هنگام
برداشتن خاک های کاوش های گیرشمن از جنوب سکوی اول زیگورات در آغاز اولین
فصل پژوهش در تپه جنوبی سیلک تعداد بسیار زیادی قطعات سفال های منقوش مشخصه
زیردوره های چهارم تا ششم دوره سوم سیلک ( Sialk III4-6 ) جمع آوری گردید .
آگاهان
محلی کاشان درباره نام این محوطه دو تغییر ارائه می دهند. به نظر بعضی از
آنها نام سیلک از نام سلوکوس مشتق می شود و تپه ها باقیمانده ساخت و سازهای
دوره یونانی و هلنی هستند.
از
دیدن این نقوش چنین اسنتباط می شود که گویی انسانها از نقوش حیوانات و
نباتاتی که برای امرار معاش استفاده می کردند به دلیل اهمیت روی سفالینه
های خود استفاده میکردند .
در
قشر اول و دوم این طبقه هنوز ظروف سفالین با دست و بدون کمک چرخ کوزه گری
ساخته می شود. از قشر چهارم به بعد چرخ کوزه گری مورد استفاده قرار می
گیرد، و اثر چرخ روی ظرف نمایان است .
از
قديمي ترين لايه ، لايه سفالينه قرمز نيز به موازات سفالينه رنگ روشن
ساخته مي شده است . خمير اين گروه از سفالينه ها به طور واضحي ظرفيتر از
خمير گروه قبلي است .
به
نظر نمي رسد كه سفال سياه همان امتيازي را داشته كه سفال قرمز و رنگ روشن ،
فقط مي توانيم از حدود ده سفال شكسته نام ببريم كه از لايه شماره 3 دوره
اول و لايه شماره 1 همان دوره به دست آمده است.
خمير
آن گل تيره رنگي است كه با خار و خاشاك گياهي و ذره هاي فراوان شن و ماسه
مخلوط است . با اين كه اين نوع سفال ضخامت زيادي دارد ، معذلك از سفال گروه
A شكننده تر است.
به
نظر مي رسد دو نوع سفال ج و د كه ساده ، خشن ، سست و نيز فاقد نقش هستند ،
نسبت به دو نوع سفال منقوش الف و ب داراي قدمت بيشتري باشند. احتمالاً در
طبقه بندي لايه ها دو نوع سفال اخير را بايد مقدم بر سفال هاي دو لايه ديگر
قرار داد.
دوره
دوم سيلك شامل سه لايه است كه با حفر دو ترانشه 2 و 3 بلندترين نقطه تپه
شمالي در عمق 5/14 متر به خاك بكر رسيده است. گودال شماره 2 ،تا عمق 8 متري
ادامه يافته و از آن جا سونداژي حفر گرديده تا به خاك بكر رسيده است.
ابعاد
ظروف اين دوره خيلي كوچكتر از ابعاد سفالهاي دوره قبل است . از بين شكل
هايي كه متداولترند مي توان از پياله هاي كوچك با كف صاف و از بشقاب و از
كاسه هايي با پايه تخت و از پياله هايي كه درون پايه آنها خالي است نام برد
.
دولايه
الف و ب طبقه اول سيلك داراي سفال ابتدايي ساده و بدون نقش و خشن آميخته
با علف خرد شده و كاه بوده اند كه در اجاق خانه نيم پخته شده اند. سفال
دولايه ديگر كامل تر و آراسته به نقش هاي هندسي است .
دوره
ديگري نيز تحت نام سفال استاندارد زاغه معرفي گرديده است ، با نام سفال
تگرگي ويژه كه آن را پس از شكل گيري در شن نرم مي غلتانيده اند. بر اساس
مطالعات انجام شده ، مجموعاً از 86 نوع نقش ساده هندسي يا تركيبي از چند
نقش هندسي ساده براي تزئين سفال استفاده مي شده است.
در
مقايسه با توليدات كارگاه هاي دوره قبلي ، سفال قديمي ترين لايه هاي دوره
سوم پيشرفت قابل توجهي را نشان مي دهد. سفال اين دوره خيلي دقيقتر از سفال
دوره قبل است .
نقش
تمام اين سفالها به رنگ سياه درخشان است كه در آخر دوره تبديل به رنگ سبز
شيشه اي و اندكي برجسته مي شود. اين نقوش را روي اندودي ترسيم كردهاند كه
در ظرفها رنگهاي مختلفي دارد. نقش سفالينه خاكستري مايل به سبز دولايه آخر
از اين امر مستثنا است .
استخوانهاي
حيواني گردآوري شده از اين محل نشان مي دهد كه انسان بعضي از گونه هاي
حيوانات مثل گوسفند و نژاد گاوي را در همان موقع اهلي كرده بود ولي به شكار
ادامه مي داده و براي آن بيشتر از فلاخن و گرز استفاده مي كرده تا تير و
كمان.
دوره
بعدي تپه شمالي بدون تأثير مرئي و محسوس خارجي يا بيگانه ، فقط مرحله اي
عادي و منطقي از پيشرفت انساني را تشكيل مي دهد. دو اختراع بزرگ انسان اين
عصر يعني كوره و خشت ، به طور عميقي حالت مساكن آنها را تغيير مي دهد.
12:45 عصر ۱۳۹۰/۸/۲۵
+ نوشته شده در سه شنبه بیست و نهم مرداد ۱۳۹۲ ساعت 0:32 توسط مهندس ایمان رستگار
|
سرامیک مشتق از کلمه keramos یونانی است که به معنی سفالینه یا شئی پخته شده است. در واقع منشا پیدایش این علم همان سفالینههای ساخته شده توسط انسانهای اولیه هستند. در واقع قبل از کشف و استفاده فلزات، بشر از گلهای رس به علت وفور و فراوانی آنها و همچنین شکلگیری بسیار خوب آنها در در صورت مخلوط شدن با آب و درجه حرارت نسبتاً پایین پخت آنها استفاده میکرد. آلومینوسیلیکاتها که خاکهای رسی خود آنها به حساب میآیند، از عناصر آلومینیوم، سیلیسم و اکسیژن ساخته میشوند که این سه عنصر بر روی هم حدود 85 درصد پوسته جامد کره زمین را تشکیل میدهند. این سه عنصر فراوانترین عناصر پوسته زمین هستند.
برای مشاوره تخصصی در مورد مواد معدنی و سرامیک و برسی آنالیزها با آقای مهندس رستگار مکاتبه نمایید parsgeo@yahoo.com