ذخاير و پتانسيلهاي عمده کائولن در ايران
ايران در بين كشورهاي جهان با دارا بودن ذخيره اي در حدود 40 ميليون تن، كمتر از يك درصد از كل ذخاير كائولن جهان را به خود اختصاص داده است.
در حال حاضر ذخاير احتمالي کائولن در کشور بيش از 230 ميليون تن تخمين زده شده است و در سنگ هاي آذرين اسيدي از پرکامبرين تا ميوسن كه مي‌تواند ذخائر بالقوه‌اي از كائولن را در خود جاي دهد و جزو مناطق اميد بخشي در كشور باشند. كانسارهاي كائولن بيشتر در استانهاي فارس، اصفهان آذربايجان، زنجان، خراسان، مركزي، قزوين و تهران پراكنده است.
مصرف عمده ايران در آجرهاي شاموتي، پوشش داخلي كوره ها، ديگ هاي گرمايي و كاشي مي باشد.
کانسارهاي کائولن و رس هاي کائوليني در 4 گروه زير براساس موقعيت جغرافيايي تقسيم بندي مي شوند :
الف ) ذخاير رس هاي کائوليني در بخش هاي مرکزي ايران
ب ) ذخاير رس هاي کائوليني در بخش هاي خاور ايران
ج ) رس هاي کائوليني در بخش هاي شمال و شمال باختر ايران
د) ذخاير کائوليني در بخش هاي جنوب و جنوب باختر ايران
از نظر ذخاير شناخته شده ايران در رده‌هاي نسبتاً پايين در مقايسه با كشورهاي عمده دارنده كائولن درجهان قرار دارد. مجموع ذخاير كائولن موجود در ايران در جدول شماره 4 درج شده است.
جدول شماره 4 : مجموع ذخاير كائولن در ايران
برآورد انجام شده، مربوط به ذخاير كائولن ايران است و رسها نسوز مانند مونتموريونيت كه معمولاً همراه اين ذخاير هستند و همچنين در معادني كه كائولن از نظر اهميت استخراجي در رتبه دوم و سوم هستند را شامل نمي‌شود. چنانچه ميزان آنها نيز به ذخاير كائولن كشور افزوده شده است. برآورد اعلام شده از ميزان ذخاير اعلام شده بيشتر خواهد بود. مقدار ذخيره كائولن اعلام شده در طرح تدوين براي قطعي 37 ميليون و براي احتمالي 200 ميليون تن گزارش شده است.
ذخاير كائولينيتي بگونه‌اي مستقيم يا غيرمستقيم از دگرساني سنگهاي آذرين اسيدي پديد مي‌آيند. اين كانسارها بيشتر با سنگهاي ماگمائي پالئوزوئيك بالائي و پرموترياس و ترشير ارتباط دارند، هرچند كانسارهاي ديگري در ارتباط با ديگر زمانهاي زمين‌شناسي يافت شده (ازجمله كانسارهاي كنتركوه، سنگرود و باغ سياه «ژوراسيك»، كانسار سميرم «كرتاسه بالائي») را مي‌توان نام برد. ولي بطور كلي اينگونه كانسارها بصورت يك افق مشخص در ايران قابل پيگيري نيستند.
كانسارهاي كائولينيتي تشكيل شده در مناطق اميدبخش يا منشاء رسوبي دارند يا دگرساني.
در ناحيه آباده بيشترين شمار و توان انباشتگي كائولن را درخود جاي داده است. كاني‌سازي كائولن دراين ناحيه درسه افق رخ داده است.
٭ افق دونين بالائي: نظير كانسار كوير 5 و كانسار استقلال
٭ افق كربونيفر ـ ترياس نظير كانسارهاي كوير
٭ افق ترياس وابسته به سازند شورجستان
در نواحي خاوري ايران شامل رباط‌خان طبس، ناحيه گناباد، شمال باختري كشور (منطقه شاهين دژ)، البرز مركزي (جنوب امين آباد درخاور تهران) و درمجموع افق ايران مركزي و البرز كه جزء مستعدترين مناطق دربرگيرنده كائولن و نسوز دركشور هستند.
كانسارهاي دگرساني كائولن درمناطق اميدبخش كشور عبارتند از كانسار كفتر در پيوند با سنگهاي ترشير در شمال و شمال خاوركشور، مناطق گناباد، كاشمر و ساوه. البته موارد جزئي نيز در شرق كشور وجود دارند كه داراي سن ژوراسيك هستند
در حال حاضر ذخاير احتمالي کائولن در کشور بيش از 230 ميليون تن تخمين زده شده است و در سنگ هاي آذرين اسيدي از پرکامبرين تا ميوسن كه مي‌تواند ذخائر بالقوه‌اي از كائولن را در خود جاي دهد و جزو مناطق اميد بخشي در كشور باشند. كانسارهاي كائولن بيشتر در استانهاي فارس، اصفهان آذربايجان، زنجان، خراسان، مركزي، قزوين و تهران پراكنده است.
مصرف عمده ايران در آجرهاي شاموتي، پوشش داخلي كوره ها، ديگ هاي گرمايي و كاشي مي باشد.
کانسارهاي کائولن و رس هاي کائوليني در 4 گروه زير براساس موقعيت جغرافيايي تقسيم بندي مي شوند :
الف ) ذخاير رس هاي کائوليني در بخش هاي مرکزي ايران
ب ) ذخاير رس هاي کائوليني در بخش هاي خاور ايران
ج ) رس هاي کائوليني در بخش هاي شمال و شمال باختر ايران
د) ذخاير کائوليني در بخش هاي جنوب و جنوب باختر ايران
از نظر ذخاير شناخته شده ايران در رده‌هاي نسبتاً پايين در مقايسه با كشورهاي عمده دارنده كائولن درجهان قرار دارد. مجموع ذخاير كائولن موجود در ايران در جدول شماره 4 درج شده است.
جدول شماره 4 : مجموع ذخاير كائولن در ايران
برآورد انجام شده، مربوط به ذخاير كائولن ايران است و رسها نسوز مانند مونتموريونيت كه معمولاً همراه اين ذخاير هستند و همچنين در معادني كه كائولن از نظر اهميت استخراجي در رتبه دوم و سوم هستند را شامل نمي‌شود. چنانچه ميزان آنها نيز به ذخاير كائولن كشور افزوده شده است. برآورد اعلام شده از ميزان ذخاير اعلام شده بيشتر خواهد بود. مقدار ذخيره كائولن اعلام شده در طرح تدوين براي قطعي 37 ميليون و براي احتمالي 200 ميليون تن گزارش شده است.
ذخاير كائولينيتي بگونه‌اي مستقيم يا غيرمستقيم از دگرساني سنگهاي آذرين اسيدي پديد مي‌آيند. اين كانسارها بيشتر با سنگهاي ماگمائي پالئوزوئيك بالائي و پرموترياس و ترشير ارتباط دارند، هرچند كانسارهاي ديگري در ارتباط با ديگر زمانهاي زمين‌شناسي يافت شده (ازجمله كانسارهاي كنتركوه، سنگرود و باغ سياه «ژوراسيك»، كانسار سميرم «كرتاسه بالائي») را مي‌توان نام برد. ولي بطور كلي اينگونه كانسارها بصورت يك افق مشخص در ايران قابل پيگيري نيستند.
كانسارهاي كائولينيتي تشكيل شده در مناطق اميدبخش يا منشاء رسوبي دارند يا دگرساني.
در ناحيه آباده بيشترين شمار و توان انباشتگي كائولن را درخود جاي داده است. كاني‌سازي كائولن دراين ناحيه درسه افق رخ داده است.
٭ افق دونين بالائي: نظير كانسار كوير 5 و كانسار استقلال
٭ افق كربونيفر ـ ترياس نظير كانسارهاي كوير
٭ افق ترياس وابسته به سازند شورجستان
در نواحي خاوري ايران شامل رباط‌خان طبس، ناحيه گناباد، شمال باختري كشور (منطقه شاهين دژ)، البرز مركزي (جنوب امين آباد درخاور تهران) و درمجموع افق ايران مركزي و البرز كه جزء مستعدترين مناطق دربرگيرنده كائولن و نسوز دركشور هستند.
كانسارهاي دگرساني كائولن درمناطق اميدبخش كشور عبارتند از كانسار كفتر در پيوند با سنگهاي ترشير در شمال و شمال خاوركشور، مناطق گناباد، كاشمر و ساوه. البته موارد جزئي نيز در شرق كشور وجود دارند كه داراي سن ژوراسيك هستند
+ نوشته شده در دوشنبه هفدهم بهمن ۱۳۹۰ ساعت 22:44 توسط مهندس ایمان رستگار
|
سرامیک مشتق از کلمه keramos یونانی است که به معنی سفالینه یا شئی پخته شده است. در واقع منشا پیدایش این علم همان سفالینههای ساخته شده توسط انسانهای اولیه هستند. در واقع قبل از کشف و استفاده فلزات، بشر از گلهای رس به علت وفور و فراوانی آنها و همچنین شکلگیری بسیار خوب آنها در در صورت مخلوط شدن با آب و درجه حرارت نسبتاً پایین پخت آنها استفاده میکرد. آلومینوسیلیکاتها که خاکهای رسی خود آنها به حساب میآیند، از عناصر آلومینیوم، سیلیسم و اکسیژن ساخته میشوند که این سه عنصر بر روی هم حدود 85 درصد پوسته جامد کره زمین را تشکیل میدهند. این سه عنصر فراوانترین عناصر پوسته زمین هستند.