علم سرامیک

یکی از مواد اولیه لازم جهت تهیه بدنه کاشی و سرامیک سیلیس می باشد.گرد و غبار ناشی از سایش این ماده و همینطور گرد و غبار ناشی از خاگ کاشی (گرانول) در کارخانجات مضر و کشنده می باشد.

ابری که در هنگام برش و یا تراشیدن سنگ یا بتون توسط کارگر به وجود می آید هم مضر و کشنده می باشد. این غبارها حاوی سیلیس هستند و بعضی از بلورهای سیلیس به فرم کوارتز هستند.شن یا ماسه معمولی تقریبا 100درصد کوارتز است.ذرات ریزی که بر اثر برش یا تراشیدن سنگ و سیلیس تولید می شود می تواند به قسمتهای عمقی ریه برسد. بیشتر بتونها و محصولات سنگتراشی حاوی مقدار زیادی ماسه هستند وقتی که این گرد و غبار تنفس شوند ، بر روی ریه ها اثر گذاشته و باعث بیماری علاج ناپذیر غیرقابل برگشت و از کاراندازنده ای به نام سیلیکوزیس می شود.

اما نکته امیدوار کننده این است که سیلیکوزیس 100 درصد قابل پیشگیری است وکارگران می توانید با مواد حاوی سیلیس کار کنند بدون اینکه تماسی با آن داشته باشند.

انواع سیلیکوزیس:

سیلیکوزیس حاد : بعد از یک هفته یا یک ماه تماس با مقادیر بالای بلورهای سیلیس رخ می دهد و مرگ می تواند در ماه های بعدی به وقوع بپیوندد.

سیلیکوزیس تحت حاد :از تماس با مقادیر زیاد سیلیس ناشی می شود و بعد از 10سال پس از تماس رخ می دهد.

سیلیکوزیس مزمن : معمولا بعد از بیش از 10سال تماس با مقادیر کم بلورهای سیلیس بوجود می آید که این مورد معمولترین نوع سیلیکوزیس است.

علایم بیماری سیلیکوزیس:

علایم سیلیکوزیس شامل تنگی نفس ،سرفه شدید ،خس خس سینه و احساس فشار در سینه می باشد ،تنفس بلورهای سیلیس همچنین می تواند باعث بیماریهای دیگر مانند سل ، بیماری کلیه و سرطان ریه شود. علایم همچنین شامل تب ، کاهش وزن و عرق زیاد می باشد این علایم در صورت ادامه و پیشرفت می توانند باعث مرگ شوند.

چگونه از تماس با سیلیس پیشگیری کنیم؟

کلید پیشگیری از بیماری سیلیکوزیس دور نگه داشتن گرد و غبار سیلیس از ریه ها و جلوگیری از نفوذ آنها به راههای تنفسی  می باشد کنترل گرد و غبار می تواند با استفاده از مرطوب کردن گرد وغبار قبل از آزاد شدن آنها به هوا باشد

کارگران وکارفرمایان باید روشهای زیر را برای کنترل گرد وغبار بلورهای قابل استنشاق سیلیس انجام دهند .

Ø      تشخیص زمان تولید گرد وغبار سیلیس و برنامه ریزی برای حذف یا کنترل غبار در منبع

Ø      آماده کردن کارگر با تمرینهایی شامل اطلاعاتی درباره اثرات سلامتی ، تمرین روش صحیح انجام کار و استفاده از وسایل حفاظتی

Ø      استفاده از کنترلهای مهندسی شامل تهویه موضعی (جمع کننده های گرد وغبار) یا روشهای مرطوب سازی برای پیشگیری از آزاد شدن گرد وغبار به هوا و نگهداری روتین سیستمهای کنترل گرد وغبار برای بهینه کار کردن آنها

Ø      پاک کردن مواد و یا تجهیزات باید به گونه ای باشد که باعث رها سازی ذرات به هوا نشود گرد وغبار باید به وسیله تمیز کننده های مرطوب یا شلنگهای آب انجام شود وهرگز از هوای فشرده استفاده نشود و به جای جارو کردن خشک از روش جارو کردن تر استفاده شود

Ø      به حداقل رساندن تماس کارگران در معرض مواجهه با تمرینهای مناسب کاری از جمله نشانه گذاری و مشخص کردن حدود نواحی تولید گرد وغبار

Ø      پوشیدن لباسهای حفاظتی یکبار مصرف و یا قابل شستشو در محیط کار

Ø      در صورت امکان دوش گرفتن وپوشیدن لباسهای تمیز قبل از ترک محیط کار برای پیشگیری از آلودگی ماشین ،خانه و دیگر مکانها

Ø      پایش هوا برای اندازه گیری تماس کارگر و اطمینان از اینکه روشهای کنترلی ،حفاظت کافی را برای کارگر فراهم می کند

Ø      فراهم ساختن آزمایشات پزشکی سالیانه برای کارگرانی که ممکن است با بلورهای قابل استنشاق سیلیس تماس داشته باشند

Ø      پایش هوا برای اندازه گیری تماس کارگر و اطمینان از اینکه روشهای کنترلی ،حفاظت کافی را برای کارگر فراهم می کند

Ø      فراهم ساختن آزمایشات پزشکی سالیانه برای کارگرانی که ممکن است با بلورهای قابل استنشاق سیلیس تماس داشته باشند

·         متأسفانه در کارخانجات کاشی و سرامیک میبد کارگران به خصوص نیروهای قسمت های سنگ شکن،بالمیل،اسپری دایر و پرس با وجود فشارهای زیاد واحد ایمنی و بهداشت شرکت و برخوردهای جدی آنها از ماسک های تنفسی استفاده نمی کنند که این خیلی خطرناک می باشد.

بسیاری ازاین کارگران بعد از چند سال کار کردن در چنین محیط هایی دچار تنگی نفس می شوند و تنها کاری که می توان برای آنها انجام داد تغییر واحد کاری و کارکردن در محیط های سالم تر می باشد.