الیوین

میکا
آزبست

کائولینیت

آپاتیت

کانىها در آغاز به همان صورت که از پوستهى زمین به دست مىآمدند، به کار مىرفتند. برخى از این کانىها که بلورهاى ظریف و پایدار در برابر فرسایش داشتند، پس از صیقلکارى و تراش خوردن، به عنوان آرایش به کار مىرفتند. به این کانىها سنگهاى قیمتى یا جواهر مىگوییم. الماس، فیروزه، یاقوت کبود، زمرد، زبرجد، لعل، چشم گربه، عقیق، مروارید، و درّکوهى از مهمترین کانىهاى گرانبها هستند.
از زمانى که بشر به فنآورى ذوب کردن فلز، قالبریزى و تولید آلیاژ دست یافت، کاربرد کانىها نیز گسترش یافت. امروزه بیش از 40 نوع کانى و صدها ترکیبى که از آنها به دست مىآید، در صنعت کاربرد دارند. در ادامه به برخى از این کاربردها اشاره مى شود.
الیوین: جواهر و مواد دیرگداز
پیروکسنها: جواهر، به دست آوردن فلزهاى کمیاب
آمفیبولها: جواهر، پارچهى مقاوم به آتش و مواد دیرگداز
میکاها: عایق الکتریکى در رادیو، تلویزیون و دیگر دستگاههاى الکتریکى، شیشهى دریچهى کورههاى ذوب فلز، کاغذ دیوارى، لاستیکسازى، کاغذ معمولى، رنگروغن نسوز، طلق سماور و چراغ آشپزخانه
تورمالین: الکترونیک، به دست آوردن بُر، جواهر
تالک: کاغذسازى، نساجى، لاستیک سازى، صابون خیاطى، صفحه کلید برق، سرامیکسازى، حشرهکش، عایق پشتبام، پودر بچه و مواد آرایشى
سرپانتین: سنگ روکار ساختمان، مواد دیرگداز، به دست آوردن منیزیم
آزبست: پارچهى نسوز، تورى چراغ، عایق حرارتى، لنت ترمز، لوله و ورقههاى سیمانی. کاربرد آن به دلیل نقش آن در بروز بیمارى در ششها، ممنوع شده است.
کوارتز : ساعتسازى، ابزارهاى نورى و اخترشناسى، کاغذ، شیشه، سمباده و جواهر
ارتوزها: لعاب چینى و کاشى
پلاژیوکلازها: جواهر و نماى ساختمان
کائولینیت: ظرف چینى، کاغذ، رنگ و پلاستیک
ژیپس: ساختمانسازى، مجسمهسازى، کاغذ، کندکننده در سیمان پورتلند، افزایش بارورى خاک، بتونهى نقاشى و براى رشد مخمرها در صنعت غذا.
باریت: دارو، عکسبردارى از لولهى گوارش، رنگ، پلاستیک، مواد عایق، کاغذ و گل حفارى
کلسیت: سنگ نماى ساختمان، مجسمهسازى، سیمان، تصفیهى آب، شیشهسازى، چرمسازى، ابزارهاى نورى براى ایجاد نور پلاریزه، کاغذ سازى، کشاورزى و ذوب فلزها
دولومیت: ساختن آجر براى آستر کورههاى حرارتى و سیمان پورتلند
منیزیت: آجر نسوز، به دست آوردن منیزیم
زرنیخ: پزشکى، رنگسازى، حشرهکش و تهیهى ارسنیک
آپاتیت: کودهاى شیمیایى و اسیدفسفریک
مالاکیت: مواد آرایشى، نماى درونى ساختمان و تهیهى مس
هالیت : سدیم و کلر، شویندهها، پارچه بافى، چوببرى، رنگرزى، چرمسازى، کودسازى، نگهدارى مواد غذایى و خنک کنندهى موتور یخچال
سیلویت: به دست آودرن پتاسیم و کلر و کود شیمیایى
فلوئوریت: ذوب فلزها و ابزارها نورى
گوگرد: اسیدسولفوریک، لاستیکسازى، نساجى، دباغى، رنگسازى، کاغذسازى، مواد منفجره، کبریتسازى، سم دفع آفت، کود و حشرهکش
طلا: جواهر، سکه، دندان، ترانزیستورها و دیودها، هواپیماسازى، صنعت فضا وکاتالیزور فرایندهاى شیمیایى
نقره: جواهر، سکه، کاغذسازى و کاتالیزور فرایندهاى شیمیایى
مس: صنعت الکتریکى و الکترونیک، لولهسازى، سکه، ظرف، آلیاژ، رنگ آب و سبز، آبکارى، مواد آرایشى، فرایندهاى شیمیایى و محلول شوایتزر(حلال سلولز پنبه)
الماس: جواهر، ابزار برنده و سایند و سرمتهى حفارى
گرافیت: ساختن بوتهى کورههاى فولادسازى، رنگسازى، صنعت برق، نیروگاههاى هستهاى، واکس و مدادسازى
از بسیارى از کانىها نیز فلزهاى مهمى به دست مىآید یا در فرآیند تولید فلز به کار مىروند:. سیدریت، مانیتیت، هماتیت و لیمونیت(آهن)، اسمیت سونیت و اسفالریت(روى)، سروزیت و گالن(سرب)، کالکوسیت، کالکوپیریت و کوپریت(مس).