علم سرامیک

وضعيت توليد و فرآوري سيليس در ايران

ميزان توليد سيليس و روند آن در ايران
جهت پي بردن به جايگاه سيليس در ايران مي‌توان به شيشه بعنوان پر مصرف ترين صنعت استفاده از سيليس پرداخت. توليد انبوه شيشه در دهه 1340 با توليد شيشه جام و بلور شروع شد كه در اين دهه از شركت شيشه ايران بعنوان اولين توليد كننده شيشه بصورت صنعتي مي توان نام برد. كل ظرفيت توليد شيشه جام در ايران تا سال 1368 به حدود 190 هزار تن رسيد و بعد از آن در پي توجه دوباره و ضرورت ارتقاء ظرفيت توليد شيشه جام كشور، دو طرح جديد توليد شيشه به ظرفيت 120 هزار تن به بهره برداري رسيد و ظرفيت توليد شيشه جام كشور به مرز 30 هزار تن در سال بالغ گرديد.
شاخص مهم در اين بخش، ميزان توليد سيليس جهت استفاده دركارخانجات شيشه سازي است كه مي‌توان با يك تغيير ساده در فرآيند آرايش دانه بندي، آنرا در واحدهاي ريخته‌گري قابل مصرف نمود. توليد كنندگان سيليس براي كارخانجات شيشه سازي به علت شناخت خواص ماسه ريخته‌گري و نيز كسب سود بالاتر با يك سرمايه گذاري كم نسبت به بازار مصرف شيشه سازي، تمايل به توليد ماسه ريخته‌گري پيدا كرده و اقداماتي را در اين زمينه شروع نموده اند به طوري که احتمال مي رود در آينده به صورت جدي وارد اين بازار گردند.

ميانگين توليد سيليس در ايران در اين دوره ( 1376-1380)با متوسط نرخ رشد 4/1%، 1552 هزارتن بوده که از 1616 هزارتن در سال 1376 به 1481 هزارتن در سال 1378 و 1687 هزارتن در سال 1380 افزايش يافته است (جدول7 ).

جدول 7- توليد سيليس در ايران از سال 1376 تا سال 1380 (هزارتن)

شکل5- توليد سيليس در ايران از سال 1376-1380

روند توليد سيليس از سال 1377 تا سال 1380 داراي روندي افزايشي بوده است و ميزان توليد سيليس در ايران در سال 1380 معادل 6/1 ميليون تن گزارش شده است كه نسبت به سال قبل 1/9 رصد افزايش داشته است. اين افزايش توليد، به سبب افزايش قيمت سيليس طي سالهاي اخير و همچنين توليد محصول ماسه ريخته‌گري مي‌باشد. اين امر باعث افزايش صادرات و كاهش واردات محصولات سيليس در ايران نشده است.

معادن عمده سيليس
ذخاير سيليس كشور با حجم حدود 125 ميليون تن با نسبت ارزش ذخيره حدود 310 ميليارد ريال (متوسط ارزش 25 هزار ريال در تن) از موقعيت بسيار مناسبي برخوردار است كه در صورت استفاده صحيح در امر استخراج و فرآوري آن و سپس توليدات مرتبط مي‌توان از صادرات محصولات توليد آن‌ها استفاده نمود.
تعداد معادن فعال كشور از سال 1378 تا سال 1380 داراي روند افزايش بوده و در سال 1380، 92 معدن فعال چدن در حال بهره برداري بوده است. براي اينكه بتوان سيليس مورد نياز صنايع داخلي را تأمين كرد با پيشرفت صنايع بايد اين روند افزايش ادامه يابد