تولید و تهیه اسید نیتریک
روش تولید اسید نیتریک :
همانگونه كه اشاره شد، در زمان هاي گذشته دانشمندان روش هاي مختلفي را براي توليد اسيد نيتريك به كار مي بردند كه در نهایت اوستوالدو براوربهترين روش توليد اسيد نيتريك را ارائه كردند و اولين بار اين روش در سال ۱۹۰۸ در آلمان به كار گرفته شد و سرانجام تمام دنيا پي به ارزش آن بردند و در تمام دنيا از اين روش استفاده ميشود. اما در اين قسمت دو روش ديگر توليد اسيد نيتريك براي آشنايي بيشتر با روش هاي توليد اسيد نيتريك و علت عدم استفاده از آن ها در حال حاضر، شرح داده ميشود :
1- تهيه اسيد نيتريك از واکنش نيترات پتاسيم يا سديم با اسيد سولفوريك (تقطير نيترات پتاسيم)
واكنش انجام گرفته به صورت زير است:
واكنش فوق چون گرمازا است دمائي در حدود °C۹۰۰ دارد كه در آن اسيد توليدي به صورت بخار از محيط خارج ميگردد و سولفات سديم در محيط واكنش باقي ميماند.
اين روش داراي اشكالات متعددي است كه عبارتند از:
۱- احتياج به سوخت زيادي دارد.
۲- باعث آسيب ديدن و خرابي وسايل ميشود.
۳- اسيد به اكسيد و آب و اكسيژن تجزيه می شود.
۴- توليد HNO2 كه از تجزيه اسيد در ظرف تقطير و جذب آن ها در ظرف مايع كننده به وجود ميآيد.
۵- نقطه ذوب سولفات سديم توليدي بالا است (°C۸۸۰)، در نتيجه سخت می گردد و نميتوان آن را در انتهاي واكنش خارج کرد.
براي برطرف كردن معايب بالا عمل تقطير را با واكنش دادن مول هاي مساوي از هر دو ماده انجام ميدهند. واكنش به اين صورت است:
در اين حالت دماي واكنش °C۲۰۰ است و در نتيجه اسید توليد شده به صورت جامد نمي باشد و راحت از ظرف خارج ميشود.
حال روش دوم توليد اسيد نيتريك شرح داده ميشود:
2- واكنش بين اكسيژن و نيتروژن در كوره هاي خالص و توليد گاز دي اکسيد نيتروژن و جذب آن توسط آب و توليد اسيد نيتريک
واكنش هاي انجام گرفته به صورت زير ميباشد :
اين روش به علت هزينه اقتصادي خيلي زياد كاربردي ندارد.