي استخراج سنگ سيليس بسته شده که علت آن مشکلات سلامتي است که بوسيله ي اين محصول بوجود مي آيد. کواتز مينرال عمده ي سيليس ، جزء اصلي سنگ هاي آتشفشاني مانند گرانيت است. اين ماده همچنين در بيشتر سنگ هاي دگرگون يافت مي شود. بخش اصلي سنگ هاي دگرگون را ماسه سنگ تشکيل مي دهد. همچنين رگه هايي با خلوص بالا از کوارتز نيز در اين سنگ ها يافت مي شود. کريستال هاي کوارتز با کيفيت نوري بالا واقعا کم يابند . اما روش هايي مناسب وجود دارد که مي توان کريستال هاي کوارتز را رشد داد و آنها را به صورت تجاري توليد کرد. توليد سالانه ي سيليس در ايالات متحده ي آمريکا تقريبا 30 مگاتن است که اين مقدار 700 ميليون دلار ارزش دارد. سيليکات ها فلدسپار فلدسپارها يک گروه مينرالي بزرگ هستند واين تخمين زده شده است که بيش از 60 درصد پوسته ي زمين را تشکيل مي دهند. (همانگونه که در جدول 1 ديده مي شود) اين گروه مينرالي در بسياري از سنگ هاي رسوبي و تقريبا در تمام سنگ هاي آذرين و دگرگون يافت مي شوند. مواد خام مورد استفاده در صنعت سراميک (2) صنعت شيشه سازي بيشتر فلدسپارهاي توليدي را مصرف مي کند. فلدسپار منبع اکسيد آلومينوم است. اين ماده خواص مکانيکي شيشه مانند مقاومت در برابر خراش و قابليت مقاومت در برابر شک حرارتي آن را افزايش مي دهد. فلدسپار همچنين در بدنه هاي سراميک وايت وير (whiteware) به عنوان فلاکس استفاده مي شود. اين ماده باعث ايجاد فاز شيشه اي در هنگام پخت بدنه مي شود و استحکلام و حالت زجاجي (translucency) بدنه را افزايش مي دهد. کره ي جنوبي بزرگترين توليد کننده ي فلدسپار در جهان است. توليد سالانه ي فلدسپار در ايالات متحده ي آمريکا 800000 تن است که اين ميزان ارزشي برابر 45 ميليون دلار دارد. ايالات کاليفورنيا، کاروليناي شمالي و کانوکتيکات بزرگترين توليد کنندگان فلدسپار هستند. رويه ي اصلي در فرآيند استخراج و استفاده از فلدسپار شامل موارد زير است: 1)سوراخ کاري و انفجار توده ي معدني 2)انتقال سنگ معدن به آسياب و خردايش آن (فرآوري فيزيکي) 3)جدا سازي مينرال ها به روش فلوتاسيون (اين فرآيند بر اساس قابليت ترشوندگي متفاوت مواد در محلول آبي اتفاق مي افتد). 4)خشک کردن 5)آسياب کردن تا رسيدن به اندازه ي ذره ي زيرمش 200 (75Mm) براي کاربردهاي صنتعت سراميک درفرآيند فلوتاسيون هوا به داخل سوسپانسيوني از مينرال هاي خردايش يافته دميده مي شود. در اين حالت در محلول کف تشکيل مي شود. ذرات تر شده (ذرات آب دوست) در سوسپانسيون باقي مي مانند در حالي که ذرات آب گريز جذب حباب هاي هوا شده که با جدا سازي کف ها مي توان مينرال هاي مورد نظر را جدا سازي نمود. عوامل متنوعي مانند آمينو اسيدها (اين مواد داراي وزن ملکولي بالايي هستند) را مي توان براي افزايش قابليت تر شوندگي نسبي مواد جامد در مخلوط ، استفاده کرد. اين عوامل به طور گزينشي بر روي سطح مواد خاص مخلوط ، جذب مي شوند. اين فرآيند در مراحل زير انجام مي شود: 1)جدايش ميکا 2)جدايش مينرال هاي آهن دار مخصوصا گارنت 3)جداسازي فلدسپار از مواد ته نشست شده مانند کوارتز رس ها و کائولن رس جزء عمده ي سراميک هاي سنتي است. اين مواد عموما سيليکات هاي لايه اي با اندازه ي دانه ي زير 2 ميکرون هستند. هر لايه ي سيليکاتي را مي توان به عنوان يک کاني رسي تعريف کرد. شش نوع تجاري از رس ها وجود دارند. اين انواع در جدول 2 به صورت ليست وار آورده شده است. اين رس ها از لحاظ ترکيب، پلاستيسيته، رنگ و خواص پخت متفاوت اند. مواد خام مورد استفاده در صنعت سراميک (2) هوازدگي مکانيکي و شيميايي فلدسپارها در سنگ هاي آذرين و دگرگون شده باعث تشکيل کائولن مي شود.(کائولن يک جزء کليدي در خاک چيني است) . کائولن تشکيل شده مي تواند در همان محل متلاشي گردد و يا ابتدا بوسيله ي آب يا باد به محل ديگري منتقل شود و در آنجا متلاشي گردد. ذخاير کائولن اوليه در محل سنگ اوليه وجود دارند. اين نوع کائولن داراي مقادير زيادي کوارتز و ميکا است که در حين فرآيند هوا زدگي تشکيل گشته اند. ذخاير بزرگي از کائولن اوليه در جنوب شرقي انگلستان ، اکراين و چين يافت مي شود. کائولن هاي ثانويه، کائولن هايي هستند که به طور طبيعي از سنگ هاي اصلي شسته شده اند. و سپس در مکان هاي ديگر رسوب کرده اند. اين مواد به طور طبيعي فرآوري گشته اند و داراي خلوص بيشتري هستند. ذخاير تجاري و اصلي کائولن ثانويه در ايالات متحده آمريکا 50 ميليون سال پيش تشکيل شده اند. اين ذخاير به صورت کمربندي در خط ساحلي قديمي ازشمال آلاباما تا کاروليناي شمالي کشيده شده است. منبع:منبع انگليسي مقاله :

+ نوشته شده در یکشنبه دوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 16:8 توسط مهندس ایمان رستگار |

سرامیک :

سرامیک : کلمه سرامیک از Clay یا خاک رس گرفته شده است که در لاتین به آن Kerames گفته می شود . این واژه در اثر کثرت استعمال به سرامیک تبدیل شده است . اطلاعات اولیه : سرامیک ها معمولا به استثنای فلزات و آلیاژهای فلزی و مواد آلی ، شامل تمام مواد مهندسی می شوند که از نظر شیمیایی جزو مواد معدنی هستند و بعد از قرار گرفتن در دمای بسیار بالا ، شکل اولیه خود را حفظ کرده و مقاوم تر می شوند . ظروف سفالی ، چینی و چینی های بهداشتی و غیره ، جزو این گروه می باشند . تاریخچه : آشنایی انسان با مواد سرامیکی و استفاده از آنها ، قدمتی به طول تاریخ دارد . سفالینه های کشف شده در مناطق باستانی دنیا نشان می دهد که انسان در دوران باستان ، گل رس و چگونگی کار با آن و پخت و مقاوم سازی آن آشنا بوده است . اما امروزه سرامیک ، کاربردهای بسیار فراتر از ظروف سفالی یا چینی دارد و در صنعت و تکنولوژی ، استفاده های فراوانی از آن می شود . مواد اولیه سرامیک : سرامیکها ، از سه ماده اولیه خاک رس ، فلدسپارها و ماسه تهیه می شود . خاک رس ، همان سیلکاتهای آلومینیوم هیدارته است که به صورت کانی مختلفی یافت می شوند . دید کلی : از زمانی که انسان غارنشینی را به قصد یافتن مکان زیست بهتر ، پشت سر گذاشت ، با مصالح ساختمانی سرو کار پیدا کرده بود . بدیهی است که این مواد از نوع موجود در طبیعت بود ، مانند پوست برای بنا کردن خیمه و یا گل و سنگ برای تهیه مسکن دائمی . بعدها بشر آموخت که از قطعات چوب و تخته و میخ و پیچ برای استحکام بنا استفاده کند و موادی مانند آهک ، ساروج و سیمان را برای اتصال محکم تر قطعات سنگ و یا چوب به یک دیگر بکار می رود ، ولی خاک رس مهمترین ماده اولیه تهیه بسیاری از مصالح ساختمانی است . خاک رس به صورت ناخالصی در تهیه کوزه ، گلدان های گلی ، ظروف سفالی ، اشیاء و لوله های سفالی ، سرامیک ، سیمان و به صورت خالص ، در تهیه ظروف چینی و . . . مصرف می شود . سرامیک تعریف : از نظر واژه : سرامیک به کلیه جامدات غیره آلی و غیره فلزی گفته می شود . از نظر ساختار شیمیایی : کلیه موادی که از مخلوط خاک رس با ماسه و فلدسپار در دمای بالا بدست می آیند و توسط توده شیشه مانندی انسجام یافته و بسیار سخت و غیره قابل حل در حلال ها و تقریبا گداز ناپذیر می باشند ، سرامیک نامیده می شوند . نقش اجزای سه گانه در سرامیک : خاک رس : موجب نرمی و انعطاف و تشکیل و تنوع شگرفی یافته و اهمیت و کاربردهای آن نیز وسعت پیدا کرده است . ذرات بلوری سرامیک می شود . ماسه : قابلیت چین خوردن ، پس از خشک و گرم شدن و تشکیل بلوری سرامیک را کاهش می دهد . فلدسپار : در کاهش دادن دمای پخت و تشکیل توده شیشه ای و چسباننده ذرات بلوری سرامیک موثر است . خواص سرامیک ها : خواص سرامیک ها بسته به نوع و درجه خلوص هریک از اجزای اصلی ، مواد افزودنی ، لعاب ، زمان حرارت دادن ، مواد اکسنده و کاهنده های موجود در محیط ، تفییر می کند . سرامیک های ویژه مقره های برق : که عایقهای خوبی برای گرما و برق هستند و در آنها از Al2O3 و Zr2O3 استفاده می شود . سرامیک های مغناظیسی : در این نوع سرامیک از اکسیدها آهن استفاده می شود . مهمترین کاربرد آنها در تهیه عنصرهای حافظه در کامپیوتر است . سرامیک های شیشه ای : وقتی شیشه معمولی پس از تهیه در دمای بالایی قرار گیرد ، تعداد قابل توجهی از ذرات بلور در آن تشکیل می شود و خاصیت شکنندگی آن کم می گردد و بر خلاف شیشه های معمولی دیگر ، ایجاد یا پیدایش شکاف کوچک در آنها ساری نمی باشد ، یعنی این شکافها خود به خود پیشرفت نمی کنند . از این سرامیک ها برای تهیه ظروف که آشپزخانه یا ظروفی که برای دادن حرارت لازم باشند ، استفاده می شود که آن را اصطلاحا پیروسرام می نامند . لعابها و انواع آنها : لعابها طیف وسیعی از ترکیبات آلی و معدنی را بر می گیرند . لعاب مربوط به سرامیک معمولا مخلوط شیشه مانندی متشکل از کوارتز ، فلدسپار و اکسید سرب ( Pbo ) است . این اجزا را پس از آسیاب شدن و نرم کردن به صورت خمیری رقیق در آورند . آنگاه وسیله سرامیکی مورد نظر را در این خمیر غوطه ور کرده و پس از لعاب دادن روی چینی ، روی آن مطالب مورد نظر را می نویسند و یا طرح مورد نظر را نقاشی می کنند و دوباره روی آن را لعاب داده و یک با دیگر حرارت می دهند . در این صورت وسیله مورد نظر پر ارزش تر و نوشته و طرح روی آن بادوام تر می شود . لعاب ها در انواع مختلف وجود دارد : 1 – لعاب بی رنگ : این لعاب که برای پوشش سطح چینی های بدلی ظریف بکار می رود ، بی رنگ و شفاف است و از مخلوط کلسیم و سیلیس و خاک چینی سفید تهیه می شود . 2 – لعاب رنگی : برای رنگ آبی از اکسید مس (Cu2o ) ، برای رنگ زرد از اکسید آهن ( FeO ) و برای رنگ سبز از اکسید کروم ( cr2O3 ) ، برای رنگ زرد از کرومات سرب و برای ارغوانی از کاسبوس استفاده می شود . 3 – لعاب کدر : این نوع لعاب که پوشش چینی های بدلی معمولی بکار می رود و از مخلوط pb3O3 / SiO2 /PbO SnO2 ، نمک و کربنات سدیم تهیه می شود . که آن را پس از ذوب کردن ، سردکردن ، در آب به صورت حمام شبر در می آورند و شئی لعاب دادنی را در آن غوطه ور می کنند . ظروف لعابی : ظروف لعابی در واقع ، نوعی ظروف آهنی هستند که سطح آنها را به منظور جلوگیری از زنگ زدن ، از لعاب می پوشانند . البته این نوع ظروف را نباید زیاد گرم یا سرد و یا پرتاب و یا اینکه تحت ضربه قرار داد ، زیرا لعاب سطح آنها ترک برداشته و می ریزند . انواع چینی : چینی ها در واقع از انواع سرامیک محسوب می شوند و به دو دسته چینی ها اصل یا سخت و چینی های بدلی تقسیم می شوند . ظروف چینی چینی های اصل : · چینی ظرف : که می توان آن را نوعی شیشه کدر دانست ، مانند ظرف چینی معرف به سور . از ویژگیی های این نوع چینی آن است که لعاب رنگی را به خود می گیرد . · چینی سیلیسی : این نوع چینی که به چینی لیموژ معروف است ، در کشور فرانسه ، ژاپن و چین تهیه می شود . مواد اولیه آن خاک چینی سفید ، شن سفید و فلدسپار است . · چینی آلومینیوم دار : این نوع چینی به نام چینی ساکس و بایو در فرانسه تهیه می شود و دارای CaO / SiO2 / Al2O3 است . چینی های بدلی : خمیر این نوع چینی ها ترکیبی حد واسط از خمیر سفال و خمیر چینی های ظریف است . در نتیجه سختی آنها از چینی های اصل کمتر است . از این رو ، حتما باید آنها را با لعاب بپوشانند . این نوع چینی ها خود به دو دسته تقسیم می شوند : · بدل چینی های معمولی که خمیر آنها رنگی است و از این رو ، با لعاب کدر پوشاننده می شود . · بدل چینی های ظریف که خمیر آنها مانند خمیر چینی بی رنگ است اما بر خلاف چینی در مقابل نور شفاف نیست . معمولا سطح این نوع چینی ها را از لعاب بی رنگ ورنی مانند و شفا می پوشانند تا ظاهری مانند اصل پیدا کنند . طبقه بندی کانی های رس کانی سیلیکاتی دو لایه ای کائولینیت : بررسی پراش اشعه ایکس ، وجود دو لایه را در در کائولینیت نشان می دهد . لایه اول شامل واحد های 2 – Si2O5 چهار وجهی است و لایه دوم از واحد های هشت وجهی 2 – Al2(OH) تشکیل شده است . از اتصال دو لایه ، یک لایه یک واحد بوجود مآید که تکرار آن ، لایه کائولینیت را می سازد . هالوی سیت : کانی دیگر ، هالوی سیت است که در مقایسه با کائولیت کاربرد کمتری دارد کانی های سیلیکاتی سه لایه ای : مونت موری لونیت : مونت موری لونیت دارای سه لایه ، دو لایه به صورت چهار وجهی های سیلیکاتی و لایه وسط به صورت گروه های هیدروکسی آلومینات است . به علت توانایی گیر انداختن سیستمهای مولکولی مختلف ، اغلب به عنوان کاتالیست مصرف دارند . ایلیت : ساختمان ایلیت ، تقریبا شبیه مونت موری لونیت می باشد و چون همیشه همراه با مخلوط کانی های دیگر است فرمول دقیقی نمی توان برای آن در نظر گرفت . ترکیبات ثانوی خاک ر س و تاثیر آن بر سرامیک ها : ترکیبات ثانوی ، شامل ترکیبات آهن ، ماسه ، کربنات کلسیم و منیزیم ، میکا و مواد آلی است که مقادیر آنها در انواع خاک رس متغیر می باشد . ترکیبا ت آهن موجود در خاک رس مثل پیریتها و هیدرو کسیدها آهن و . . . باعث پایین آمدن نقطه ذوب و تغییر رنگ سرامیک قبل از پختن به زرد متمایل به قهوه ای و بعد از پختن به صورتی متمایل به قرمز تیره می شوند . باعث کم شدن حالت پلاستیته و کاهش قدرت چسبند گی می شود . کربناتها کلسیم و منیزم به عنوان ناخالصی باعث آسیب دیده گی محصول شده و بعد از پخت ، باعث افزایش خلل و فرج و کاهش قدرت مکانیکی و خواص نسوزی محصول می شوند . نمک های سو لفات و کربنات و کلرید های فلزات قلیایی خاک رس و وانادیوم ، قابل حل در خاکهای رس هستند و موجب پخش مواد در توده خاک رس می شوند . ترکیبات وانادیوم لکه های زرد متمایل به سبز ، روی محصول ایجاد می کنند . ترکیبات آلی موجود در خاک رس ، باعث ایجاد رنگ خاکستری می شوند . کانی های سیلیکاتی انواع سیلیکا : دی اکسید سیلیکون ، معمولا به سه صورت سنگ ، گرانول و پودر وجود دارد . دی اکسید سیلکون در حالت سنگ به صورت کوارتز یافت می شود که در این حالت کمیاب است . به علت خالص بودن بهترین نوع سیلیکا برای مصرف در سرامیک است . نوع گرانول در صنعت سرامیک سازی خیلی رایج می باشد . این نوع سیلیکا را معمولا قبل از مصرف ، دانه بندی کرده ، می شویند . نوع پودر سیلیکا معمولا خالص نبوده و در ساخت سرامیک چندان مصرف ندارد . نقش فلدسپار در سرامیک سازی : فلدسپارها خاصیت سیال کنندگی دارند و امروز نیز از این ترکیبات در صنعت سرامیک استفاده می کنند . نقش این ترکیبات در سرامیک سازی ، ایجاد فاز شیشه ای در توده اولیه است . انواع فلدسپار در سرامیک : فلدسپار پتاسیم 6SiO2 و Al2O3 و KO فلدسپار سدیم 6SiO2 و Al2O3 و Na2O فلدسپار کلسیم 6SiO2 و Al2O3 و CaO از بین این ها فلدسپار پتاسیم از همه مهمتر است ، ولی در عمل موادی که به عنوان سیال کننده بکار می روند ، مخلوطی از فلدسپار های مختلف هستند .

+ نوشته شده در یکشنبه دوم مهر ۱۳۹۱ ساعت 16:8 توسط مهندس ایمان رستگار |

کيل مصرف مواد وارداتی

نگاهي به آمارهاي کاشي وسراميک ايران در سال 1390

نگاهي به آمارهاي کاشي وسراميک ايران در سال 1390

اولین همایش تخصصی الکتروسرامیک

چهارشنبه دوم اسفند 1391

محل برگزاری: پژوهشگاه مواد و انرژی

مهلت ارسال چکیده: 5 مهرماه 1391

ایمیل ارسال چکیده: elcers91@icers.orgThis e-mail address is being protected from spam bots, you need JavaScript enabled to view it

دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

سازمان تحقیقات و جهادخودکفایی نیروی دریایی سپاه

پژوهشگاه مواد و انرژی

پاک کننده سرامیک

پیوندهای روزانه

نوشته‌های پیشین

آرشیو موضوعی

برچسب‌ها

پیوندها

ایمیل ارسال چکیده: elcers91@icers.org