علم سرامیک

تاريخچه آموزش و پرورش آبـاده

در سال 1234 شمسي چهار سال بعد از تاسیس دارالفنون وزارت علوم به رياست وزير وقت آقاي عليقلي ميرزا معروف به اعتضاد السلطنه تاسيس شد، وزارت علوم در سال 1293 شمسي به وزارت معارف و صنایع مستظرفه و در سال 1317 شمسي به وزارت فرهنگ و در سال 1343 به وزارت آموزش و پرورش تغییر نام يافت.

تا قبل از سال 1285 شمسي در آباده مکتب خانه‌هایی بود که بيشتر درس قرآن می‌داده‌اند. در بعضی از این مکتب خانه‌ها تدريس کتاب حافظ، سعدي، نظامي و مولانا نيز رواج داشته است.

مکتب خانه‌های آباده:

1- مکتب خانه مرحوم عباس اديب زاده محل آن در کوچه امام (خيابان مصلي فعلي)

2- مکتب خانه حاج ملا احمد در قلعه حاج عليخان

3- مکتب خانه شيخ محمدجان نادري

4- مکتب خانه حاج ملاحمزه (حمزه پور)

5- مکتب خانه خانم طيبه چوبينه (اين مکتبخانه حدود 130 سال پيش ويژه خانم‌ها تاسيس شده است)

6- مکتب خانه مخصوص دختران شهر که در آن قرآن آموزش داده می‌شد.

مدارس به سبک جديد

در تابستان 1285 شمسي آقاي ميرزا حبيب اله آموزگار استهباناتي مستشار ديوان عالي کشور كه از مسير آباده عازم تهران بوده گذرش به آباده می‌افتد و با مرحوم حاج عليخان پدر مرحوم دکتر قربان آشنا می‌شود که به درخواست او اولين مدرسه در آباده به نام مدرسه تربيت راه اندازي می‌گردد.

در این مدرسه تدريس عربي به عهده حبيب اله آموزگار، فارسي به عهده ميرزا حسن نامي و انگليسي به عهده ميرزا عنايت اله سپهر بوده است. در سال 1287 شمسي مدرسه ديگري به نام اسلامي به مديريت حاجي واعظ و کمک فرزندش علي اصغر واعظ راه اندازي می‌شود. معلمين اين مدرسه محمد باقر موحد، ميرزا علي آقا واعظ زاده، غلامرضا اديب زاده، محمدرضا رياضي و محل آن در منزل آقاي حسين منبتي نزديک ميدان ولي عصر (عج) فعلي بوده است.

اين مدرسه پس از تشکيل قشون SPR «شبکه جنوب» در آباده با راهنمايي ميرزا علي خان که افسر و حسابدار قشون بوده به محل رونقيه (نزديک ميدان شهيد منتظري فعلي) انتقال و به مدرسه همت نام‌گذاری و با مديريت حاجي واعظ و همکاری علي اصغر واعظ زاده شروع بکار می‌کند.

معلمين اين مدرسه آقايان محمدباقر موحد، سید حسن ضيا العلوم، غلامرضا اديب زاده و میرزا علي آقا واعظ زاده بوده‌اند. شاگردان اين مدرسه نيز عبدالرحيم رضانيا، محمدحسن رضانيا، هدايت اله فروهر، غلامعباس آرام، ذبيح اله قربان، امانت اله روشن که همگي از شخصیت‌های معروف زمان خود بودند.

مجوز تاسيس اولين مدرسه چهار کلاسه دولتي بنام سعدي در سال 1294 به مديريت حاجي واعظ در آباده صادر و شروع بکار می‌کند. معلمين اين مدرسه سيد حسين ضیاء العلوم، اديب زاده، علي اصغر واعظ زاده، ميرزا مهدي امام ملقب به شيخ السلام، محمدباقر موحد، محمدرضا رياضي بوده‌اند.

بعدها که مدارس شيراز شماره گذاري می‌شوند، اين مدرسه شماره (12) را به خود اختصاص می‌دهد. در همين زمان دومين مدرسه دولتي آباده در سورمق در اثر مساعي حسين خان سورمقي به مديريت محمدباقر موحد تاسيس می‌شود. اولين مدرسه دولتي دخترانه در سال 1307 شمسي در محلی پشت ساختمان کلاه فرنگي به نام مدرسه دولتي زنهاريه که معروف به مدرسه دوشیزگان شده به مديريت بانو روحا فروزان تاسيس می‌شود.

معلمان اين مدرسه خانم‌ها ملک سلطاني، عزت خانم قضايي، منيره وفا، قدسيه حميدي، قدرت خانم حميدي و ایران آگاه بوده‌اند. لازم به ذکر است که اولين امتحان نهايي ششم ابتدايي در سال 1308 شمسي در آباده برگزار گرديده است.

روساي آموزش و پرورش آباده از ابتدا تاكنون:

وضعيت کنوني آموزش و پرورش شهرستان آباده

آموزش و پرورش شهرستان آباده که زماني بخش وسيعي از شمال فارس را در حوزه مديريت خود داشت اکنون داراي سه نمايندگي در شهرهاي صغاد و سورمق و ايزدخواست می‌باشد.

جدايي آموزش و پرورش شهرستان‌ها:

سميرم: سال 24-1325

اقليد: 52-1351

ابرکوه: 55-1354

خرم بید:73-1372

بوانات: 74-1373

سرچهان: 76-1375