بازدید : 2680 مرتبه
تاریخ : دوشنبه 8 آذر 1389

الیوین



میکا




آزبست


کائولینیت



آپاتیت


کانى‌ها در آغاز به همان صورت که از پوسته‌ى زمین به دست مى‌آمدند، به کار مى‌رفتند. برخى از این کانى‌ها که بلورهاى ظریف و پایدار در برابر فرسایش داشتند، پس از صیقل‌کارى و تراش خوردن، به عنوان آرایش به کار مى‌رفتند. به این کانى‌ها سنگ‌هاى قیمتى یا جواهر مى‌گوییم. الماس، فیروزه، یاقوت کبود، زمرد، زبرجد، لعل، چشم گربه، عقیق، مروارید، و درّکوهى از مهم‌ترین کانى‌هاى گران‌بها هستند.

از زمانى که بشر به فن‌آورى ذوب کردن فلز، قالب‌ریزى و تولید آلیاژ دست یافت، کاربرد کانى‌ها نیز گسترش یافت. امروزه بیش از 40 نوع کانى و صدها ترکیبى که از آن‌ها به دست مى‌آید، در صنعت کاربرد دارند. در ادامه به برخى از این کاربردها اشاره مى شود.

الیوین: جواهر و مواد دیرگداز

پیروکسن‌ها: جواهر، به دست آوردن فلزهاى کمیاب

آمفیبول‌ها: جواهر، پارچه‌ى مقاوم به آتش و مواد دیرگداز

میکاها: عایق الکتریکى در رادیو، تلویزیون و دیگر دستگاه‌هاى الکتریکى، شیشه‌ى دریچه‌ى کوره‌هاى ذوب فلز، کاغذ دیوارى، لاستیک‌سازى، کاغذ معمولى، رنگ‌روغن نسوز، طلق سماور و چراغ آشپزخانه

تورمالین: الکترونیک، به دست آوردن بُر، جواهر

تالک: کاغذسازى، نساجى، لاستیک سازى، صابون خیاطى، صفحه کلید برق، سرامیک‌سازى، حشره‌کش، عایق پشت‌بام، پودر بچه و مواد آرایشى

سرپانتین: سنگ روکار ساختمان، مواد دیرگداز، به دست آوردن منیزیم

آزبست: پارچه‌ى نسوز، تورى چراغ، عایق حرارتى، لنت ترمز، لوله و ورقه‌هاى سیمانی. کاربرد آن به دلیل نقش آن در بروز بیمارى در شش‌ها، ممنوع شده است.

کوارتز : ساعت‌سازى، ابزارهاى نورى و اخترشناسى، کاغذ، شیشه، سمباده و جواهر

ارتوزها: لعاب چینى و کاشى

پلاژیوکلازها: جواهر و نماى ساختمان

کائولینیت: ظرف چینى، کاغذ، رنگ‌ و پلاستیک

ژیپس: ساختمان‌سازى، مجسمه‌سازى، کاغذ، کند‌کننده در سیمان پورتلند، افزایش بارورى خاک، بتونه‌ى نقاشى و براى رشد مخمرها در صنعت غذا.

باریت: دارو، عکس‌بردارى از لوله‌ى گوارش، رنگ، پلاستیک، مواد عایق، کاغذ و گل حفارى

کلسیت: سنگ نماى ساختمان، مجسمه‌سازى، سیمان، تصفیه‌ى آب، شیشه‌سازى، چرم‌سازى، ابزارهاى نورى براى ایجاد نور پلاریزه، کاغذ سازى، کشاورزى و ذوب فلزها

دولومیت: ساختن آجر براى آستر کوره‌هاى حرارتى و سیمان پورتلند

منیزیت: آجر نسوز، به دست آوردن منیزیم

زرنیخ: پزشکى، رنگ‌سازى، حشرهکش و تهیه‌ى ارسنیک

آپاتیت: کودهاى شیمیایى و اسیدفسفریک

مالاکیت: مواد آرایشى، نماى درونى ساختمان و تهیه‌ى مس

هالیت : سدیم و کلر، شوینده‌ها، پارچه بافى، چوب‌برى، رنگرزى، چرم‌سازى، کودسازى، نگهدارى مواد غذایى و خنک کننده‌ى موتور یخچال

سیلویت: به دست آودرن پتاسیم و کلر و کود شیمیایى

فلوئوریت: ذوب فلزها و ابزارها نورى

گوگرد: اسیدسولفوریک، لاستیک‌سازى، نساجى، دباغى، رنگ‌سازى، کاغذسازى، مواد منفجره، کبریت‌سازى، سم دفع آفت، کود و حشره‌کش

طلا: جواهر، سکه، دندان، ترانزیستورها و دیودها، هواپیماسازى، صنعت فضا وکاتالیزور فرایندهاى شیمیایى

نقره: جواهر، سکه، کاغذسازى و کاتالیزور فرایندهاى شیمیایى

مس: صنعت الکتریکى و الکترونیک، لوله‌سازى، سکه، ظرف، آلیاژ، رنگ آب و سبز، آبکارى، مواد آرایشى، فرایندهاى شیمیایى و محلول شوایتزر(حلال سلولز پنبه)

الماس: جواهر، ابزار برنده و سایند و سرمته‌ى حفارى

گرافیت: ساختن بوته‌ى کوره‌هاى فولادسازى، رنگ‌سازى، صنعت برق، نیروگاه‌هاى هسته‌اى، واکس و مدادسازى

از بسیارى از کانى‌ها نیز فلزهاى مهمى به دست مى‌آید یا در فرآیند تولید فلز به کار مى‌روند:. سیدریت، مانیتیت، هماتیت و لیمونیت(آهن)، اسمیت سونیت و اسفالریت(روى)، سروزیت و گالن(سرب)، کالکوسیت، کالکوپیریت و کوپریت(مس).