علم سرامیک

کشور ايران به لحاظ تنوع معادن جزو 10 كشور برتر معدني در جهان محسوب می شود .حدود 5700 معدن در كشور وجود دارد كه بيش از 80 درصد آنها فعال هستند و یکی از این معادن ، معدن خاک نسوز استقلال آباده می باشد.

در سالهای بعد از انقلاب و مخصوصا در یک دهه اخیر، معادن بسیاری کشف و مورد          بهره برداری قرار گرفته و توسعه یافته اند. در شمال استان فارس در مناطق خرمبيد و آباده نیز معادن فعالي با مواد معد ني نظير سنگ هاي تزييني و خاك نسوز وجود دارد که از لحاظ زمين ساختي ،اين معادن بيشتر در زونهاي  سنندج – سيرجان و ايران مركزي مي باشند .

معادن خاك نسوز اين ناحيه از دير باز مورد توجه بوده است . تا كنون چندین معدن فعال تحت عنوان خاك نسوز يا صنعتي به تصويب رسيده و براي آنها پروانه اكتشاف صادر گرديده است که در سالهای اخیر معدن خاک نسوز استقلال آباده به لحاظ شرایط و ویژگی های خاص خود و به مدد مدیریت صحیح و شایسته ، بی شک جزو اقتصادی ترین و سودآورترین معادن کشور محسوب می گردد.

ویژگی های منحصر به فرد معدن خاک نسوز استقلال آباده،

بزرگترين معدن خاك نسوز ایران و خاور میانه

میزان ذخيره قطعي این معدن  بيش از 300 ميليون تن محاسبه شده است وبیش از 85 درصد خاك نسوز و صنعتي استان فارس هم اكنون از اين معدن استخراج مي شود .

 اين معدن به تنهايي 95 درصد خاك مورد نياز 150 كارخانه كاشي و سراميك كشور را تامين         مي كند كه با توجه به وجود بيشترین كارخانجات كاشي و سراميك در استان يزد ، اکثر خاك استخراجی و تولیدی به اين  استان ارسال مي شود .

برداشت ساليانه اين معدن يك تا يك و نيم ميليون تن است و پيش بيني مي شود اين معدن تا بيش از 250 سال آينده قابل بهره برداري باشد .

وجود این معدن در شمال فارس و در شهرستان آباده ، یکی از پتانسیل های ویژه در بخش صنعت و معدن منطقه است که موجب اشتغالزایی 2 هزار نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم شده است .

در شهرستان آباده نیز راه اندازی کارخانه کاشی آباده با سرمایه گذاری 260 میلیارد ریال و تولید روزانه 20 هزار مترمربع انواع کاشی به واسطه وجود معدن خاک نسوز در آباده فعال شده است.

و در همین راستا شرکت کاشی صدف سرام استقلال آباده نیز در شرف احداث می باشد.

ويژگي مهم بسياري از خاك‌هاي نسوز ، قابليت جذب آب و تشكيل توده‌اي خميري است كه بتواند به ‌راحتي به ‌شكل دلخواه قالب‌گيري شود . تنوع رنگ و به عبارتي تنوع تركيبات معدني خاك معدن استقلال آباده ، كاربرد آن را در صنايع مختلفي چون كاشي و سراميك ، چيني بهداشتي ، مقرنس سازي ، رنگ سازي ، لعاب سازي و حتي صنايع مادر نظير متالوژي و ذوب آهن افزايش داده است . این درحالی است که معادن آباده موجب اشتغالزايي بیش از 2 هزار نفر به طور مستقيم و غيرمستقيم گردیده است.

- سوابق تاريخي بهره برداري

هر چند كهن ترين شواهد كاوش پيشينه تراش سنگها به عنوان ابزار را در ايران زمين به 100تا75 هزار سال پيش باز مي گردند ليكن بنظر مي رسد كه كشف فلزات در هزاره ششم پيش ازميلادشروع شده ودرحدود 2000 سال پيش از ميلاد پيشرفت مناسبي داشته وتاكرانه بيابانهاي مركزي ايران كشيده شده است.

صرف نظر از سوابق كهن و باستاني،بهره برداري هاي جديد از معدن استقلال بعنوان بزرگترين كانسار نسوز ايران و مهمترين پشتوانه اقتصادي منطقه از سال 1344 ‌آغاز شد. در اين زمان نمونه هايي از خاك نسوز توسط افراد محلي شناسايي شده و پس از انجام آزمايشات اوليه وتائيد كيفيت نسوز اولين قرارداد با كاشي ايرانا منعقد گرديد.سپس كارخانه كاشي ايرانامعدن را از مالكين اوليه خريداري و تاسال 57 به بهره برداري خود ادامه داده است تا اين زمان بهره برداري در ترانشه هاي محوطه كوهستاني انجام مي گرفته است.

باادامه اكتشاف ازسوي كارشناسان شركت ملّي فولادايران بخش تهيه  توليدمواداوليه،نسوزآباده جايگزين مواداوليه اي شد كه تاآن زمان ازكشورشوروي وارد ميشد.

معدن استقلال به مدت21 سال دراختيارشركت تهيه و توليدمواداوليه غيرفلزي فولادايران قرارداشت كه درتاريخ14/9/1379 دراختيارشهرداري وشوراي شهر آباده قرار گرفت .

اين در واقع اولين تجربه اي بود كه نقش موثر شوراها و مشاركت هاي مردمي را جهت بدست گرفتن بخشي از ذخاير عظيم معدني نشان داد. معدن خاك نسوز استقلال آباده درحال حاضرباتخصيص سهام به صورت72/0 سهم شهرداري28/0 سهم مردم اداره می شود.

ارزشيابی تاثيرمعدن خاک نسوز استقلال بر توسعه اقتصادی اجتماعی شهر آباده

اثرات بهره برداري از اين ذخاير تجديد ناپذير نه تنها شامل شرايط بهتر زيستن جوامع كنوني می باشد بلكه پشتيباني مطمئني را ازلحاظ فراهم آوردن مواد اوليه توليد براي نسلهاي آينده فراهم می آورد.

معدن خاک نسوز استقلال آباده از اين جهت كه تامین کننده مواد اوليه صنايع کاشی و سرامیک می باشد،  مي تواند به عنوان زيربناي توسعه شهرستان آباده و حتی استان فارس محسوب شده و ساير بخشهاي اقتصادي را به تحرك وادارد.

با توجه به اینکه شهرداری آباده سهامدار عمده این شرکت معدنی می باشد(72%) و سود حاصل از فروش محصولات معدن استقلال نقش بسزایی در امور عمرانی و زیربنایی شهرستان آباده و منطقه دارد، امكانات رشد و توسعه بخشهاي مختلف اقتصادي،جذب و اشتغال نيروي انساني و افزايش درآمد سرانه مردم از مهمترين تاثیرات معدن خاک نسوز استقلال آباده بر توسعه اقتصاد شهرستان محسوب مي گردد.

 سرمایه با ارزش نیروی انسانی

از نظر اشتغالزایی می توان گفت که حدود 500 نفر از جوانان شهرستان ومنطقه در این شرکت مشغول به کار بوده و اکثر قریب به اتفاق پرسنل این شرکت بومی می باشند.

زیر مجموعه معدن خاک نسوز استقلال آباده

معدن خاک نسوز استقلال 2 آباده:

این معدن در 60 کیلومتری شمال شرقی آباده در فاصله 28 کیلومتری روستای شورجستان و در 32 کیلومتری شمال شهرستان آباده واقع شده است. ودر تمام ایام سال به جز ایامی که معدن بارندگی است امکان فعالیت وجود دارد .

روش استخراج در این معدن بصورت روباز(Open Pit) وذخیره قطعی معدن بالغ بر 5 میلیون تن می باشد.

کارخانجات تابعه شرکت:

الف) چینی بهداشتی صدف آباده

كارخانه چيني بهداشتي صدف در شهرك صنعتي آباده در سال 1384 راه اندازي و فعاليت خود را در زمينه توليد انواع روشويي ها و توالت هاي زميني و فرنگي آغاز كرده است .

 در سال جاري ميزان توليد ماهيانه به 9000 قطعه افزايش يافته و  كليه اقدامات لازم در جهت كاهش هزينه ها  و افزايش راندمان كاري و كيفيت كالا صورت گرفته و محصول جدید پارميس نيز به سبد كالاهاي توليدي اضافه گرديده است .

ب) سرامیکهای صنعتی آباده

كارخانه سراميكهاي صنعتي در شهرك صنعتي آباده در سال 1386 به مساحت 15500 متر مربع راه اندازي و در زمينه توليد انواع پكينگهاي سراميكي و سراميك بالها ، سراميكهاي مهندسي و عايق نسوز و نيز سراميكهاي عايق الكتريكي از انواع مواد پرسلايني و استياتيتي و كوردريتي و آلومينايي با استفاده از روشهاي مختلف فرم دهي فعاليت دارد .

با توجه به توانمندي بخش توليد در جهت توليد قطعات جديد ، انواع قطعات پیشرفته از جمله گلوله بالميل كه مورد مصرف كليه كارخانجات كاشي و سراميك و چيني بهداشتي ميباشد به سبد كالاهاي توليدي اين واحد اضافه گرديده و تنوع محصولات به بيش از 60 نوع قطعه افزایش یافته است .

با ياري ايزد منان و با توجه به توانمندي توليد قطعات جديد و كاهش هزينه ها و جايگزيني با دستگاههاي فرسوده در آينده نزديك شاهد تسريع در توسعه و پيشرفت اين واحد خواهيم بود .

ج)کارخانه چینی بهداشتی صدف2:

با توجه به نیاز عرضه محصولات جدید با ظرفیت بالا و کیفیت بهتر، واحد چینی بهداشتی صدف 2 در زمینی به مساحت بیش از 26500 متر مربع و سالن تولید بیش از 4700 متر مربع ساخته و احداث گردید.

 از جمله شاخص های عمده این واحد می توان به تولید انواع محصولات چینی بهداشتی با ظرفیت تولید بیش از 5000 تن در سال بصورت اتوماتیک و قابل عرضه در بازار داخل و خارج از کشور اشاره نمود که می تواند نقش مهمی را در صادرات محصولات غیر نفتی ایفا نماید.