تست و تاييد لعاب

 
 كيوان حمزه زاده توفيقي - از سري مقالات كاشي و سراميك بسيار ساده است
 
 
 

 اين بخش در آزمايشگاه سراميک واقع در محل کارخانه و توسط تکنسين‏ها‏ي با تجربه در اين کار انجام مي‏شود‏. براي اين کار ابتدا از بدنه توليدي موجود در کارخانه نمونه‏ها‏يي به همراه مشخصات و شرايط پخت به لعاب ساز تحويل شده و خواسته‏ها‏ي ويژه براي لعاب ساز تعريف مي‏شود‏. اين خواسته‏ها‏ معمولا مرتبط با کيفيت سطحي لعاب،‏ رنج عملکرد و بازه پخت لعاب،‏ رنگ پذيري لعاب با يک يا چند رنگ خاص،‏ پايداري لعاب در برابر شرايط خاص و يا اصلاح قسمتي از ويژگي‏ها‏ي لعاب در نمونه‏ها‏ي قبلي است. (‏مثل مقاومت در برابر خراش يا سايش و يا مقاومت در برابر عوامل خورنده مثل اسيد و موارد مشابه)‏

 مجموعه اطلاعاتي که به لعاب ساز تحويل مي‏شود‏ تحت عنوان ويژگيهاي مورد درخواست و نهايتا به ساده‏تر‏ين شکل ممکن يعني يک نمونه شاهد دسته بندي و فايل مي‏شود‏. زماني که لعابساز نمونه مورد درخواست را با خواص مشابهي تحويل داد،‏ ويژگيهاي آن با نمونه شاهد يا جدول ويژگيهاي لعاب درخواستي مقايسه شده و نسبت به تاييد يا رد آن نمونه اقدام خواهد شد. پس از تحويل نمونه به آزمايشگاه در مقياس نيم الي يک کيلوگرم و توسط لعاب ساز،‏ مجموعه تست‏ها‏ي زير روي آن نمونه انجام شده و نتايج در جدولي درج خواهد شد.

- تست کيفيت سطحي:‏ در اين آزمون نمونه لعاب در شرايط آزمايشگاهي بارگيري شده و به صورت دستي بر روي بيسکوييت اعمال مي‏شود‏.

 پس از انجام فرايند پخت نمونه‏ها‏ به صورت چشمي و در مقايسه با نمونه شاهد مورد بررسي قرار گرفته و کيفيت سطحي آن از نظر صافي سطح (‏حالت آيينه‏اي و رفلكس،‏ اگشل،‏‏ها‏مر افکت،‏ پوست پرتقالي)‏ ميزان پين‏هول و نرمي و زبري و... با نمونه شاهد مورد مقايسه قرار گرفته و نتايج آن ثبت مي‏شود‏.

- تست ضريب:‏ با توجه به اين که همواره اعلام ضريب انبساط لعاب ارسالي توسط لعاب سازان صورت مي‏گيرد،‏ ولي هميشه هنگام بررسي در کارخانجات کاشي اختلافاتي بين نتايج ارسال شده توسط لعابساز و تست‏ها‏ و اندازه گيري‏ها‏ي انجام شده در کارخانه به چشم ميخورد که براي رفع آن نسبت به مقايسه عملي لعاب جديد با نمونه قبلي توصيه مي‏شود‏.

 چون کار لعاب زني در آزمايشگاه صورت گرفته ولعاب توسط دست اعمال مي‏شود‏،‏احتمال بروز خطاي اعمال وزن لعاب و تفاوت دو نمونه با هم وجود دارد،‏لذا بايد اينکار توسط يک تکنسين زبده انجام شود که حتي الامکان کمترين خطا را داشته باشد. تاب نمونه به صورت کاملا مقايسه اي با نمونه شاهد مقايسه شده و نتايج گزارش مي‏شود‏. با توجه به استاندارد اعمال لعاب در صنعت كاشي – حدود 1 كيلو بازاي يك متر مربع - پيشنهاد مي‏شود‏ در خصوص وزن لعاب تلاش در خصوص شبيه سازي وزني لعاب در آزمايشگاه نسبت به شرايط واقعي توليدي نيز انجام شود. اين كار سبب مي‏شود‏ تا نمونه مورد آزمون را بتوان در انجام ساير تست‏ها‏ي مرتبط نيز معتبر دانست. شرط انجام اينكار ايجاد يك لايه كاملا صاف و يكنواخت روي سطح است كه كليه قسمت‏ها‏ي سطح را پوشانده و عيب سطحي در نمونه‏ها‏ي آزمايشي مشاهده نشود.