کوره گراديان، يک نوع خاص کوره و با شکل اختصاصي جهت انجام تستهاي مختلف لعاب است. اين کوره داراي يک محفظه طويل است که المنت‌هاي حرارتي در طول آن داراي تراکم متفاوتي هستند.
به اين معني که در ابتداي کوره – که انتظار دماي کمتر را داريم – تعداد حلقه المنتها و تراکم آنها کم است و با عبور از اين قسمت و حرکت به سمت دما بالاي کوره، به تدريج بر تعداد حلقهها و تراکم آنها افزوده ميشود. به اين شکل در فرايند پخت لعاب ما داراي اين شانس خواهيم بود که رفتار يک لعاب را در اتمسفر يکسان و در درجات مختلف دما ببينيم.
براي انجام تست از لعاب خام مورد نظر مقداري را خشک کرده، سپس کمي رطوبت (در حد 6 درصد براي سهولت پرس) به آن ميافزاييم و صبر ميکنيم تا کاملاً هموژن و يکنواخت شود. سپس مقدار کمي از پودر آماده شده را درون قالب ويژه‌اي که به همين منظور آماده شده است، ريخته و با فشار چکش مخصوص آن را فشرده ميکنيم. ماحصل اين کار تهيه يک استوانه از جنس لعاب خام و با نسبت ارتفاع به قطر 3 به 2 است.
استوانههاي مورد نظر ما از يک نوع لعاب بايد حداقل 9 عدد باشند تا در مناطق نه گانه کوره گراديان قرار گيرند. هر يک از نمونهها را در مقابل يک ترموکوپل قرار داده و براي دقت عمل بالاتر از حلقههاي ptcr در کنار هر استوانه استفاده ميکنيم.
· به نظر نگارنده استفاده از قطعات لعاب‌خورده خام در ابعاد کوچک (مثلا 10*5) از استوانه لعاب خام بهتر است. انجام تست استوانهها را بهتر است با کمک ميکروسکوپ حرارتي يا hot stage microscope انجام داد.
با برنامه‌ريزي plc اصلي مي‌توانيم دماي ماکزيمم را انتخاب کرده و به طبع ساير نقاط کوره گراديان داراي درجه حرارت کمتري نسبت به ترموکوپل اصلي خواهند بود. معمولاً براي اطمينان بيشتر سعي ميشود که دماي مطلوب براي پخت لعاب- که قبلاً توسط لعاب‌ساز اعلام شده است- را در ابتدا يا انتها محدوده پخت قرار نداده و منحني گرم شدن و پخت لعاب را حتي‌الامکان مشابه با رژيم حرارتي کوره پخت لعاب تنظيم کنيم.
اگر کوره در شرايط مطلوبي قرار داشته و عايق‌بندي آن مناسب باشد، فاصلههاي هر دو ترموکوپل شاهد حدود 25 الي 35 درجه افت دمايي خواهيم بود.
پس از اتمام تست و سرد شدن کوره، از بررسي وضعيت ذوب استوانه و براقيت قرص (که از ذوب استوانه ايجاد شده است) مي‌توان به دماي مناسب براي پخت و سيکل مناسب پخت، براي اطمينان از کيفيت لعاب محصول در کوره پخت لعاب استفاده نمود.
امروزه از کورههاي گراديان در بررسي رفتار حرارتي و تهيه و تدوين منحنيهاي انقباض – جذب آب بدنههاي کاشي و پرسلان نيز به وفور استفاده ميشود.
سرامیک مشتق از کلمه keramos یونانی است که به معنی سفالینه یا شئی پخته شده است. در واقع منشا پیدایش این علم همان سفالینههای ساخته شده توسط انسانهای اولیه هستند. در واقع قبل از کشف و استفاده فلزات، بشر از گلهای رس به علت وفور و فراوانی آنها و همچنین شکلگیری بسیار خوب آنها در در صورت مخلوط شدن با آب و درجه حرارت نسبتاً پایین پخت آنها استفاده میکرد. آلومینوسیلیکاتها که خاکهای رسی خود آنها به حساب میآیند، از عناصر آلومینیوم، سیلیسم و اکسیژن ساخته میشوند که این سه عنصر بر روی هم حدود 85 درصد پوسته جامد کره زمین را تشکیل میدهند. این سه عنصر فراوانترین عناصر پوسته زمین هستند.