نام صنعتی : اسید فسفریک | Phosphoric Acid
فرمول شیمیایی اسید فسفریک : H3PO4
درجه خلوص : %85 و %54
نام های دیگر : اورتو فسفریك اسید ، فسفریك اسید، محلول اسید فسفریك
بسته بندی : 35کیلو گرمی ، فله ای با تانکر
شرکت شرکت خدمات فنی،بازرگانی پیشگام پارسیان آمادگی فروش اسید سولفوریک 98 درصد غلیظ ، 35 درصد، 50 درصد و درصد های مورد نظر مشتریان را با کیفیت درجه یک و مناسب ترین قیمت و مقادیر مختلف دارد.
این شرکت قادر به فروش اسید سولفوریک به صورت فله و خرد در انواع بسته بندی می باشد.
• نام محصول شیمیایی : اسید سولفوریک.
• اسامی مترادف با اسید سولفوریک : جوهر گوگرد، سولفوریک اسید ، سولفات هیدروژن.
• گرید محصول :
1. اسید سولفوریک صنعتی.
2. اسید سولفوریک آزمایشگاهی
• فرمول مولکولی : H2SO4 .
• خلوص : اسید سولفوریک 98% ، اسید سولفوریک 35% ، اسید سولفوریک50% .
• جرم مولی : 98/078 g/mol .
• شکل ظاهری : مایع شفاف ، بی رنگ و بی بو.
• دمای ذوب : 10 ͦC.
• دمای جوش : 290 ͦC.
• دمای انجماد : 10.5 ͦC.
• دانسیته : 1.8 gr/cm3 .
• حلالیت در آب : نا محلول.
اسید سولفوریک ، اسیدی معدنی و بسیار قوی است که به طور طبیعی در گازهای خارج شده از آتشفشان وجود دارد و با هر درصدی در آب حل می شود. واکنش آن با آب به شدت گرمازا است به همین دلیل باید از اضافه کردن یک باره ی آب به آن اجتناب کرد. اسید سولفوریک میل ترکیبی زیادی با آب دارد به طوری که در واکنش با سایر مواد هیدروژن و اکسیژن آن ها را با صورت آب جدا می کند. اسید سولفوریک خورنده است و قسمت عمده ای از باران اسیدی را تشکیل می دهد. قطرات آب به هنگام بارش با آلاینده های کارخانه ها و خودرو ها که در هوا معلق هستند واکنش می دهند و تولید اسید می کنند. اسید سولفوریک با فلزات واکنش می دهد و هر چه دما بالاتر رود میزان این واکنش بیشتر خواهد شد اما بر روی جیوه و سرب تاثیری ندارد. اسید سولفوریک در لیست مواد خطرناک قرار گرفته است.
اسید سولفوریک دارای ویژگی های مهمی است که باعث با اهمیت شدن آن گردیده است. برخی از این ویژگی ها عبارتند از:
1. عاملی خوب برای جذب آن
2. هزینه پایین نگه داری و انتقال آن
3. آمادگی برای تشکیل سولفات های آلی
4. مطابقت با فرایند های اسیدی و خنثی سازی
5. دارا بودن نقطه جوش بالا و در نتیجه امکار کار با آن در دماهای بالا
اسید سولفوریک برای اولین بار در قرن نهم توسط شیمیدان ایرانی به نام زکریای رازی کشف شد. او اسید سولفوریک را از طریق تقطیر خشک کانی‌هایی که شامل سولفات آهن (زاج سبز) و سولفات مس (کات کبود) بدست آورد. حرارت هر یک از این ترکیبات باعث تجزیه آنها و ایجاد اکسید آهن 2 یا اکسید مس 2 و آب می‌گردد. ترکیب آب و حاصل شده ، محلول رقیق اسید سولفوریک ایجاد می‌کند.
این روش با ترجمه متون علمی و کتاب های دانشمندان مسلمان ایرانی توسط شیمیدان‌های اروپایی در قرون وسطی مانند آلبرت ماگنوس در اروپا شناخته شده و به این دلیل اسید سولفوریک را شیمیدان های قرون وسطی به نام جوهر گوگرد شناختند.
در قرن هفدهم ، جان گلوبر ، اسید سولفوریک را از سوزاندن سولفور و نیترات پتاسیم در مجاورت بخار آب تهیه کرد. در سال 1746، جان روبک اسید سولفوریک را با غلظت 40-35% در ظروف سربی تولید می‌کرد. جوزف گیلوساک با اصلاح روش روبک ، اسید سولفوریکی با غلظت 78% بدست آورد.
با این همه صنایع رنگرزی و سایر صنایع شیمیایی خواهان اسید سولفوریک با غلظت بالاتر بودند. در اواسط قرن 18 این امر با روش تقطیر خشک کانی‌ها ، شبیه همان روش اولیه رازی ممکن شد. در این روش سولفید آهن در اثر حرارت در هوا تولید سولفات آهن 2 می‌کند و فرآورده حاصل با حرارت اضافی اکسید شده و تولید سولفات آهن 3 می‌کند که آن هم در اثر حرارت در 480 درجه سانتیگراد تجزیه شده و اکسید آهن ایجاد می‌کند. عبور دادن به آرامی از میان آب ، اسید سولفوریک با غلظت بالا ایجاد می‌کند.
اسید سولفوریک در صنایع مختلف کاربرد های فراوانی دارد.
1. صنایع مهمات سازی
2. صنایع آبکاری
3. صنایع استخراج فلزات
4. سنتزهای شیمیایی
5. پالایشگاه های نفت و تصفیه پساب ها
6. صنایع باطری سازی
7. صنایع شوینده
8. صنایع کشش کاری
9. صنایع تولید مواد شیمیایی
10. صنایع تصفیه روغن
11. صنایع فاضلاب های صنعتی
12. صنایع نساجی
13. صنایع تولید کودهای شیمیایی
14. صنایع تولید مواد منفجره
15. فرایندهای نیتروژن دار کردن
16. عامل آبگیری در تولید میوه های خشک
17. تولید پاک کننده های مصنوعی
18. صنایع کاغذسازی (دستمال کاغذی ، روزنامه ، جعبه های مقوایی ، کاغذ تحریر )
19. تولید انواع حشره کش ها
تولید صنعتی اسید سولفوریک به روش تماسی :
در سال 1832 یک تاجر انگلیسی روشی اقتصادی برای تولید اسید سولفوریک غلیظ ابداع کرد که امروزه به نام فرآیند تماسی معروف است و قسمت اعظم اسید سولفوریک در دنیا به این روش تولید می‌گردد. این فرآیند در سه مرحله صورت می‌گیرد که عبارتند از : تهیه و خالص سازی – اکسیداسیون کاتالیکی – تولید.
1. تهیه و خالص سازی :
خالص سازی و هوا برای جلوگیری از مسموم‌شدن کاتالیزور لازم است. گازها پس از شستشو با آب ، با اسید سولفوریک خشک می‌شوند.
2. اکسیداسیون کاتالیکی :
با در دمای بالاتر از 450 درجه سانتیگراد و فشار 2 atm و کاتالیزور پنتا اکسید وانادیم واکنش داده و تولید می‌کند. تولید شده از میان تبادلگر گرمایی عبور داده شده و در اسید سولفوریک غلیظ حل شده و تولید الئوم می‌کند. به دلیل اینکه انحلال در آب بسیار گرمازا بوده و بجای اسید سولفوریک مایع ، مه تولید می‌شود، انحلال مستقیم در آب عملی نمی‌باشد.
3. تولید :
اولئوم با آب واکنش داده و اسید سولفوریک تولید می‌کند.
به طور كلي مي توان گفت كه امروزه كليه كارخانه هاي جديد كه غلظت هاي بالا گاز دي اكسيد گوگرد را توليد مي كنند، با فرآيند دو جذبي و با استاندارد انرژي بالا طراحي و ساخته شده اند.
البته لازم به ذكر است كه كارخانه هاي قديمي نيز از نقطه نظر بازده تبديل و استاندارد انرژي اصلاح شده اند .در مجموع مي توان گفت كه كارخانه هايي كه گاز 2So باغلظت ٦ تا ١٢ درصد را توليد مي كنند از فرآيند دو جذبي با بازده متوسط 6/99 درصد استفاده مي كنند. اما در كارخانه هايي كه در آن محتواي گاز So2 كم بوده و به علاوه نوسان هاي زيادي نيز در گاز مشاهده مي شود، فرآيندهاي دو جذبي غير ممكن بوده و فرآيند تك جذبي بعنوان بهترين روش شناخته شده مورد استفاده قرار مي گيرد. در اين مورد و با طراحي بهينه مي توان بازده تبديل ٩٩ درصد را بدست آورد.
تهية دي اكسيد گوگرد(SO2 ) براي توليد اسيد سولفوريك به روش های مختلفي انجام مي شود كه عبارتند از:
١- استفاده گوگرد عنصري
٢- استفاده از دي اكسيد گوگرد حاصل از سولفيد فلزات
٣- استفاده از گچ فسفردار
٤- احتراق H2S يا ديگر گازهاي حاوی گوگرد
٥- بازيافت اسید سولفوریک قابل بازيافت
واحدهايي كه از سوزاندن گوگرد براي توليد اسيد سولفوريك استفاده مي كنند با واكنش هاي گرمازايي همراه مي باشند. در واحدهاي قديمي توليد اسيد سولفوريك مقداري از گرماي حاصل بازيافت مي شد اما در واحدهاي جديد اسيد سولفوريك ميزان حرارت آزاد شده بازيافتي بالا رفته در نتيجه در سوخت مصرفي صرفه جويي زيادي شده است. از مزيت هاي واحدهاي جديد پائين بودن نسبت هوا به گوگرد ورودي و افت فشار پائين در فرايند و در نتيجه پائين بودن توان كمپرسور هواي در سيستم است. همچنين افت دماي بيشتر در برخي از قسمتهاي سيستم، بازآرايي تجهيزات بكار رفته در سيستم براي بهبود بازيافت حرارتي و اضافه نمودن توربو ژنراتور براي تبديل بخار فشار قوي به الكتريسيته است.
فرآيند توليد اسيد سولفوريك از گوگرد در حال حاضر مهمترين روش توليد اسيد سولفوريك، فرايند اول يعني توليد از گوگرد عنصري است. دي اكسيد گوگرد ممكن است از اكسيداسيون گوگرد خام و يا اكسيداسيون سولفيدهاي فلزي گوگرد نظير سولفيد مس، سولفيد سرب، سولفيد نيكل، سولفيدهاي آهن، سولفيد روي و يا سولفيد موليبديم توليد شود. اكسيداسيون سولفيد هيدروژن(H2 S) نيز منجر به توليد دي اكسيد گوگرد مي شود. تبديل دي اكسيد گوگرد به تري اكسيد گوگرد در فرايند اكسيداسيون كاتاليستي با كاتاليست سديم و يا پنتا اكسيد واناديم اصلاح يافته انجام مي شود. در نهايت از هيدراسيون تري اكسيد گوگرد اسيد سولفوريك توليد مي شود. اصلي ترين روش توليد تجاري اسيد سولفوريك به اين صورت است كه ابتدا دي اكسيد گوگرد از گوگرد تهيه مي شود. سپس دي اكسيد گوگرد در فرايند اكسيداسيون كاتاليستي به تري اكسيد گوگرد تبديل مي شود و سپس از واكنش تري اكسيد گوگرد با آب اسيد سولفوريك غليظ توليد مي شود.
شماي كلي فرايند توليد اسيد سولفوريك از اين روش در شكل زیر ارائه شده است.
فرآيند توليد اسيد سولفوريك از دي اكسيد گوگرد حاصل از سولفيد هاي فلزي دي اكسيد گوگرد به عنوان يك محصول فرعي در اكثر فرايندهاي توليد مس و برخي ديگر از فلزات محسوب مي شود. دي اكسيد گوگرد توليد شده با هوا رقيق مي شود. اكسيژن و دي اكسيد گوگرد وارد راكتور كاتاليستي شده و واكنش اكسيداسيون انجام مي گردد. در اين راكتور دي اكسيد گوگرد به تري اكسيد گوگرد تبديل مي شود. تري اكسيد گوگرد بوسيله اسيد سولفوريك جذب شده و اسيد سولفوریک با غلظت بالا ( ٩٨,٥ درصد وزني) تشكيل مي شود.
فرآيند توليد اسيد سولفوريك از فسفو ژيپسوم (گچ فسفردار) در فرآيند توليد اسيد فسفريك از اسيد سولفوريك، فسفو ژيپسوم به عنوان محصول جانبي توليد مي شود. از تركيب فسفوژيپسوم، كك نفتي، پيريت هاي آهن و خاك رس و دي اكسيد گوگرد توليد مي شود. توليد اسيد سولفوريك از دي اكسيد گوگرد نظير آنچه كه در فرايند قبلي توضيح داده شد، مي باشد.
اسید سولفوریک صنعتی موجود در گالن های 20 لیتری ، بشکه های 220 لیتری و تانکرهای 1000 لیتری موجود می باشد و اسید سولفوریک آزمایشگاهی در گالن های 2.5 لیتری موجود می باشد.
تماس تنفسي :
• تماس با 5 mg/m3 آن باعث التهاب مخاط گلو و بيني ، سردرد ، عطسه ، كاهش ميزان تنفس يا ادم ريوي مي شود .
• نـشانه هاي ثانويه بيـماري شامل : ادم ريوي ، تنگي تنفس ، سيانوز ، هيپوتنـسي ، برونشيـت يا آمفيزم مي باشد .
تماس پوستي :
• تماسهاي مزمن و حاد ممكن است باعث التهاب شديد ، آسيب ، سوختگي ، درماتيت و تاول شوند .
تماس چشمي :
• تماس مستقيم با بخارات آن باعث آسيب هاي شديد چشمي و كوري مي شود.
• تماس با بخارات آن باعث ورم ملتهمه ( كنژونكتيويت ) ، التهاب و تحريك و اشك ريزش مي شود .
تماس گوارشي :
• تماس گوارشي حاد با اسيد سولفوريك باعث سوختگي شديد دهان و مري شده و آسيب هاي شكمي همراه با استفراغ و اسهال خوني درپي دارد .
• در اثر تورم گلو مي تواند باعث خفگي شود .
• غلظت هاي بالاي اسيد بلعيده شده ، مي تواند باعث سوراخ شدن مري و معده گردد.
• مواد ناسازگار با آن شامل : اكثر فلزات ، اكسيد فلزات ، قلياها ، الكلها ، اكـسيد كـننده هاي قوي و اسيدها مي باشند . سايد سولفوريك حلال اكثر فلزات مي باشد و بشدت خورنده است .
• در شرايط جوي گرم ممكن است اسيد ، فيومها و ذرات التهاب زا و اكسيدهاي سمي سولفور در هوا آزاد شوند .
• در كل اسيد سولفوريك ماده اي است پايدار و فاقد هرگونه پليمريزاسيون خطرناكي مي باشد .
• اسيد سولفوريك باعث اكسيداسيون ، دهيدروژنه شدن و سولفوناسيون تركيبات آلي مي شود .
• جهت رقيق نمودن اسيد سولفوريك هرگز آب به اسيد اضافه نكنيد ، چراكه باعث پاشش و جوشش اسيد مي شود. هميشه بايستي اسيد را اندك اندك به آب اضافه نمود.
• در مكان خشك و خنك نگهداري شود .
• به دور از فلزات ـ اكسيد فلزات ، قلياها ، الكلها ، اكسيد كننده هاي قوي و اسيدها انبار گردد.
• محل نگهداري بايستي بخوبي تهويه گردد .
• درهنگام جابجايي بايستي از تجهيزات و لوازم ايمني استفاده كرد .
• مي بايد به دور از منابع حرارت ، جرقه و شعله نگهداري گردد.
1.حفاظت چشم : از عینک های مخصوص کار با مواد شیمیایی استفاده شود.
2.حفاظت پوستی : از دستکش مقاوم در برابر آسیب های اسیدی استفاده شود.
3.حفاظت استنشاقی : استفاده از ماسک(ماسک ضد اسید) مناسب با فیلتر قابلیت حذف گازهای آلی و معدنی الزامی می باشد.
4. حفاظت اندام ها : استفاده از لباس (لباس ضد اسید) مقاوم در برابر آسیب مواد شیمیایی توصیه اکید می شود.
5. جهت جلوگیری از آسیب های احتمالی توصیه می شود در هنگام کار با مواد شیمیایی از چکمه استفاده شود.
• براي خاموش كردن آتش از مواد شيميايي خشك (ماده خنثی کننده ) استفاده نماييد .
• جهت اطفاء حريق هرگز ازآب استفاده نكنيد ، چرا كه با اسيد تركيب شده و باعث تغليظ آن مي شود كه مخلوط حاصل بشدت واكنش پذير بوده و توليد بخار اسيد سولفوريك و حرارت مي نمايد.
سرامیک مشتق از کلمه keramos یونانی است که به معنی سفالینه یا شئی پخته شده است. در واقع منشا پیدایش این علم همان سفالینههای ساخته شده توسط انسانهای اولیه هستند. در واقع قبل از کشف و استفاده فلزات، بشر از گلهای رس به علت وفور و فراوانی آنها و همچنین شکلگیری بسیار خوب آنها در در صورت مخلوط شدن با آب و درجه حرارت نسبتاً پایین پخت آنها استفاده می‌کرد. آلومینوسیلیکاتها که خاکهای رسی خود آنها به حساب میآیند، از عناصر آلومینیوم، سیلیسم و اکسیژن ساخته می‌شوند که این سه عنصر بر روی هم حدود 85 درصد پوسته جامد کره زمین را تشکیل میدهند. این سه عنصر فراوانترین عناصر پوسته زمین هستند.