زندگینامه پیشکسوت کاشی‌کاری و معماری سنتی استاد ماهرالنقش

سال 1357 پنج جلد کتاب درباره‌ی کاشی‌کاری ایران را به رشته‌ی تحریر درآورد که آن‌ها را موزه‌ی «رضا عباسی» چاپ کرد...


 







محمود ماهرالنقش ـ پیشکسوت کاشی‌کاری، معماری سنتی ایرانی و پژوهشگر خطوط بنایی پس از تحمل دو سال بیماری سرطان، صبح سه‌شنبه، 24 اسفندماه در سن 88سالگی دیده از جهان فروبست. محمود ماهرالنقش در سال 1301 در شهر اصفهان، محله یا بازار بیدآباد دیده به جهان گشود. او از استادان تجربی معماری و کاشی‌کاری ایران بود که تألیفات و تحقیقات متعددی در این زمینه‌ها داشت و از نخستین مؤلفان آثار مکتوب این هنرها بود.




تحصیلات ماهرالنقش محدود است، چون در زمان کودکی، پدرش همواره در سفر بود و خانواده‌اش در شهرهای مختلف زندگی می‌کرد. برای همین پس از جنگ جهانی دوم، تحصیل در مقطع متوسطه را رها کرد، ولی مطالعه درباره‌ی معماری را هیچ‌گاه رها نکرد. این استاد معماری سنتی وقتی در جوانی به تهران آمد، سال‌ها درباره‌ی معماری سنتی ایرانی مطالعه و تحقیق کرد تا این‌که از سوی دانشگاه علم و صنعت برای تدریس دعوت شد. ماهرالنقش پس از تأسیس دانشگاه علم و صنعت و انتقال دانشگاه تکنولوژی تهران که در آن به تدریس مشغول بود، در دانشگاه علم و صنعت به تدریس مشغول شد.




این استاد پیشکسوت کاشی‌کاری سنتی ایرانی، سال‌ها به‌عنوان پژوهشگر و استاد تجربی در دانشگاه علم و صنعت ایران در رشته‌ی معماری و هنر تزیینی داخلی تدریس می‌کرد. از دیگر مسؤولیت‌های ماهرالنقش می‌توان به سرپرستی گروه ساختمان، سرپرستی خدمات فنی دانشگاه، ناظر فنی ساختمان و سرپرست کارگاه شبانه‌ی این دانشگاه اشاره کرد. ماهرالنقش در سال‌های 1348 تا 1356 مجموعه کتاب‌های اصول فنی ساختمان را تحریر کرد که تا کنون 11 بار تجدید چاپ شده است. در سال 1357 نیز پنج جلد کتاب درباره‌ی کاشی‌کاری ایران را به رشته‌ی تحریر درآورد که آن‌ها را موزه‌ی «رضا عباسی» چاپ کرد.




او همچنین از سال 1348، بررسی و تدوین کتاب‌های کاشی‌کاری ایران را آغاز کرد و 25 جلد کتاب در زمینه‌ی ساختمان، هنر آجرکاری و کاشی‌کاری ایران را تألیف کرد که برخی از آن‌ها عبارتند از «اصول عملی ساختمان»، «اصول فنی ساختمان»، «طرح و اجرای نقش در کاشی‌کاری ایران»، «خط بنایی»، «تعمیرات ساختمان»، «نقش فیروزه»، «آجر و نقش»، «نقش در نقش»، «معماری مسجد حکیم اصفهان»، «مسجد حکیم اصفهان» و «نقش معقلی در هنرهای اسلامی». محمود ماهرالنقش، عضو کمیته‌ی معماری سنتی فرهنگستان هنر است و سال 1387 از سوی این فرهنگستان از او تقدیر شد.