کوارتز

کوارتز، که از سیلیکون و اکسیژن تشکیل شده، شایع ترین ماده معدنی در کره زمین است. میلیاردها نفر هر روز از کوارتز استفاده می کنند، اما تعداد کمی از آنها از این موضوع خبر دارند، زیرا بلورهای ریز کوارتزی که از آن استفاده می کنند، درون ساعت های مچی و دیواری پنهان شده است.اما این بلورهای سفید یا شفاف که در سراسر جهان یافت می شوند، چه ارتباطی با اندازه گیری زمان دارند؟
برخی از مواد مانند برخی از سرامیک ها و بلورهای کوارتز، هنگامی که تحت فشار مکانیکی قرار گیرند، می توانند الکتریسیته تولید کنند. توانایی تبدیل دوجانبه فشار مکانیکی و الکتریسیته را به یکدیگر "خاصیت پیزوالکتریک" می نامند.
بلورهای کوارتز که دارای این خاصیت هستند، با یک ولتاژ معین برق همیشه با بسامد یا فرکانس خاصی مرتعش می شوند. بنابراین این بلورها معیار دقیقی از بسامد یا فرکانس را حفظ می کنند، که به تنظیم حرکت ساعت کمک می کند و دقت آن را بسیار بالا می برد.
کوارتز در رادیوها، ریزپردازشگرها (میکروپروسسورها)،و بسیاری از دستگاه های صنعتی دیگر نیز به کار می روند

نقش اکسید سیلیسیم (SiO2) در لعاب

نقش اکسید سیلیسیم (SiO2) در لعاب
 
از سایت www.ceramics.sdsu.edu
 
* توضیح: این مطلب در پاسخ به درخواست یکی از خوانندگان محترم وبلاگ تهیه شده است. شما نیز می توانید مطالب درخواستی خود را در بخش نظرات قید فرمائید تا به تدریج و با در نظر گرفتن اولویت موضوعی به آن پرداخته شود.
 

اکسید سیلیسیم (سیلیس)، SiO2 ، وزن مولکولی 1/60

* محدوده ذوب: شکلهای کوارتز و کریستوبالیت از اکسید سیلیسیم در ˚۱۷۱۳C و تریدیمیت که شکلی دیگر از سیلیس است در ˚۱۶۷۰C ذوب می شود. در لعابها، اکسیدهای بازی (قلیائی) یا گدازآور برای کاستن گستره ذوب دیرگدازهائی مانند آلومینا و سیلیس به کار می روند. هنروران رسی و سرامیک کاران باید در ذهن داشته باشند که با کنـترل کردن میزان آلومینا و سیلیس در لعاب نسبت به مقدار و نوع اکسیدهای قلیائی یا گدازآور می توان دمای پخت لعاب را کنترل نمود. با اضافه کردن سیلیس به لعاب در یک دمای پخت مشخص، دیرگدازی مخلوط افزایش خواهد یافت.

* ویسکوزیته: سیلیس وقتی با مقدار صحیحی از گدازآور مخلوط شود، مذاب سیالی را ایجاد خواهد کرد. به دلیل طبیعت دیرگداز سیلیس، مقادیر بالای آن در لعاب تمایل به کم کردن روانی مذاب خواهند داشت.

* مشخصه های ذوب و اختلاط: اکسید سیلیسیم یک جزء شیشه ساز اصلی در (تقریبا) هر لعابی است و برای تشکیل یک لعاب مفید ضروری است. این اکسید معمولا بین 45 و 70 درصد اکسیدهای لعاب را تشکیل می دهد. این اکسید شیشه ساز به آسانی با قلیائی ها یا گدازآورها و همچنین اکسیدهای خنـثی یا آمفوترها نظیر آلومینا مخلوط می شود.

* نرمی یا سختی سطح: سیلیس سختی (صلب بودن)، دوام و همچنین استحکام کششی شیشه ها و لعابها را افزایش می دهد.

* تطابق رس-لعاب: این اکسید اسیدی شیشه ساز ضریب انقباض و انبساط بسیار پائینی دارد. سیلیس امکان ترک خوردن لعاب را کاهش می دهد و تطابق لعاب با رس را بهبود می بخشد.

* مشکلات و احتیاطها برای استفاده: مقادیر بسیار کم اکسید سیلیسیم اثری بر تشکیل شیشه ندارند و معمولا بدون نشان دادن تغیـیر شیمیائی بر اثر حرارت، خشک می مانند (اصطلاحی در میان لعاب سازها). از سوی دیگر، مقادیر بسیار زیاد ذوب نمی شوند تا شیشه بسازند و سطحی خشک و ذوب نشده به دست می دهند.

تـنفس زیاد سیلیس می تواند بیماری «سیلیکوز» (silicosis) ایجاد نماید. قسمتهائی از ریه شروع به سخت شدن می کنند و تنفس دشوار می شود. هنروران و سرامیک کاران باید از کار کردن در محیطهائی که آکنده از غبار سیلیس هستند، خودداری کنند. استفاده از یک ماسک حفاظت در برابر غبار به جلوگیری از تجمع غبار سیلیس در ریه ها کمک خواهد کرد. 

بیماری سیلیکوزیس:

یکی از مواد اولیه لازم جهت تهیه بدنه کاشی و سرامیک سیلیس می باشد.گرد و غبار ناشی از سایش این ماده و همینطور گرد و غبار ناشی از خاگ کاشی (گرانول) در کارخانجات مضر و کشنده می باشد.

شبکه مجازی میبد ما- کارخانه کاشیابری که در هنگام برش و یا تراشیدن سنگ یا بتون توسط کارگر به وجود می آید هم مضر و کشنده می باشد. این غبارها حاوی سیلیس هستند و بعضی از بلورهای سیلیس به فرم کوارتز هستند.شن یا ماسه معمولی تقریبا 100درصد کوارتز است.ذرات ریزی که بر اثر برش یا تراشیدن سنگ و سیلیس تولید می شود می تواند به قسمتهای عمقی ریه برسد. بیشتر بتونها و محصولات سنگتراشی حاوی مقدار زیادی ماسه هستند وقتی که این گرد و غبار تنفس شوند ، بر روی ریه ها اثر گذاشته و باعث بیماری علاج ناپذیر غیرقابل برگشت و از کاراندازنده ای به نام سیلیکوزیس می شود.

اما نکته امیدوار کننده این است که سیلیکوزیس 100 درصد قابل پیشگیری است وکارگران می توانید با مواد حاوی سیلیس کار کنند بدون اینکه تماسی با آن داشته باشند.

انواع سیلیکوزیس:

سیلیکوزیس حاد : بعد از یک هفته یا یک ماه تماس با مقادیر بالای بلورهای سیلیس رخ می دهد و مرگ می تواند در ماه های بعدی به وقوع بپیوندد.

سیلیکوزیس تحت حاد :از تماس با مقادیر زیاد سیلیس ناشی می شود و بعد از 10سال پس از تماس رخ می دهد.

سیلیکوزیس مزمن : معمولا بعد از بیش از 10سال تماس با مقادیر کم بلورهای سیلیس بوجود می آید که این مورد معمولترین نوع سیلیکوزیس است.

علایم بیماری سیلیکوزیس:

علایم سیلیکوزیس شامل تنگی نفس ،سرفه شدید ،خس خس سینه و احساس فشار در سینه می باشد ،تنفس بلورهای سیلیس همچنین می تواند باعث بیماریهای دیگر مانند سل ، بیماری کلیه و سرطان ریه شود. علایم همچنین شامل تب ، کاهش وزن و عرق زیاد می باشد این علایم در صورت ادامه و پیشرفت می توانند باعث مرگ شوند.

چگونه از تماس با سیلیس پیشگیری کنیم؟

کلید پیشگیری از بیماری سیلیکوزیس دور نگه داشتن گرد و غبار سیلیس از ریه ها و جلوگیری از نفوذ آنها به راههای تنفسی  می باشد کنترل گرد و غبار می تواند با استفاده از مرطوب کردن گرد وغبار قبل از آزاد شدن آنها به هوا باشد

کارگران وکارفرمایان باید روشهای زیر را برای کنترل گرد وغبار بلورهای قابل استنشاق سیلیس انجام دهند .

Ø      تشخیص زمان تولید گرد وغبار سیلیس و برنامه ریزی برای حذف یا کنترل غبار در منبع

Ø      آماده کردن کارگر با تمرینهایی شامل اطلاعاتی درباره اثرات سلامتی ، تمرین روش صحیح انجام کار و استفاده از وسایل حفاظتی

Ø      استفاده از کنترلهای مهندسی شامل تهویه موضعی (جمع کننده های گرد وغبار) یا روشهای مرطوب سازی برای پیشگیری از آزاد شدن گرد وغبار به هوا و نگهداری روتین سیستمهای کنترل گرد وغبار برای بهینه کار کردن آنها

Ø      پاک کردن مواد و یا تجهیزات باید به گونه ای باشد که باعث رها سازی ذرات به هوا نشود گرد وغبار باید به وسیله تمیز کننده های مرطوب یا شلنگهای آب انجام شود وهرگز از هوای فشرده استفاده نشود و به جای جارو کردن خشک از روش جارو کردن تر استفاده شود

Ø      به حداقل رساندن تماس کارگران در معرض مواجهه با تمرینهای مناسب کاری از جمله نشانه گذاری و مشخص کردن حدود نواحی تولید گرد وغبار

Ø      پوشیدن لباسهای حفاظتی یکبار مصرف و یا قابل شستشو در محیط کار

Ø      در صورت امکان دوش گرفتن وپوشیدن لباسهای تمیز قبل از ترک محیط کار برای پیشگیری از آلودگی ماشین ،خانه و دیگر مکانها

Ø      پایش هوا برای اندازه گیری تماس کارگر و اطمینان از اینکه روشهای کنترلی ،حفاظت کافی را برای کارگر فراهم می کند

Ø      فراهم ساختن آزمایشات پزشکی سالیانه برای کارگرانی که ممکن است با بلورهای قابل استنشاق سیلیس تماس داشته باشند

Ø      پایش هوا برای اندازه گیری تماس کارگر و اطمینان از اینکه روشهای کنترلی ،حفاظت کافی را برای کارگر فراهم می کند

Ø      فراهم ساختن آزمایشات پزشکی سالیانه برای کارگرانی که ممکن است با بلورهای قابل استنشاق سیلیس تماس داشته باشند

 اسپری درایر کارخانه کاشی-meybodema.com

·         متأسفانه در کارخانجات کاشی و سرامیک میبد کارگران به خصوص نیروهای قسمت های سنگ شکن،بالمیل،اسپری دایر و پرس با وجود فشارهای زیاد واحد ایمنی و بهداشت شرکت و برخوردهای جدی آنها از ماسک های تنفسی استفاده نمی کنند که این خیلی خطرناک می باشد.

بسیاری ازاین کارگران بعد از چند سال کار کردن در چنین محیط هایی دچار تنگی نفس می شوند و تنها کاری که می توان برای آنها انجام داد تغییر واحد کاری و کارکردن در محیط های سالم تر می باشد.

پركننده

 پركننده

پركننده:همان سيليس است كه نقش اصلي را در بدنه بر عهده دارد و به  عنوان پركننده (Filler ) اين نقش مهّم را بر عهده دارد كه ضريب انبساط حرارتي(آلفا) بدنه را كنترل ميكند.

آشنایی با صنعت سرامیک و گرانیت و مسایل موجود در این صنعت


آشنایی با صنعت سرامیک و گرانیت و مسایل موجود در این صنعت
نكته: مواد اوّليه غير محلول غير اكسيدي

نكته: مواد اوّليه غير محلول غير اكسيدي

مواد اوّليه غير محلول غير اكسيدي:

1-    وايتينگ CaCo3   

2-    منيزيت MgCo3    

3-    دولوميت CaCo3.MgCo3

4-    سفيد آب شيخ يا سرب سفيد 2PbCo3,Pb(OH)2

دانه هاي حنايي بسيار ريزي دارند به همين دليل در لعاب خيلي دير ته نشين ميشوند (ذرات ديگر موجود در لعاب به زودي ته نشين ميشود) و عمل لعاب زدن به راحتي و به سادگي انجام مي گيرد.

5-    كريوليت Na3AlF6   

اگر بخواهند سديم در لعاب ايجاد كنند از آن استفاده ميشود ولي عموميت نداشته و در موارد خاص انجام مي گيرد.

6-    Li2Co3  فلاكس خيلي قوي؛ غير محلول در آب؛ احتياجي به فريت كردن ندارد؛ به صورت مصنوعي تهيه ميشود به همين دليل گران است و كمتر در لعاب استفاده مي شود.

7-    سيليكات زيركنيمZrSiO4             

جهت اپك كننده لعاب استفاده ميشود.

درصد بالاي MgO,ZnO,CaO, BaO در لعاب باعث ماتي لعاب شده و نيز PbO با درصد خيلي بالا همراه اكسيدهاي ديگر مات كننده است.