شهرستان آباده در سال ۱۳۴۵
• انتشار در ۳۱م تیر ۱۳۸۷
مقاله زیر به استناد از کتاب تاریخ و جغرافیای شهرستان آباده تالیف سید عبدالرحیم شریف نوشته شده است .
امیدوارم این مقاله باعث رفع ابهامات شده و به شایعات پاسخ دهد.
خواهش می کنم مقاله را بدون تعصب بخوانید .
شهرستان آباده و بخش های تابع آن
شهرستان آباده و بخش های تابع آن یکی از شهرستان های وسیع استان فارس و فلات مرتفعی است که در شمال شیراز و در سر راه اصفهان به شیراز و یزد قرار گرفته و خاک آن از ایزدخواست (که در ۶۰ کیلومتری شهرضا یعنی از کیلومتر ۱۳۸ راه اصفهان به شیراز) شروع و به کیلومتر ۲۵۲ ختم می شود.
شهرستان شهرضا و یزد در حد شمال و شهرستان سمیرم بالا در حد باختر و نیریز و بخش های تابعه شیراز در ضلع جنوب و جنوب باختری این شهرستان قرار دارد.
در زمان ساسانیان آباده و توابع آن جزء کوره، استخر و بعد از تسلط عرب (که فارس استقلال از دست رفته خود را بازگردانید) جزء فارس خاص محسوب و در تقسیمات اولیه مملکتی نیز به صورت شهرستان و مرکز فرمانداری در آمد. در تقسیمات اخیر (مرداد ۱۳۴۴) نیز بعد از شیراز دومین شهرستان فارس قلمداد و به چهار بخش منقسم گردیده :۱- بخش مرکزی مشتمل بر شهر آباده و دهات و دهستان های حومه آن
۲-بخش بوانات مشتمل بر بوانات و سرچهان و قنقری بالا و قنقری پایین
۳- بخش ابرقو مشتمل بر ابرقو و دهات حومه
۴- بخش اقلید مشتمل بر اقلید و سرحد چهاردانگه
تا اینجا کاملا مشخص است که شهرستان اقلید از توابع آباده و جزء یکی از بخش های آن بوده است . اما گاه ما با تلفظ آباده ی اقلید برخورد می کنیم که ممکن است این طور برداشت شود که آباده از توابع اقلید بوده است برای حل این مسئله اجازه دهید این لغت را در لغت نامه دهخدا جستجو کنیم در این لغت نامه برای واژه آباده ی اقلید این چنین آمده است :
بخشی از شهرستان آباده است و آن را به مناسبت یکی از قرای آن که اقلید نام دارد آباده اقلید خوانند تا از آباده طشک ممتاز باشد. این بخش از طرف شمال و مشرق به ابرقوه (ابرکوه ) و توابع اصفهان و ازجنوب بقونقری و از مغرب بچهاردانگه و شش ناحیه پیوستگی دارد، طول آن ۱۴۴ هزار و عرض آن ۱۵ هزار گز و مشتمل بر سی واند قریه یا دیه آباد است . هوای آن مایل بسردی و جمعیت آن ۴۰۰۰۰ تن و مرکز آن شهر آباده است .
همچنین واژه آباده در لغت نامه دهخدا این چنین آمده است:
سه محل است در فارس . یکی شهرستان آباده که مشتمل بر هفت بخش یا بلوک است . آباده ٔ اقلید، مرغاب ، مرودشت ، مایین ، رامجرد، بیضاء و ایرج . دیگر مرکز آباده ٔ اقلید و آن شهرکی است در راه اصفهان و شیراز میان جنّت آباد و خان درویش ، فاصله ٔ آن تا تهران ۶۱۷۷۰۰ گز و تا شیراز ۴۴ فرسخ است . پستخانه و تلگرافخانه دارد، جمعیت آن ۵۰۰۰ تن و منبت کاری و گیوه ٔ آن بخوبی معروف است . دیگر مرکز آباده ٔ طشک و آن قصبه ای است در مشرق شیراز بفاصله ٔ ۲۳ فرسخ و دارای ۲۵۰ خانوار.
پس آباده اقلید به این دلیل به کار برده می شده که از آباده طشک جدا شود. و به هیچ وجه به معنی این که آباده تابعی از اقلید باشد نیست و نبوده است.
عکس زیر نقشه شهرستان آباده در سال ۱۳۴۵ را نشان می دهد :
سرامیک مشتق از کلمه keramos یونانی است که به معنی سفالینه یا شئی پخته شده است. در واقع منشا پیدایش این علم همان سفالینههای ساخته شده توسط انسانهای اولیه هستند. در واقع قبل از کشف و استفاده فلزات، بشر از گلهای رس به علت وفور و فراوانی آنها و همچنین شکلگیری بسیار خوب آنها در در صورت مخلوط شدن با آب و درجه حرارت نسبتاً پایین پخت آنها استفاده میکرد. آلومینوسیلیکاتها که خاکهای رسی خود آنها به حساب میآیند، از عناصر آلومینیوم، سیلیسم و اکسیژن ساخته میشوند که این سه عنصر بر روی هم حدود 85 درصد پوسته جامد کره زمین را تشکیل میدهند. این سه عنصر فراوانترین عناصر پوسته زمین هستند.