علم سرامیک

بهزاد اژدری رئیس انجمن سفال و سرامیک ایران درباره نمایشگاه آثارش در کشور هندوستان توضیح داد: این نمایشگاه با همکاری سازمان میراث فرهنگی ایران در کشور هندوستان برگزار شد که بازتاب‌هایی را در روزنامه‌ها و تلویزیون هند به دنبال داشت.

این نمایشگاه 5 روزه بود که علاوه بر نمایش آثار سفال و سرامیک مدرن ایران به معرفی سفال زرین فام ایران نیز پرداختم.

وی افزود:‌ در این نمایشگاه 20 اثر سرامیکی از کارهای تازه‌ام ارائه کردم که بیشتر با موضوعات اسب و گونه‌های مختلف پرنده‌ها بود و با فرم‌ها و تکنیک‌های مختلفی کار شده بود.

اژدری درباره فروش آثارش هم گفت: محل برگزاری نمایشگاه در یکی از هتل‌های مجلل هندوستان بود که محل رفت و آمد متمولین هندو بود و به همین دلیل فروش آثار بسیار خوب بود.

بهزاد اژدری متولد 1348 اهواز، دیپلم تجربی و فارغ‌التحصیل رشته بیولوژی سلولی و مولکول از دانشکده علوم انسانی دانشگاه تهراناست و از سال 1372 سفالگری را آغاز کرده است.

این هنرمند سفالگر که رئیس انجمن سفالگران ایران است، تاکنون نمایشگاه های متعددی را در زمینه سفال و سرامیک برگزار کرده و دبیری دهمین دوسالانه ملی سفال و سرامیک ایران را نیز بر عهده داشت.

او در دوسالانه‌های چهارم، پنجم و ششم سفال و سرامیک، موفق به کسب جوایز برتر شده است و از چندین نمایشگاه خارجی نیز موفق به دریافت جایزه شده است که از آن میان می‌توان به جشنواره سرامیک میلان ایتالیا اشاره کرد.

به نشاندن لایه‌های نازک از فلز بر روی لعاب از پیش پخته شده، زرین فام می‌گویند؛ یعنی سفالینه‌های با جلای فلزی و طیف رنگی مایل به طلایی.

سفال زرین فام تکنیک خاص ایرانیان بوده است. درخشندگی زیبایی که در این لعاب وجود دارد به دلیل وجود نانو ذرات نقره و مسی است که در طی عملیات ساخت بر روی سطح سفال بر جای می‌ماند.

قدیمی‌ترین نمونه‌های این‌گونه کاشی،به تاریخ بعد از 600هـ.در بسیاری از موزه‌های جهان موجود است.چهار ستاره‌ی‌ باقیمانده،به تاریخ 739 هـ.و یک نمونه،به تاریخ 740 هـ.آخرین نمونه‌های باقی‌مانده این صنعت است.این نمونه‌ها پایان کاشی‌های زرین‌فام را که به مدت یکصد و چهل سال‌ هم‌زمان با حمله‌ی مغول و استقرار ایلخانان-و حتی پس از آن‌ در کارگاه‌های مشهد و نه کاشان-ساخته می‌شده‌اند،مشخص‌ می‌کنند.

این‌گونه کاشی لعابدار از آن جهت قابل توجه است که تنها کاشی ایرانی است که مطالعه‌ی آن به سبب دارابودن نام سازنده‌ و زمان ساخت بر آن،می‌تواند مبتنی بر تاریخ باشد و تعداد قابل‌ توجهی از آن در اختیار مجموعه‌داران است.

گفتنی است که حرارت دادن دو مرحله‌ای برای رسیدن به‌ بهترین و درخشنده‌ترین رنگ‌ها در سفالینه‌های زرین و لاجوردین(مینایی)،که هم به شکل ظرف و هم کاشی وجود دارد از قرن نهم م.تجربه و در اواخر قرن دوازدهم به مراحل‌ کمال خود رسید.این‌چنین رنگ‌ها منحصران توسط سفالگران‌ ایرانی به کار رفته و هرگز در سوریه،مصر یا بغداد(عراق)تجربه‌ نشده است.برجسته‌ترین رنگ‌های مکمل را در آن،سیاه‌ درخشنده،شاه‌بلوطی،قرمز،سفید و ورق‌های از زر تشکیل‌ می‌داد که نام«مینایی»بر این‌گونه ساخت مرکب،هم‌اکنون از سوی سوداگران و مجموعه‌داران به آنها اطلاق می‌شود.