مواد چسبنده و درزگير در تعداد زيادي از صنايع، براي اتصال مواد مشابه يا مختلف به يکديگر به‌کار گرفته می‌‌شوند. مواد چسبنده و درزگير داراي مبناي شيميايي يکساني هستند اما عملکرد‌های متفاوتي دارند. تفاوت اصلي بين اين دو ماده، مدول کشساني (الاستيسيته) آنها است؛ يک ماده درزگير داراي مقاومت کششي کمتري است. در صنعت ساختمان، مواد چسبنده و درزگير داراي کاربرد‌های وسيعي چون موکت‌کاري، کاشي‌کاري، بتن، ورقه‌های قفسهها و کمدها، لايه زيرين کف، ورقه‌های ديوار کاذب، گرمسازي، تهويه، تهويه هواي مطبوع، سيمان‌‌های متصل‌شده، خانه‌های پيش‌ساخته، پانل‌های پيش‌پرداخت‌شده، کف کشسان، سقف‌سازي و پوشش‌دهي ديوار هستند.
امروزه فن‌آوري نانو در صنعت مواد چسبنده و درزگير، در قالب پرکننده‌‌های نانومقياس همانند سيليس دوداندود (Fumed Silica)، کربنات‌کلسيم رسوب‌دهيشده نانويي و دي‌اکسيد تيتانيوم کاربرد دارد. در فن‌آوري سنتي، پرکنندهها با هدف کاستن قيمت محصولات در فرمولبندي مواد چسبنده و درزگير مورد استفاده قرار می‌گيرند؛ اما اين وضعيت، امروزه دستخوش تغيير شدهاست زيرا پرکننده‌های نانومقياس، ارتقاي کارايي و قابليتهايي چون خصوصيات فيزيکي عالي، کنترل رئولوژيکال (جريان شناختي)، مقاومت در برابر سوختن و دوام و قابليت بازيافت ارتقا يافته را، براي مواد چسبنده و درزگير به ارمغان می‌آورند.
اصليترين پرکنندههايي که از فن‌آوري نانوي مدرن بهرهگرفته و در توليد مواد چسبنده و درزگير استفاده می‌شوند، سيليس دوداندود، PCC نانويي و در مرتب‌های پايينتر، TiO2 هستند. سيليس دوداندود که تحت عنوان سيليس گرمازا نيز شناخته می‌شود در قالب ذراتي با اندازهي چند 10 نانومتر و مساحت سطح ويژهي m2/g 90 الي m2/g 600 ، قابل توليد است. سيليس دوداندود را می‌توان از طريق يک فرآيند هيدروليز و يا فرآيند رسوبدهي توليد کرد. همانگونه که از نامش پيداست، فرآيند توليد NPCC، دربرگيرندهي رسوبدهي است که اين امر منجر به توليد ذراتي در ابعاد 60 الي 150 نانومتر می‌گردد. اين محصولات نانويي از چند سال پيش تاکنون در بازار موجود بودهاند و طيف وسيعي از صنايع مانند صنايع کاغذ، لوازم آرايشي، مواد غذايي، پلاستيک و مواد چسبنده و درزگير از آنها بهره گرفته‌اند.
در اروپا، صنعت ساختمان دومين بازار بزرگ براي مواد چسبنده و درزگير بوده است. تخمين زده می‌شود که در سال 2009 در اروپا، اندازهي بازار مواد چسبنده و درزگير براي محصولاتي که مستقيماً مرتبط با صنعت ساختمان بودهاند، نزديک به 9/1 می‌ليارد يورو بوده است. البته تنها تعدادي از محصولات در اين بازار از فن‌آوري نانو بهره می‌گرفتند. مطابق برآوردها تنها 10 درصد از کل مواد چسبنده و درزگير شامل پرکننده‌های نانويي بوده و درصد استفاده از نانومواد در آن‌ها بسيار پايين است. چندين مشوق و مانع بر روي روند پذيرش مواد چسبنده و درزگير نانويي در صنعت ساختمان تأثيرگذار هستند. مشوق‌های اصلي شامل، ارتقاي کارايي، قابليت‌های اضافي و مباحث زيست‌محيطي  هستند درحاليکه موانع اصلي عبارتند از رقابت قيمت، کمبود آگاهي و عدم خطرپذيري.

 


انتظار می‌رود که فن‌آوري نانو در توسعه نسل جديدي از مواد چسبنده و درزگير در سال‌های آتي مشارکت داشته و بازار مذکور همچنان روند روبهرشد خود را حفظ کند. با اين وجود لازم است تا اين توسعهها با تدوين قوانين مقتضي در جنبههايي چون سلامت و ايمني همراه شوند و هم‌چنين مزايا و نگراني‌های مربوط به اين محصولات در قالب زنجيرهي ارزش از توليدکننده پرکننده نانومقياس تا توليدکننده مواد چسبنده و درزگير تا صنعت ساختمان، به شکل وسيعي مورد بحث و تبادل نظر قرار بگيرند. اين امر نهتنها از موانع پذيرش فن‌آوري می‌کاهد بلکه به ابتکارات جديد در اين حوزه نيز کمک می‌کند.

 

برای مطالعه متن کامل مقاله کاهش ضایعات در صنعت کاشی و سرامیک لطفا نشریه شماره 25  سرامیک و ساختمان را مطالعه نمایید.

شماره تماس جهت دریافت نشریه سرامیک و ساختمان: 44487812 الی