تصاوير سرويسهاي بسيار زيبا

كارخانجات توليد ظروف چيني

توليد ظروف چيني به صورت صنعتي در ايران حدود 30 تا35 سال است. در سال هاي پيش از انقلاب واحدهاي چيني با ظرفيت تقريبي 5180 تن در سال شروع به كار كردند واز جمله كارخانجات قديمي اين رشته از صنعت هستند.
    
    ازاواخردهه 60 ورود چيني آلات خارجي به كشور ممنوع شد و با توجه به كم شدن واردات و قيمت بالاي محصولات خارجي،واحدهاي جديد احداث و راه اندازي شدند.
    توليدجهاني ظروف چيني حدود 2/1ميليون تن برآورد شده كه كشور چين حدود 80 تا 90درصد توليد جهاني را به خود اختصاص داده است. كشور ايران نيز دومينتوليدكننده در جهان به شمار مي آيد. كشور آلمان از سال 2004، توليدي حدود 6تا 7هزار تن داشته و كشور انگلستان نيز دو كارخانه چيني را تعطيل كردهاست. در شرايط كنوني عرضه جهاني بيش از تقاضا است.
    وضعيت صنعت ظروف چيني
« برنامه »روند توليد و ظرفيت اسمي كارخانه هاي توليد ظروفچيني در ابتداي سال 1383 به 64300 تن رسيد و طي سال 1383 طرح توسعه چينيهمگام با ظرفيت 1500 تن و چيني نسترن به ظرفيت 4هزار تن راه اندازي شد وهمچنين تقديس گناباد نيز توليد آزمايشي را شروع كرد كه به علت كمبود برخياز تجهيزات و اشكال هاي موجود، به توليد نهايي نرسيده است.در اواخر اسفندماه فاز يك طرح توسعه طوس چيني به ظرفيت 7500 تن و چيني البرز به ظرفيت 3500 تن راه اندازي شد. همچنين چيني مرجان با طرح توسعه يك هزارتني با ساخت 4 دستگاه كوره شاتل ساخت داخل راه اندازي شد. از اين رو، ظرفيت اسمي توليدظروف چيني تا پايان سال 1383 با راه اندازي طرح هاي واحدهاي ياد شده به 83300 تن رسيده است.ميزان توليد سال 1383 با توجه به تعطيلي كارخانه چينيابهر (در ابتداي سال) و تعطيلي كارخانه هاي چيني گيلان، چيني مهدي و طرحتوسعه چيني پارس از سال گذشته (در مجموع به ظرفيت اسمي 9هزار تن)، معادل 50237 تن بوده است كه نسبت به ظرفيت 57300 تن (مجموع ظرفيت هاي كارخانه هايفعال و در حال توليد ، طرح توسعه چيني همگام و چيني نسترن با نصف ظرفيت دوهزار تن «راه اندازي نيمه دوم سال» و بدون در نظر گرفتن ظرفيت طرح هايتوسعه راه اندازي شده در آخر سال و كارخانه چيني تقديس گناباد)، بازدهتوليد، 6/87درصد است كه در مقايسه با توليد سال 1382، حدود 8/6درصد افزايشتوليد داشته است.
   آلمان ها نيز در اين زمينه تلاشهاي فراواني داشته اند همان طور كه مي دانيد دو شركت DORST و  SAMAدر آلمان مبادرت به توليد ماشين آلات ، تجهيزات و ساخت قالبهاي ظروف چيني كرده اند و انواع پرسهاي ايزواستاتيك ، تجهيزات پرداخت و روباتهايABB و غيره را روانه بازارهاي جهاني به خصوص ايران نموده اند .

با توجه به اينكه توليد كنندگان داخلي از جديدترين تكنولوژي هاي توليد چيني بهره مندند باز هم نمي توانند با ظروف چيني خارجي به لحاظ كيفيت و زيبايي رقابت كنند . برخي از دلايل آن اين است كه كارخانجات توليد چيني به دنبال بهبود وضعيت توليد ، ايجاد تحول در توليد ، ساخت تجهيزات مورد نياز به صورت تخصصي ، پايين آوردن هزينه هاي توليد و .... نيستند و يا اگر فعاليتهايي در اين زمينه ها دارند به صورت سنتي و غير تخصصي انجام مي پذيرد . 

دستگاه پرداخت پرس ايزواستاتيك

دستگاه پرداخت پرس ايزو استاتيك به همت تحقيقات گسترده اي مجموعه طراحي و در مرحله آزمايشگاهي مي باشد . همان طور كه مي دانيد دو شركت بزرگDORST و SAMA  آلمان سازنده دستگاه ها ، قالبها و رباتهاي توليد كننده محصولات چيني مي باشند . با توجه به اينكه در اين عرصه توليد در حجم زياد ، دقت بالا ، كيفيت بالا و تنوع در طرح بدنه حرف اول را مي زند و از طرفي چون محصولات دو شركت آلماني جوابگوي اين خواسته ها نمي باشد اين شركت اقدام به طراحي دستگاه پرداخت پرس ايزواستاتيك نموده است تا باري از دوش كارخانجات توليد كننده چيني بردارد تا قدمي در راستاي قطع وابستگي هاي خارجي برداشته شود . از ديگر مزاياي اين دستگاه نسبت به موارد مشابه ( RUP3S - PMR2 - GFZ3 - ROF3 OFM8 ) عبارتنداز :

*استفاده از قطعات موجود و استاندارد در ايران

*اشغال فضاي كم

*جوابگوي تمام توليدات يك پرس ( از تاكت 4 الي تاكت 12 )

*پرداخت بيشترين آيتمهاي پيچيده

*انعطاف پذيري بالا در پرداخت آيتمها

*عدم محدوديت در ارتفاع

*مشبك تراشي

*راحتي كار با دستگاه ( به طوري كه يك كارگر ساده ميتواند تنظيمات آن را انجام دهد ) به دليل هوشمند بودن

روش هاي توليد پرسلان ها

روش هاي توليد پرسلان ها

همانگونه که گفتيم اروپاييان کساني هستند که 1000 سال پس از چينيان اولين کارخانه ي توليد پرسلان ها را تأسيس کردند. در اين بخش قصد داريم به معرفي دو روش توليدي پرسلان بپردازيم. در واقع روش هاي مورد بحث ما دو نوع اند. که آنها عبارتند از :
1) روش توليد پرسلان ها به شيوه ي آلماني
2) روش توليد پرسلان هابه شيوه ي انگليسي
انتخاب نوع روش توليدي پرسلان به عوامل مختلفي بستگي دارد. و با توجه به عوامل زير تعيين مي گردد:
1) کيفيت مد نظر ما
2) کيفيت و خلوص مواد اوليه
3) آب مصرفي در فرآيند توليد
4) صرفه اقتصادي
5) و...

روش توليد پرسلان به شيوه ي آلماني

در اين روش سيليس و فلدسپار با ده درصد کائولن به داخل بال ميل ريخته مي شود و به طور کامل سايش مي يابد. روش سايش در اين روش به صورت ترساب مي باشد پس از خردايش کامل دوغاب تخليه مي شود. و باقيمانده ي کائولن مورد نياز نيز به دوغاب اضافه مي گردد. براي اينکه رشته هاي کائولن باز گردد، دوغاب در داخل هم زن هاي هشت وجهي هم زده مي شود. تعداد دور اين همزن ها 200 تا 300 دور بر دقيقه است. پس از حل شدن کامل کائولن در دوغاب مرحله ي گذر از الک شروع مي شود. در اين مرحله دوغاب از الک هاي مش 140 يا 170 عبور مي کنند تا ذرات با اندازه ي درشت جداسازي گردد.
علاوه بر سيستم الک از سيستم فيلتر مغناطيسي نيز براي جداسازي آهن فلزي از دوغاب استفاده مي شود. دوغاب گذشته از سيستم الک و فيلتر مغناطيسي به داخل مخازن ذخيره سازي فرستاده مي شوند. اين مخازن مجهز به سيستم همزن با دور بسيار پايين (در حدود 12 دور بر دقيقه) هستند. علت استفاده از اين همزن ها جلوگيري از رسوب کردن دوغاب است. دوغاب حاصله در مرحله ي بعد به داخل فيلتر پرس فرستاده مي شود در فيلترپرس آب دوغاب گرفته مي شود حاصل اين کار توليد شدن يک گل نسبتاً فشرده است که به نام گل فيلترپرس معروف است.

بعد از عمليات فيلترپرس عمليات اکستروژن مي باشد در اين عمليات گل فيلترپرس در دستگاه اکسترودر وارد مي شود. اين دستگاه که شبيه به دستگاه چرخ گوشت است، گل را به صورت استوانه هايي متراکم در مي آورد. علت استفاده از اکسترودر عبارت است از:
1) اين عمل باعث ورز دادن گل مي شود که هر چه گل بيشتر ورز داده شود، پلاستيته اش بيشتر مي شود.
2) خروج حباب هاي هواي باقي مانده در گل
3) از بين رفتن تنش هاي بوجود آمده در گل (شکل 1 و 2)

گل بوجود آمده پس از عبور از دستگاه اکسترودر به صورت استوانه اي است که اين گل هموژن به دو صورت مصرف مي شود. که اين دو روش عبارتند از:
1) شکل دهي پلاستيک
2) ريخته گري دوغابي
در روش شکل دهي پلاستيک قطعات بزرگ استوانه اي به قطعات کوچکتر بريده مي شوند و در دستگاه جيگرنيگ و جولي شکل دهي مي شوند. براي مثال اکثر ظروف چيني مانند بشقاب و کاسه به اين روش توليد مي شوند.
در روش ريخته گري دوغابي گل بدست آمده در مرحله ي قبل بوسيله ي هم زن هاي بسيار قوي به صورت دوغاب درمي آيد. پس از تنظيم خواص اساسي دوغاب بدست آمده مانند ويسکوزيته، دانسيته و... دوغاب به بخش ريخته گري دوغابي فرستاده مي شود.
پس از شکل گيري، نمونه ها به داخل بخش پخت مقدماتي بيسکويت مي روند لعاب مي خورد و پخت کامل مي شود. البته اين شماتيک کلي است و برخي از بخش ها بيان نشده است. مثلاً بخش هاي روتوش و مونتاژ به خاطر مشترک بودن در دو روش بيان نشده است.

روش توليد پرسلان به شيوه ي انگليسي

تفاوت عمده اين روش با روش آلماني اين است که دوغاب در همان ابتدا ساخته مي شود و فرآيند هم زدن همان ابتدا صورت مي گيرد و مرحله ي فيلترپرس نيز حذف شده است.
در واقع در اين روش فلدسپار و سيليس به همراه ده درصد کائولن، روانساز و آب به داخل با اميل شارژ مي شود. و پس از سايش مناسب، کائولن باقيمانده به دوغاب اضافه مي شود. در اين روش نيز از همزن هاي سرعت بالا استفاده مي شود تا کائولن به آساني باز شود. پس از عبور دوغاب از سيستم الک و فيلتر مغناطيسي، دوغاب به بخش مخزن انتقال داده مي شود اين مخزن نيز به سيستم همزن با دور پايين مجهز است. دوغاب ذخيره شده بررسي مي گردد و خصوصياتش تعيين مي گردد و به بخش ريخته گري دوغابي منتقل مي گردد. در روش انگليسي شکل دهي فقط از طريق ريخته گري دوغابي صورت مي گيرد. و شکل دهي پلاستيک (فيلترپرس و اکسترودر) حذف مي گردد. مزيت اين روش هزينه ي کمتر است زيرا بخش هاي فيلترپرس و اکسترودر بخش هايي هزينه بر و وقت گيرند.
روش انگليسي زماني مطرح مي شود که مواد اوليه مورد استفاده مشکلي براي ساخت دوغاب پايدار ايجاد نکنند البته اين روش ضايعات زيادي دارد. که اين ضايعات را معمولاً بازيافت مي کنند. و تقريباً 20 درصد از دوغاب موجود در مخزن اصلي از دوغاب هاي بازيافتي از ضايعات است.

مسائل تأثيرگذار بر خواص دوغاب

توليد دوغاب يکي از مراحل مهم در ريخته گري دوغابي است. يک دوغاب نامناسب ممکن است پروسه ي توليد را مختل کند. از اين رو پس از توليد دوغاب بايد برخي از خواص آن بررسي و تنظيم گردد. مثلا ويسکوزيته و وزن ليتر دوغاب بايد معين باشد. ويسکوزيته ي مناسب براي مواد سراميکي معمولاً با زمان عبور تعريف مي شود اين زمان براي بدنه هاي چيني صد تا صدوبيست ثانيه و براي چيني آلات بهداشتي 90 ثانيه مي باشد.

روش هاي اندازه گيري ويسکوزيته:

1) ويسکوزيمتر ريزشي
در اين روش زمان ريزش دوغاب از يک ظرف محاسبه مي گردد. در اين ظرف دوغاب از سوراخ ته ظرف خارج مي گردد.
2) ويسکوزيمتر چرخشي
در اين روش مقدار مقاومت سيال در برابر حرکت چرخشي يک آونگ در داخل آن، محاسبه مي گردد. يکي ديگر از عوامل مؤثر در ريخته گري دوغابي وزن ليتر دوغاب است. در واقع وزن ليتر دوغاب نشان دهنده ي نسبت جامد به آب است. هر چه مقدار جامد نسبت به آب بيشتر باشد وزن ليتر دوغاب نيز بيشتر مي شود. وزن ليتر دوغاب در واقع وزن يک ليتر دوغاب است. وزن ليتر مطلوب براي چيني آلات بهداشتي 1800-1750 گرم بر ليتر و براي چيني آلات مظروف 1700-1650 گرم بر ليتر است.
بايد خواص دوغاب به گونه اي ثابت شود که دوغاب با داشتن وزن ليتر بالا داري ويسکوزيته ي پايين نيز باشد. که براي اين کار از مواد افزودني مانند پراکنده سازها و روانسازها استفاده مي کنيم.
تيکسوتروپي يکي ديگر از مسائلي است که در مورد دوغاب مطرح مي شود. تيکسوتروپي افزايش ويسکوزيته دوغاب با گذشت زمان است. در واقع دوغاب بايد زمان تيکس شدن مشخصي داشته باشد. اگر اين زمان کم باشد دوغاب بدون پر کردن زواياي قالب خود را مي گيرد. و شکل حاصله بدرستي تشکيل نمي شود.

عوامل مؤثر بر تيکسوتروپي

1) نوع ماده اي اوليه: برخي از مواد اوليه تيکسوتروپي را افزايش مي دهند. مثلاً بالکلي و نبتونيت.
2) نسبت آب به جامد: هر چه اين نسبت بيشتر باشد تيکسوتروپي زيادتر مي شود.
3) نسبت مواد پلاستيکي: هر چه ميزان مواد پلاستيک بيشتر باشد تيکسوپروپي بيشتر مي شود.
4) اندازه ذرات: هر چه اندازه ذرات ريزتر باشند تيکسوتروپي بيشتر است مثلاً بالکلي از کائولين ريزتر است لذا بالکلي تأثير بيشتري بر تيکسوتروپي دارد.

لعاب در پرسلان ها

همانگونه که گفته شد بدنه هاي پرسلاني به دو صورت مصرف مي شوند گروهي لعاب مي خورند و گروهي بدون اعمال لعاب مصرف مي شوند. بدنه هايي که لعاب مي خورند بايد يک ويژگي داشته باشند و آن اينست که قبل از لعاب خوردن در دماي حدود 900 درجه پخت بيسکويت شده باشند. اين پخت موجب عدم دفورمگي قطعه در حين لعاب زني مي گردد. و همچنين لعاب چسبندگي مناسبي با سطح قطعه پيدا مي کند. نکته ي ديگر در مورد لعاب زني اين است که قطعاتي که مي خواهيم لعاب بزنيم بايد داراي سطحي تميز باشند و بر روي آنها گرد و غبار تشکيل نشده باشد. در زير روش هاي مختلف اعمال لعاب را مي بينيد:
1) روش غوطه وري
در اين روش قطعه به داخل حمامي از لعاب فرو برده مي شود اين روش داراي دو حالت دستي و مکانيزه است.
2) روش آبشاري
در اين روش لعاب بر روي قطعه پاشيده مي شود
3) روش پاششي
در اين روش که بسيار شبيه به روش آبشاري است لعاب بر روي قطعه اسپري مي شود.
4) استفاده از قلم مو
اين روش براي چيني هاي تزئيني کاربرد دارد. در اين روش لعاب با قلم مو بر روي بدنه اعمال مي شود.

روتوش و مونتاژکاري در پرسلان ها

پرسلان ها معمولاً شکلي پيچيده دارند. قطعات پيچيده ي پرسلاني مخصوصاً چيني آلات را نمي توانيم به صورت يک پارچه توليد کنيم. از اين رو برخي از قطعات پيچيده ي چيني آلات نياز به مونتاژ کاري دارند. مونتاژکاري به چسباندن قطعات کوچکتر براي توليد يک قطعه ي پيچيده بزرگتر گفته مي شود. مثلاً دسته ي فنجان و يا دسته ي قوري را بايد ابتدا به صورت جداگانه توليد و سپس مونتاژ کنيم.
روتوش به تميزکردن سطح ظروف توليد و برداشتن ضايعات مضر گفته مي شود. در واقع در حين عمليات شکل دهي معمولاً ضايعاتي بر روي بدنه باقي مي ماند. که بايد آنها را در طي عمليات روتوش جداسازي نمود.
يکي ديگر از علل روتوش کاري برداشتن لايه ي گچ تشکيل شده بر روي بدنه هاست. به خاطر اينکه بدنه هاي توليدي در بخش شکل دهي بر روي قالب هاي گچي تشکيل مي شوند لذا ممکن است که لايه اي از گچ بر روي قطعات باقي مانده باشد. اين لايه ي گچ پس از پخت بيسکويت مشکلات زيادي براي بدنه به وجود مي آورد.
روتوش و مونتاژ کاري به عنوان يک بخش مهم در هر کاخانه ي توليد بدنه ي سراميک مطرح است. نکاتي که در مورد اين دو بخش بايد به آنها توجه شود عبارتند از:
1) زمان مناسب براي انجام اين کارها پس از فرآيند شکل دهي و رفتن نمونه ها به داخل خشک کن هاي اوليه است.
2) روتوش و مونتاژکاري بايد پس از نقطه ي لدرهارد قطعه انجام شود.
3) رطوبت قطعه بايد پيش از مرحله ي روتوش و مونتاژ کاري يکنواخت و هموژن بشود.
4) در بخش مونتاژکاري بايد قطعات مونتاژ شده رطوبت يکساني داشته باشند.
5) وجود هواي محبوس شده در بخش هاي مختلف مونتاژ شده موجب ايجاد ترک در قطعه مي شود.
6) بخش روتوش و مونتاژ کاري بخش بسيار مهمي است و مي تواند در کيفيت پرسلان توليدي اثري فوق العاده داشته باشد.