بنویسیم اوپال، بخوانیم آرکوپال
بنویسیم اوپال، بخوانیم آرکوپال
نام اوپال برایتان آشنا نیست؟ اگر اوپال را نمیشناسید، آرکوپال را که حتما شنیدهاید. بدنیست بدانید که «آرک» نام یک شرکت معروف فرانسوی است که اولین بار حدود ۱۰۰ سال پیش ظروف اوپال را تولید کرد و به همین دلیل در ایران ما این ظروف را به نام آرکوپال میشناسیم. اوپال در واقع مادهای است میان شیشه و چینی. از شیشه زیباتر و نشکن است و از چینی سبکتر است، چون به مراتب نازکتر از چینی است.
برای تولید اوپال از سیلیس، آهک، شیشه خورده و کربنات سدیم (مواد اولیه تولید شیشه) به همراه فلوراید یا فلدسپات و کریولیت که نوعی مواد معدنی هستند، بهعنوان مواد اولیه استفاده میشود. این مواد در دمای ۱۵۰۰تا۱۶۰۰ درجه سانتیگراد ذوب میشوند و سپس با استفاده از سامانه گریز از مرکز، ظرف مورد نظر تولید میشود. بهدلیل استفاده از همین سامانه گریز از مرکز به جای قالب و پرس است که ظروف اوپال بسیار نازکتر و سبکتر از چینیها هستند.
به این ترتیب ظروفی تولید میشود که در واقع شیشهای هستند ولی به علت وجود ماده سفیدکنندهای مانند فلوراید حالت چینی به خود میگیرند. اکثر اوپالها با انجام یک عملیات حرارتی به اسم «آنیل» در مقابل حرارت مقاوم میشوند و میتوان از آنها در ماکروفر استفاده کرد. نقش گل روی ظرف هم طی همین عملیات آنیل پخته میشود. برای ایجاد این نقوش از عکس برگردان یا استامپ که رنگهای مقاوم در برابر درجه حرارت هستند، استفاده میشود.
● چینیها بدون حرف و حدیث
ظروف چینی یکی از سالمترین ظروف غذاخوری هستند که از نظر ایجاد مشکل برای سلامتی هیچ حرف و سخنی پشت سرشان شنیده نمیشود. این ظروف همان طور که از اسمشان پیداست اولین بار حدود ۳تا۴ هزار سال پیش در چین تولید شدهاند. سابقه تولید صنعتی چینی در ایران هم به حدود ۳ تا ۴ سال پیش از انقلاب باز میگردد.
خاک کائولن، فلدسپات (نوعی ماده معدنی جلادهنده با نقطه ذوب پائین) و سیلیس به همراه نوعی خاک چسبنده به نام بالکلی، مواد اولیه تهیه چینی هستند. توجه به این مواد اولیه مشخص میکند که چینیها یک نسبت خانوادگی هم با سرامیکها دارند.
تفاوت عمده این دو جنس به درجه حرارت پخت آنها مربوط میشود. حداکثر درجه حرارت پخت سرامیکها ۱۱۰۰ درجه است که البته درجه حرارت داخل این ظروف از این مقدار کمتر است. ظروف چینی
همین مسئله باعث میشود که در داخل ظروف سرامیک خلل و فرج باقی بماند و این ظروف از چینیها سبکتر شوند و جذب آب داشته باشند و البته به همین دلیل دوام آنها هم از چینیها کمتر است. در مقابل، چینیها در ۱۴۰۰ درجه پخت میشوند و به همین دلیل درجه حرارت داخل و بیرون آنها یکسان شده و سنگینتر و با دوامتر هستند.
چینیها بر خلاف جنسهایی مانند بلور در تماس با غذای داغ زود داغ نمیشوند و همچنین با سرد و گرم شدن به راحتی نمیشکنند. همچنین این ظروف هیچگونه مواد سمی و مضری ندارند.
در تمام دنیا در مراسم تشریفاتی از ظروف چینی استفاده میشود، اما چینیها انواع گوناگونی دارند. مثلاً چینیهای ضخیم و بسیار مقاوم معمولاً در هتلها استفاده میشوند و چینی کاغذی که نوعی چینی بسیار نازک و براق و استخوانی بسیار گران قیمت است، در انگلستان و کره مورد استفاده قرار میگیرد. ما ایرانیها هم معمولا از چینی پورسلن استفاده میکنیم که ضخامت متوسطی دارد و از جلای خوبی برخوردار است.
در شستشوی ظروف چینی بهتر است از سفیدکنندهها و اجسام خشن مانند سیم ظرفشویی استفاده نشود تا جلای لعاب از بین نرود