علم سرامیک

استون‌ ور (Stoneware) بدنه‌ ی رنگی و متراکم (و در بعضی موارد تقریبا متراکم) است. برای معادل کلمه استون‌ ور در فارسی کلمات متعددی مثل ظروف سنگینه‌ای، داشخال و غیره به کار رفته است. استون‌ ورها معمولا عمدتا از رس هایی ساخته می‌ شوند که به طور طبیعی از نظر گداز آور غنی بوده به نحوی که این مقدار زیاد مواد گداز آور باعث تراکم بدنه در درجه حرارت‌ های بالا می‌ گردد. این نوع رس‌ ها به طور کلی به خاک‌ های استون‌ ور مشهور است. به رس‌ هایی که مقدار گدازآور آن‌ها به اندازه کافی نباشد به طور مصنوعی مواد گدازآور اضافه می‌ شود. استون‌ ور ها به صورت مصالح ساختمان کاربرد زیادی دارند. علاوه بر این موارد استون‌ ور ها بدنه انواع سرویس‌ های غذا خوری و نیز بوته‌ های آزمایشگاهی و غیره را تشکیل می‌ دهند. به طور کلی برای کلیه بدنه‌ های استون‌ ور نمی‌ توان یک فرمول مشخص را ارائه داد چرا که اولا همچنان که مشاهده می‌شود این بدنه‌ ها کاربرد بسیار وسیعی دارند و ثانیا اصولا ماهیت هر بدنه استون‌ ور و نیز فرمول بدنه آن تا حدود زیادی بستگی به خصوصیات خاک استون‌ ور مصرفی در بدنه دارد. به عبارت دیگر اصولا بدنه‌ های استو‌ن‌ ور وابستگی بسیار زیادی به معادن محلی خاک‌ های استون‌ ور دارند. با این همه باید اشاره کرد که صفت مشخصه فرمول‌ های بدنه‌ های استون‌ ور، مقدار بسیار زیاد خاک‌ های ثانویه در ترکیب این بدنه‌ ها است (حداقل 30 درصد - این مقدار تا بیش از 70 درصد نیز متغیر است).

فرمول عمومی استون‌ ور ها مرغوب جهت سرویس‌ های غذاخوری در محدوده زیر است:

به طور کلی درجه حرارت پخت این بدنه‌ ها برحسب مقدار مواد گداز آور و نوع خاک استون‌ ور مصرفی از 1100 تا 1300 درجه سانتی گراد متغیر بوده و نیز معمولا نقطه ذوب لعاب این بدنه‌ ها حدود 1000 تا 1100 درجه سانتی گراد می‌ باشد. همچنان که سابقا نیز بیان شد در بین انواع بدنه های سرامیکی، استون‌ ور تنها بدنه‌ ای است که می‌ تواند دارای لعاب نمکی نیز باشد. از انواع ظروف استون‌ ور باید از ظروف تزیینی وجوود (Wedg Wood) نام برد. این ظروف به نام سازنده آن‌ ها یعنی سرامیست انگلیسی جوزیا وجوود نامگذاری گردیده است. وجوود یکی از اولین کسانی بود که به سرامیک مبنای علمی و تعقلی بخشید و آن را از یک صنعت دستی به یک صنعت تکامل یافته و مدرن تبدیل نمود.

ظروف تزیینی دیگری که با نام‌ های جاسپر (Jasper) و یا بازالت سیاه (Black Basalt) در اروپا مشهور هستند از دیگر انواع بدنه‌ های بسیار مرغوب استون‌ ور می‌باشد و از ابداعات وجوود هستند. بدنه این ظروف تزیینی، معمولا به رنگ‌ های مختلف و بیشتر انواع آبی‌ ها و سیاه دیده می‌شود که با استفاده از اکسیدهای رنگی معمولی به وجود می‌ آید. روی این بدنه‌های رنگی قطعاتی تزیینی به رنگ سفید و به شکل تندیس‌ ها، نقوش و طرح‌ های مختلف چسبانده می‌شوند. اصولا شهرت، زیبایی و فریبندگی خاص این ظروف عمدتا ناشی از لطافت و ظرافت این طرح‌ ها است. روش ساخت این نقوش و تزیینات، روشی کاملا مخصوص و منحصر به فرد می‌ باشد.

Stoneware is a vitreous or semi-vitreous ceramic ware made primarily from non-refractory fire clay.  One widely-recognized definition is from the Combined Nomenclature of the European Communities, a European industry standard. It states:

Stoneware, which, though dense, impermeable and hard enough to resist scratching by a steel point, differs from porcelain because it is more opaque, and normally only partially vitrified. It may be vitreous or semi-vitreous. It is usually coloured grey or brownish because of impurities in the clay used for its manufacture, and is normally glazed.

Formulations for stoneware vary considerably, although the vast majority will conform to: plastic fire clays 0–100%, ball clays 0–15%, quartz 0–30% feldspar and chamotte 0 –15%. Stoneware is generally once-fired. Maximum firing temperatures can vary significantly, from 1100°C to 1300°C depending on the flux content. Typically temperatures will be between 1180°C to 1280°C, the higher end of which equate to Bullers Rings 38 to 40 & Seger cones 4 to 8. To produce a better quality fired glaze finish twice firing can be used, and this can be especially important for formulations composed of highly carbonaceous clays. For these, biscuit firing is around 900 °C and glost firing 1180–1280 °C. Water absorption of stoneware products is less than 1%. Five categories have been suggested:

- Traditional stoneware - a dense and inexpensive body. It is opaque, can be of any colour and breaks with a conchoidal or stony fracture. Traditionally made of fine-grained secondary, plastic clays which can used to shape very large pieces.

- Fine stoneware - made from more carefully selected, prepared and blended raw materials. It is used to produce tableware and art ware.

- Chemical stoneware - used in the chemical industry, and elsewhere when resistance to chemical attack is needed. Purer raw materials are used than for other stoneware bodies. Ali Baba is a popular name for a large chemical stoneware jars of up to 5,000 litres capacity used to store acids.

- Thermal shock resistant stoneware – has additions of certain materials to enhance the thermal shock resistance of the fired body.

- Electrical stoneware - historically has been used for electrical insulators, although has been replaced by electrical porcelain...more

Take a look in your kitchen. What do you see? Mugs, plates, casserole dishes, platters, bowls etc. Many of these things may be made of stoneware. These pieces will either be made in earthenware (a low-fired clay) or in stoneware (a high-fired clay). Earthenware is a white and porous clay that is fired at a low temperature (about 1915 degrees Fahrenheit). (Earthenware is usually called "ceramics" or "ceramic ware".) It is then decorated, glazed with a clear coat and fired. Stoneware is a stronger clay that is fired to a high temperature (about 2185 degrees Fahrenheit) and becomes vitreous. It can then be left undecorated or decorated with colored glazes with an optional clear glaze coating and re-fired. Stoneware is a clay that when fired to maturity becomes a sturdy, chip resistant material suitable for using in cooking, baking, storing liquids, as serving dishes and to use in the garden. These pieces are meant to be used due to their durability...more