تاریخ سفالگری در ایران

تاریخ سفالگری در ایران

اولین قطعات سرامیک که در ایران به دست آمده است، سفالگری هزاره هشتم قبل از میلاد است . این سفال ها در منطقه گنج دره تپه در غرب کرمانشاه و نیز در غاری به نام غار کمربند در نزدیکی بهشهر در استان مازندران کشف شده اند . هنگام بررسی تکامل صنعت سرامیک در جهان ، قید شد که در حدود هزاره پنجم قبل از میلاد در سرزمین ایران از چرخ سفالگری استفاده می شده است . در این دوران (تا هزاره اول قبل از میلاد) مراکز متعددی در ایران ظروف سفالین می ساخته اند . به عنوان مثال می توان از تپه حصار دامغان ،تپه های حسنلو، حاجی فیروز ، پیتسالی تپه ، و نیز یانیک تپه در آذر بایجان غربی ، تپه سیلک کاشان ، تپه کیان نهاوند ، تل باکسون در نزدیکی تخت جمشید ، تپه موشلان اسماعیل آباد ، زیویه کردستان ، شوش ، مارلیک یا چراغعلی تپه ، عمارلو و املش ، در استان گیلان و بسیاری از مناطق دیگر نام بردبه طور کلی در سفال های این مناطق علی رغم وحدت و هماهنگی ، نوعی ویژگی منحصر به خود نیز محسوس است
لعاب در حدود هزار سال قبل از میلاد (و حتی پیش از آن) در ایران شناخته شده بود ولی عمومیت نداشت ، سطح آجر های معبد چغاذنبیل (قرن سیزدهم قبل از میلاد) با لعاب پوشانده شده است . به علاوه بعضی از سفال های شوش و نیز سفال های زیویه کردستان (هزاره اول پیش از میلاد) دارای لعاب رقیقی می باشند . از سفال های دوره ماد (728 تا 550 قبل از میلاد) در مناطقی مانند نوشی جان نزدیک ملایر و برخی نقاط دیگر آثاری بدست آمده ولی در مجموع در این مورد اطلاعات زیادی در دسترس نیست .از دوران هخامنشی (550تا331 ق.م) کاشی های لعابدار بسیار زیادی از شوش و تخت جمشید به دست آمده است . رنگ لعاب های این کاشی ها آبی ، سفید ، زرد و سبز می باشد . از ظروف دوره هخامنشی نمونه های کمی باقیمانده است ، اغلب این ظروف بدون نقش هستند اما بسیاری از آنها دارای لعاب (سفید شیری) می باشند. اثر باستان شناسان و محققان دلیل عدم پیشرفت فن و هنر ساخت ظروف سفالین را در این دوره توجه شاهان هخامنشی به ظروف زرین و سیمین می دانند . دوره اشکانیان (250 ق.م تا 224 ب.م) در مقایسه با دوره هخامنشی برای صنعت سرامیک ایران ، دوره افول و سستی بوده است .ظروف سفالین این دوره کاملا فراموش شده و از بین رفته اند ، ولی با این همه استفاده از لعاب در این دوره بسیار رایج بوده است . بزرگترین نمونه های صنعت سرامیک در این دوره تابوت هایی از جنس سفال لعابدار (سبز – آبی) می باشند.                صنعت سرامیک ایران در دوره ساسانی (227 تا 561 ب.م) تفاوت چندانی با دوره اشکانی نداشته ، و لعاب مصرفی عمدتاً دارای همان دو رنگ عصر اشکانی یعنی سبز و آبی بوده است ولی به نظر می رسد که تزئینات دقیق ، و نیز جنس لعاب مرغوبتر شده است .یکی از فنون تزئینی در این دوره چسپاندن قطعات کوچک گِل روی بدنه ظروف و در نتیجه ایجاد نقوش و تزئینات برجسته مختلف می باشد . در قرن هفتم میلادی ، در سال 637 ، در جنگ قادسیه ، تیسفون پایتخت امپراتوری ساسانی سقوط کرد و فرهنگ و تمدنی در ایران شکل گرفت که بعده ها به فرهنگ و تمدن اسلامی معروف شد.پس از این مرحله ، تحولی شگرف و عمیق در کلیه ارکان و شئون زندگی مردم و از جمله در صنعت سرامیک به وقوع پیوست . دوران حیات فرهنگ و تمدن اسلامی ،دورانی بسیار طولانی است که تا کنون نیز ادامه دارد.در این دوران صنعت سرامیک نیز فراز و نشیب های بسیاری را گذراند ، بنابراین ، می توان صنعت سرامیک ایران را به پنج دوره تقسیم کرد که عبارتند از:
1- دوره اول : قرن اول تا پنجم
2- دوره دوم : قرن پنجم تا اواسط قرن هشتم
3-دوره سوم : قرن نهم
4- دوره چهارم: قرن دهم تا دوازدهم
5- دوره پنجم : قرن سیزدهم تا زمان فعلی

+ نوشته شده در چهارشنبه دهم خرداد ۱۳۹۱ ساعت 15:0 توسط مهندس ایمان رستگار |

لعاب ها

لعاب ها
منشاء لعاب ها
لعاب (Glaze)یک لایه شیشه ای نازکی است که بعد از پخت لعاب در یک درجه حرارت معینی حاصل بشود . البته آنقدر ذوب نمی شود که روی کار حرکت کند . تصور می شود که شیشه قبل از لعاب توسط مصریان بین 3000 تا 12000 سال قبل از میلاد کشف شده باشد که این کشف احتمالاً اتفاقی و از ترکیب شن و نمک در یک آتش بزرگ پدید آمده است . مصریان به این ترکیب شن و ماسه ، خاک رس هم اضافه کردند و دیدند که این مخلوط روی یک سطح عمودی که روی آتش قرار دارد می ایستد به این ترتیب لعاب کشف شد . لعاب شیشه در ترکیب شیمیایی با شیشه فرق دارد . اگر چه لعاب خود یک نوع شیشه است ولی شیشه به تنهایی و در یک حالت گداخته شکل می گیرد در حالی که لعاب با خاک رس یا فلز شکل می گیرد .
امروزه شیشه از سیلیس ساخته می شود و شکل اکسیده شدن شیشه یا اکسیدها باعث می شوند که سیلیس سخت در حرارت پایین تر گداخته شود . موادی که در شیشه استفاده می شود سرب و کربنات سدیم می باشند . لعاب حداقل یک جزء ترکیبی بیشتر از شیشه دارد تا بتواند شیشه ذوب شده را روی یکسطح عمودی نگهدارد و آن هم اکسید آلومینیوم می باشد که حالت چسبندگی آن را تشکیل می دهد . منبع اصلی لعاب خاک رس است .
مصریان از لعابهای قلیایی بخاطر سدیم (نمک) آن استفاده می کردند . چون این ماده بیشتر در دسترس بود . چینی ها تا سال 200 قبل از میلاد لعابهایی با حرارت بالا را توسعه دادن که این کار با استفاده از چوب برای آتش کردن کوره ها انجام می گرفت . آنها دریافتند که حرارت ناشی از ذغال چوب که به ظروف می خورد باعث جلا دادن آنها می شود . بعلاوه چینی ها به ذغال چوب ترکیبی از اکسید سرب و نوعی سنگ سیلیکاتی اضافه می کردند . در سال 500 قبل از میلاد چینی ها از رنگهای مختلف سربی استفاده می کردند که ترکیباتی از اکسید یک فلزی ، مخصوصاً از مس بود که نوعی لعاب فیروزه ای تولید می کرد ولی در لعاب سربی سبز چمنی با سبز مغز پسته ای ایجاد می شود . اصولاً رنگ ها اثر زیادی از طریق ترکیب لعابها ایجاد می کند .
لعاب می تواند مات یا بلوری باشد . شفاف یا کدر باشد . زبر یا نرم باشد و بالاخره رنگی یا ساده باشد . لعاب همچنین وسیله جانبی است برای تزیینات و غیر قابل نفوذ ، با دوام ، قابل شستشو و مقاوم در برابر مواد اسیدی و باکتری دار بطور کلی سطح بدنه کار را ضخیم نمی کند یا اگر تخلخلی روی بدنه باشد آن را می پوشاند .
لعابها می توانند از نظر فرمول هم ریشه باشند در آزمایشات مواد خام یا منابع دیگر نیز از یک فرمول ریشه ای محسوب می شوند . ترکیبات رنگی در لعاب دقیقاً همان هایی نیستند که در نقاشی بکار می روند و نمی توانند عیناً مثل رنگهای نقاشی بکار می روند و پخت آنها باید در حرارتهاب مختلف مدنظر قرار گیرد . مثلاً رنگدانه های سرامیک بعضی وقتها مثل رنگدانه های نقاشی می باشند و حتی بعضی رنگهای نقاشی می توانند در رنگهای لعابی و با حرارت پخت پایین بکار روند شما می توانید ترکیبات رنگی اکسید فلز شیشه را با لعابها امتحان کنید و همینطور با رنگین سازهای تجاری و یا با رنگهای نقاشی .
در بعضی از اقوام و فرهنگها از لعاب برای جلا دادن استفاده نمی کنند سرخپوستان آمریکای شمالی و جنوبی خود ظروف سفالی را با صیقل دادن شفاف و براق می کنند . یا روی ظرف گلی دوغابی از جنس خود ظرف سفال می ریزند تا سطح آن شفاف شود . بعضی از قبایل آمریکای جنوبی و مرکزی و همچنین آفریقاییها و سرخپوستان دریافتند که اجزاء و عناصر ماده ای مثل « شیر» روی کار سفالی تمام خلل و فرج بدنه را کاملاً می پوشاند یا مثلاً دیگران دریافتند که رزین ( صمغ) درخت اگر داخل کوزه های داغ مالیده شود آن را شفاف می کند . این نوع روکش ها ممکن است دوام زیادی داشته باشند اما دائمی نیستند بخاطر اینکه از لعاب ساخته نشده اند .

انواع لعاب
1- خمیر مصری Egyption
اولنی لعابها تقریباً حدود 7000 سال پیش به وسیله مصریان رواج پیدا کرد . این افرد مقداری نمکهای سدیم و قدری اکسید مس را به خاک می افزودند . وقتی گل خشک می شود نمکها به سطح ظرف می آیند . در هنگام حرارت دادن این نمکها آب شده و به صورت لعابی در می آیند در طول زمان صنعتگران مخلوطی از خاکستر سودا Soda ash- خاک – ماسه و اکسید مس را در ترکیب خود به کار بردند . این ترکیب را سپس با قلم روی ظروف خود زدند و آن را در دمای پایین حرارت دادند .
لعاب قلیایی درجه حرارت پایین Low fire alkaline glaze
لعاب قلیایی به وسیله فلاکس هایی مانند اکسید سدیم یا اکسید پتاسیم ذوب می شوند . این مواد که از فلاکس های قوی هستند در صورت استفاده بیش از حد باعث شره کردن لعاب می شوند . لعابهای اولیه قلیایی مدیترانه ای بیشتر پوسته شده و یا ترک می خوردند . اکثر آنها در اسیدهای غذایی حل می شوند .
به هر حال لعاب قلیایی به دلیل اینکه رنگ زرد روشن و آبی زیبا ایجاد می کند و به آسانی در درجه حرارت پایین ذوب می شود استفاده فراوان دارد . امروز به خاطر اینکه از حل شدن لعاب در آبهای اسیدوار جلوگیری به عمل می آورند این گونه لعابها را قبل از مصرف یک بار پخته و آسیاب می کنند و اصطلاحاً به آن فریت FRITمی گویند .
2- لعاب سربی Lead glaze
سولفیت سرب یا سنگ گالن اولین ماده ای بود که گفته می شود به عنوان لعاب در دوره بابلی ها مورد استفاده قرار می گرفت . این ماده را به صورت پودر روی ظرف خام می پاشیدند که پس از حرارت دادن به حالت پوششی شیشه ای در می آمد . در یک لعاب ساده تقریباً 50 درصد از ترکیبات سرب به کار می رود . همچنین برای شفافیت بیشتر کنترل ذوب و افزایش کیفیت رنگی از سایر فلاکس ها نیز استفاده می شود . لعابهای درجه پایین به سادگی خراش برداشته و ظاهری کدر پیدا می کنند . حرارت دادن بالای مخروط حرارتی در لعابهای سربی شفافیت و جذابیت خاصی ایجاد می کند . ترکیبات سرب سمی است ولی می شود به آسانی فریت شده و غیر سمی می شوند . به طور کلی استفاده از اکسید سرب خام ممنوع شده است .
3- لعاب آون چربن Aventurine glaze
معمولاً از ماده ای با ذوب درجه پایین که دارای سرب زیاد است برای این لعاب استفاده می کنند و با اضافه کردن مقدار 7 تا 12 درصد اکسید آهن ( که در هنگام حرارت دادن در ترکیب ذوب می شود) حاصل می گردد وقتی که ظرف سرد شد این آهن کریستالیزه شده و به رنگهای قرمز یا طلایی بر سطح ظرف ظاهر می شود از سایر فلاکس های درجه پایین می توان برای خلق برخی از جلوه های هنری استفاده کرد .
4- لعابهای کریستالین Crystalline glaze
لعابها معمولاً در هنگام سرد شدن ماده ای غیر کریستالین هستند . مقداری اکسید آلومین لعاب را غلیظ کرده و از کریستالیزه شدن آن جلوگیری می کند . لعاب با مقدار کم و یا بدون اکسید آلومینیوم سریعاً سرازیر می شود . اما موجب رشد کریستالها می شود . لعابی هم که دارای مقدار فراوانی اکسید زنگ باشد کریستال به وجود می آورد . روتیل یا تیتانیوم نیز کمک می کند . لعابهای حاوی فلاکس های قلیایی با ترکیبات لیتیوم به نسبت لعابهایی که فاقد ترکیبات هستند مرغوب ترند . مخلوط کردن لعاب با سیلیکات سدیم مایع به جای آب رشد اینگونه کریستالها را افزایش می دهد . برای ایجاد بهترین نوع رشد کریستالی کوره تا دمای معمولی حرارت داده می شود سپس تا 38 درجه به سرعت خنک می شود در این درجه حرارت تا چند ساعت دمای کوره ثابت نگهداشته می شود عمل رشد کریستالها در لعاب کاری فنی بسیار ظریف است . بنابراین احتیاج به تجربیات فراوان در ساختن پایه لعاب و اکسیدهای رنگی دارد تا نتیجه رضایت بخش حاصل شود .
5- لعاب خاکستری Ash glaze
ساختن اولین لعاب خاکستری شاید کاملاً اتفاقی بوده است . مثلاً امکان دارد ظروفی که در نزدیکی آتش خانه کوره های چوب سوز بوده اند تحت تاثیر این پدیده واقع شده و خاکستر مواد طبیعی که ممکن است از سوختن انواع چوب ، پوسته گندم یا برنج حاصل شده باشد بر روی ظروف نشسته و به قشری شیشه ای مبدل گشته اند .
خاکستر حاوی 30 الی 70 درصد سیلیس 10 الی 15 درصد آلومین و سایر مواد مانند ترکیبات پتاسیم ، کلسیم و منیزیم است . بیشتر خاکسترها بصورت یک ماده شبیه به آب در درجه مخروطی 10 ذوب می شوند . برای بهبود کیفی لعابهای خاکستری این ماده معمولاً با مقدار اندکی کائولین ، کربنات کلسیم و یا فلداسپار مخلوط می شوند . قبل از آنکه خاکستر به عنوان لعاب مورد استفاده قرار گیرد لازم است که آن را یکبار الک کرده تا مواد نسوخته از ان جدا شود . در این هنگام باید از دستکش لاستیکی و ماسک استفاده کرد زیرا خاکستر دارای مواد خورنده قلیایی است . برای خارج کردن نمکهای محلول از ان باید خاکستر را با آب مخلوط و آن را از الک 60 مش عبور داد سپس می گذاریم تا ماده ته نشین شود . آب اضافی را که شامل نمک های محلول است خالی می کنیم . شستن مجدد نیز ممکن است مطلوب باشد خاکستر را قبل از استفاده کاملاً خشک می کنیم .
6- لعاب دوغابی Slip glaze
بسیاری از خاک های معمولی رسی اگر تا درجه 1236 سانتیگراد مخروطی 8 حرارت داده شوند . به یک لعاب صف شفاف و قهوه ای بدل می شوند . در بسیاری از ظروف قدیمی ساخت چین و آمریکا از دوغاب خاک های رسی اطراف محل استفاده می شده است . برای آزمایش این موضوع مقدار کمی از خاک مزبور را در یک ظرف پخته شده قرار داده و آن را تا دمای دلخواه حرارت می دهیم . اگر خاک کاملاً ذوب شد برای لعاب ماده خوبی محسوب می شود . همچنین مقدار اندکی از فریت ها یا فلدسپارها موجب تسهیل در ذوب می شوند .
بهتر است از لعابهای دوغابی زمانی که ظرف پخته نشده و حالت چرمینگی دارد استفاده کرد . این موضوع باعث می شود که لعاب و ظرف همزمان انقباض پیدا کنند . چنانچه روی ظرف پخته شده ( در حالت بیسکوییت) به کار برده شود لعاب ترک خورده و پوسته پوسته می شود .
7- لعاب فریت Frit glaze
فریت عبارت است از عمل ذوب کردن لعاب قبل از آنکه لعاب کاری شود . فریت کردن باعث می شود که مواد حاصل در لعاب به مواد غیر محلول تبدیل شوند . مواد خام معمولاً سرب یا قلیایی ها در کوره های مخصوص با سیلیس ذوب می شوند و به صورت قطعه ای شیشه ای در می آیند که فریت خوانده می شوند . هنگامی که ماده در کوره کاملاً ذوب شد از سوراخش که در پایین کوره تعبیه شده مستقیماً به درون آب ریخته می شوند . ذرت شیشه مانند بعد از خشک شدن آسیاب شده و به نرمی مورد نظر در می آیند . ساختن فریت در کارگاه دشوار است و معمولاً فریت آماده از کارخانجات خریداری می شود .
8- لعاب مات Matt glaze
به لعاب تیره ای که روی ظرف به طور نازک کشیده شده یا کاملاً حرارت ندیده باشد لعاب مات نمی گویند بلکه لعاب مات کاملاً شیشه ای و پخته شده است اما شفاف نیست ، اضافه کردن ترکیبات باریم بیشتر از 2% مولکول لعاب را مات می کند . باریم در لعابهایی که B2O 3دارد حالتی شیشه ای ایجاد می کند . افزایش اکسید آلومینیوم نیز بر میزان دیر گذاری لعاب می افزاید در نتیجه سطحی مات می آفریند . استفاده از لعابهای مات برای ظروف غذا خوری به دلیل ایجاد کریستالهای ریز مفید نیست و معمولاً در این گونه موارد از لعابهای شفاف استفاده می کنند .
9- لعاب بریستول Bristol glaze
لعاب های بریستول برای اولین بار در قرن نوزدهم در انگلستان رواج پیدا کرد و جانشینی برای لعابهای سربی به شمار می رفت . استفاده از اکسید روی بعنوان فلاکس در لعابهای بریستول مرسوم بود . این لعاب از مخروط حرارتی شماره 2 تا مخروط 14 پخته می شوند . معمولی ترین دوران پختن این نوع لعاب ها بین مخروط 5 الی مخروط 9 است . برعکس آنچه که شایع است استفاده از این نوع لعاب دشوار نیست و به آسانی می توان آن را در حالتهای مختلف شیشه ای – مات – شفاف – رنگی یا اوپک مصرف کرد . ترکیبات عمومی اکسید روی ، قلیایی ها ، قلیایی های زمینی کائولین و سیلیس دارای ویسکوزیته زیادی بوده و بدون شره کردن می توان از آن استفاده کرد . این لعاب در مقابل عوامل آب و هوایی ، سایش و خورندگی اسیدها مقاوم است به همین دلیل به مقدار فراوان در صنایع لوازم بهداشتی مانند دستشویی ، وان ، حمام و غیره کاربرد دارد . معمولاً از این لعاب برای اشیای یکبار پخت هم استفاده می شود . به وسیله جایگزینی اکسید روی کلسینه شده و کائولین کلسینه شده این نوع لعاب را می توان بر اشیایی که یکبار در کوره پخته شده اند با قلم و یا پیسوله به کاربرد در این مورد کمتر اشکالات حرارتی پدید می آید .
10- لعاب نمک – راکو و لعاب احیا
Salt glaze – Raku – Reduction glaze
کلیه لعاب های مورد پخت احتیاج به شرایط مخصوص در کوره دارد .

نمونه های چشمی : 34 مواد ، به تنهایی و مخلوط 50 * 50
در اینجا برای افراد مبتدی روش ساده ای ارائه می گردد که با استفاده از آن و تنها با نمونه های چشمی می توان قابلیت و توانایی لعابهای خود را افزایش داد . پس از آنکه دانستید ترکیبات مختلف مواد خام بعد از پخته شدن در حرارتهای گوناگون چه رنگی از خود نشان می دهند می توانید ترکیبات مختلف را امتحان کنید . من از عکسهای نمونه های ذوب شده fusion button و جداول 1190 کاشی در حرارتهای مختلف 34 ماده خام را که در لعابکاری استفاده می شود به اختیار انتخاب کرده ام و پس از آزمایش نمونه های ذوب حاصل از بوته ذوب نمونه های خشک از آنها عکسبرداری کردم . این نمونه ها در سه حرارت مختلف پخته شده اند ( مخروط 10 ، 5 ، 4) در مرحله بعد همان 34 ماده به عنوان مواد لعاب کاشی استفاده شدند . تست دوم کوره پزی در اکسیداسیون مخروط 5 و احیا مخروط 10 انجام شد ولی در مخروط 4 به دلیل آنکه مواد کمی در حرارت پایین ذوب می شوند . کوره پزی صورت نگرفت .
معایب لعاب
گاهی اوقات پس از پخت اشکالاتی در سطح کاشی ها ایجاد یم گردد که در ادامه به برخی از آنها و همچنین علت بروزشان اشاراتی خواهیم نمود :
1. شکستگی :در سطح لعاب به علت عدم تطابق ضریب انبساط بین بدنه و لعاب
2. شره کردن لعاب :شل بودن بیش از حد لعاب به طوریکه بدنه به موقع فرصت جذب آب لعاب را پیدا نکند .

+ نوشته شده در چهارشنبه دهم خرداد ۱۳۹۱ ساعت 14:59 توسط مهندس ایمان رستگار |

سراميك طي 8 ماه نخست امسال

توليدبيش از 124ميليون متر كاشي و سراميك طي 8 ماه نخست امسال

به گزارش پايگاه اطلاع‌رساني وزارت صنايع و معادن؛ براساس اعلام دفتر صنايع معدني، همچنين طي اين مدت، مجموع توليد شيشه جام 502 هزار تن، ظروف شيشه‌اي 249 هزار تن، چيني بهداشتي 52 هزار تن و ظروف چيني26 هزار تن بوده است.
بنا براين گزارش، طي آبان ماه امسال بالغ بر 16 ميليون و 450 هزار مترمربع كاشي و سراميك در كشور توليد شد.
با توليد اين ميزان كاشي و سراميك، بيش از 7 / 9 درصد رشد توليد در مقايسه با مدت مشابه 87 در اين زمينه مشاهده مي شود.
در آبان امسال نيز 62 هزار و 500 تن شيشه جام، 34 هزار تن ظروف شيشه‌اي، 6 هزار و300 تن چيني بهداشتي و 3 هزار و 900 تن ظروف چيني در كشور توليد شده است.

+ نوشته شده در چهارشنبه دهم خرداد ۱۳۹۱ ساعت 14:53 توسط مهندس ایمان رستگار |

کاشي و سراميک ضدباکتري توليد شد

جام جم آنلاين: پژوهشگران کشورمان با استفاده از نانو ذرات نقره نوعي کاشي و سراميک آنتي باکتريال توليد کردند. اين نوع کاشي و سراميک قابل استفاده در حمام، بيمارستانها و استخرها است و مانع از ايجاد بيوفيلم و رشد قارچها و باکتريها مي شود. نيلوفر چاوشي مدير واحد پليمر شرکت نانو نصب پارس با بيان اين خبر گفت: نانو ذرات نقره به دليل خاصيت آنتي باکتريال بودن مانع از ايجاد بيوفيلمها مانند کپک در محيطهاي مرطوب مي شوند.وي افزود: از اين رو اين با وارد کردن اين نانوذرات در لعاب موفق به توليد نوعي کاشي و سراميک ضد باکتري شديم.به گفته چاوشي اين شرکت در حال مذاکره با برخي از شرکتهاي توليد کننده براي وارد کردن اين نانو ذرات در لعاب کاشي و سراميک هستند که در صورت تاييد نهايي کاشي‌هاي ضد باکتري توليد مي شود. مدير واحد پليمر شرکت نانو نصب پارس از طراحي و توليد نوعي مخازن آب خبر داد و افزود: با وارد کردن نانوذرات نقره در پروسه توليد مخزن نانو نقره با دوز پايين مخازن آبي را توليد کرديم که قادر است زمان ماندگاري آب را افزايش مي دهد.وي تاکيد کرد؛ علاوه بر اين مي تواند از ايجاد بوي بد آب جلوگيري مي کند.

+ نوشته شده در چهارشنبه دهم خرداد ۱۳۹۱ ساعت 14:52 توسط مهندس ایمان رستگار |

ایران یازدهمین تولیدکننده سیمان و سرامیک در جهان

گسترش آنلاین- احمد راضی: معاون وزير صنايع و معادن با اشاره به آمار ارائه شده از سوي واحدهاي توليد صنايع معدني، از فعاليت کارخانه‌هاي سيمان و کاشي و سراميک با حداکثر ظرفيت خبر داد. محمدمسعود سميعي‌نژاد، معاون معدني وزير صنايع و معادن با بيان اين مطلب به «گسترش صنعت» گفت: در ۸ ماه نخست سال‌جاري ۱۲۴ ميليون و ۷۶۰ هزار مترمربع کاشي و سراميک توليد شده است که در مقايسه با ۱۱۸ ميليون و ۹۹۰ هزار مترمربع توليد شده در مدت مشابه سال گذشته نزديک به ۵ درصد افزايش يافته است. وي که به همراه فاطميان مديرکل دفتر صنايع معدني از نمايشگاه بين‌المللي سيمان و کاشي و سراميک تهران بازديد مي‌کرد، افزود: اين صنعت در آبان سال‌جاري، ۱۶ ميليون و ۴۵۰ هزارمترمربع کاشي و سراميک توليد کرده است که در مقايسه با آبان سال گذشته حدود ۱۰ درصد رشد توليد داشته است.
وي با بيان اينکه صنعت کاشي و سراميک براي ۴۰ هزار نفر به‌طور مستقيم ايجاد اشتغال کرده است، گفت: براساس اعلام مديران واحدهاي توليدي مبني بر فعاليت آنها با بيش از ۹۰ درصد ظرفيت خود، پيش‌بيني مي‌شود توليد صنعت کاشي و سراميک تا پايان سال‌جاري به ۲۴۰ ميليون متر مربع برسد؛ اين در حالي است که سال گذشته ۲۲۰ ميليون مترمربع کاشي و سراميک توليد شده بود.
سميعي‌نژاد با بيان اينکه توليد جهاني کاشي و سراميک حدود 5/8 ميليارد متر مربع است گفت: ايران با توليد حدود ۲۴۰ ميليون مترمربعي در رده ۱۱ جهاني توليد اين محصول قرار دارد.
صادرات کاشي و سراميک
معاون وزير صنايع و معادن با بيان اينکه سال گذشته ۲۰۰ ميليون مترمربع کاشي و سراميک در بازار داخلي مصرف شده است بر توسعه صادرات اين محصول تاکيد کرد و گفت: با توجه به فعاليت واحدها با حداکثر ظرفيت و توليد بيش از مصرف داخلي، هدف‌گذاري شده است که صادرات کاشي و سراميک تا پايان سال‌جاري به ۳۷ ميليون متر مربع برسد.
سميعي‌نژاد از صادرات ۲۲ ميليون و ۵۰۰ هزار مترمربع کاشي و سراميک در ۸ ماه نخست سال‌جاري خبر داد و گفت: کشورهاي عراق، افغانستان، آسياي ميانه و عربستان عمده‌ترين بازارهاي هدف صادراتي کاشي و سراميک ايران هستند.
وي درباره حمايت دولت از صنعت کاشي و سراميک گفت: براي حمايت از واحدهاي توليدي، دولت تعرفه واردات کاشي و سراميک را ۱۰۰ درصد کرده است. همچنين در سال‌هاي گذشته اقدامات گسترده‌اي براي بازسازي و نوسازي تجهيزات و واحدها با کمک دولت صورت گرفته است.
رشد ۱۴ درصدي توليد سيمان
سميعي‌نژاد در بازديد از غرفه‌هاي صنعت سيمان از رشد ۱۴ درصدي توليد اين محصول استراتژيک در ۸ ماه نخست سال‌جاري خبر داد و گفت: بنابر اعلام واحدهاي توليدي در ۸ ماه نخست امسال ۳۵ ميليون و ۷۰۰ هزار تن سيمان توليد شده است که در مقايسه با ۳۱ ميليون و ۳۵۰ هزار تن سيمان توليد شده در مدت مشابه سال گذشته، ۱۴ درصد افزايش يافته است. معاون وزير صنايع ومعادن با بيان اينکه تا پايان سال‌جاري توليد سيمان به ۵۵ ميليون تن خواهد رسيد‌ گفت: با تحقق اين ميزان توليد، رتبه توليد ايران از روسيه پيشي گرفته و ايران در رده يازدهم توليد جهاني قرار مي‌گيرد.
وي درباره ميزان توليد اين محصول در آبان امسال اظهار کرد: با تلاش واحدها رکورد توليد ماهانه سيمان کشور شکسته شد به‌طوري که در آبان امسال چهار ميليون و ۸۳۰ هزارتن سيمان توليد شد که در مقايسه با آبان سال گذشته بيش از ۳۶ درصد رشد داشت.
معاون معدني و صنايع معدني وزير صنايع ومعادن از صادرات سه ميليون و ۶۵۰ هزارتن سيمان در هشت ماه نخست سال‌جاري خبر داد و گفت: اين ميزان صادرات ۲۸ برابر مجموع صادرات سيمان سال گذشته بود. وي با بيان اينکه ۱۱ درصد توليد سيمان کشور از ابتداي سال تا کنون صادر شده است افزود: هدف‌گذاري شده است صادرات اين محصول استراتژيک تا پايان سال‌جاري به پنج ميليون تن افزايش يابد.
توليد 70 درصد ظروف چيني در خراسان رضوي
معاون وزير صنايع و معادن درباره سفر اخير خود به استان خراسان رضوي گفت: بالغ بر 70 درصد ظروف چيني کشور در خراسان رضوي توليد مي‌شود.
وي ظرفيت توليد ظروف چيني را 51 هزار تن در سال اعلام کرد و گفت: در سال قبل مبلغ 30 ميليون دلار صادرات ظروف چيني داشتيم و در شش ماه اول سال جاري اين مبلغ با سه درصد رشد نسبت به زمان مشابه در سال قبل به 13 ميليون دلار رسيد. وي افزود: در سال‌جاري دولت در راستاي حمايت از توليدات داخلي و با نظر موافق انجمن‌ها، واردات ظروف چيني را به ميزان 8/32 درصد از لحاظ وزني و 22 درصد از لحاظ ارزشي ممنوع کرد.
تشريح مزيت‌هاي معدني کشور
سميعي‌نژاد به رشد 577 درصدي سرمايه‌گذاري در بخش معدن استان خراسان رضوي اشاره کرد و افزود: خراسان رضوي در بخش صنايع و معدني رتبه اول جذب سرمايه‌گذاري را در کشور به خود اختصاص داده و برنامه توسعه چهارم بالغ بر 300 درصد رشد سرمايه گذاري داشته است. ذخایر معدني قطعي استان 3/2 ميليارد تن است و سالانه 15 ميليون تن استخراج معدني در خراسان رضوي انجام مي‌شود.
سميعي‌نژاد تصريح کرد: در حال حاضر در بخش معادن فلزي، معادن مس، سنگ‌هاي تزئيني، سنگ‌هاي لاشه، زغال سنگ، سرب و روي داراي مزيت جهاني هستيم و برنامه دولت اين است که تا پايان برنامه پنجم توسعه به يک درصد ذخایر قطعي خود دست يابيم.
وي درباره فعاليت‌هاي اکتشافي گفت: دولت نهم از ابتداي شروع به کار، توسعه اين بخش را در دستور کار خود قرار داده است به‌طوري‌که در سال 84 تنها 50 هزار متر حفاري داشتيم و در سال قبل به 250 هزار متر حفاري رسيديم و طبق برنامه پنجم توسعه تا سال 92 به يک ميليون و 250 هزار متر حفاري دست خواهيم يافت. معاون امور معادن وزير صنايع افزود: براي نوسازي و خريد ماشين‌آلات معرفي و استخراج صندوقي با اعتبار 140 ميليارد تومان با همکاري بانک صنعت و معدن وزارت صنايع و صندوق بيمه سرمايه‌گذاري‌هاي معدني کشور تاسيس شده است که خراسان رضوي با جذب 25 ميليارد تومان از اين صندوق رتبه اول را به خود اختصاص داده است.
وي در ادامه از توليد 2/1 ميليون تن فولاد کشور توسط بخش خصوصي خبر داد و گفت: در سال‌جاري حدود يک ميليون تن به ظرفيت توليد فولاد در بخش خصوصي افزوده خواهد شد.
وي با بيان اينکه کلنگ‌ احداث کارخانه فولاد سنگان زده شد گفت: توسعه صنعت فولاد از برنامه‌هاي اصلي کشور است به همين دليل دولت نگاه ويژه‌اي به معدن فولاد سنگان با ظرفيت توليد 5/1 ميليون تن سنگ‌آهن دارد. به گزارش «گسترش صنعت» بيش از 230 شرکت داخلي و خارجي آخرين دستاوردهاي خود را در هجدهمين نمايشگاه بين‌المللي کاشي، سراميک و چيني بهداشتي عرضه کرده‌اند. محمد روشنفکر رئيس هيات مديره انجمن توليدکنندگان کاشي و سراميک گفت: در اين نمايشگاه بين‌المللي 54 شرکت خارجي از کشورهاي ايتاليا، ترکيه، چين و امارات متحده عربي نمونه‌هاي کاشي، سراميک و چيني‌هاي بهداشتي توليدي خود را به نمايش گذاشته‌اند. وي اظهار کرد: علاوه بر 54 شرکت خارجي، بيش از 170 شرکت داخلي و 106 شرکت خدماتي ايراني دستاوردهاي خود را در اين نمايشگاه بين‌المللي چهار روزه در تهران عرضه کرده‌اند. همچنين در دومين نمايشگاه بين‌المللي سيمان، بتن و تکنولوژي ساخت ماشين‌آلات و تجهيزات وابسته 61 شرکت داخلي و 3 شرکت خارجي از آلمان، ترکيه و عربستان سعودي حضور دارند و تازه‌ترين محصولات و دستاوردهاي خود را در زمينه صنعت سيمان و بتن، فناوري ساخت و ماشين‌آلات مربوط به نمايش گذاشته‌اند.

+ نوشته شده در چهارشنبه دهم خرداد ۱۳۹۱ ساعت 14:52 توسط مهندس ایمان رستگار |

معرفی معدن خاک نسوز استقلال آباده بی همتا در کشور و خاور میانه

میزان ذخيره قطعي این معدن بيش از 300 ميليون تن محاسبه شده است وبیش از 85 درصد خاك نسوز و صنعتي استان فارس هم اكنون از اين معدن استخراج مي شود . اين معدن به تنهايي 95 درصد خاك مورد نياز 150 كارخانه كاشي و سراميك كشور را تامين مي كند كه با توجه به وجود بيشترین كارخانجات كاشي و سراميك در استان يزد ، اکثر خاك استخراجی و تولیدی به اين استان ارسال مي شود .

کشور ايران به لحاظ تنوع معادن جزو 10 كشور برتر معدني در جهان محسوب می شود .حدود 5700 معدن در كشور وجود دارد كه بيش از 80 درصد آنها فعال هستند و یکی از این معادن ، معدن خاک نسوز استقلال آباده می باشد.

در سالهای بعد از انقلاب و مخصوصا در یک دهه اخیر، معادن بسیاری کشف و مورد بهره برداری قرار گرفته و توسعه یافته اند. در شمال استان فارس در مناطق خرمبيد و آباده نیز معادن فعالي با مواد معد ني نظير سنگ هاي تزييني و خاك نسوز وجود دارد که از لحاظ زمين ساختي ،اين معادن بيشتر در زونهاي سنندج – سيرجان و ايران مركزي مي باشند .

معادن خاك نسوز اين ناحيه از دير باز مورد توجه بوده است . تا كنون چندین معدن فعال تحت عنوان خاك نسوز يا صنعتي به تصويب رسيده و براي آنها پروانه اكتشاف صادر گرديده است که در سالهای اخیر معدن خاک نسوز استقلال آباده به لحاظ شرایط و ویژگی های خاص خود و به مدد مدیریت صحیح و شایسته ، بی شک جزو اقتصادی ترین و سودآورترین معادن کشور محسوب می گردد.

ویژگی های منحصر به فرد معدن خاک نسوز استقلال آباده،

بزرگترين معدن خاك نسوز ایران و خاور میانه

میزان ذخيره قطعي این معدن بيش از 300 ميليون تن محاسبه شده است وبیش از 85 درصد خاك نسوز و صنعتي استان فارس هم اكنون از اين معدن استخراج مي شود .

اين معدن به تنهايي 95 درصد خاك مورد نياز 150 كارخانه كاشي و سراميك كشور را تامين مي كند كه با توجه به وجود بيشترین كارخانجات كاشي و سراميك در استان يزد ، اکثر خاك استخراجی و تولیدی به اين استان ارسال مي شود .

برداشت ساليانه اين معدن يك تا يك و نيم ميليون تن است و پيش بيني مي شود اين معدن تا بيش از 250 سال آينده قابل بهره برداري باشد .

وجود این معدن در شمال فارس و در شهرستان آباده ، یکی از پتانسیل های ویژه در بخش صنعت و معدن منطقه است که موجب اشتغالزایی 2 هزار نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم شده است .

در شهرستان آباده نیز راه اندازی کارخانه کاشی آباده با سرمایه گذاری 260 میلیارد ریال و تولید روزانه 20 هزار مترمربع انواع کاشی به واسطه وجود معدن خاک نسوز در آباده فعال شده است.

و در همین راستا شرکت کاشی صدف سرام استقلال آباده نیز در شرف احداث می باشد.

ويژگي مهم بسياري از خاك‌هاي نسوز ، قابليت جذب آب و تشكيل توده‌اي خميري است كه بتواند به ‌راحتي به ‌شكل دلخواه قالب‌گيري شود . تنوع رنگ و به عبارتي تنوع تركيبات معدني خاك معدن استقلال آباده ، كاربرد آن را در صنايع مختلفي چون كاشي و سراميك ، چيني بهداشتي ، مقرنس سازي ، رنگ سازي ، لعاب سازي و حتي صنايع مادر نظير متالوژي و ذوب آهن افزايش داده است . این درحالی است که معادن آباده موجب اشتغالزايي بیش از 2 هزار نفر به طور مستقيم و غيرمستقيم گردیده است.

- سوابق تاريخي بهره برداري

هر چند كهن ترين شواهد كاوش پيشينه تراش سنگها به عنوان ابزار را در ايران زمين به 100تا75 هزار سال پيش باز مي گردند ليكن بنظر مي رسد كه كشف فلزات در هزاره ششم پيش ازميلادشروع شده ودرحدود 2000 سال پيش از ميلاد پيشرفت مناسبي داشته وتاكرانه بيابانهاي مركزي ايران كشيده شده است.

صرف نظر از سوابق كهن و باستاني،بهره برداري هاي جديد از معدن استقلال بعنوان بزرگترين كانسار نسوز ايران و مهمترين پشتوانه اقتصادي منطقه از سال 1344 ‌آغاز شد. در اين زمان نمونه هايي از خاك نسوز توسط افراد محلي شناسايي شده و پس از انجام آزمايشات اوليه وتائيد كيفيت نسوز اولين قرارداد با كاشي ايرانا منعقد گرديد.سپس كارخانه كاشي ايرانامعدن را از مالكين اوليه خريداري و تاسال 57 به بهره برداري خود ادامه داده است تا اين زمان بهره برداري در ترانشه هاي محوطه كوهستاني انجام مي گرفته است.

باادامه اكتشاف ازسوي كارشناسان شركت ملّي فولادايران بخش تهيه توليدمواداوليه،نسوزآباده جايگزين مواداوليه اي شد كه تاآن زمان ازكشورشوروي وارد ميشد.

معدن استقلال به مدت21 سال دراختيارشركت تهيه و توليدمواداوليه غيرفلزي فولادايران قرارداشت كه درتاريخ14/9/1379 دراختيارشهرداري وشوراي شهر آباده قرار گرفت .

اين در واقع اولين تجربه اي بود كه نقش موثر شوراها و مشاركت هاي مردمي را جهت بدست گرفتن بخشي از ذخاير عظيم معدني نشان داد. معدن خاك نسوز استقلال آباده درحال حاضرباتخصيص سهام به صورت72/0 سهم شهرداري28/0 سهم مردم اداره می شود.

ارزشيابی تاثيرمعدن خاک نسوز استقلال بر توسعه اقتصادی اجتماعی شهر آباده

اثرات بهره برداري از اين ذخاير تجديد ناپذير نه تنها شامل شرايط بهتر زيستن جوامع كنوني می باشد بلكه پشتيباني مطمئني را ازلحاظ فراهم آوردن مواد اوليه توليد براي نسلهاي آينده فراهم می آورد.

معدن خاک نسوز استقلال آباده از اين جهت كه تامین کننده مواد اوليه صنايع کاشی و سرامیک می باشد، مي تواند به عنوان زيربناي توسعه شهرستان آباده و حتی استان فارس محسوب شده و ساير بخشهاي اقتصادي را به تحرك وادارد.

با توجه به اینکه شهرداری آباده سهامدار عمده این شرکت معدنی می باشد(72%) و سود حاصل از فروش محصولات معدن استقلال نقش بسزایی در امور عمرانی و زیربنایی شهرستان آباده و منطقه دارد، امكانات رشد و توسعه بخشهاي مختلف اقتصادي،جذب و اشتغال نيروي انساني و افزايش درآمد سرانه مردم از مهمترين تاثیرات معدن خاک نسوز استقلال آباده بر توسعه اقتصاد شهرستان محسوب مي گردد.

سرمایه با ارزش نیروی انسانی

از نظر اشتغالزایی می توان گفت که حدود 500 نفر از جوانان شهرستان ومنطقه در این شرکت مشغول به کار بوده و اکثر قریب به اتفاق پرسنل این شرکت بومی می باشند.

زیر مجموعه معدن خاک نسوز استقلال آباده

معدن خاک نسوز استقلال 2 آباده:

این معدن در 60 کیلومتری شمال شرقی آباده در فاصله 28 کیلومتری روستای شورجستان و در 32 کیلومتری شمال شهرستان آباده واقع شده است. ودر تمام ایام سال به جز ایامی که معدن بارندگی است امکان فعالیت وجود دارد .

روش استخراج در این معدن بصورت روباز(Open Pit) وذخیره قطعی معدن بالغ بر 5 میلیون تن می باشد.

کارخانجات تابعه شرکت:

الف) چینی بهداشتی صدف آباده

كارخانه چيني بهداشتي صدف در شهرك صنعتي آباده در سال 1384 راه اندازي و فعاليت خود را در زمينه توليد انواع روشويي ها و توالت هاي زميني و فرنگي آغاز كرده است .

در سال جاري ميزان توليد ماهيانه به 9000 قطعه افزايش يافته و كليه اقدامات لازم در جهت كاهش هزينه ها و افزايش راندمان كاري و كيفيت كالا صورت گرفته و محصول جدید پارميس نيز به سبد كالاهاي توليدي اضافه گرديده است .

ب) سرامیکهای صنعتی آباده

كارخانه سراميكهاي صنعتي در شهرك صنعتي آباده در سال 1386 به مساحت 15500 متر مربع راه اندازي و در زمينه توليد انواع پكينگهاي سراميكي و سراميك بالها ، سراميكهاي مهندسي و عايق نسوز و نيز سراميكهاي عايق الكتريكي از انواع مواد پرسلايني و استياتيتي و كوردريتي و آلومينايي با استفاده از روشهاي مختلف فرم دهي فعاليت دارد .

با توجه به توانمندي بخش توليد در جهت توليد قطعات جديد ، انواع قطعات پیشرفته از جمله گلوله بالميل كه مورد مصرف كليه كارخانجات كاشي و سراميك و چيني بهداشتي ميباشد به سبد كالاهاي توليدي اين واحد اضافه گرديده و تنوع محصولات به بيش از 60 نوع قطعه افزایش یافته است .

با ياري ايزد منان و با توجه به توانمندي توليد قطعات جديد و كاهش هزينه ها و جايگزيني با دستگاههاي فرسوده در آينده نزديك شاهد تسريع در توسعه و پيشرفت اين واحد خواهيم بود .

ج)کارخانه چینی بهداشتی صدف2:

با توجه به نیاز عرضه محصولات جدید با ظرفیت بالا و کیفیت بهتر، واحد چینی بهداشتی صدف 2 در زمینی به مساحت بیش از 26500 متر مربع و سالن تولید بیش از 4700 متر مربع ساخته و احداث گردید.

از جمله شاخص های عمده این واحد می توان به تولید انواع محصولات چینی بهداشتی با ظرفیت تولید بیش از 5000 تن در سال بصورت اتوماتیک و قابل عرضه در بازار داخل و خارج از کشور اشاره نمود که می تواند نقش مهمی را در صادرات محصولات غیر نفتی ایفا نماید.

+ نوشته شده در چهارشنبه دهم خرداد ۱۳۹۱ ساعت 14:36 توسط مهندس ایمان رستگار |