علم سرامیک

 در شرايط خاص و مطابق اين استاندارد،‏ اين آزمون روي کاشي‏ها‏ي لعاب‌دار انجام مي‏شود‏. پس از طي مدت لازم براي اين آزمون - حدود يک هفته - نتايج گزارش مي‌گردد. حداقل رده قابل قبول براي اين آزمون رده b مي‌باشد. با توجه به تخصصي بودن اين تست و لزوم تهيه مواد شيميايي با ترکيب ويژه به اختصار ارايه مي‏شود‏.

محلول‏ها‏ي آزمايش گوناگوني را بايد به زير آماده کرد:‏

الف:‏ محلول متيلن بلو ده گرم در ليتر

ب:‏ محلول پرمنگنات پتاسيم ده گرم بر ليتر

ج: محلول شوينده استاندارد که حاوي ترکيبات زير است:‏

-          کربنات سديم بدون آب 33%

-          پربورات سديم 7%

-          سيليکات سديم 7% (‏دانسيته 1.33)‏

-          صابون اولئات سديم 30%

-          آب 23%

 مجموعه تهيه شده را معادل 100 گرم فرض کرده و براي تهيه يک محلول 14.3 گرم بر ليتر از آن استفاده مي‏کنيم.

د: محلول هيپو کلريت سديم 20 گرم بر ليتر

ه: محلول سولفات مس 20 گرم بر ليتر

و:‏ محلول هيدروکسيد پتاسيم 30 گرم بر ليتر

ز: محلول هيدرو کلريک اسيد 3%

ح:‏ محلول اسيد سيتريک 100%

 پس از تهيه مواد فوق‌الذکر ازمحلول‏ها‏ي الف و ب هر کدام يک قطره روي سطح لعاب – که قبلاً با دقت انتخاب شده و عاري از هر گونه عيب بوده و با محلول چربي‌زدا پاک شده است – ريخته و روي آنها يک شيشه ساعت به قطر 4 سانتيمتر قرار مي‌دهيم تا قطره کاملاً پخش شود. پس از گذشت 24 ساعت کاشي را زير آب روان گرفته و اگر لکه تميز نشد از مواد پاک کننده استفاده مي‏کنيم. اگر لکه با آب بر طرف شد رده مقاومت AA و اگر با کمک مواد شوينده بر طرف شد رده مقاومت A بوده اگر با کمک فشار مکانيکي و پارچه پاک شد رده B و اگر با کمک حلال پاک شد رده C و اگر کاملاً پاک نشد داراي رده‌بندي D مي‌باشد.

 براي تست ساير محلول‏ها‏ نياز به استوانه‏ها‏ي شيشه‌اي به قطر حدود 4 سانتيمتر داريم. اين استوانه را روي سطح لعاب کاشي - که قبلاً با دقت انتخاب شده و عاري از هر گونه عيب بوده و با محلول چربي زدا پاک شده است – با کمک چسب سيليکون کاملاً آب‌بندي کرده،‏ به نحوي که هيچ نشتي نداشته باشد. سپس در هر استوانه شيشه‌اي آب‌بندي شده حدود 10 سي‌سي از هر محلول به صورت مجزا و نشانه‌گذاري شده مي‌ريزيم. اين محلول‏ها‏ بايد به تازگي تهيه شده و بسته به زمان کلي تست بعد از زمان مشخصي،‏ به هم بخورد.

 محلول‏ها‏ي ج،‏ د،‏ ه،‏ و را پس از گذشت 24 ساعت (‏مطابق با استاندارد ملي البته استاندارد اروپايي در اين خصوص 6 ساعت را کافي مي‌داند.)‏ تخليه کرده و محلول‏ها‏ي ز،‏ح را پس از گذشت 7 روز تخليه و پس از شستشوي نمونه‏ها‏ با آب فراوان و خشک کردن آنها،‏ با ملاحظه دقيق آثار تخريبي مواد شيميايي روي سطح لعاب نتايج را بررسي مي‏کنيم.

 بررسي نتايج اين تست‏ها‏ به شرح زير جمع‌بندي مي‏شود‏:‏

رده AA هيچ اثري مشاهده نشود.

رده A تغيير ناچيز در سطح که فقط با تغيير زاويه انعکاس نور قابل ملاحظه باشد.

رده B تغيير واضح در سطح (‏در ميزان براقيت يا رنگ سطح لعاب)‏

رده C ضايعه جزيي لعاب و تخريب سطح

 در شرايط خاص و مطابق اين استاندارد،‏ اين آزمون روي کاشي‏ها‏ي لعاب‌دار انجام مي‏شود‏. پس از طي مدت لازم براي اين آزمون - حدود يک هفته - نتايج گزارش مي‌گردد. حداقل رده قابل قبول براي اين آزمون رده b مي‌باشد. با توجه به تخصصي بودن اين تست و لزوم تهيه مواد شيميايي با ترکيب ويژه به اختصار ارايه مي‏شود‏.

محلول‏ها‏ي آزمايش گوناگوني را بايد به زير آماده کرد:‏

الف:‏ محلول متيلن بلو ده گرم در ليتر

ب:‏ محلول پرمنگنات پتاسيم ده گرم بر ليتر

ج: محلول شوينده استاندارد که حاوي ترکيبات زير است:‏

-          کربنات سديم بدون آب 33%

-          پربورات سديم 7%

-          سيليکات سديم 7% (‏دانسيته 1.33)‏

-          صابون اولئات سديم 30%

-          آب 23%

 مجموعه تهيه شده را معادل 100 گرم فرض کرده و براي تهيه يک محلول 14.3 گرم بر ليتر از آن استفاده مي‏کنيم.

د: محلول هيپو کلريت سديم 20 گرم بر ليتر

ه: محلول سولفات مس 20 گرم بر ليتر

و:‏ محلول هيدروکسيد پتاسيم 30 گرم بر ليتر

ز: محلول هيدرو کلريک اسيد 3%

ح:‏ محلول اسيد سيتريک 100%

 پس از تهيه مواد فوق‌الذکر ازمحلول‏ها‏ي الف و ب هر کدام يک قطره روي سطح لعاب – که قبلاً با دقت انتخاب شده و عاري از هر گونه عيب بوده و با محلول چربي‌زدا پاک شده است – ريخته و روي آنها يک شيشه ساعت به قطر 4 سانتيمتر قرار مي‌دهيم تا قطره کاملاً پخش شود. پس از گذشت 24 ساعت کاشي را زير آب روان گرفته و اگر لکه تميز نشد از مواد پاک کننده استفاده مي‏کنيم. اگر لکه با آب بر طرف شد رده مقاومت AA و اگر با کمک مواد شوينده بر طرف شد رده مقاومت A بوده اگر با کمک فشار مکانيکي و پارچه پاک شد رده B و اگر با کمک حلال پاک شد رده C و اگر کاملاً پاک نشد داراي رده‌بندي D مي‌باشد.

 براي تست ساير محلول‏ها‏ نياز به استوانه‏ها‏ي شيشه‌اي به قطر حدود 4 سانتيمتر داريم. اين استوانه را روي سطح لعاب کاشي - که قبلاً با دقت انتخاب شده و عاري از هر گونه عيب بوده و با محلول چربي زدا پاک شده است – با کمک چسب سيليکون کاملاً آب‌بندي کرده،‏ به نحوي که هيچ نشتي نداشته باشد. سپس در هر استوانه شيشه‌اي آب‌بندي شده حدود 10 سي‌سي از هر محلول به صورت مجزا و نشانه‌گذاري شده مي‌ريزيم. اين محلول‏ها‏ بايد به تازگي تهيه شده و بسته به زمان کلي تست بعد از زمان مشخصي،‏ به هم بخورد.

 محلول‏ها‏ي ج،‏ د،‏ ه،‏ و را پس از گذشت 24 ساعت (‏مطابق با استاندارد ملي البته استاندارد اروپايي در اين خصوص 6 ساعت را کافي مي‌داند.)‏ تخليه کرده و محلول‏ها‏ي ز،‏ح را پس از گذشت 7 روز تخليه و پس از شستشوي نمونه‏ها‏ با آب فراوان و خشک کردن آنها،‏ با ملاحظه دقيق آثار تخريبي مواد شيميايي روي سطح لعاب نتايج را بررسي مي‏کنيم.

 بررسي نتايج اين تست‏ها‏ به شرح زير جمع‌بندي مي‏شود‏:‏

رده AA هيچ اثري مشاهده نشود.

رده A تغيير ناچيز در سطح که فقط با تغيير زاويه انعکاس نور قابل ملاحظه باشد.

رده B تغيير واضح در سطح (‏در ميزان براقيت يا رنگ سطح لعاب)‏

رده C ضايعه جزيي لعاب و تخريب سطح

 در شرايط خاص و مطابق اين استاندارد،‏ اين آزمون روي کاشي‏ها‏ي لعاب‌دار انجام مي‏شود‏. پس از طي مدت لازم براي اين آزمون - حدود يک هفته - نتايج گزارش مي‌گردد. حداقل رده قابل قبول براي اين آزمون رده b مي‌باشد. با توجه به تخصصي بودن اين تست و لزوم تهيه مواد شيميايي با ترکيب ويژه به اختصار ارايه مي‏شود‏.

محلول‏ها‏ي آزمايش گوناگوني را بايد به زير آماده کرد:‏

الف:‏ محلول متيلن بلو ده گرم در ليتر

ب:‏ محلول پرمنگنات پتاسيم ده گرم بر ليتر

ج: محلول شوينده استاندارد که حاوي ترکيبات زير است:‏

-          کربنات سديم بدون آب 33%

-          پربورات سديم 7%

-          سيليکات سديم 7% (‏دانسيته 1.33)‏

-          صابون اولئات سديم 30%

-          آب 23%

 مجموعه تهيه شده را معادل 100 گرم فرض کرده و براي تهيه يک محلول 14.3 گرم بر ليتر از آن استفاده مي‏کنيم.

د: محلول هيپو کلريت سديم 20 گرم بر ليتر

ه: محلول سولفات مس 20 گرم بر ليتر

و:‏ محلول هيدروکسيد پتاسيم 30 گرم بر ليتر

ز: محلول هيدرو کلريک اسيد 3%

ح:‏ محلول اسيد سيتريک 100%

 پس از تهيه مواد فوق‌الذکر ازمحلول‏ها‏ي الف و ب هر کدام يک قطره روي سطح لعاب – که قبلاً با دقت انتخاب شده و عاري از هر گونه عيب بوده و با محلول چربي‌زدا پاک شده است – ريخته و روي آنها يک شيشه ساعت به قطر 4 سانتيمتر قرار مي‌دهيم تا قطره کاملاً پخش شود. پس از گذشت 24 ساعت کاشي را زير آب روان گرفته و اگر لکه تميز نشد از مواد پاک کننده استفاده مي‏کنيم. اگر لکه با آب بر طرف شد رده مقاومت AA و اگر با کمک مواد شوينده بر طرف شد رده مقاومت A بوده اگر با کمک فشار مکانيکي و پارچه پاک شد رده B و اگر با کمک حلال پاک شد رده C و اگر کاملاً پاک نشد داراي رده‌بندي D مي‌باشد.

 براي تست ساير محلول‏ها‏ نياز به استوانه‏ها‏ي شيشه‌اي به قطر حدود 4 سانتيمتر داريم. اين استوانه را روي سطح لعاب کاشي - که قبلاً با دقت انتخاب شده و عاري از هر گونه عيب بوده و با محلول چربي زدا پاک شده است – با کمک چسب سيليکون کاملاً آب‌بندي کرده،‏ به نحوي که هيچ نشتي نداشته باشد. سپس در هر استوانه شيشه‌اي آب‌بندي شده حدود 10 سي‌سي از هر محلول به صورت مجزا و نشانه‌گذاري شده مي‌ريزيم. اين محلول‏ها‏ بايد به تازگي تهيه شده و بسته به زمان کلي تست بعد از زمان مشخصي،‏ به هم بخورد.

 محلول‏ها‏ي ج،‏ د،‏ ه،‏ و را پس از گذشت 24 ساعت (‏مطابق با استاندارد ملي البته استاندارد اروپايي در اين خصوص 6 ساعت را کافي مي‌داند.)‏ تخليه کرده و محلول‏ها‏ي ز،‏ح را پس از گذشت 7 روز تخليه و پس از شستشوي نمونه‏ها‏ با آب فراوان و خشک کردن آنها،‏ با ملاحظه دقيق آثار تخريبي مواد شيميايي روي سطح لعاب نتايج را بررسي مي‏کنيم.

 بررسي نتايج اين تست‏ها‏ به شرح زير جمع‌بندي مي‏شود‏:‏

رده AA هيچ اثري مشاهده نشود.

رده A تغيير ناچيز در سطح که فقط با تغيير زاويه انعکاس نور قابل ملاحظه باشد.

رده B تغيير واضح در سطح (‏در ميزان براقيت يا رنگ سطح لعاب)‏

رده C ضايعه جزيي لعاب و تخريب سطح

 در شرايط خاص و مطابق اين استاندارد،‏ اين آزمون روي کاشي‏ها‏ي لعاب‌دار انجام مي‏شود‏. پس از طي مدت لازم براي اين آزمون - حدود يک هفته - نتايج گزارش مي‌گردد. حداقل رده قابل قبول براي اين آزمون رده b مي‌باشد. با توجه به تخصصي بودن اين تست و لزوم تهيه مواد شيميايي با ترکيب ويژه به اختصار ارايه مي‏شود‏.

محلول‏ها‏ي آزمايش گوناگوني را بايد به زير آماده کرد:‏

الف:‏ محلول متيلن بلو ده گرم در ليتر

ب:‏ محلول پرمنگنات پتاسيم ده گرم بر ليتر

ج: محلول شوينده استاندارد که حاوي ترکيبات زير است:‏

-          کربنات سديم بدون آب 33%

-          پربورات سديم 7%

-          سيليکات سديم 7% (‏دانسيته 1.33)‏

-          صابون اولئات سديم 30%

-          آب 23%

 مجموعه تهيه شده را معادل 100 گرم فرض کرده و براي تهيه يک محلول 14.3 گرم بر ليتر از آن استفاده مي‏کنيم.

د: محلول هيپو کلريت سديم 20 گرم بر ليتر

ه: محلول سولفات مس 20 گرم بر ليتر

و:‏ محلول هيدروکسيد پتاسيم 30 گرم بر ليتر

ز: محلول هيدرو کلريک اسيد 3%

ح:‏ محلول اسيد سيتريک 100%

 پس از تهيه مواد فوق‌الذکر ازمحلول‏ها‏ي الف و ب هر کدام يک قطره روي سطح لعاب – که قبلاً با دقت انتخاب شده و عاري از هر گونه عيب بوده و با محلول چربي‌زدا پاک شده است – ريخته و روي آنها يک شيشه ساعت به قطر 4 سانتيمتر قرار مي‌دهيم تا قطره کاملاً پخش شود. پس از گذشت 24 ساعت کاشي را زير آب روان گرفته و اگر لکه تميز نشد از مواد پاک کننده استفاده مي‏کنيم. اگر لکه با آب بر طرف شد رده مقاومت AA و اگر با کمک مواد شوينده بر طرف شد رده مقاومت A بوده اگر با کمک فشار مکانيکي و پارچه پاک شد رده B و اگر با کمک حلال پاک شد رده C و اگر کاملاً پاک نشد داراي رده‌بندي D مي‌باشد.

 براي تست ساير محلول‏ها‏ نياز به استوانه‏ها‏ي شيشه‌اي به قطر حدود 4 سانتيمتر داريم. اين استوانه را روي سطح لعاب کاشي - که قبلاً با دقت انتخاب شده و عاري از هر گونه عيب بوده و با محلول چربي زدا پاک شده است – با کمک چسب سيليکون کاملاً آب‌بندي کرده،‏ به نحوي که هيچ نشتي نداشته باشد. سپس در هر استوانه شيشه‌اي آب‌بندي شده حدود 10 سي‌سي از هر محلول به صورت مجزا و نشانه‌گذاري شده مي‌ريزيم. اين محلول‏ها‏ بايد به تازگي تهيه شده و بسته به زمان کلي تست بعد از زمان مشخصي،‏ به هم بخورد.

 محلول‏ها‏ي ج،‏ د،‏ ه،‏ و را پس از گذشت 24 ساعت (‏مطابق با استاندارد ملي البته استاندارد اروپايي در اين خصوص 6 ساعت را کافي مي‌داند.)‏ تخليه کرده و محلول‏ها‏ي ز،‏ح را پس از گذشت 7 روز تخليه و پس از شستشوي نمونه‏ها‏ با آب فراوان و خشک کردن آنها،‏ با ملاحظه دقيق آثار تخريبي مواد شيميايي روي سطح لعاب نتايج را بررسي مي‏کنيم.

 بررسي نتايج اين تست‏ها‏ به شرح زير جمع‌بندي مي‏شود‏:‏

رده AA هيچ اثري مشاهده نشود.

رده A تغيير ناچيز در سطح که فقط با تغيير زاويه انعکاس نور قابل ملاحظه باشد.

رده B تغيير واضح در سطح (‏در ميزان براقيت يا رنگ سطح لعاب)‏

رده C ضايعه جزيي لعاب و تخريب سطح

 در شرايط خاص و مطابق اين استاندارد،‏ اين آزمون روي کاشي‏ها‏ي لعاب‌دار انجام مي‏شود‏. پس از طي مدت لازم براي اين آزمون - حدود يک هفته - نتايج گزارش مي‌گردد. حداقل رده قابل قبول براي اين آزمون رده b مي‌باشد. با توجه به تخصصي بودن اين تست و لزوم تهيه مواد شيميايي با ترکيب ويژه به اختصار ارايه مي‏شود‏.

محلول‏ها‏ي آزمايش گوناگوني را بايد به زير آماده کرد:‏

الف:‏ محلول متيلن بلو ده گرم در ليتر

ب:‏ محلول پرمنگنات پتاسيم ده گرم بر ليتر

ج: محلول شوينده استاندارد که حاوي ترکيبات زير است:‏

-          کربنات سديم بدون آب 33%

-          پربورات سديم 7%

-          سيليکات سديم 7% (‏دانسيته 1.33)‏

-          صابون اولئات سديم 30%

-          آب 23%

 مجموعه تهيه شده را معادل 100 گرم فرض کرده و براي تهيه يک محلول 14.3 گرم بر ليتر از آن استفاده مي‏کنيم.

د: محلول هيپو کلريت سديم 20 گرم بر ليتر

ه: محلول سولفات مس 20 گرم بر ليتر

و:‏ محلول هيدروکسيد پتاسيم 30 گرم بر ليتر

ز: محلول هيدرو کلريک اسيد 3%

ح:‏ محلول اسيد سيتريک 100%

 پس از تهيه مواد فوق‌الذکر ازمحلول‏ها‏ي الف و ب هر کدام يک قطره روي سطح لعاب – که قبلاً با دقت انتخاب شده و عاري از هر گونه عيب بوده و با محلول چربي‌زدا پاک شده است – ريخته و روي آنها يک شيشه ساعت به قطر 4 سانتيمتر قرار مي‌دهيم تا قطره کاملاً پخش شود. پس از گذشت 24 ساعت کاشي را زير آب روان گرفته و اگر لکه تميز نشد از مواد پاک کننده استفاده مي‏کنيم. اگر لکه با آب بر طرف شد رده مقاومت AA و اگر با کمک مواد شوينده بر طرف شد رده مقاومت A بوده اگر با کمک فشار مکانيکي و پارچه پاک شد رده B و اگر با کمک حلال پاک شد رده C و اگر کاملاً پاک نشد داراي رده‌بندي D مي‌باشد.

 براي تست ساير محلول‏ها‏ نياز به استوانه‏ها‏ي شيشه‌اي به قطر حدود 4 سانتيمتر داريم. اين استوانه را روي سطح لعاب کاشي - که قبلاً با دقت انتخاب شده و عاري از هر گونه عيب بوده و با محلول چربي زدا پاک شده است – با کمک چسب سيليکون کاملاً آب‌بندي کرده،‏ به نحوي که هيچ نشتي نداشته باشد. سپس در هر استوانه شيشه‌اي آب‌بندي شده حدود 10 سي‌سي از هر محلول به صورت مجزا و نشانه‌گذاري شده مي‌ريزيم. اين محلول‏ها‏ بايد به تازگي تهيه شده و بسته به زمان کلي تست بعد از زمان مشخصي،‏ به هم بخورد.

 محلول‏ها‏ي ج،‏ د،‏ ه،‏ و را پس از گذشت 24 ساعت (‏مطابق با استاندارد ملي البته استاندارد اروپايي در اين خصوص 6 ساعت را کافي مي‌داند.)‏ تخليه کرده و محلول‏ها‏ي ز،‏ح را پس از گذشت 7 روز تخليه و پس از شستشوي نمونه‏ها‏ با آب فراوان و خشک کردن آنها،‏ با ملاحظه دقيق آثار تخريبي مواد شيميايي روي سطح لعاب نتايج را بررسي مي‏کنيم.

 بررسي نتايج اين تست‏ها‏ به شرح زير جمع‌بندي مي‏شود‏:‏

رده AA هيچ اثري مشاهده نشود.

رده A تغيير ناچيز در سطح که فقط با تغيير زاويه انعکاس نور قابل ملاحظه باشد.

رده B تغيير واضح در سطح (‏در ميزان براقيت يا رنگ سطح لعاب)‏

رده C ضايعه جزيي لعاب و تخريب سطح

 در شرايط خاص و مطابق اين استاندارد،‏ اين آزمون روي کاشي‏ها‏ي لعاب‌دار انجام مي‏شود‏. پس از طي مدت لازم براي اين آزمون - حدود يک هفته - نتايج گزارش مي‌گردد. حداقل رده قابل قبول براي اين آزمون رده b مي‌باشد. با توجه به تخصصي بودن اين تست و لزوم تهيه مواد شيميايي با ترکيب ويژه به اختصار ارايه مي‏شود‏.

محلول‏ها‏ي آزمايش گوناگوني را بايد به زير آماده کرد:‏

الف:‏ محلول متيلن بلو ده گرم در ليتر

ب:‏ محلول پرمنگنات پتاسيم ده گرم بر ليتر

ج: محلول شوينده استاندارد که حاوي ترکيبات زير است:‏

-          کربنات سديم بدون آب 33%

-          پربورات سديم 7%

-          سيليکات سديم 7% (‏دانسيته 1.33)‏

-          صابون اولئات سديم 30%

-          آب 23%

 مجموعه تهيه شده را معادل 100 گرم فرض کرده و براي تهيه يک محلول 14.3 گرم بر ليتر از آن استفاده مي‏کنيم.

د: محلول هيپو کلريت سديم 20 گرم بر ليتر

ه: محلول سولفات مس 20 گرم بر ليتر

و:‏ محلول هيدروکسيد پتاسيم 30 گرم بر ليتر

ز: محلول هيدرو کلريک اسيد 3%

ح:‏ محلول اسيد سيتريک 100%

 پس از تهيه مواد فوق‌الذکر ازمحلول‏ها‏ي الف و ب هر کدام يک قطره روي سطح لعاب – که قبلاً با دقت انتخاب شده و عاري از هر گونه عيب بوده و با محلول چربي‌زدا پاک شده است – ريخته و روي آنها يک شيشه ساعت به قطر 4 سانتيمتر قرار مي‌دهيم تا قطره کاملاً پخش شود. پس از گذشت 24 ساعت کاشي را زير آب روان گرفته و اگر لکه تميز نشد از مواد پاک کننده استفاده مي‏کنيم. اگر لکه با آب بر طرف شد رده مقاومت AA و اگر با کمک مواد شوينده بر طرف شد رده مقاومت A بوده اگر با کمک فشار مکانيکي و پارچه پاک شد رده B و اگر با کمک حلال پاک شد رده C و اگر کاملاً پاک نشد داراي رده‌بندي D مي‌باشد.

 براي تست ساير محلول‏ها‏ نياز به استوانه‏ها‏ي شيشه‌اي به قطر حدود 4 سانتيمتر داريم. اين استوانه را روي سطح لعاب کاشي - که قبلاً با دقت انتخاب شده و عاري از هر گونه عيب بوده و با محلول چربي زدا پاک شده است – با کمک چسب سيليکون کاملاً آب‌بندي کرده،‏ به نحوي که هيچ نشتي نداشته باشد. سپس در هر استوانه شيشه‌اي آب‌بندي شده حدود 10 سي‌سي از هر محلول به صورت مجزا و نشانه‌گذاري شده مي‌ريزيم. اين محلول‏ها‏ بايد به تازگي تهيه شده و بسته به زمان کلي تست بعد از زمان مشخصي،‏ به هم بخورد.

 محلول‏ها‏ي ج،‏ د،‏ ه،‏ و را پس از گذشت 24 ساعت (‏مطابق با استاندارد ملي البته استاندارد اروپايي در اين خصوص 6 ساعت را کافي مي‌داند.)‏ تخليه کرده و محلول‏ها‏ي ز،‏ح را پس از گذشت 7 روز تخليه و پس از شستشوي نمونه‏ها‏ با آب فراوان و خشک کردن آنها،‏ با ملاحظه دقيق آثار تخريبي مواد شيميايي روي سطح لعاب نتايج را بررسي مي‏کنيم.

 بررسي نتايج اين تست‏ها‏ به شرح زير جمع‌بندي مي‏شود‏:‏

رده AA هيچ اثري مشاهده نشود.

رده A تغيير ناچيز در سطح که فقط با تغيير زاويه انعکاس نور قابل ملاحظه باشد.

رده B تغيير واضح در سطح (‏در ميزان براقيت يا رنگ سطح لعاب)‏

رده C ضايعه جزيي لعاب و تخريب سطح

بار ساينده‏تر‏ از مجموعه گلوله‏ها‏ي فولادي با دانه‌بندي و درصد‏ها‏ي زير تشکيل شده است:‏

-           70 گرم گلوله سايز 0.5 ميليمتر

-           52.5 گرم گلوله سايز 0.3 ميليمتر

-          43.75 گرم گلوله سايز 0.2 ميليمتر

-           8.75 گرم گلوله سايز 0.1 ميليمتر

-           3 گرم پودر آلومينا با دانه بندي 80 – مش

-          20 گرم آب مقطر

پس از انتخاب نمونه قابل تست و قرار دادن آن زير محفظه مربوط به نگهداري بار ساينده،‏ در دستگاه تست مقاومت سايشي،‏ تعداد دور دستگاه را به مقادير 150 و ضرايب آن افزايش داده،‏ براساس جدول زير رده مقاومت کاشي‏ها‏ در برابر سايش و پيشنهاد مناطق مورد مصرف به شرح زير مي‏باشد.

-    براي انواع پرسلان تکنيکي که صرفاً داراي بدنه رنگي. بدون لعاب است از تست ديگري استفاده مي‏شود‏ که ميزان مقاومت به ساييدگي با کاهش ميزان وزن قطعه در اثر گردش بار – يا قطعه - ساينده روي آن اندازه‌گيري مي‏شود‏.

بار ساينده‏تر‏ از مجموعه گلوله‏ها‏ي فولادي با دانه‌بندي و درصد‏ها‏ي زير تشکيل شده است:‏

-           70 گرم گلوله سايز 0.5 ميليمتر

-           52.5 گرم گلوله سايز 0.3 ميليمتر

-          43.75 گرم گلوله سايز 0.2 ميليمتر

-           8.75 گرم گلوله سايز 0.1 ميليمتر

-           3 گرم پودر آلومينا با دانه بندي 80 – مش

-          20 گرم آب مقطر

پس از انتخاب نمونه قابل تست و قرار دادن آن زير محفظه مربوط به نگهداري بار ساينده،‏ در دستگاه تست مقاومت سايشي،‏ تعداد دور دستگاه را به مقادير 150 و ضرايب آن افزايش داده،‏ براساس جدول زير رده مقاومت کاشي‏ها‏ در برابر سايش و پيشنهاد مناطق مورد مصرف به شرح زير مي‏باشد.

-    براي انواع پرسلان تکنيکي که صرفاً داراي بدنه رنگي. بدون لعاب است از تست ديگري استفاده مي‏شود‏ که ميزان مقاومت به ساييدگي با کاهش ميزان وزن قطعه در اثر گردش بار – يا قطعه - ساينده روي آن اندازه‌گيري مي‏شود‏.

بار ساينده‏تر‏ از مجموعه گلوله‏ها‏ي فولادي با دانه‌بندي و درصد‏ها‏ي زير تشکيل شده است:‏

-           70 گرم گلوله سايز 0.5 ميليمتر

-           52.5 گرم گلوله سايز 0.3 ميليمتر

-          43.75 گرم گلوله سايز 0.2 ميليمتر

-           8.75 گرم گلوله سايز 0.1 ميليمتر

-           3 گرم پودر آلومينا با دانه بندي 80 – مش

-          20 گرم آب مقطر

پس از انتخاب نمونه قابل تست و قرار دادن آن زير محفظه مربوط به نگهداري بار ساينده،‏ در دستگاه تست مقاومت سايشي،‏ تعداد دور دستگاه را به مقادير 150 و ضرايب آن افزايش داده،‏ براساس جدول زير رده مقاومت کاشي‏ها‏ در برابر سايش و پيشنهاد مناطق مورد مصرف به شرح زير مي‏باشد.

-    براي انواع پرسلان تکنيکي که صرفاً داراي بدنه رنگي. بدون لعاب است از تست ديگري استفاده مي‏شود‏ که ميزان مقاومت به ساييدگي با کاهش ميزان وزن قطعه در اثر گردش بار – يا قطعه - ساينده روي آن اندازه‌گيري مي‏شود‏.

بار ساينده‏تر‏ از مجموعه گلوله‏ها‏ي فولادي با دانه‌بندي و درصد‏ها‏ي زير تشکيل شده است:‏

-           70 گرم گلوله سايز 0.5 ميليمتر

-           52.5 گرم گلوله سايز 0.3 ميليمتر

-          43.75 گرم گلوله سايز 0.2 ميليمتر

-           8.75 گرم گلوله سايز 0.1 ميليمتر

-           3 گرم پودر آلومينا با دانه بندي 80 – مش

-          20 گرم آب مقطر

پس از انتخاب نمونه قابل تست و قرار دادن آن زير محفظه مربوط به نگهداري بار ساينده،‏ در دستگاه تست مقاومت سايشي،‏ تعداد دور دستگاه را به مقادير 150 و ضرايب آن افزايش داده،‏ براساس جدول زير رده مقاومت کاشي‏ها‏ در برابر سايش و پيشنهاد مناطق مورد مصرف به شرح زير مي‏باشد.

-    براي انواع پرسلان تکنيکي که صرفاً داراي بدنه رنگي. بدون لعاب است از تست ديگري استفاده مي‏شود‏ که ميزان مقاومت به ساييدگي با کاهش ميزان وزن قطعه در اثر گردش بار – يا قطعه - ساينده روي آن اندازه‌گيري مي‏شود‏.

بار ساينده‏تر‏ از مجموعه گلوله‏ها‏ي فولادي با دانه‌بندي و درصد‏ها‏ي زير تشکيل شده است:‏

-           70 گرم گلوله سايز 0.5 ميليمتر

-           52.5 گرم گلوله سايز 0.3 ميليمتر

-          43.75 گرم گلوله سايز 0.2 ميليمتر

-           8.75 گرم گلوله سايز 0.1 ميليمتر

-           3 گرم پودر آلومينا با دانه بندي 80 – مش

-          20 گرم آب مقطر

پس از انتخاب نمونه قابل تست و قرار دادن آن زير محفظه مربوط به نگهداري بار ساينده،‏ در دستگاه تست مقاومت سايشي،‏ تعداد دور دستگاه را به مقادير 150 و ضرايب آن افزايش داده،‏ براساس جدول زير رده مقاومت کاشي‏ها‏ در برابر سايش و پيشنهاد مناطق مورد مصرف به شرح زير مي‏باشد.

-    براي انواع پرسلان تکنيکي که صرفاً داراي بدنه رنگي. بدون لعاب است از تست ديگري استفاده مي‏شود‏ که ميزان مقاومت به ساييدگي با کاهش ميزان وزن قطعه در اثر گردش بار – يا قطعه - ساينده روي آن اندازه‌گيري مي‏شود‏.

بار ساينده‏تر‏ از مجموعه گلوله‏ها‏ي فولادي با دانه‌بندي و درصد‏ها‏ي زير تشکيل شده است:‏

-           70 گرم گلوله سايز 0.5 ميليمتر

-           52.5 گرم گلوله سايز 0.3 ميليمتر

-          43.75 گرم گلوله سايز 0.2 ميليمتر

-           8.75 گرم گلوله سايز 0.1 ميليمتر

-           3 گرم پودر آلومينا با دانه بندي 80 – مش

-          20 گرم آب مقطر

پس از انتخاب نمونه قابل تست و قرار دادن آن زير محفظه مربوط به نگهداري بار ساينده،‏ در دستگاه تست مقاومت سايشي،‏ تعداد دور دستگاه را به مقادير 150 و ضرايب آن افزايش داده،‏ براساس جدول زير رده مقاومت کاشي‏ها‏ در برابر سايش و پيشنهاد مناطق مورد مصرف به شرح زير مي‏باشد.

-    براي انواع پرسلان تکنيکي که صرفاً داراي بدنه رنگي. بدون لعاب است از تست ديگري استفاده مي‏شود‏ که ميزان مقاومت به ساييدگي با کاهش ميزان وزن قطعه در اثر گردش بار – يا قطعه - ساينده روي آن اندازه‌گيري مي‏شود‏.

بار ساينده‏تر‏ از مجموعه گلوله‏ها‏ي فولادي با دانه‌بندي و درصد‏ها‏ي زير تشکيل شده است:‏

-           70 گرم گلوله سايز 0.5 ميليمتر

-           52.5 گرم گلوله سايز 0.3 ميليمتر

-          43.75 گرم گلوله سايز 0.2 ميليمتر

-           8.75 گرم گلوله سايز 0.1 ميليمتر

-           3 گرم پودر آلومينا با دانه بندي 80 – مش

-          20 گرم آب مقطر

پس از انتخاب نمونه قابل تست و قرار دادن آن زير محفظه مربوط به نگهداري بار ساينده،‏ در دستگاه تست مقاومت سايشي،‏ تعداد دور دستگاه را به مقادير 150 و ضرايب آن افزايش داده،‏ براساس جدول زير رده مقاومت کاشي‏ها‏ در برابر سايش و پيشنهاد مناطق مورد مصرف به شرح زير مي‏باشد.

-    براي انواع پرسلان تکنيکي که صرفاً داراي بدنه رنگي. بدون لعاب است از تست ديگري استفاده مي‏شود‏ که ميزان مقاومت به ساييدگي با کاهش ميزان وزن قطعه در اثر گردش بار – يا قطعه - ساينده روي آن اندازه‌گيري مي‏شود‏.

بار ساينده‏تر‏ از مجموعه گلوله‏ها‏ي فولادي با دانه‌بندي و درصد‏ها‏ي زير تشکيل شده است:‏

-           70 گرم گلوله سايز 0.5 ميليمتر

-           52.5 گرم گلوله سايز 0.3 ميليمتر

-          43.75 گرم گلوله سايز 0.2 ميليمتر

-           8.75 گرم گلوله سايز 0.1 ميليمتر

-           3 گرم پودر آلومينا با دانه بندي 80 – مش

-          20 گرم آب مقطر

پس از انتخاب نمونه قابل تست و قرار دادن آن زير محفظه مربوط به نگهداري بار ساينده،‏ در دستگاه تست مقاومت سايشي،‏ تعداد دور دستگاه را به مقادير 150 و ضرايب آن افزايش داده،‏ براساس جدول زير رده مقاومت کاشي‏ها‏ در برابر سايش و پيشنهاد مناطق مورد مصرف به شرح زير مي‏باشد.

-    براي انواع پرسلان تکنيکي که صرفاً داراي بدنه رنگي. بدون لعاب است از تست ديگري استفاده مي‏شود‏ که ميزان مقاومت به ساييدگي با کاهش ميزان وزن قطعه در اثر گردش بار – يا قطعه - ساينده روي آن اندازه‌گيري مي‏شود‏.

اطلاعات مندرج در بخش مرجع کاشی‌ و سرامیک نشریه سرامیک و ساختمان به واسطه کمک دوستان و همکاران این نشریه و برخی از شرکت‌های فعال در این صنعت انجام گردیده که در اینجا از همکاریشان در گردآوری این مجموعه نفیس کمال تشکر را می‌نمایيم.

هدف از ارائه اين مجموعه دسترسي آسان افراد و صنايع به منابعي است كه در كشور وجود دارد. با وجود تلاش مجموعه نشریه سرامیک و ساختمان جهت درج کامل اطلاعات شرکت‌ها، احتمال کاستی و درج نشدن اطلاعات برخی از شرکت‌های کاشی و سرامیک و صنایع وابسته در این مجموعه می‌رود. با وجود اينكه درج این اطلاعات به صورت رایگان صورت گرفته و هدف از این فعالیت، ارتباط بین صنایع توليدكننده و مصرف‌کنندگان می‌باشد، برخی شرکت‌ها از دادن اطلاعات شرکت خود به نشریه جهت درج در دايركتري خودداری نمودند. در صورتی که اطلاعات شرکت شما در این مجموعه موجود نبود و یا اشتباهی در آن وجود داشت، ضمن پوزش از شما، خواهشمند است مراتب را به آدرس ایمیل نشریه info@ceramic-sakhteman.com و يا شماره فکس 44618539 اطلاع داده تا در شمار‌گان آتی نشریه، این اطلاعات به صورت جامع‌ و کامل‌تری در اختیار خوانندگان محترم این نشریه قرار گیرد. این نشریه آماده دریافت هرگونه پیشنهاد و انتقاد در جهت بهبود وضعیت کیفی نشریه می‌باشد.

هم چنین در نظر است که در شمارگان آتی، آمار تولید و مصرف کاشی و سرامیک در ایران را منتشر نماییم. از شرکت‌های تولیدی خواهشمندیم که اطلاعات تولیدی خود را با ذکر نوع محصولات تولیدی و میزان تولید خود برای این نشریه ارسال نمایند. درنظر داشته باشيد هرگونه برنامه‌ريزي براي بهبود كمي و كيفي توليد جز با در دست داشتن اطلاعات دقيق از روند توليد در بازار ايران و درنظر گرفتن مزيت‌هاي توليد منطقه‌اي ميسر نيست. بنابراين تمامي شركت‌هاي توليدي بايد با كمك يكديگر به ايجاد يك منبع قوي علمي در اين صنعت كمك نموده تا بتوان از اين منبع به عنوان مرجع و دايركتري كامل صنعت سراميك نام برد. اين امر جز با همدلي همكاران صنعت سراميك و كمك‌هاي مسئولين ذيربط امكان‌پذير نمي‌باشد.

اين نشريه آمادگي دارد كه صداي شما را به گوش صنعت و جامعه سراميك ايران برساند. شما علاوه بر ارسال اي‌ميل و نامه مي‌توانيد با عضويت در وبسايت نشريه و وارد شدن به قسمت تالار گفتگو، بحث مورد نظر خود را ايجاد نماييد و در صفحه ايجاد شده توسط خودتان، نظرات ساير دوستان را كه در آن قسمت اعلام مي‌شود مشاهده نموده و به بحث و گفتگو با آنان بپردازيد. هيچ محدوديتي از نظر تعداد بحث‌هاي ايجاد شده توسط شما وجود ندارد و تمامي اعضاي نشريه مي‌توانند مباحث مورد نظر خود را ايجاد نمايند و ساير دوستان نيز مي‌توانند در بحث‌هاي مختلف شركت نموده و نظرات خود را اعلام نمايند.

اطلاعات مندرج در بخش مرجع کاشی‌ و سرامیک نشریه سرامیک و ساختمان به واسطه کمک دوستان و همکاران این نشریه و برخی از شرکت‌های فعال در این صنعت انجام گردیده که در اینجا از همکاریشان در گردآوری این مجموعه نفیس کمال تشکر را می‌نمایيم.

هدف از ارائه اين مجموعه دسترسي آسان افراد و صنايع به منابعي است كه در كشور وجود دارد. با وجود تلاش مجموعه نشریه سرامیک و ساختمان جهت درج کامل اطلاعات شرکت‌ها، احتمال کاستی و درج نشدن اطلاعات برخی از شرکت‌های کاشی و سرامیک و صنایع وابسته در این مجموعه می‌رود. با وجود اينكه درج این اطلاعات به صورت رایگان صورت گرفته و هدف از این فعالیت، ارتباط بین صنایع توليدكننده و مصرف‌کنندگان می‌باشد، برخی شرکت‌ها از دادن اطلاعات شرکت خود به نشریه جهت درج در دايركتري خودداری نمودند. در صورتی که اطلاعات شرکت شما در این مجموعه موجود نبود و یا اشتباهی در آن وجود داشت، ضمن پوزش از شما، خواهشمند است مراتب را به آدرس ایمیل نشریه info@ceramic-sakhteman.com و يا شماره فکس 44618539 اطلاع داده تا در شمار‌گان آتی نشریه، این اطلاعات به صورت جامع‌ و کامل‌تری در اختیار خوانندگان محترم این نشریه قرار گیرد. این نشریه آماده دریافت هرگونه پیشنهاد و انتقاد در جهت بهبود وضعیت کیفی نشریه می‌باشد.

هم چنین در نظر است که در شمارگان آتی، آمار تولید و مصرف کاشی و سرامیک در ایران را منتشر نماییم. از شرکت‌های تولیدی خواهشمندیم که اطلاعات تولیدی خود را با ذکر نوع محصولات تولیدی و میزان تولید خود برای این نشریه ارسال نمایند. درنظر داشته باشيد هرگونه برنامه‌ريزي براي بهبود كمي و كيفي توليد جز با در دست داشتن اطلاعات دقيق از روند توليد در بازار ايران و درنظر گرفتن مزيت‌هاي توليد منطقه‌اي ميسر نيست. بنابراين تمامي شركت‌هاي توليدي بايد با كمك يكديگر به ايجاد يك منبع قوي علمي در اين صنعت كمك نموده تا بتوان از اين منبع به عنوان مرجع و دايركتري كامل صنعت سراميك نام برد. اين امر جز با همدلي همكاران صنعت سراميك و كمك‌هاي مسئولين ذيربط امكان‌پذير نمي‌باشد.

اين نشريه آمادگي دارد كه صداي شما را به گوش صنعت و جامعه سراميك ايران برساند. شما علاوه بر ارسال اي‌ميل و نامه مي‌توانيد با عضويت در وبسايت نشريه و وارد شدن به قسمت تالار گفتگو، بحث مورد نظر خود را ايجاد نماييد و در صفحه ايجاد شده توسط خودتان، نظرات ساير دوستان را كه در آن قسمت اعلام مي‌شود مشاهده نموده و به بحث و گفتگو با آنان بپردازيد. هيچ محدوديتي از نظر تعداد بحث‌هاي ايجاد شده توسط شما وجود ندارد و تمامي اعضاي نشريه مي‌توانند مباحث مورد نظر خود را ايجاد نمايند و ساير دوستان نيز مي‌توانند در بحث‌هاي مختلف شركت نموده و نظرات خود را اعلام نمايند.

اطلاعات مندرج در بخش مرجع کاشی‌ و سرامیک نشریه سرامیک و ساختمان به واسطه کمک دوستان و همکاران این نشریه و برخی از شرکت‌های فعال در این صنعت انجام گردیده که در اینجا از همکاریشان در گردآوری این مجموعه نفیس کمال تشکر را می‌نمایيم.

هدف از ارائه اين مجموعه دسترسي آسان افراد و صنايع به منابعي است كه در كشور وجود دارد. با وجود تلاش مجموعه نشریه سرامیک و ساختمان جهت درج کامل اطلاعات شرکت‌ها، احتمال کاستی و درج نشدن اطلاعات برخی از شرکت‌های کاشی و سرامیک و صنایع وابسته در این مجموعه می‌رود. با وجود اينكه درج این اطلاعات به صورت رایگان صورت گرفته و هدف از این فعالیت، ارتباط بین صنایع توليدكننده و مصرف‌کنندگان می‌باشد، برخی شرکت‌ها از دادن اطلاعات شرکت خود به نشریه جهت درج در دايركتري خودداری نمودند. در صورتی که اطلاعات شرکت شما در این مجموعه موجود نبود و یا اشتباهی در آن وجود داشت، ضمن پوزش از شما، خواهشمند است مراتب را به آدرس ایمیل نشریه info@ceramic-sakhteman.com و يا شماره فکس 44618539 اطلاع داده تا در شمار‌گان آتی نشریه، این اطلاعات به صورت جامع‌ و کامل‌تری در اختیار خوانندگان محترم این نشریه قرار گیرد. این نشریه آماده دریافت هرگونه پیشنهاد و انتقاد در جهت بهبود وضعیت کیفی نشریه می‌باشد.

هم چنین در نظر است که در شمارگان آتی، آمار تولید و مصرف کاشی و سرامیک در ایران را منتشر نماییم. از شرکت‌های تولیدی خواهشمندیم که اطلاعات تولیدی خود را با ذکر نوع محصولات تولیدی و میزان تولید خود برای این نشریه ارسال نمایند. درنظر داشته باشيد هرگونه برنامه‌ريزي براي بهبود كمي و كيفي توليد جز با در دست داشتن اطلاعات دقيق از روند توليد در بازار ايران و درنظر گرفتن مزيت‌هاي توليد منطقه‌اي ميسر نيست. بنابراين تمامي شركت‌هاي توليدي بايد با كمك يكديگر به ايجاد يك منبع قوي علمي در اين صنعت كمك نموده تا بتوان از اين منبع به عنوان مرجع و دايركتري كامل صنعت سراميك نام برد. اين امر جز با همدلي همكاران صنعت سراميك و كمك‌هاي مسئولين ذيربط امكان‌پذير نمي‌باشد.

اين نشريه آمادگي دارد كه صداي شما را به گوش صنعت و جامعه سراميك ايران برساند. شما علاوه بر ارسال اي‌ميل و نامه مي‌توانيد با عضويت در وبسايت نشريه و وارد شدن به قسمت تالار گفتگو، بحث مورد نظر خود را ايجاد نماييد و در صفحه ايجاد شده توسط خودتان، نظرات ساير دوستان را كه در آن قسمت اعلام مي‌شود مشاهده نموده و به بحث و گفتگو با آنان بپردازيد. هيچ محدوديتي از نظر تعداد بحث‌هاي ايجاد شده توسط شما وجود ندارد و تمامي اعضاي نشريه مي‌توانند مباحث مورد نظر خود را ايجاد نمايند و ساير دوستان نيز مي‌توانند در بحث‌هاي مختلف شركت نموده و نظرات خود را اعلام نمايند.

اطلاعات مندرج در بخش مرجع کاشی‌ و سرامیک نشریه سرامیک و ساختمان به واسطه کمک دوستان و همکاران این نشریه و برخی از شرکت‌های فعال در این صنعت انجام گردیده که در اینجا از همکاریشان در گردآوری این مجموعه نفیس کمال تشکر را می‌نمایيم.

هدف از ارائه اين مجموعه دسترسي آسان افراد و صنايع به منابعي است كه در كشور وجود دارد. با وجود تلاش مجموعه نشریه سرامیک و ساختمان جهت درج کامل اطلاعات شرکت‌ها، احتمال کاستی و درج نشدن اطلاعات برخی از شرکت‌های کاشی و سرامیک و صنایع وابسته در این مجموعه می‌رود. با وجود اينكه درج این اطلاعات به صورت رایگان صورت گرفته و هدف از این فعالیت، ارتباط بین صنایع توليدكننده و مصرف‌کنندگان می‌باشد، برخی شرکت‌ها از دادن اطلاعات شرکت خود به نشریه جهت درج در دايركتري خودداری نمودند. در صورتی که اطلاعات شرکت شما در این مجموعه موجود نبود و یا اشتباهی در آن وجود داشت، ضمن پوزش از شما، خواهشمند است مراتب را به آدرس ایمیل نشریه info@ceramic-sakhteman.com و يا شماره فکس 44618539 اطلاع داده تا در شمار‌گان آتی نشریه، این اطلاعات به صورت جامع‌ و کامل‌تری در اختیار خوانندگان محترم این نشریه قرار گیرد. این نشریه آماده دریافت هرگونه پیشنهاد و انتقاد در جهت بهبود وضعیت کیفی نشریه می‌باشد.

هم چنین در نظر است که در شمارگان آتی، آمار تولید و مصرف کاشی و سرامیک در ایران را منتشر نماییم. از شرکت‌های تولیدی خواهشمندیم که اطلاعات تولیدی خود را با ذکر نوع محصولات تولیدی و میزان تولید خود برای این نشریه ارسال نمایند. درنظر داشته باشيد هرگونه برنامه‌ريزي براي بهبود كمي و كيفي توليد جز با در دست داشتن اطلاعات دقيق از روند توليد در بازار ايران و درنظر گرفتن مزيت‌هاي توليد منطقه‌اي ميسر نيست. بنابراين تمامي شركت‌هاي توليدي بايد با كمك يكديگر به ايجاد يك منبع قوي علمي در اين صنعت كمك نموده تا بتوان از اين منبع به عنوان مرجع و دايركتري كامل صنعت سراميك نام برد. اين امر جز با همدلي همكاران صنعت سراميك و كمك‌هاي مسئولين ذيربط امكان‌پذير نمي‌باشد.

اين نشريه آمادگي دارد كه صداي شما را به گوش صنعت و جامعه سراميك ايران برساند. شما علاوه بر ارسال اي‌ميل و نامه مي‌توانيد با عضويت در وبسايت نشريه و وارد شدن به قسمت تالار گفتگو، بحث مورد نظر خود را ايجاد نماييد و در صفحه ايجاد شده توسط خودتان، نظرات ساير دوستان را كه در آن قسمت اعلام مي‌شود مشاهده نموده و به بحث و گفتگو با آنان بپردازيد. هيچ محدوديتي از نظر تعداد بحث‌هاي ايجاد شده توسط شما وجود ندارد و تمامي اعضاي نشريه مي‌توانند مباحث مورد نظر خود را ايجاد نمايند و ساير دوستان نيز مي‌توانند در بحث‌هاي مختلف شركت نموده و نظرات خود را اعلام نمايند.

اطلاعات مندرج در بخش مرجع کاشی‌ و سرامیک نشریه سرامیک و ساختمان به واسطه کمک دوستان و همکاران این نشریه و برخی از شرکت‌های فعال در این صنعت انجام گردیده که در اینجا از همکاریشان در گردآوری این مجموعه نفیس کمال تشکر را می‌نمایيم.

هدف از ارائه اين مجموعه دسترسي آسان افراد و صنايع به منابعي است كه در كشور وجود دارد. با وجود تلاش مجموعه نشریه سرامیک و ساختمان جهت درج کامل اطلاعات شرکت‌ها، احتمال کاستی و درج نشدن اطلاعات برخی از شرکت‌های کاشی و سرامیک و صنایع وابسته در این مجموعه می‌رود. با وجود اينكه درج این اطلاعات به صورت رایگان صورت گرفته و هدف از این فعالیت، ارتباط بین صنایع توليدكننده و مصرف‌کنندگان می‌باشد، برخی شرکت‌ها از دادن اطلاعات شرکت خود به نشریه جهت درج در دايركتري خودداری نمودند. در صورتی که اطلاعات شرکت شما در این مجموعه موجود نبود و یا اشتباهی در آن وجود داشت، ضمن پوزش از شما، خواهشمند است مراتب را به آدرس ایمیل نشریه info@ceramic-sakhteman.com و يا شماره فکس 44618539 اطلاع داده تا در شمار‌گان آتی نشریه، این اطلاعات به صورت جامع‌ و کامل‌تری در اختیار خوانندگان محترم این نشریه قرار گیرد. این نشریه آماده دریافت هرگونه پیشنهاد و انتقاد در جهت بهبود وضعیت کیفی نشریه می‌باشد.

هم چنین در نظر است که در شمارگان آتی، آمار تولید و مصرف کاشی و سرامیک در ایران را منتشر نماییم. از شرکت‌های تولیدی خواهشمندیم که اطلاعات تولیدی خود را با ذکر نوع محصولات تولیدی و میزان تولید خود برای این نشریه ارسال نمایند. درنظر داشته باشيد هرگونه برنامه‌ريزي براي بهبود كمي و كيفي توليد جز با در دست داشتن اطلاعات دقيق از روند توليد در بازار ايران و درنظر گرفتن مزيت‌هاي توليد منطقه‌اي ميسر نيست. بنابراين تمامي شركت‌هاي توليدي بايد با كمك يكديگر به ايجاد يك منبع قوي علمي در اين صنعت كمك نموده تا بتوان از اين منبع به عنوان مرجع و دايركتري كامل صنعت سراميك نام برد. اين امر جز با همدلي همكاران صنعت سراميك و كمك‌هاي مسئولين ذيربط امكان‌پذير نمي‌باشد.

اين نشريه آمادگي دارد كه صداي شما را به گوش صنعت و جامعه سراميك ايران برساند. شما علاوه بر ارسال اي‌ميل و نامه مي‌توانيد با عضويت در وبسايت نشريه و وارد شدن به قسمت تالار گفتگو، بحث مورد نظر خود را ايجاد نماييد و در صفحه ايجاد شده توسط خودتان، نظرات ساير دوستان را كه در آن قسمت اعلام مي‌شود مشاهده نموده و به بحث و گفتگو با آنان بپردازيد. هيچ محدوديتي از نظر تعداد بحث‌هاي ايجاد شده توسط شما وجود ندارد و تمامي اعضاي نشريه مي‌توانند مباحث مورد نظر خود را ايجاد نمايند و ساير دوستان نيز مي‌توانند در بحث‌هاي مختلف شركت نموده و نظرات خود را اعلام نمايند.

اطلاعات مندرج در بخش مرجع کاشی‌ و سرامیک نشریه سرامیک و ساختمان به واسطه کمک دوستان و همکاران این نشریه و برخی از شرکت‌های فعال در این صنعت انجام گردیده که در اینجا از همکاریشان در گردآوری این مجموعه نفیس کمال تشکر را می‌نمایيم.

هدف از ارائه اين مجموعه دسترسي آسان افراد و صنايع به منابعي است كه در كشور وجود دارد. با وجود تلاش مجموعه نشریه سرامیک و ساختمان جهت درج کامل اطلاعات شرکت‌ها، احتمال کاستی و درج نشدن اطلاعات برخی از شرکت‌های کاشی و سرامیک و صنایع وابسته در این مجموعه می‌رود. با وجود اينكه درج این اطلاعات به صورت رایگان صورت گرفته و هدف از این فعالیت، ارتباط بین صنایع توليدكننده و مصرف‌کنندگان می‌باشد، برخی شرکت‌ها از دادن اطلاعات شرکت خود به نشریه جهت درج در دايركتري خودداری نمودند. در صورتی که اطلاعات شرکت شما در این مجموعه موجود نبود و یا اشتباهی در آن وجود داشت، ضمن پوزش از شما، خواهشمند است مراتب را به آدرس ایمیل نشریه info@ceramic-sakhteman.com و يا شماره فکس 44618539 اطلاع داده تا در شمار‌گان آتی نشریه، این اطلاعات به صورت جامع‌ و کامل‌تری در اختیار خوانندگان محترم این نشریه قرار گیرد. این نشریه آماده دریافت هرگونه پیشنهاد و انتقاد در جهت بهبود وضعیت کیفی نشریه می‌باشد.

هم چنین در نظر است که در شمارگان آتی، آمار تولید و مصرف کاشی و سرامیک در ایران را منتشر نماییم. از شرکت‌های تولیدی خواهشمندیم که اطلاعات تولیدی خود را با ذکر نوع محصولات تولیدی و میزان تولید خود برای این نشریه ارسال نمایند. درنظر داشته باشيد هرگونه برنامه‌ريزي براي بهبود كمي و كيفي توليد جز با در دست داشتن اطلاعات دقيق از روند توليد در بازار ايران و درنظر گرفتن مزيت‌هاي توليد منطقه‌اي ميسر نيست. بنابراين تمامي شركت‌هاي توليدي بايد با كمك يكديگر به ايجاد يك منبع قوي علمي در اين صنعت كمك نموده تا بتوان از اين منبع به عنوان مرجع و دايركتري كامل صنعت سراميك نام برد. اين امر جز با همدلي همكاران صنعت سراميك و كمك‌هاي مسئولين ذيربط امكان‌پذير نمي‌باشد.

اين نشريه آمادگي دارد كه صداي شما را به گوش صنعت و جامعه سراميك ايران برساند. شما علاوه بر ارسال اي‌ميل و نامه مي‌توانيد با عضويت در وبسايت نشريه و وارد شدن به قسمت تالار گفتگو، بحث مورد نظر خود را ايجاد نماييد و در صفحه ايجاد شده توسط خودتان، نظرات ساير دوستان را كه در آن قسمت اعلام مي‌شود مشاهده نموده و به بحث و گفتگو با آنان بپردازيد. هيچ محدوديتي از نظر تعداد بحث‌هاي ايجاد شده توسط شما وجود ندارد و تمامي اعضاي نشريه مي‌توانند مباحث مورد نظر خود را ايجاد نمايند و ساير دوستان نيز مي‌توانند در بحث‌هاي مختلف شركت نموده و نظرات خود را اعلام نمايند.

اطلاعات مندرج در بخش مرجع کاشی‌ و سرامیک نشریه سرامیک و ساختمان به واسطه کمک دوستان و همکاران این نشریه و برخی از شرکت‌های فعال در این صنعت انجام گردیده که در اینجا از همکاریشان در گردآوری این مجموعه نفیس کمال تشکر را می‌نمایيم.

هدف از ارائه اين مجموعه دسترسي آسان افراد و صنايع به منابعي است كه در كشور وجود دارد. با وجود تلاش مجموعه نشریه سرامیک و ساختمان جهت درج کامل اطلاعات شرکت‌ها، احتمال کاستی و درج نشدن اطلاعات برخی از شرکت‌های کاشی و سرامیک و صنایع وابسته در این مجموعه می‌رود. با وجود اينكه درج این اطلاعات به صورت رایگان صورت گرفته و هدف از این فعالیت، ارتباط بین صنایع توليدكننده و مصرف‌کنندگان می‌باشد، برخی شرکت‌ها از دادن اطلاعات شرکت خود به نشریه جهت درج در دايركتري خودداری نمودند. در صورتی که اطلاعات شرکت شما در این مجموعه موجود نبود و یا اشتباهی در آن وجود داشت، ضمن پوزش از شما، خواهشمند است مراتب را به آدرس ایمیل نشریه info@ceramic-sakhteman.com و يا شماره فکس 44618539 اطلاع داده تا در شمار‌گان آتی نشریه، این اطلاعات به صورت جامع‌ و کامل‌تری در اختیار خوانندگان محترم این نشریه قرار گیرد. این نشریه آماده دریافت هرگونه پیشنهاد و انتقاد در جهت بهبود وضعیت کیفی نشریه می‌باشد.

هم چنین در نظر است که در شمارگان آتی، آمار تولید و مصرف کاشی و سرامیک در ایران را منتشر نماییم. از شرکت‌های تولیدی خواهشمندیم که اطلاعات تولیدی خود را با ذکر نوع محصولات تولیدی و میزان تولید خود برای این نشریه ارسال نمایند. درنظر داشته باشيد هرگونه برنامه‌ريزي براي بهبود كمي و كيفي توليد جز با در دست داشتن اطلاعات دقيق از روند توليد در بازار ايران و درنظر گرفتن مزيت‌هاي توليد منطقه‌اي ميسر نيست. بنابراين تمامي شركت‌هاي توليدي بايد با كمك يكديگر به ايجاد يك منبع قوي علمي در اين صنعت كمك نموده تا بتوان از اين منبع به عنوان مرجع و دايركتري كامل صنعت سراميك نام برد. اين امر جز با همدلي همكاران صنعت سراميك و كمك‌هاي مسئولين ذيربط امكان‌پذير نمي‌باشد.

اين نشريه آمادگي دارد كه صداي شما را به گوش صنعت و جامعه سراميك ايران برساند. شما علاوه بر ارسال اي‌ميل و نامه مي‌توانيد با عضويت در وبسايت نشريه و وارد شدن به قسمت تالار گفتگو، بحث مورد نظر خود را ايجاد نماييد و در صفحه ايجاد شده توسط خودتان، نظرات ساير دوستان را كه در آن قسمت اعلام مي‌شود مشاهده نموده و به بحث و گفتگو با آنان بپردازيد. هيچ محدوديتي از نظر تعداد بحث‌هاي ايجاد شده توسط شما وجود ندارد و تمامي اعضاي نشريه مي‌توانند مباحث مورد نظر خود را ايجاد نمايند و ساير دوستان نيز مي‌توانند در بحث‌هاي مختلف شركت نموده و نظرات خود را اعلام نمايند.

اطلاعات مندرج در بخش مرجع کاشی‌ و سرامیک نشریه سرامیک و ساختمان به واسطه کمک دوستان و همکاران این نشریه و برخی از شرکت‌های فعال در این صنعت انجام گردیده که در اینجا از همکاریشان در گردآوری این مجموعه نفیس کمال تشکر را می‌نمایيم.

هدف از ارائه اين مجموعه دسترسي آسان افراد و صنايع به منابعي است كه در كشور وجود دارد. با وجود تلاش مجموعه نشریه سرامیک و ساختمان جهت درج کامل اطلاعات شرکت‌ها، احتمال کاستی و درج نشدن اطلاعات برخی از شرکت‌های کاشی و سرامیک و صنایع وابسته در این مجموعه می‌رود. با وجود اينكه درج این اطلاعات به صورت رایگان صورت گرفته و هدف از این فعالیت، ارتباط بین صنایع توليدكننده و مصرف‌کنندگان می‌باشد، برخی شرکت‌ها از دادن اطلاعات شرکت خود به نشریه جهت درج در دايركتري خودداری نمودند. در صورتی که اطلاعات شرکت شما در این مجموعه موجود نبود و یا اشتباهی در آن وجود داشت، ضمن پوزش از شما، خواهشمند است مراتب را به آدرس ایمیل نشریه info@ceramic-sakhteman.com و يا شماره فکس 44618539 اطلاع داده تا در شمار‌گان آتی نشریه، این اطلاعات به صورت جامع‌ و کامل‌تری در اختیار خوانندگان محترم این نشریه قرار گیرد. این نشریه آماده دریافت هرگونه پیشنهاد و انتقاد در جهت بهبود وضعیت کیفی نشریه می‌باشد.

هم چنین در نظر است که در شمارگان آتی، آمار تولید و مصرف کاشی و سرامیک در ایران را منتشر نماییم. از شرکت‌های تولیدی خواهشمندیم که اطلاعات تولیدی خود را با ذکر نوع محصولات تولیدی و میزان تولید خود برای این نشریه ارسال نمایند. درنظر داشته باشيد هرگونه برنامه‌ريزي براي بهبود كمي و كيفي توليد جز با در دست داشتن اطلاعات دقيق از روند توليد در بازار ايران و درنظر گرفتن مزيت‌هاي توليد منطقه‌اي ميسر نيست. بنابراين تمامي شركت‌هاي توليدي بايد با كمك يكديگر به ايجاد يك منبع قوي علمي در اين صنعت كمك نموده تا بتوان از اين منبع به عنوان مرجع و دايركتري كامل صنعت سراميك نام برد. اين امر جز با همدلي همكاران صنعت سراميك و كمك‌هاي مسئولين ذيربط امكان‌پذير نمي‌باشد.

اين نشريه آمادگي دارد كه صداي شما را به گوش صنعت و جامعه سراميك ايران برساند. شما علاوه بر ارسال اي‌ميل و نامه مي‌توانيد با عضويت در وبسايت نشريه و وارد شدن به قسمت تالار گفتگو، بحث مورد نظر خود را ايجاد نماييد و در صفحه ايجاد شده توسط خودتان، نظرات ساير دوستان را كه در آن قسمت اعلام مي‌شود مشاهده نموده و به بحث و گفتگو با آنان بپردازيد. هيچ محدوديتي از نظر تعداد بحث‌هاي ايجاد شده توسط شما وجود ندارد و تمامي اعضاي نشريه مي‌توانند مباحث مورد نظر خود را ايجاد نمايند و ساير دوستان نيز مي‌توانند در بحث‌هاي مختلف شركت نموده و نظرات خود را اعلام نمايند.

نيم‌نگاهي به هنر كاشي‌كاري

کاشی به قطعه سنگی مصنوعی گفته می‌شود که طول و عرض آن مختلف بوده و ضخامت آن چند میلیمتر است، و یک روی آن دارای سطحی شیشه‌ای بوده و کاملاّ صاف و صیقلی می‌باشد.کاشی محصولات سفالین و سرامیکی است که در ساختمان کاربرد و اهمیت ویژه‌ای دارد مانند حمام‌ها، توالت‌ها، آشپزخانه‌ها و آب ریزگاه‌های عمومی و غیره. کاشی برای تزئینات داخل و نمای خارجی ساختمان و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود.

واژه کاشی از نام شهر کاشان اقتباس شده که از اوایل دوران اسلامی به عنوان مرکز صنعت سفال‌سازی مشهور بود.

یک قطعه کاشی از دو قسمت تشکیل شده‌است:

قطعه سفالی که قسمت اصلی و استخوان‌بندی کاشی را تشکیل می‌دهد.

لعاب روی آن که ماده‌ای است شیشه‌ای و قسمت رویی آن را تشکیل می‌دهد.

یکی از مهم‌ترین عوامل در صنعت کاشی‌سازی آن است که این دو ماده را طوری انتخاب کنند که ضریب انبساط آنها مساوی باشد.

کشور ایران با تاریخ و تمدن کهن در هنر و صنعت و برخورداری از ذخایر متنابهی از مواد اولیه از دیر باز با عنوان بستری مناسب برای صنعت کاشی و سرامیک مطرح بوده‌است. تولید کاشی سرامیکی در این سرزمین از مراحل بسیار اولیه و با روشهای ابتدایی از حدود ۱۲۵۰ سال قبل از میلاد مسیح با تولید انواع آجرهای لعابدار، کاشی‌های تزیینی و مینا آغاز شده‌است.

کاشی برای تزئینات داخل و خارج ساختمان (بویژه در اماکن مذهبی) و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود.

كاشي از ديدگاه مواد اوليه و شيوه‌ي ساخت با سفال خويشاوند است منسوب به شهر كاشان است و كهن‌ترين نمونه‌ي آن، آجر لعاب دار مربوط به زيگورات چغازنبيل در دوره‌ي ايلام ميانه(1250 پيش از ميلاد) مي باشد كه در دشت شوش باستان قرار دارد. در پايان سده‌ي ششم پيش از ميلاد، در كاخ آپاداناي داريوش در شوش، آجرهاي لعاب‌دار بي همتايي در تزيينات كاخ به كار برده شدند كه سربازان گارد جاويدان و ساير نقوش رايج در دربار هخامنشي را در كمال ظرافت و زيبايي نشان مي‌دادند . اين صنعت در دوره‌ي اشكانيان رو به افول نهاد و گاه آجر لعاب‌دار در درپوش تابوت‌ها به كار رفت. در دوره ي ساسانيان، كاشي معرق از نوع مرغوب آن رواج پيدا كرد و در بناهاي اين دوره، به ويژه در كاخ بيشاپور و كاخ تيسفون، به كار برده شد.نقش هاي اين كاشي ها عبارت از زنان چنگ زن، بافنده و دارنده‌ي گل و مردان سالخورده است كه با قطعه‌هاي كوچك كاشي به رنگ‌هاي نارنجي، قهوه‌اي، زرد ، قرمز، گلي و آبي ، يشمي، شيري و خاكستري صورت گرفته و نشان دهنده‌ي كار دقيق و تنوع رنگ هاي رايج در دوره‌ي ساسانيان است.

كاشي در تزيينات سده‌هاي نخستين دوران اسلامي تاريخ ايران جاي خود را به هنر گچ بري داد و براي نخستين بار در معماري دوره‌ي سلجوقيان رايج گرديد، آن هم با رنگ فيروزه اي. در مدتي افزون بر يك سده در قلمروي سلجوقي كارآيي كاشي‌كاري گسترش يافت و در ابتدا جهت آراستن قسمت‌هاي فوقاني مناره ها و برجسته نمودن جملات مقدس مذهبي و آسان نمودن بازخواني آن‌ها به كار مي‌رفت. منار‌هاي سين، ساربان و مسجد علي در اصفهان، از نمونه‌هاي عالي اين هنر در دوران سلجوقي به شمار مي‌روند. كاشي كاري كامل، به معناي پوشانيدن تمام سطح بنا با قطعات كوچك كاشي به رنگ‌هاي مختلف ناگهان به وجود نيامد، آن گونه كه از هنگام كاربري قطعات فيروزه‌اي كاشي در بناهاي دور‌ه‌ي سلجوقي تا تكميل كاشي‌كاري 200 سال به درازا كشيد. اين هنر از سده‌ي هفتم هجري به آستانه‌ي تكامل خود رسيده و در آرامگاه اولجايتو (گنبد سلطانيه) هم در سطوح دروني و هم در سطوح بروني و سر در خانقاه شيخ عبدالصمد نطنز به كار رفته است. به مرور زمان كه كاشي جاي خود را در تزيينات بناها باز مي‌كرد، فن كاشي‌كاري و كاشي‌سازي نيز پيشرفت نمود و طرح‌هاي هندسي با تزيينات گل و بوته آميخته شد، كم كم رنگ‌هاي شفاف نيز به كار برده شد. از قرار معلوم مركز كاشي‌سازي و كاشي‌كاري، اصفهان، كاشان، يزد و كرمان بوده است. به چهاررنگي كه در گنبد سلطانيه به كار رفته، رنگ پنجم يعني سبز و رنگ ششم يعني قهوه‌اي، در نيمه ي سده ي هفتم هجري در اصفهان افزوده شد و رنگ هفتم ، يعني زرد طلايي در پايان سده ي هفتم در كرمان ديده مي‌شود. مسجد هفت شويه، امام زاده جعفر، مدرسه و بقعه‌ي بابا قاسم، مدرسه مظفري مسجد جامع در اصفهان و آرامگاه شيخ عبدالصمد در نطنز از نمونه هاي تكامل هنر كاشي‌كاري در اين دوران (سده‌ي هفتم و هشتم ) به شمار مي‌روند.

مايه گرفتن از دو رنگ آبي روشن و سير نه تنها در سده‌ي هشتم هجري بلكه در تمام دوره‌ي تيموريان و دهه‌هاي نخستين دوره‌ي صفويه رواج فراواني داشت. در اين جا بايد اشار‌ه‌اي نيز به كاشي چليپايي شكل و ستاره اي كه فراوان در كاشان ساخته مي‌شده است، داشت. اين كاشي‌ها در كنار هم نصب مي‌شده‌اند و مجموعه‌هاي خويشاوندي صورت مي‌گرفته با نقوش گل و بوته، اسليمي‌ها (در مساجد و آرامگاه‌ها)، پرندگان و حيوانات گوناگون چون اردك، در دوران صفويه به تدريج كاشي‌كاري به عنوان تنها عنصر تزييني جهت فضاهاي دروني و بروني بناها به كار گرفته شد و گنبد، ايوان‌ها، شبستان‌ها وديوارهاي جانبي و محراب‌ها با كاشي آراسته گشتند و در اين زمان افزون بر رنگ‌هاي رايج در دوران پيشين، رنگ قهوه‌اي نيز وارد كاشي‌كاري شد و كاربرد رنگ زرد نيز در رنگ‌ها بيشتر گرديد. كاشي‌كاري اين دوره، تا زمان پادشاهي شاه عباس نخست، از نوع كاشي معرق بود. به اين شكل كه ابتدا طرح نهايي را بر روي كاغذ پياده نموده، سپس آن را بر روي كاشي چسبانده ، آن گاه بر اساس نوع طرح تقسيم‌بندي نموده، قطعات برش خورده را مطابق طرح نخستين در كنار يكديگر چيده و از پشت با گچ به يكديگر متصل مي‌نمودند و بدين ترتيب تركيب نهايي طرح شكل مي‌گرفته است و مي‌گيرد . در زمان پادشاهي شاه عباس بزرگ با اراده‌ي اين پادشاه به ساخت بزرگ‌ترين مسجد عهد صفوي، يعني مسجد جامع عباسي و شتاب و علاقه‌ي شاه در پايان دادن ساخت و تزيين آن، هنرمندان را بر آن داشت تا به ساخت كاشي هفت رنگ اقدام نمايند. بر روي كاشي هفت رنگ، بدون محدوديت، همه‌ي رنگ‌ها به طور هم زمان بر كاشي نقش مي‌بندد.اين كاشي به دليل گسترده تر بودن سطح آن مي‌توانست بر سرعت توليد و نصب بيافزايد كه با اندازه‌ي معمول آن (22×22 سانتي‌متر) در سطوح مسطح قابل استفاده بود. ليكن در سطوح منحني كماكان از كاشي معرق استفاده مي شد و مي‌شود. در دوران قاجار رنگ‌هايي چون قرمز، صورتي و زرد تيره بر رنگ‌هاي پيشين افزوده شدند و هنر كاشي‌كاري نيز دچار افول در نوع و كيفيت كاشي‌سازي و كاشي‌كاري مي‌گرديد. هنرمندان نيز صلاح را در آن ديدند تا كارهاي تزييني ساده تر و آسان تر گردد و چنين شد كه رفته رفته طرح‌هاي هندسي ، كه از پايان دوره‌ي صفويه آغاز گشته بودند، در كاشي كاري‌ها بيشتر خودنمايي كردند و در ضمن كاشي‌كاري، جملات و واژه‌هاي مذهبي نيز به خط بنايي كه به طرح‌هاي هندسي نزديك است، نمايان شدند.

کاربرد کاشی:

کاشی دارای ابعاد و اندازه‌های گوناگون می‌باشد بطوری‌که کاشی کف و دیواری را در ابعاد ۲×۲ و ۱×۲ تا ۵۰×۵۰ سانتیمتر تولید می‌کنند که با رنگهای گوناگون می‌تواند یک نقاشی را در محل نصب نیز نشان دهد. کیفیت کاشی باید به نحوی باشد که تغییرات ناگهانی درجه حرارت از ۱۰۰ تا ۲۰ درجه سانتیگراد را به خوبی تحمل کرده و هیچگونه آثار ترک در بدنه و یا لعاب آن ظاهر نشود. کاشی دیواری را برای حفظ بهداشت و رطوبت در آشپزخانه، محیط‌های بهداشتی، حمام و دستشویی استفاده می‌کنند. کاشی کف را نیز به علت ضد سایش بودن و مقاومت حرارتی و الکتریکی بالا در آشپزخانه‌ها، حمام‌ها، آزمایشگاه‌ها، رختشویخانه‌ها و کارخانجات شیمیایی به کار می‌برند همچنین کاشی باید دارای ابعاد صاف و گوشه‌های تیز باشد.

ازآنجا که کاشی‌ها یکی از پرمصرف‌ترین مصالح در تمام امور ساخت و ساز هستند به طوری که نمی‌توان خانه یا مکان اداری و تجاری، آموزشی یا هر نوع مکان دیگر را یافت که از کاشی‌ها در تزئین و زیباسازی آن مکان استفاده نکرده باشند لذا در این نوشتار باشند سعی بر آن شد در حد مقتضی به معرفی این محصول بپردازیم .

همانطور که می‌دانید کاشی‌ها، بهترین مصالح موافق از نوع سرامیک می‌باشند که هم ارزان هستد و هم استحکام و ظرافت و زیبایی آنها خیره کننده است . کاشی ،دارای انواع مختلف ساده، برای سینه دیوار و انحنا دار برای شروع و انتهای نبش‌ها ونوع مخصوص قزنیز که کاشی را باحالت زیبایی، به سرامیک یا موزائیک و سنگ کف می‌رساند، می‌باشد. کاشی‌ها به صورت رنگارنگ و نقاشی‌ها و صور مشبک و برجسته ویا یک طرح یا در کل به صورت تابلو و نوشته و غیره ساخته می‌شوند. کاشی در کارخاجات کاشی‌سازی ، با لعاب و رویه زدن و پختن در جا، با استحکام و اندازه‌های مختلف ساخته می‌شود . لعاب‌ها معمولاً از کایولین ، کوارتز ، فلدسپاها و با اضافه کردن گچ و اکسید آهن گرفته می شود که برای لوله های فاضلاب و غیره مصرف و در مورد رنگها از اکسید های فلزات استفاده می شود. این مجموعه ها به صورت پودر آهن شده و با دستگاه روی کاشی کشیده می شود ودر کارخانه خشک وپخته می شوند و این عمل کاشی را ضد آب می کند . برای ممکن ساختن چسبندگی کاشی با ملات ، آنرا 1/5 تا 2 میلیمتر برجسته می سازند . کاشی با ابعاد 10×10 الی 40×40 برای دیوارهاست . از روی سایر موارد ، نمی توان به مواردی نظیر کاربردهای بهداشتی مثل وان و روشویی و موارد دیگر که پس از لعاب دادن ، بر روی آنها کارهای اضافه ، انجام می گیرد و به صورت سبک و تمیز در می آیند ، اشاره کرد.

کاشی های دیواری حداقل 6 میلیمتر و حداکثر 10میلیمتر ضخامت دارد تا انقباض نداشته باشند کاشی ها را 100 درجه گرما داده و فوراً داخل آب 20-18 درجه قرار می دهند ، در این قسمت احتمال ترک برداشتن آزمایش می شود.

کاشی ها در دمای 1250-1200 درجه پخته شده و سپس از دادن لعاب ، آنها را دوباره1260-1100 درجه حرارت می دهند . کاشی ها طبق بند 7-4-2 آیین نامه سازمان برنامه ، از لحاظ نداشتن نقص ، درجه یک و با داشتن چند خال 1/2 میلیمتر در رویه ولبه درجه 2 واگر این اشکالات 2 تا 3 میلیمتر باشد درجه 3 خوانده می شوند.

خمیر چسب کاشی و سرامیک بجای بتن ماسه یا دوغاب به صورت آماده قابل تحویل برای نصب کاشی و سرامیک بر روی دیواره های بتنی و گچی و سیمانی و انواع قطعات پیش ساخته و سطوح قدیمی کاشی کاری شده ، یعنی کاشی روی کاشی و سرامیک روی سرامیک ویا هر سطح آماده ای ، مورد استفاده قرار می گیرد.

خمیر چسب کاشی برپایه رزین های صنعتی با کیفیت مورد لزوم ساخته می شود و برای نصب کاشی وسرامیک داخل ساختمانها مورد مصرف قرار می گیرد . این چسب پس از ساخته شدن در مقابل نفوذ آب ، رطوبت و عوامل جوی ، حرارت و یخبندان کاملاً مقاوم می باشد . از دیگر مشخصات این چسب این است که نصب کاشی وسرامیک را بسیار آسان نموده و دارای قدرت چسبندگی فوق العاده ای بر روی سطوح و خاصیت الاستیک کافی و انعطاف پذیری و مقاوم در برابر نشست ، مخصوصاً در ساختمانهای بلند ودر مورد تنش های ساختمانی ، لرزش و انقباض .و انبساط ساختمان می باشند.

خمیر چسب کاشی از دو روش ستنی دوغابی و لقمه چسب که باعث تجمع حشرات مضر می باشند بهداشتی و با صرفه تر می باشد .

میزان و طریقه مصرف:

مقدار مصرف بستگی به میزان سطح زیر کار (زیر سازی) دارد . هر چه سطح صاف گونیایتر باشد ، مقدار مصرف کمتر می شود . بهتر است چسب را با ماله دندانه دار به صورت افقی و عمودی چند بار به سطح کشیده آنگاه به دقت کاشی را نصب کرد . در سطوح صاف و یکنواخت میزان مصرف 2 کیلوگرم بر مترمربع می باشد . پس از کشیدن چسب روی سطح دیوار ، در دمای معتدل (حدود20 درجه سانتیگراد) بهتر است حداکثر ظرف مدت 20 دقیقه ، نصب انجام گیرد اگر دیرتر از این مدت زمان اجرای نصب صورت گیرد به علت پوسته ، به صورت قشر نازکی ، گیرش می نماید واگردر چنین شرایط نصب انجام شود،اجرا کامل نبوده و قابلیت چسبندگی صحیح نمی باشد . کاشی و سرامیک ها بر روی سطوح تا مدت 2 ساعت قابلیت جابجایی دارند . دمای محیط باید در حدود 20 درجه سانتیگراد باشد و اگر درجه حرارت کافی نباشد باید محیط گرم شود ، سپس شروع به اجرا کنیم حداقل 60 درصد کاشی بایسد آغشته به خمیر یا چسب به دبوار باشد . در حالت چسباندن کاشی برروی کاشی قدیمی باید با نوک چکش تیشه دار ، کاشی قدیمی را مضرس نمود تا کار با کیفیت مطلوب صورت گیرد. شرایط نگهدرای و انبارداری با هوای معتدل و به دور از یخبندان 5 ماه می باشد .

پودر چسب کاشی:

مشخصات : پودر چسب کاشی بر پایه سیمان و سایر مواد شیمیایی متشکله توولید شده و به منظور نصب کاشی و سرامیک در کف یا دیوارهای سیمانی مورد استفاده قرار می گیرد.

خواص: پودر مورد بحث ، در مقابل نفوذ آب مقاوم بوده وبه همین سبب میتواند جهت نصب کاشی و سرامیک در کف آشپزخانه ، حمام ، دستشویی و هر محلی در ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد .

شرایط کار : به دلیل وجود مواد شیمیایی تا 5+ درجه سانتیگراد قابل مصرف می باشد ودر صورت کم بودن درجه حرارت ، یا احتمال کاهش دمای هوا در24 ساعت آینده ، باید از اجرای کاشی کاری صرفه نظر نموده ویا محیط را گرم نگه داشت ، پودر کاشی و سرامیک پس از خشک شدن دارای مقاومت در برابر حرارت از 30- تا 120 درجه سانتیگراد می باشد.

مقدار و طریقه مصرف:

برای مصرف چسب پودری، باید قبلاً یک پیمانه آب را داخل ریخته و 3 پیمانه پودر را در حال بهم زدن اضافه نموده و پس از15 دقیقه ، خمیری صاف و یکدست به دست می آید . زمان منتظر ماندن پیشنهادی تا ظاهر شدن خواص مواد مختلف شیمیایی که در چسب پودری وجود دارد ضروری است . همچنین ذکر این نکته ضروری است که چسب آمده شده در مدت کمتراز 1 ساعت ، باید مصرف شود ، در غیر این صورت خشک شده و خراب می شود .مقدار مصرف ، بستگی به صاف یا ناصاف بودن زیر سازی دارد ولی در حالت معمولی 3 کیلوگرم برای 1 متر مربع می باشد پس از انتقال بر روی سطح حداکثر تا 20 دقیقه باقی خواهد ماند. پس ازآن به علت تشکیل پوسته مخصوص حالت چسبندگی را از دست می دهد . ماله مورد نیاز چسب پودری و خمیری شانه ای مخصوص بوده و از طرف شرکت سازنده تحویل می گردد. 

نيم‌نگاهي به هنر كاشي‌كاري

کاشی به قطعه سنگی مصنوعی گفته می‌شود که طول و عرض آن مختلف بوده و ضخامت آن چند میلیمتر است، و یک روی آن دارای سطحی شیشه‌ای بوده و کاملاّ صاف و صیقلی می‌باشد.کاشی محصولات سفالین و سرامیکی است که در ساختمان کاربرد و اهمیت ویژه‌ای دارد مانند حمام‌ها، توالت‌ها، آشپزخانه‌ها و آب ریزگاه‌های عمومی و غیره. کاشی برای تزئینات داخل و نمای خارجی ساختمان و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود.

واژه کاشی از نام شهر کاشان اقتباس شده که از اوایل دوران اسلامی به عنوان مرکز صنعت سفال‌سازی مشهور بود.

یک قطعه کاشی از دو قسمت تشکیل شده‌است:

قطعه سفالی که قسمت اصلی و استخوان‌بندی کاشی را تشکیل می‌دهد.

لعاب روی آن که ماده‌ای است شیشه‌ای و قسمت رویی آن را تشکیل می‌دهد.

یکی از مهم‌ترین عوامل در صنعت کاشی‌سازی آن است که این دو ماده را طوری انتخاب کنند که ضریب انبساط آنها مساوی باشد.

کشور ایران با تاریخ و تمدن کهن در هنر و صنعت و برخورداری از ذخایر متنابهی از مواد اولیه از دیر باز با عنوان بستری مناسب برای صنعت کاشی و سرامیک مطرح بوده‌است. تولید کاشی سرامیکی در این سرزمین از مراحل بسیار اولیه و با روشهای ابتدایی از حدود ۱۲۵۰ سال قبل از میلاد مسیح با تولید انواع آجرهای لعابدار، کاشی‌های تزیینی و مینا آغاز شده‌است.

کاشی برای تزئینات داخل و خارج ساختمان (بویژه در اماکن مذهبی) و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود.

كاشي از ديدگاه مواد اوليه و شيوه‌ي ساخت با سفال خويشاوند است منسوب به شهر كاشان است و كهن‌ترين نمونه‌ي آن، آجر لعاب دار مربوط به زيگورات چغازنبيل در دوره‌ي ايلام ميانه(1250 پيش از ميلاد) مي باشد كه در دشت شوش باستان قرار دارد. در پايان سده‌ي ششم پيش از ميلاد، در كاخ آپاداناي داريوش در شوش، آجرهاي لعاب‌دار بي همتايي در تزيينات كاخ به كار برده شدند كه سربازان گارد جاويدان و ساير نقوش رايج در دربار هخامنشي را در كمال ظرافت و زيبايي نشان مي‌دادند . اين صنعت در دوره‌ي اشكانيان رو به افول نهاد و گاه آجر لعاب‌دار در درپوش تابوت‌ها به كار رفت. در دوره ي ساسانيان، كاشي معرق از نوع مرغوب آن رواج پيدا كرد و در بناهاي اين دوره، به ويژه در كاخ بيشاپور و كاخ تيسفون، به كار برده شد.نقش هاي اين كاشي ها عبارت از زنان چنگ زن، بافنده و دارنده‌ي گل و مردان سالخورده است كه با قطعه‌هاي كوچك كاشي به رنگ‌هاي نارنجي، قهوه‌اي، زرد ، قرمز، گلي و آبي ، يشمي، شيري و خاكستري صورت گرفته و نشان دهنده‌ي كار دقيق و تنوع رنگ هاي رايج در دوره‌ي ساسانيان است.

كاشي در تزيينات سده‌هاي نخستين دوران اسلامي تاريخ ايران جاي خود را به هنر گچ بري داد و براي نخستين بار در معماري دوره‌ي سلجوقيان رايج گرديد، آن هم با رنگ فيروزه اي. در مدتي افزون بر يك سده در قلمروي سلجوقي كارآيي كاشي‌كاري گسترش يافت و در ابتدا جهت آراستن قسمت‌هاي فوقاني مناره ها و برجسته نمودن جملات مقدس مذهبي و آسان نمودن بازخواني آن‌ها به كار مي‌رفت. منار‌هاي سين، ساربان و مسجد علي در اصفهان، از نمونه‌هاي عالي اين هنر در دوران سلجوقي به شمار مي‌روند. كاشي كاري كامل، به معناي پوشانيدن تمام سطح بنا با قطعات كوچك كاشي به رنگ‌هاي مختلف ناگهان به وجود نيامد، آن گونه كه از هنگام كاربري قطعات فيروزه‌اي كاشي در بناهاي دور‌ه‌ي سلجوقي تا تكميل كاشي‌كاري 200 سال به درازا كشيد. اين هنر از سده‌ي هفتم هجري به آستانه‌ي تكامل خود رسيده و در آرامگاه اولجايتو (گنبد سلطانيه) هم در سطوح دروني و هم در سطوح بروني و سر در خانقاه شيخ عبدالصمد نطنز به كار رفته است. به مرور زمان كه كاشي جاي خود را در تزيينات بناها باز مي‌كرد، فن كاشي‌كاري و كاشي‌سازي نيز پيشرفت نمود و طرح‌هاي هندسي با تزيينات گل و بوته آميخته شد، كم كم رنگ‌هاي شفاف نيز به كار برده شد. از قرار معلوم مركز كاشي‌سازي و كاشي‌كاري، اصفهان، كاشان، يزد و كرمان بوده است. به چهاررنگي كه در گنبد سلطانيه به كار رفته، رنگ پنجم يعني سبز و رنگ ششم يعني قهوه‌اي، در نيمه ي سده ي هفتم هجري در اصفهان افزوده شد و رنگ هفتم ، يعني زرد طلايي در پايان سده ي هفتم در كرمان ديده مي‌شود. مسجد هفت شويه، امام زاده جعفر، مدرسه و بقعه‌ي بابا قاسم، مدرسه مظفري مسجد جامع در اصفهان و آرامگاه شيخ عبدالصمد در نطنز از نمونه هاي تكامل هنر كاشي‌كاري در اين دوران (سده‌ي هفتم و هشتم ) به شمار مي‌روند.

مايه گرفتن از دو رنگ آبي روشن و سير نه تنها در سده‌ي هشتم هجري بلكه در تمام دوره‌ي تيموريان و دهه‌هاي نخستين دوره‌ي صفويه رواج فراواني داشت. در اين جا بايد اشار‌ه‌اي نيز به كاشي چليپايي شكل و ستاره اي كه فراوان در كاشان ساخته مي‌شده است، داشت. اين كاشي‌ها در كنار هم نصب مي‌شده‌اند و مجموعه‌هاي خويشاوندي صورت مي‌گرفته با نقوش گل و بوته، اسليمي‌ها (در مساجد و آرامگاه‌ها)، پرندگان و حيوانات گوناگون چون اردك، در دوران صفويه به تدريج كاشي‌كاري به عنوان تنها عنصر تزييني جهت فضاهاي دروني و بروني بناها به كار گرفته شد و گنبد، ايوان‌ها، شبستان‌ها وديوارهاي جانبي و محراب‌ها با كاشي آراسته گشتند و در اين زمان افزون بر رنگ‌هاي رايج در دوران پيشين، رنگ قهوه‌اي نيز وارد كاشي‌كاري شد و كاربرد رنگ زرد نيز در رنگ‌ها بيشتر گرديد. كاشي‌كاري اين دوره، تا زمان پادشاهي شاه عباس نخست، از نوع كاشي معرق بود. به اين شكل كه ابتدا طرح نهايي را بر روي كاغذ پياده نموده، سپس آن را بر روي كاشي چسبانده ، آن گاه بر اساس نوع طرح تقسيم‌بندي نموده، قطعات برش خورده را مطابق طرح نخستين در كنار يكديگر چيده و از پشت با گچ به يكديگر متصل مي‌نمودند و بدين ترتيب تركيب نهايي طرح شكل مي‌گرفته است و مي‌گيرد . در زمان پادشاهي شاه عباس بزرگ با اراده‌ي اين پادشاه به ساخت بزرگ‌ترين مسجد عهد صفوي، يعني مسجد جامع عباسي و شتاب و علاقه‌ي شاه در پايان دادن ساخت و تزيين آن، هنرمندان را بر آن داشت تا به ساخت كاشي هفت رنگ اقدام نمايند. بر روي كاشي هفت رنگ، بدون محدوديت، همه‌ي رنگ‌ها به طور هم زمان بر كاشي نقش مي‌بندد.اين كاشي به دليل گسترده تر بودن سطح آن مي‌توانست بر سرعت توليد و نصب بيافزايد كه با اندازه‌ي معمول آن (22×22 سانتي‌متر) در سطوح مسطح قابل استفاده بود. ليكن در سطوح منحني كماكان از كاشي معرق استفاده مي شد و مي‌شود. در دوران قاجار رنگ‌هايي چون قرمز، صورتي و زرد تيره بر رنگ‌هاي پيشين افزوده شدند و هنر كاشي‌كاري نيز دچار افول در نوع و كيفيت كاشي‌سازي و كاشي‌كاري مي‌گرديد. هنرمندان نيز صلاح را در آن ديدند تا كارهاي تزييني ساده تر و آسان تر گردد و چنين شد كه رفته رفته طرح‌هاي هندسي ، كه از پايان دوره‌ي صفويه آغاز گشته بودند، در كاشي كاري‌ها بيشتر خودنمايي كردند و در ضمن كاشي‌كاري، جملات و واژه‌هاي مذهبي نيز به خط بنايي كه به طرح‌هاي هندسي نزديك است، نمايان شدند.

کاربرد کاشی:

کاشی دارای ابعاد و اندازه‌های گوناگون می‌باشد بطوری‌که کاشی کف و دیواری را در ابعاد ۲×۲ و ۱×۲ تا ۵۰×۵۰ سانتیمتر تولید می‌کنند که با رنگهای گوناگون می‌تواند یک نقاشی را در محل نصب نیز نشان دهد. کیفیت کاشی باید به نحوی باشد که تغییرات ناگهانی درجه حرارت از ۱۰۰ تا ۲۰ درجه سانتیگراد را به خوبی تحمل کرده و هیچگونه آثار ترک در بدنه و یا لعاب آن ظاهر نشود. کاشی دیواری را برای حفظ بهداشت و رطوبت در آشپزخانه، محیط‌های بهداشتی، حمام و دستشویی استفاده می‌کنند. کاشی کف را نیز به علت ضد سایش بودن و مقاومت حرارتی و الکتریکی بالا در آشپزخانه‌ها، حمام‌ها، آزمایشگاه‌ها، رختشویخانه‌ها و کارخانجات شیمیایی به کار می‌برند همچنین کاشی باید دارای ابعاد صاف و گوشه‌های تیز باشد.

ازآنجا که کاشی‌ها یکی از پرمصرف‌ترین مصالح در تمام امور ساخت و ساز هستند به طوری که نمی‌توان خانه یا مکان اداری و تجاری، آموزشی یا هر نوع مکان دیگر را یافت که از کاشی‌ها در تزئین و زیباسازی آن مکان استفاده نکرده باشند لذا در این نوشتار باشند سعی بر آن شد در حد مقتضی به معرفی این محصول بپردازیم .

همانطور که می‌دانید کاشی‌ها، بهترین مصالح موافق از نوع سرامیک می‌باشند که هم ارزان هستد و هم استحکام و ظرافت و زیبایی آنها خیره کننده است . کاشی ،دارای انواع مختلف ساده، برای سینه دیوار و انحنا دار برای شروع و انتهای نبش‌ها ونوع مخصوص قزنیز که کاشی را باحالت زیبایی، به سرامیک یا موزائیک و سنگ کف می‌رساند، می‌باشد. کاشی‌ها به صورت رنگارنگ و نقاشی‌ها و صور مشبک و برجسته ویا یک طرح یا در کل به صورت تابلو و نوشته و غیره ساخته می‌شوند. کاشی در کارخاجات کاشی‌سازی ، با لعاب و رویه زدن و پختن در جا، با استحکام و اندازه‌های مختلف ساخته می‌شود . لعاب‌ها معمولاً از کایولین ، کوارتز ، فلدسپاها و با اضافه کردن گچ و اکسید آهن گرفته می شود که برای لوله های فاضلاب و غیره مصرف و در مورد رنگها از اکسید های فلزات استفاده می شود. این مجموعه ها به صورت پودر آهن شده و با دستگاه روی کاشی کشیده می شود ودر کارخانه خشک وپخته می شوند و این عمل کاشی را ضد آب می کند . برای ممکن ساختن چسبندگی کاشی با ملات ، آنرا 1/5 تا 2 میلیمتر برجسته می سازند . کاشی با ابعاد 10×10 الی 40×40 برای دیوارهاست . از روی سایر موارد ، نمی توان به مواردی نظیر کاربردهای بهداشتی مثل وان و روشویی و موارد دیگر که پس از لعاب دادن ، بر روی آنها کارهای اضافه ، انجام می گیرد و به صورت سبک و تمیز در می آیند ، اشاره کرد.

کاشی های دیواری حداقل 6 میلیمتر و حداکثر 10میلیمتر ضخامت دارد تا انقباض نداشته باشند کاشی ها را 100 درجه گرما داده و فوراً داخل آب 20-18 درجه قرار می دهند ، در این قسمت احتمال ترک برداشتن آزمایش می شود.

کاشی ها در دمای 1250-1200 درجه پخته شده و سپس از دادن لعاب ، آنها را دوباره1260-1100 درجه حرارت می دهند . کاشی ها طبق بند 7-4-2 آیین نامه سازمان برنامه ، از لحاظ نداشتن نقص ، درجه یک و با داشتن چند خال 1/2 میلیمتر در رویه ولبه درجه 2 واگر این اشکالات 2 تا 3 میلیمتر باشد درجه 3 خوانده می شوند.

خمیر چسب کاشی و سرامیک بجای بتن ماسه یا دوغاب به صورت آماده قابل تحویل برای نصب کاشی و سرامیک بر روی دیواره های بتنی و گچی و سیمانی و انواع قطعات پیش ساخته و سطوح قدیمی کاشی کاری شده ، یعنی کاشی روی کاشی و سرامیک روی سرامیک ویا هر سطح آماده ای ، مورد استفاده قرار می گیرد.

خمیر چسب کاشی برپایه رزین های صنعتی با کیفیت مورد لزوم ساخته می شود و برای نصب کاشی وسرامیک داخل ساختمانها مورد مصرف قرار می گیرد . این چسب پس از ساخته شدن در مقابل نفوذ آب ، رطوبت و عوامل جوی ، حرارت و یخبندان کاملاً مقاوم می باشد . از دیگر مشخصات این چسب این است که نصب کاشی وسرامیک را بسیار آسان نموده و دارای قدرت چسبندگی فوق العاده ای بر روی سطوح و خاصیت الاستیک کافی و انعطاف پذیری و مقاوم در برابر نشست ، مخصوصاً در ساختمانهای بلند ودر مورد تنش های ساختمانی ، لرزش و انقباض .و انبساط ساختمان می باشند.

خمیر چسب کاشی از دو روش ستنی دوغابی و لقمه چسب که باعث تجمع حشرات مضر می باشند بهداشتی و با صرفه تر می باشد .

میزان و طریقه مصرف:

مقدار مصرف بستگی به میزان سطح زیر کار (زیر سازی) دارد . هر چه سطح صاف گونیایتر باشد ، مقدار مصرف کمتر می شود . بهتر است چسب را با ماله دندانه دار به صورت افقی و عمودی چند بار به سطح کشیده آنگاه به دقت کاشی را نصب کرد . در سطوح صاف و یکنواخت میزان مصرف 2 کیلوگرم بر مترمربع می باشد . پس از کشیدن چسب روی سطح دیوار ، در دمای معتدل (حدود20 درجه سانتیگراد) بهتر است حداکثر ظرف مدت 20 دقیقه ، نصب انجام گیرد اگر دیرتر از این مدت زمان اجرای نصب صورت گیرد به علت پوسته ، به صورت قشر نازکی ، گیرش می نماید واگردر چنین شرایط نصب انجام شود،اجرا کامل نبوده و قابلیت چسبندگی صحیح نمی باشد . کاشی و سرامیک ها بر روی سطوح تا مدت 2 ساعت قابلیت جابجایی دارند . دمای محیط باید در حدود 20 درجه سانتیگراد باشد و اگر درجه حرارت کافی نباشد باید محیط گرم شود ، سپس شروع به اجرا کنیم حداقل 60 درصد کاشی بایسد آغشته به خمیر یا چسب به دبوار باشد . در حالت چسباندن کاشی برروی کاشی قدیمی باید با نوک چکش تیشه دار ، کاشی قدیمی را مضرس نمود تا کار با کیفیت مطلوب صورت گیرد. شرایط نگهدرای و انبارداری با هوای معتدل و به دور از یخبندان 5 ماه می باشد .

پودر چسب کاشی:

مشخصات : پودر چسب کاشی بر پایه سیمان و سایر مواد شیمیایی متشکله توولید شده و به منظور نصب کاشی و سرامیک در کف یا دیوارهای سیمانی مورد استفاده قرار می گیرد.

خواص: پودر مورد بحث ، در مقابل نفوذ آب مقاوم بوده وبه همین سبب میتواند جهت نصب کاشی و سرامیک در کف آشپزخانه ، حمام ، دستشویی و هر محلی در ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد .

شرایط کار : به دلیل وجود مواد شیمیایی تا 5+ درجه سانتیگراد قابل مصرف می باشد ودر صورت کم بودن درجه حرارت ، یا احتمال کاهش دمای هوا در24 ساعت آینده ، باید از اجرای کاشی کاری صرفه نظر نموده ویا محیط را گرم نگه داشت ، پودر کاشی و سرامیک پس از خشک شدن دارای مقاومت در برابر حرارت از 30- تا 120 درجه سانتیگراد می باشد.

مقدار و طریقه مصرف:

برای مصرف چسب پودری، باید قبلاً یک پیمانه آب را داخل ریخته و 3 پیمانه پودر را در حال بهم زدن اضافه نموده و پس از15 دقیقه ، خمیری صاف و یکدست به دست می آید . زمان منتظر ماندن پیشنهادی تا ظاهر شدن خواص مواد مختلف شیمیایی که در چسب پودری وجود دارد ضروری است . همچنین ذکر این نکته ضروری است که چسب آمده شده در مدت کمتراز 1 ساعت ، باید مصرف شود ، در غیر این صورت خشک شده و خراب می شود .مقدار مصرف ، بستگی به صاف یا ناصاف بودن زیر سازی دارد ولی در حالت معمولی 3 کیلوگرم برای 1 متر مربع می باشد پس از انتقال بر روی سطح حداکثر تا 20 دقیقه باقی خواهد ماند. پس ازآن به علت تشکیل پوسته مخصوص حالت چسبندگی را از دست می دهد . ماله مورد نیاز چسب پودری و خمیری شانه ای مخصوص بوده و از طرف شرکت سازنده تحویل می گردد. 

نيم‌نگاهي به هنر كاشي‌كاري

کاشی به قطعه سنگی مصنوعی گفته می‌شود که طول و عرض آن مختلف بوده و ضخامت آن چند میلیمتر است، و یک روی آن دارای سطحی شیشه‌ای بوده و کاملاّ صاف و صیقلی می‌باشد.کاشی محصولات سفالین و سرامیکی است که در ساختمان کاربرد و اهمیت ویژه‌ای دارد مانند حمام‌ها، توالت‌ها، آشپزخانه‌ها و آب ریزگاه‌های عمومی و غیره. کاشی برای تزئینات داخل و نمای خارجی ساختمان و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود.

واژه کاشی از نام شهر کاشان اقتباس شده که از اوایل دوران اسلامی به عنوان مرکز صنعت سفال‌سازی مشهور بود.

یک قطعه کاشی از دو قسمت تشکیل شده‌است:

قطعه سفالی که قسمت اصلی و استخوان‌بندی کاشی را تشکیل می‌دهد.

لعاب روی آن که ماده‌ای است شیشه‌ای و قسمت رویی آن را تشکیل می‌دهد.

یکی از مهم‌ترین عوامل در صنعت کاشی‌سازی آن است که این دو ماده را طوری انتخاب کنند که ضریب انبساط آنها مساوی باشد.

کشور ایران با تاریخ و تمدن کهن در هنر و صنعت و برخورداری از ذخایر متنابهی از مواد اولیه از دیر باز با عنوان بستری مناسب برای صنعت کاشی و سرامیک مطرح بوده‌است. تولید کاشی سرامیکی در این سرزمین از مراحل بسیار اولیه و با روشهای ابتدایی از حدود ۱۲۵۰ سال قبل از میلاد مسیح با تولید انواع آجرهای لعابدار، کاشی‌های تزیینی و مینا آغاز شده‌است.

کاشی برای تزئینات داخل و خارج ساختمان (بویژه در اماکن مذهبی) و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود.

كاشي از ديدگاه مواد اوليه و شيوه‌ي ساخت با سفال خويشاوند است منسوب به شهر كاشان است و كهن‌ترين نمونه‌ي آن، آجر لعاب دار مربوط به زيگورات چغازنبيل در دوره‌ي ايلام ميانه(1250 پيش از ميلاد) مي باشد كه در دشت شوش باستان قرار دارد. در پايان سده‌ي ششم پيش از ميلاد، در كاخ آپاداناي داريوش در شوش، آجرهاي لعاب‌دار بي همتايي در تزيينات كاخ به كار برده شدند كه سربازان گارد جاويدان و ساير نقوش رايج در دربار هخامنشي را در كمال ظرافت و زيبايي نشان مي‌دادند . اين صنعت در دوره‌ي اشكانيان رو به افول نهاد و گاه آجر لعاب‌دار در درپوش تابوت‌ها به كار رفت. در دوره ي ساسانيان، كاشي معرق از نوع مرغوب آن رواج پيدا كرد و در بناهاي اين دوره، به ويژه در كاخ بيشاپور و كاخ تيسفون، به كار برده شد.نقش هاي اين كاشي ها عبارت از زنان چنگ زن، بافنده و دارنده‌ي گل و مردان سالخورده است كه با قطعه‌هاي كوچك كاشي به رنگ‌هاي نارنجي، قهوه‌اي، زرد ، قرمز، گلي و آبي ، يشمي، شيري و خاكستري صورت گرفته و نشان دهنده‌ي كار دقيق و تنوع رنگ هاي رايج در دوره‌ي ساسانيان است.

كاشي در تزيينات سده‌هاي نخستين دوران اسلامي تاريخ ايران جاي خود را به هنر گچ بري داد و براي نخستين بار در معماري دوره‌ي سلجوقيان رايج گرديد، آن هم با رنگ فيروزه اي. در مدتي افزون بر يك سده در قلمروي سلجوقي كارآيي كاشي‌كاري گسترش يافت و در ابتدا جهت آراستن قسمت‌هاي فوقاني مناره ها و برجسته نمودن جملات مقدس مذهبي و آسان نمودن بازخواني آن‌ها به كار مي‌رفت. منار‌هاي سين، ساربان و مسجد علي در اصفهان، از نمونه‌هاي عالي اين هنر در دوران سلجوقي به شمار مي‌روند. كاشي كاري كامل، به معناي پوشانيدن تمام سطح بنا با قطعات كوچك كاشي به رنگ‌هاي مختلف ناگهان به وجود نيامد، آن گونه كه از هنگام كاربري قطعات فيروزه‌اي كاشي در بناهاي دور‌ه‌ي سلجوقي تا تكميل كاشي‌كاري 200 سال به درازا كشيد. اين هنر از سده‌ي هفتم هجري به آستانه‌ي تكامل خود رسيده و در آرامگاه اولجايتو (گنبد سلطانيه) هم در سطوح دروني و هم در سطوح بروني و سر در خانقاه شيخ عبدالصمد نطنز به كار رفته است. به مرور زمان كه كاشي جاي خود را در تزيينات بناها باز مي‌كرد، فن كاشي‌كاري و كاشي‌سازي نيز پيشرفت نمود و طرح‌هاي هندسي با تزيينات گل و بوته آميخته شد، كم كم رنگ‌هاي شفاف نيز به كار برده شد. از قرار معلوم مركز كاشي‌سازي و كاشي‌كاري، اصفهان، كاشان، يزد و كرمان بوده است. به چهاررنگي كه در گنبد سلطانيه به كار رفته، رنگ پنجم يعني سبز و رنگ ششم يعني قهوه‌اي، در نيمه ي سده ي هفتم هجري در اصفهان افزوده شد و رنگ هفتم ، يعني زرد طلايي در پايان سده ي هفتم در كرمان ديده مي‌شود. مسجد هفت شويه، امام زاده جعفر، مدرسه و بقعه‌ي بابا قاسم، مدرسه مظفري مسجد جامع در اصفهان و آرامگاه شيخ عبدالصمد در نطنز از نمونه هاي تكامل هنر كاشي‌كاري در اين دوران (سده‌ي هفتم و هشتم ) به شمار مي‌روند.

مايه گرفتن از دو رنگ آبي روشن و سير نه تنها در سده‌ي هشتم هجري بلكه در تمام دوره‌ي تيموريان و دهه‌هاي نخستين دوره‌ي صفويه رواج فراواني داشت. در اين جا بايد اشار‌ه‌اي نيز به كاشي چليپايي شكل و ستاره اي كه فراوان در كاشان ساخته مي‌شده است، داشت. اين كاشي‌ها در كنار هم نصب مي‌شده‌اند و مجموعه‌هاي خويشاوندي صورت مي‌گرفته با نقوش گل و بوته، اسليمي‌ها (در مساجد و آرامگاه‌ها)، پرندگان و حيوانات گوناگون چون اردك، در دوران صفويه به تدريج كاشي‌كاري به عنوان تنها عنصر تزييني جهت فضاهاي دروني و بروني بناها به كار گرفته شد و گنبد، ايوان‌ها، شبستان‌ها وديوارهاي جانبي و محراب‌ها با كاشي آراسته گشتند و در اين زمان افزون بر رنگ‌هاي رايج در دوران پيشين، رنگ قهوه‌اي نيز وارد كاشي‌كاري شد و كاربرد رنگ زرد نيز در رنگ‌ها بيشتر گرديد. كاشي‌كاري اين دوره، تا زمان پادشاهي شاه عباس نخست، از نوع كاشي معرق بود. به اين شكل كه ابتدا طرح نهايي را بر روي كاغذ پياده نموده، سپس آن را بر روي كاشي چسبانده ، آن گاه بر اساس نوع طرح تقسيم‌بندي نموده، قطعات برش خورده را مطابق طرح نخستين در كنار يكديگر چيده و از پشت با گچ به يكديگر متصل مي‌نمودند و بدين ترتيب تركيب نهايي طرح شكل مي‌گرفته است و مي‌گيرد . در زمان پادشاهي شاه عباس بزرگ با اراده‌ي اين پادشاه به ساخت بزرگ‌ترين مسجد عهد صفوي، يعني مسجد جامع عباسي و شتاب و علاقه‌ي شاه در پايان دادن ساخت و تزيين آن، هنرمندان را بر آن داشت تا به ساخت كاشي هفت رنگ اقدام نمايند. بر روي كاشي هفت رنگ، بدون محدوديت، همه‌ي رنگ‌ها به طور هم زمان بر كاشي نقش مي‌بندد.اين كاشي به دليل گسترده تر بودن سطح آن مي‌توانست بر سرعت توليد و نصب بيافزايد كه با اندازه‌ي معمول آن (22×22 سانتي‌متر) در سطوح مسطح قابل استفاده بود. ليكن در سطوح منحني كماكان از كاشي معرق استفاده مي شد و مي‌شود. در دوران قاجار رنگ‌هايي چون قرمز، صورتي و زرد تيره بر رنگ‌هاي پيشين افزوده شدند و هنر كاشي‌كاري نيز دچار افول در نوع و كيفيت كاشي‌سازي و كاشي‌كاري مي‌گرديد. هنرمندان نيز صلاح را در آن ديدند تا كارهاي تزييني ساده تر و آسان تر گردد و چنين شد كه رفته رفته طرح‌هاي هندسي ، كه از پايان دوره‌ي صفويه آغاز گشته بودند، در كاشي كاري‌ها بيشتر خودنمايي كردند و در ضمن كاشي‌كاري، جملات و واژه‌هاي مذهبي نيز به خط بنايي كه به طرح‌هاي هندسي نزديك است، نمايان شدند.

کاربرد کاشی:

کاشی دارای ابعاد و اندازه‌های گوناگون می‌باشد بطوری‌که کاشی کف و دیواری را در ابعاد ۲×۲ و ۱×۲ تا ۵۰×۵۰ سانتیمتر تولید می‌کنند که با رنگهای گوناگون می‌تواند یک نقاشی را در محل نصب نیز نشان دهد. کیفیت کاشی باید به نحوی باشد که تغییرات ناگهانی درجه حرارت از ۱۰۰ تا ۲۰ درجه سانتیگراد را به خوبی تحمل کرده و هیچگونه آثار ترک در بدنه و یا لعاب آن ظاهر نشود. کاشی دیواری را برای حفظ بهداشت و رطوبت در آشپزخانه، محیط‌های بهداشتی، حمام و دستشویی استفاده می‌کنند. کاشی کف را نیز به علت ضد سایش بودن و مقاومت حرارتی و الکتریکی بالا در آشپزخانه‌ها، حمام‌ها، آزمایشگاه‌ها، رختشویخانه‌ها و کارخانجات شیمیایی به کار می‌برند همچنین کاشی باید دارای ابعاد صاف و گوشه‌های تیز باشد.

ازآنجا که کاشی‌ها یکی از پرمصرف‌ترین مصالح در تمام امور ساخت و ساز هستند به طوری که نمی‌توان خانه یا مکان اداری و تجاری، آموزشی یا هر نوع مکان دیگر را یافت که از کاشی‌ها در تزئین و زیباسازی آن مکان استفاده نکرده باشند لذا در این نوشتار باشند سعی بر آن شد در حد مقتضی به معرفی این محصول بپردازیم .

همانطور که می‌دانید کاشی‌ها، بهترین مصالح موافق از نوع سرامیک می‌باشند که هم ارزان هستد و هم استحکام و ظرافت و زیبایی آنها خیره کننده است . کاشی ،دارای انواع مختلف ساده، برای سینه دیوار و انحنا دار برای شروع و انتهای نبش‌ها ونوع مخصوص قزنیز که کاشی را باحالت زیبایی، به سرامیک یا موزائیک و سنگ کف می‌رساند، می‌باشد. کاشی‌ها به صورت رنگارنگ و نقاشی‌ها و صور مشبک و برجسته ویا یک طرح یا در کل به صورت تابلو و نوشته و غیره ساخته می‌شوند. کاشی در کارخاجات کاشی‌سازی ، با لعاب و رویه زدن و پختن در جا، با استحکام و اندازه‌های مختلف ساخته می‌شود . لعاب‌ها معمولاً از کایولین ، کوارتز ، فلدسپاها و با اضافه کردن گچ و اکسید آهن گرفته می شود که برای لوله های فاضلاب و غیره مصرف و در مورد رنگها از اکسید های فلزات استفاده می شود. این مجموعه ها به صورت پودر آهن شده و با دستگاه روی کاشی کشیده می شود ودر کارخانه خشک وپخته می شوند و این عمل کاشی را ضد آب می کند . برای ممکن ساختن چسبندگی کاشی با ملات ، آنرا 1/5 تا 2 میلیمتر برجسته می سازند . کاشی با ابعاد 10×10 الی 40×40 برای دیوارهاست . از روی سایر موارد ، نمی توان به مواردی نظیر کاربردهای بهداشتی مثل وان و روشویی و موارد دیگر که پس از لعاب دادن ، بر روی آنها کارهای اضافه ، انجام می گیرد و به صورت سبک و تمیز در می آیند ، اشاره کرد.

کاشی های دیواری حداقل 6 میلیمتر و حداکثر 10میلیمتر ضخامت دارد تا انقباض نداشته باشند کاشی ها را 100 درجه گرما داده و فوراً داخل آب 20-18 درجه قرار می دهند ، در این قسمت احتمال ترک برداشتن آزمایش می شود.

کاشی ها در دمای 1250-1200 درجه پخته شده و سپس از دادن لعاب ، آنها را دوباره1260-1100 درجه حرارت می دهند . کاشی ها طبق بند 7-4-2 آیین نامه سازمان برنامه ، از لحاظ نداشتن نقص ، درجه یک و با داشتن چند خال 1/2 میلیمتر در رویه ولبه درجه 2 واگر این اشکالات 2 تا 3 میلیمتر باشد درجه 3 خوانده می شوند.

خمیر چسب کاشی و سرامیک بجای بتن ماسه یا دوغاب به صورت آماده قابل تحویل برای نصب کاشی و سرامیک بر روی دیواره های بتنی و گچی و سیمانی و انواع قطعات پیش ساخته و سطوح قدیمی کاشی کاری شده ، یعنی کاشی روی کاشی و سرامیک روی سرامیک ویا هر سطح آماده ای ، مورد استفاده قرار می گیرد.

خمیر چسب کاشی برپایه رزین های صنعتی با کیفیت مورد لزوم ساخته می شود و برای نصب کاشی وسرامیک داخل ساختمانها مورد مصرف قرار می گیرد . این چسب پس از ساخته شدن در مقابل نفوذ آب ، رطوبت و عوامل جوی ، حرارت و یخبندان کاملاً مقاوم می باشد . از دیگر مشخصات این چسب این است که نصب کاشی وسرامیک را بسیار آسان نموده و دارای قدرت چسبندگی فوق العاده ای بر روی سطوح و خاصیت الاستیک کافی و انعطاف پذیری و مقاوم در برابر نشست ، مخصوصاً در ساختمانهای بلند ودر مورد تنش های ساختمانی ، لرزش و انقباض .و انبساط ساختمان می باشند.

خمیر چسب کاشی از دو روش ستنی دوغابی و لقمه چسب که باعث تجمع حشرات مضر می باشند بهداشتی و با صرفه تر می باشد .

میزان و طریقه مصرف:

مقدار مصرف بستگی به میزان سطح زیر کار (زیر سازی) دارد . هر چه سطح صاف گونیایتر باشد ، مقدار مصرف کمتر می شود . بهتر است چسب را با ماله دندانه دار به صورت افقی و عمودی چند بار به سطح کشیده آنگاه به دقت کاشی را نصب کرد . در سطوح صاف و یکنواخت میزان مصرف 2 کیلوگرم بر مترمربع می باشد . پس از کشیدن چسب روی سطح دیوار ، در دمای معتدل (حدود20 درجه سانتیگراد) بهتر است حداکثر ظرف مدت 20 دقیقه ، نصب انجام گیرد اگر دیرتر از این مدت زمان اجرای نصب صورت گیرد به علت پوسته ، به صورت قشر نازکی ، گیرش می نماید واگردر چنین شرایط نصب انجام شود،اجرا کامل نبوده و قابلیت چسبندگی صحیح نمی باشد . کاشی و سرامیک ها بر روی سطوح تا مدت 2 ساعت قابلیت جابجایی دارند . دمای محیط باید در حدود 20 درجه سانتیگراد باشد و اگر درجه حرارت کافی نباشد باید محیط گرم شود ، سپس شروع به اجرا کنیم حداقل 60 درصد کاشی بایسد آغشته به خمیر یا چسب به دبوار باشد . در حالت چسباندن کاشی برروی کاشی قدیمی باید با نوک چکش تیشه دار ، کاشی قدیمی را مضرس نمود تا کار با کیفیت مطلوب صورت گیرد. شرایط نگهدرای و انبارداری با هوای معتدل و به دور از یخبندان 5 ماه می باشد .

پودر چسب کاشی:

مشخصات : پودر چسب کاشی بر پایه سیمان و سایر مواد شیمیایی متشکله توولید شده و به منظور نصب کاشی و سرامیک در کف یا دیوارهای سیمانی مورد استفاده قرار می گیرد.

خواص: پودر مورد بحث ، در مقابل نفوذ آب مقاوم بوده وبه همین سبب میتواند جهت نصب کاشی و سرامیک در کف آشپزخانه ، حمام ، دستشویی و هر محلی در ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد .

شرایط کار : به دلیل وجود مواد شیمیایی تا 5+ درجه سانتیگراد قابل مصرف می باشد ودر صورت کم بودن درجه حرارت ، یا احتمال کاهش دمای هوا در24 ساعت آینده ، باید از اجرای کاشی کاری صرفه نظر نموده ویا محیط را گرم نگه داشت ، پودر کاشی و سرامیک پس از خشک شدن دارای مقاومت در برابر حرارت از 30- تا 120 درجه سانتیگراد می باشد.

مقدار و طریقه مصرف:

برای مصرف چسب پودری، باید قبلاً یک پیمانه آب را داخل ریخته و 3 پیمانه پودر را در حال بهم زدن اضافه نموده و پس از15 دقیقه ، خمیری صاف و یکدست به دست می آید . زمان منتظر ماندن پیشنهادی تا ظاهر شدن خواص مواد مختلف شیمیایی که در چسب پودری وجود دارد ضروری است . همچنین ذکر این نکته ضروری است که چسب آمده شده در مدت کمتراز 1 ساعت ، باید مصرف شود ، در غیر این صورت خشک شده و خراب می شود .مقدار مصرف ، بستگی به صاف یا ناصاف بودن زیر سازی دارد ولی در حالت معمولی 3 کیلوگرم برای 1 متر مربع می باشد پس از انتقال بر روی سطح حداکثر تا 20 دقیقه باقی خواهد ماند. پس ازآن به علت تشکیل پوسته مخصوص حالت چسبندگی را از دست می دهد . ماله مورد نیاز چسب پودری و خمیری شانه ای مخصوص بوده و از طرف شرکت سازنده تحویل می گردد. 

نيم‌نگاهي به هنر كاشي‌كاري

کاشی به قطعه سنگی مصنوعی گفته می‌شود که طول و عرض آن مختلف بوده و ضخامت آن چند میلیمتر است، و یک روی آن دارای سطحی شیشه‌ای بوده و کاملاّ صاف و صیقلی می‌باشد.کاشی محصولات سفالین و سرامیکی است که در ساختمان کاربرد و اهمیت ویژه‌ای دارد مانند حمام‌ها، توالت‌ها، آشپزخانه‌ها و آب ریزگاه‌های عمومی و غیره. کاشی برای تزئینات داخل و نمای خارجی ساختمان و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود.

واژه کاشی از نام شهر کاشان اقتباس شده که از اوایل دوران اسلامی به عنوان مرکز صنعت سفال‌سازی مشهور بود.

یک قطعه کاشی از دو قسمت تشکیل شده‌است:

قطعه سفالی که قسمت اصلی و استخوان‌بندی کاشی را تشکیل می‌دهد.

لعاب روی آن که ماده‌ای است شیشه‌ای و قسمت رویی آن را تشکیل می‌دهد.

یکی از مهم‌ترین عوامل در صنعت کاشی‌سازی آن است که این دو ماده را طوری انتخاب کنند که ضریب انبساط آنها مساوی باشد.

کشور ایران با تاریخ و تمدن کهن در هنر و صنعت و برخورداری از ذخایر متنابهی از مواد اولیه از دیر باز با عنوان بستری مناسب برای صنعت کاشی و سرامیک مطرح بوده‌است. تولید کاشی سرامیکی در این سرزمین از مراحل بسیار اولیه و با روشهای ابتدایی از حدود ۱۲۵۰ سال قبل از میلاد مسیح با تولید انواع آجرهای لعابدار، کاشی‌های تزیینی و مینا آغاز شده‌است.

کاشی برای تزئینات داخل و خارج ساختمان (بویژه در اماکن مذهبی) و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود.

كاشي از ديدگاه مواد اوليه و شيوه‌ي ساخت با سفال خويشاوند است منسوب به شهر كاشان است و كهن‌ترين نمونه‌ي آن، آجر لعاب دار مربوط به زيگورات چغازنبيل در دوره‌ي ايلام ميانه(1250 پيش از ميلاد) مي باشد كه در دشت شوش باستان قرار دارد. در پايان سده‌ي ششم پيش از ميلاد، در كاخ آپاداناي داريوش در شوش، آجرهاي لعاب‌دار بي همتايي در تزيينات كاخ به كار برده شدند كه سربازان گارد جاويدان و ساير نقوش رايج در دربار هخامنشي را در كمال ظرافت و زيبايي نشان مي‌دادند . اين صنعت در دوره‌ي اشكانيان رو به افول نهاد و گاه آجر لعاب‌دار در درپوش تابوت‌ها به كار رفت. در دوره ي ساسانيان، كاشي معرق از نوع مرغوب آن رواج پيدا كرد و در بناهاي اين دوره، به ويژه در كاخ بيشاپور و كاخ تيسفون، به كار برده شد.نقش هاي اين كاشي ها عبارت از زنان چنگ زن، بافنده و دارنده‌ي گل و مردان سالخورده است كه با قطعه‌هاي كوچك كاشي به رنگ‌هاي نارنجي، قهوه‌اي، زرد ، قرمز، گلي و آبي ، يشمي، شيري و خاكستري صورت گرفته و نشان دهنده‌ي كار دقيق و تنوع رنگ هاي رايج در دوره‌ي ساسانيان است.

كاشي در تزيينات سده‌هاي نخستين دوران اسلامي تاريخ ايران جاي خود را به هنر گچ بري داد و براي نخستين بار در معماري دوره‌ي سلجوقيان رايج گرديد، آن هم با رنگ فيروزه اي. در مدتي افزون بر يك سده در قلمروي سلجوقي كارآيي كاشي‌كاري گسترش يافت و در ابتدا جهت آراستن قسمت‌هاي فوقاني مناره ها و برجسته نمودن جملات مقدس مذهبي و آسان نمودن بازخواني آن‌ها به كار مي‌رفت. منار‌هاي سين، ساربان و مسجد علي در اصفهان، از نمونه‌هاي عالي اين هنر در دوران سلجوقي به شمار مي‌روند. كاشي كاري كامل، به معناي پوشانيدن تمام سطح بنا با قطعات كوچك كاشي به رنگ‌هاي مختلف ناگهان به وجود نيامد، آن گونه كه از هنگام كاربري قطعات فيروزه‌اي كاشي در بناهاي دور‌ه‌ي سلجوقي تا تكميل كاشي‌كاري 200 سال به درازا كشيد. اين هنر از سده‌ي هفتم هجري به آستانه‌ي تكامل خود رسيده و در آرامگاه اولجايتو (گنبد سلطانيه) هم در سطوح دروني و هم در سطوح بروني و سر در خانقاه شيخ عبدالصمد نطنز به كار رفته است. به مرور زمان كه كاشي جاي خود را در تزيينات بناها باز مي‌كرد، فن كاشي‌كاري و كاشي‌سازي نيز پيشرفت نمود و طرح‌هاي هندسي با تزيينات گل و بوته آميخته شد، كم كم رنگ‌هاي شفاف نيز به كار برده شد. از قرار معلوم مركز كاشي‌سازي و كاشي‌كاري، اصفهان، كاشان، يزد و كرمان بوده است. به چهاررنگي كه در گنبد سلطانيه به كار رفته، رنگ پنجم يعني سبز و رنگ ششم يعني قهوه‌اي، در نيمه ي سده ي هفتم هجري در اصفهان افزوده شد و رنگ هفتم ، يعني زرد طلايي در پايان سده ي هفتم در كرمان ديده مي‌شود. مسجد هفت شويه، امام زاده جعفر، مدرسه و بقعه‌ي بابا قاسم، مدرسه مظفري مسجد جامع در اصفهان و آرامگاه شيخ عبدالصمد در نطنز از نمونه هاي تكامل هنر كاشي‌كاري در اين دوران (سده‌ي هفتم و هشتم ) به شمار مي‌روند.

مايه گرفتن از دو رنگ آبي روشن و سير نه تنها در سده‌ي هشتم هجري بلكه در تمام دوره‌ي تيموريان و دهه‌هاي نخستين دوره‌ي صفويه رواج فراواني داشت. در اين جا بايد اشار‌ه‌اي نيز به كاشي چليپايي شكل و ستاره اي كه فراوان در كاشان ساخته مي‌شده است، داشت. اين كاشي‌ها در كنار هم نصب مي‌شده‌اند و مجموعه‌هاي خويشاوندي صورت مي‌گرفته با نقوش گل و بوته، اسليمي‌ها (در مساجد و آرامگاه‌ها)، پرندگان و حيوانات گوناگون چون اردك، در دوران صفويه به تدريج كاشي‌كاري به عنوان تنها عنصر تزييني جهت فضاهاي دروني و بروني بناها به كار گرفته شد و گنبد، ايوان‌ها، شبستان‌ها وديوارهاي جانبي و محراب‌ها با كاشي آراسته گشتند و در اين زمان افزون بر رنگ‌هاي رايج در دوران پيشين، رنگ قهوه‌اي نيز وارد كاشي‌كاري شد و كاربرد رنگ زرد نيز در رنگ‌ها بيشتر گرديد. كاشي‌كاري اين دوره، تا زمان پادشاهي شاه عباس نخست، از نوع كاشي معرق بود. به اين شكل كه ابتدا طرح نهايي را بر روي كاغذ پياده نموده، سپس آن را بر روي كاشي چسبانده ، آن گاه بر اساس نوع طرح تقسيم‌بندي نموده، قطعات برش خورده را مطابق طرح نخستين در كنار يكديگر چيده و از پشت با گچ به يكديگر متصل مي‌نمودند و بدين ترتيب تركيب نهايي طرح شكل مي‌گرفته است و مي‌گيرد . در زمان پادشاهي شاه عباس بزرگ با اراده‌ي اين پادشاه به ساخت بزرگ‌ترين مسجد عهد صفوي، يعني مسجد جامع عباسي و شتاب و علاقه‌ي شاه در پايان دادن ساخت و تزيين آن، هنرمندان را بر آن داشت تا به ساخت كاشي هفت رنگ اقدام نمايند. بر روي كاشي هفت رنگ، بدون محدوديت، همه‌ي رنگ‌ها به طور هم زمان بر كاشي نقش مي‌بندد.اين كاشي به دليل گسترده تر بودن سطح آن مي‌توانست بر سرعت توليد و نصب بيافزايد كه با اندازه‌ي معمول آن (22×22 سانتي‌متر) در سطوح مسطح قابل استفاده بود. ليكن در سطوح منحني كماكان از كاشي معرق استفاده مي شد و مي‌شود. در دوران قاجار رنگ‌هايي چون قرمز، صورتي و زرد تيره بر رنگ‌هاي پيشين افزوده شدند و هنر كاشي‌كاري نيز دچار افول در نوع و كيفيت كاشي‌سازي و كاشي‌كاري مي‌گرديد. هنرمندان نيز صلاح را در آن ديدند تا كارهاي تزييني ساده تر و آسان تر گردد و چنين شد كه رفته رفته طرح‌هاي هندسي ، كه از پايان دوره‌ي صفويه آغاز گشته بودند، در كاشي كاري‌ها بيشتر خودنمايي كردند و در ضمن كاشي‌كاري، جملات و واژه‌هاي مذهبي نيز به خط بنايي كه به طرح‌هاي هندسي نزديك است، نمايان شدند.

کاربرد کاشی:

کاشی دارای ابعاد و اندازه‌های گوناگون می‌باشد بطوری‌که کاشی کف و دیواری را در ابعاد ۲×۲ و ۱×۲ تا ۵۰×۵۰ سانتیمتر تولید می‌کنند که با رنگهای گوناگون می‌تواند یک نقاشی را در محل نصب نیز نشان دهد. کیفیت کاشی باید به نحوی باشد که تغییرات ناگهانی درجه حرارت از ۱۰۰ تا ۲۰ درجه سانتیگراد را به خوبی تحمل کرده و هیچگونه آثار ترک در بدنه و یا لعاب آن ظاهر نشود. کاشی دیواری را برای حفظ بهداشت و رطوبت در آشپزخانه، محیط‌های بهداشتی، حمام و دستشویی استفاده می‌کنند. کاشی کف را نیز به علت ضد سایش بودن و مقاومت حرارتی و الکتریکی بالا در آشپزخانه‌ها، حمام‌ها، آزمایشگاه‌ها، رختشویخانه‌ها و کارخانجات شیمیایی به کار می‌برند همچنین کاشی باید دارای ابعاد صاف و گوشه‌های تیز باشد.

ازآنجا که کاشی‌ها یکی از پرمصرف‌ترین مصالح در تمام امور ساخت و ساز هستند به طوری که نمی‌توان خانه یا مکان اداری و تجاری، آموزشی یا هر نوع مکان دیگر را یافت که از کاشی‌ها در تزئین و زیباسازی آن مکان استفاده نکرده باشند لذا در این نوشتار باشند سعی بر آن شد در حد مقتضی به معرفی این محصول بپردازیم .

همانطور که می‌دانید کاشی‌ها، بهترین مصالح موافق از نوع سرامیک می‌باشند که هم ارزان هستد و هم استحکام و ظرافت و زیبایی آنها خیره کننده است . کاشی ،دارای انواع مختلف ساده، برای سینه دیوار و انحنا دار برای شروع و انتهای نبش‌ها ونوع مخصوص قزنیز که کاشی را باحالت زیبایی، به سرامیک یا موزائیک و سنگ کف می‌رساند، می‌باشد. کاشی‌ها به صورت رنگارنگ و نقاشی‌ها و صور مشبک و برجسته ویا یک طرح یا در کل به صورت تابلو و نوشته و غیره ساخته می‌شوند. کاشی در کارخاجات کاشی‌سازی ، با لعاب و رویه زدن و پختن در جا، با استحکام و اندازه‌های مختلف ساخته می‌شود . لعاب‌ها معمولاً از کایولین ، کوارتز ، فلدسپاها و با اضافه کردن گچ و اکسید آهن گرفته می شود که برای لوله های فاضلاب و غیره مصرف و در مورد رنگها از اکسید های فلزات استفاده می شود. این مجموعه ها به صورت پودر آهن شده و با دستگاه روی کاشی کشیده می شود ودر کارخانه خشک وپخته می شوند و این عمل کاشی را ضد آب می کند . برای ممکن ساختن چسبندگی کاشی با ملات ، آنرا 1/5 تا 2 میلیمتر برجسته می سازند . کاشی با ابعاد 10×10 الی 40×40 برای دیوارهاست . از روی سایر موارد ، نمی توان به مواردی نظیر کاربردهای بهداشتی مثل وان و روشویی و موارد دیگر که پس از لعاب دادن ، بر روی آنها کارهای اضافه ، انجام می گیرد و به صورت سبک و تمیز در می آیند ، اشاره کرد.

کاشی های دیواری حداقل 6 میلیمتر و حداکثر 10میلیمتر ضخامت دارد تا انقباض نداشته باشند کاشی ها را 100 درجه گرما داده و فوراً داخل آب 20-18 درجه قرار می دهند ، در این قسمت احتمال ترک برداشتن آزمایش می شود.

کاشی ها در دمای 1250-1200 درجه پخته شده و سپس از دادن لعاب ، آنها را دوباره1260-1100 درجه حرارت می دهند . کاشی ها طبق بند 7-4-2 آیین نامه سازمان برنامه ، از لحاظ نداشتن نقص ، درجه یک و با داشتن چند خال 1/2 میلیمتر در رویه ولبه درجه 2 واگر این اشکالات 2 تا 3 میلیمتر باشد درجه 3 خوانده می شوند.

خمیر چسب کاشی و سرامیک بجای بتن ماسه یا دوغاب به صورت آماده قابل تحویل برای نصب کاشی و سرامیک بر روی دیواره های بتنی و گچی و سیمانی و انواع قطعات پیش ساخته و سطوح قدیمی کاشی کاری شده ، یعنی کاشی روی کاشی و سرامیک روی سرامیک ویا هر سطح آماده ای ، مورد استفاده قرار می گیرد.

خمیر چسب کاشی برپایه رزین های صنعتی با کیفیت مورد لزوم ساخته می شود و برای نصب کاشی وسرامیک داخل ساختمانها مورد مصرف قرار می گیرد . این چسب پس از ساخته شدن در مقابل نفوذ آب ، رطوبت و عوامل جوی ، حرارت و یخبندان کاملاً مقاوم می باشد . از دیگر مشخصات این چسب این است که نصب کاشی وسرامیک را بسیار آسان نموده و دارای قدرت چسبندگی فوق العاده ای بر روی سطوح و خاصیت الاستیک کافی و انعطاف پذیری و مقاوم در برابر نشست ، مخصوصاً در ساختمانهای بلند ودر مورد تنش های ساختمانی ، لرزش و انقباض .و انبساط ساختمان می باشند.

خمیر چسب کاشی از دو روش ستنی دوغابی و لقمه چسب که باعث تجمع حشرات مضر می باشند بهداشتی و با صرفه تر می باشد .

میزان و طریقه مصرف:

مقدار مصرف بستگی به میزان سطح زیر کار (زیر سازی) دارد . هر چه سطح صاف گونیایتر باشد ، مقدار مصرف کمتر می شود . بهتر است چسب را با ماله دندانه دار به صورت افقی و عمودی چند بار به سطح کشیده آنگاه به دقت کاشی را نصب کرد . در سطوح صاف و یکنواخت میزان مصرف 2 کیلوگرم بر مترمربع می باشد . پس از کشیدن چسب روی سطح دیوار ، در دمای معتدل (حدود20 درجه سانتیگراد) بهتر است حداکثر ظرف مدت 20 دقیقه ، نصب انجام گیرد اگر دیرتر از این مدت زمان اجرای نصب صورت گیرد به علت پوسته ، به صورت قشر نازکی ، گیرش می نماید واگردر چنین شرایط نصب انجام شود،اجرا کامل نبوده و قابلیت چسبندگی صحیح نمی باشد . کاشی و سرامیک ها بر روی سطوح تا مدت 2 ساعت قابلیت جابجایی دارند . دمای محیط باید در حدود 20 درجه سانتیگراد باشد و اگر درجه حرارت کافی نباشد باید محیط گرم شود ، سپس شروع به اجرا کنیم حداقل 60 درصد کاشی بایسد آغشته به خمیر یا چسب به دبوار باشد . در حالت چسباندن کاشی برروی کاشی قدیمی باید با نوک چکش تیشه دار ، کاشی قدیمی را مضرس نمود تا کار با کیفیت مطلوب صورت گیرد. شرایط نگهدرای و انبارداری با هوای معتدل و به دور از یخبندان 5 ماه می باشد .

پودر چسب کاشی:

مشخصات : پودر چسب کاشی بر پایه سیمان و سایر مواد شیمیایی متشکله توولید شده و به منظور نصب کاشی و سرامیک در کف یا دیوارهای سیمانی مورد استفاده قرار می گیرد.

خواص: پودر مورد بحث ، در مقابل نفوذ آب مقاوم بوده وبه همین سبب میتواند جهت نصب کاشی و سرامیک در کف آشپزخانه ، حمام ، دستشویی و هر محلی در ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد .

شرایط کار : به دلیل وجود مواد شیمیایی تا 5+ درجه سانتیگراد قابل مصرف می باشد ودر صورت کم بودن درجه حرارت ، یا احتمال کاهش دمای هوا در24 ساعت آینده ، باید از اجرای کاشی کاری صرفه نظر نموده ویا محیط را گرم نگه داشت ، پودر کاشی و سرامیک پس از خشک شدن دارای مقاومت در برابر حرارت از 30- تا 120 درجه سانتیگراد می باشد.

مقدار و طریقه مصرف:

برای مصرف چسب پودری، باید قبلاً یک پیمانه آب را داخل ریخته و 3 پیمانه پودر را در حال بهم زدن اضافه نموده و پس از15 دقیقه ، خمیری صاف و یکدست به دست می آید . زمان منتظر ماندن پیشنهادی تا ظاهر شدن خواص مواد مختلف شیمیایی که در چسب پودری وجود دارد ضروری است . همچنین ذکر این نکته ضروری است که چسب آمده شده در مدت کمتراز 1 ساعت ، باید مصرف شود ، در غیر این صورت خشک شده و خراب می شود .مقدار مصرف ، بستگی به صاف یا ناصاف بودن زیر سازی دارد ولی در حالت معمولی 3 کیلوگرم برای 1 متر مربع می باشد پس از انتقال بر روی سطح حداکثر تا 20 دقیقه باقی خواهد ماند. پس ازآن به علت تشکیل پوسته مخصوص حالت چسبندگی را از دست می دهد . ماله مورد نیاز چسب پودری و خمیری شانه ای مخصوص بوده و از طرف شرکت سازنده تحویل می گردد. 

نيم‌نگاهي به هنر كاشي‌كاري

کاشی به قطعه سنگی مصنوعی گفته می‌شود که طول و عرض آن مختلف بوده و ضخامت آن چند میلیمتر است، و یک روی آن دارای سطحی شیشه‌ای بوده و کاملاّ صاف و صیقلی می‌باشد.کاشی محصولات سفالین و سرامیکی است که در ساختمان کاربرد و اهمیت ویژه‌ای دارد مانند حمام‌ها، توالت‌ها، آشپزخانه‌ها و آب ریزگاه‌های عمومی و غیره. کاشی برای تزئینات داخل و نمای خارجی ساختمان و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود.

واژه کاشی از نام شهر کاشان اقتباس شده که از اوایل دوران اسلامی به عنوان مرکز صنعت سفال‌سازی مشهور بود.

یک قطعه کاشی از دو قسمت تشکیل شده‌است:

قطعه سفالی که قسمت اصلی و استخوان‌بندی کاشی را تشکیل می‌دهد.

لعاب روی آن که ماده‌ای است شیشه‌ای و قسمت رویی آن را تشکیل می‌دهد.

یکی از مهم‌ترین عوامل در صنعت کاشی‌سازی آن است که این دو ماده را طوری انتخاب کنند که ضریب انبساط آنها مساوی باشد.

کشور ایران با تاریخ و تمدن کهن در هنر و صنعت و برخورداری از ذخایر متنابهی از مواد اولیه از دیر باز با عنوان بستری مناسب برای صنعت کاشی و سرامیک مطرح بوده‌است. تولید کاشی سرامیکی در این سرزمین از مراحل بسیار اولیه و با روشهای ابتدایی از حدود ۱۲۵۰ سال قبل از میلاد مسیح با تولید انواع آجرهای لعابدار، کاشی‌های تزیینی و مینا آغاز شده‌است.

کاشی برای تزئینات داخل و خارج ساختمان (بویژه در اماکن مذهبی) و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود.

كاشي از ديدگاه مواد اوليه و شيوه‌ي ساخت با سفال خويشاوند است منسوب به شهر كاشان است و كهن‌ترين نمونه‌ي آن، آجر لعاب دار مربوط به زيگورات چغازنبيل در دوره‌ي ايلام ميانه(1250 پيش از ميلاد) مي باشد كه در دشت شوش باستان قرار دارد. در پايان سده‌ي ششم پيش از ميلاد، در كاخ آپاداناي داريوش در شوش، آجرهاي لعاب‌دار بي همتايي در تزيينات كاخ به كار برده شدند كه سربازان گارد جاويدان و ساير نقوش رايج در دربار هخامنشي را در كمال ظرافت و زيبايي نشان مي‌دادند . اين صنعت در دوره‌ي اشكانيان رو به افول نهاد و گاه آجر لعاب‌دار در درپوش تابوت‌ها به كار رفت. در دوره ي ساسانيان، كاشي معرق از نوع مرغوب آن رواج پيدا كرد و در بناهاي اين دوره، به ويژه در كاخ بيشاپور و كاخ تيسفون، به كار برده شد.نقش هاي اين كاشي ها عبارت از زنان چنگ زن، بافنده و دارنده‌ي گل و مردان سالخورده است كه با قطعه‌هاي كوچك كاشي به رنگ‌هاي نارنجي، قهوه‌اي، زرد ، قرمز، گلي و آبي ، يشمي، شيري و خاكستري صورت گرفته و نشان دهنده‌ي كار دقيق و تنوع رنگ هاي رايج در دوره‌ي ساسانيان است.

كاشي در تزيينات سده‌هاي نخستين دوران اسلامي تاريخ ايران جاي خود را به هنر گچ بري داد و براي نخستين بار در معماري دوره‌ي سلجوقيان رايج گرديد، آن هم با رنگ فيروزه اي. در مدتي افزون بر يك سده در قلمروي سلجوقي كارآيي كاشي‌كاري گسترش يافت و در ابتدا جهت آراستن قسمت‌هاي فوقاني مناره ها و برجسته نمودن جملات مقدس مذهبي و آسان نمودن بازخواني آن‌ها به كار مي‌رفت. منار‌هاي سين، ساربان و مسجد علي در اصفهان، از نمونه‌هاي عالي اين هنر در دوران سلجوقي به شمار مي‌روند. كاشي كاري كامل، به معناي پوشانيدن تمام سطح بنا با قطعات كوچك كاشي به رنگ‌هاي مختلف ناگهان به وجود نيامد، آن گونه كه از هنگام كاربري قطعات فيروزه‌اي كاشي در بناهاي دور‌ه‌ي سلجوقي تا تكميل كاشي‌كاري 200 سال به درازا كشيد. اين هنر از سده‌ي هفتم هجري به آستانه‌ي تكامل خود رسيده و در آرامگاه اولجايتو (گنبد سلطانيه) هم در سطوح دروني و هم در سطوح بروني و سر در خانقاه شيخ عبدالصمد نطنز به كار رفته است. به مرور زمان كه كاشي جاي خود را در تزيينات بناها باز مي‌كرد، فن كاشي‌كاري و كاشي‌سازي نيز پيشرفت نمود و طرح‌هاي هندسي با تزيينات گل و بوته آميخته شد، كم كم رنگ‌هاي شفاف نيز به كار برده شد. از قرار معلوم مركز كاشي‌سازي و كاشي‌كاري، اصفهان، كاشان، يزد و كرمان بوده است. به چهاررنگي كه در گنبد سلطانيه به كار رفته، رنگ پنجم يعني سبز و رنگ ششم يعني قهوه‌اي، در نيمه ي سده ي هفتم هجري در اصفهان افزوده شد و رنگ هفتم ، يعني زرد طلايي در پايان سده ي هفتم در كرمان ديده مي‌شود. مسجد هفت شويه، امام زاده جعفر، مدرسه و بقعه‌ي بابا قاسم، مدرسه مظفري مسجد جامع در اصفهان و آرامگاه شيخ عبدالصمد در نطنز از نمونه هاي تكامل هنر كاشي‌كاري در اين دوران (سده‌ي هفتم و هشتم ) به شمار مي‌روند.

مايه گرفتن از دو رنگ آبي روشن و سير نه تنها در سده‌ي هشتم هجري بلكه در تمام دوره‌ي تيموريان و دهه‌هاي نخستين دوره‌ي صفويه رواج فراواني داشت. در اين جا بايد اشار‌ه‌اي نيز به كاشي چليپايي شكل و ستاره اي كه فراوان در كاشان ساخته مي‌شده است، داشت. اين كاشي‌ها در كنار هم نصب مي‌شده‌اند و مجموعه‌هاي خويشاوندي صورت مي‌گرفته با نقوش گل و بوته، اسليمي‌ها (در مساجد و آرامگاه‌ها)، پرندگان و حيوانات گوناگون چون اردك، در دوران صفويه به تدريج كاشي‌كاري به عنوان تنها عنصر تزييني جهت فضاهاي دروني و بروني بناها به كار گرفته شد و گنبد، ايوان‌ها، شبستان‌ها وديوارهاي جانبي و محراب‌ها با كاشي آراسته گشتند و در اين زمان افزون بر رنگ‌هاي رايج در دوران پيشين، رنگ قهوه‌اي نيز وارد كاشي‌كاري شد و كاربرد رنگ زرد نيز در رنگ‌ها بيشتر گرديد. كاشي‌كاري اين دوره، تا زمان پادشاهي شاه عباس نخست، از نوع كاشي معرق بود. به اين شكل كه ابتدا طرح نهايي را بر روي كاغذ پياده نموده، سپس آن را بر روي كاشي چسبانده ، آن گاه بر اساس نوع طرح تقسيم‌بندي نموده، قطعات برش خورده را مطابق طرح نخستين در كنار يكديگر چيده و از پشت با گچ به يكديگر متصل مي‌نمودند و بدين ترتيب تركيب نهايي طرح شكل مي‌گرفته است و مي‌گيرد . در زمان پادشاهي شاه عباس بزرگ با اراده‌ي اين پادشاه به ساخت بزرگ‌ترين مسجد عهد صفوي، يعني مسجد جامع عباسي و شتاب و علاقه‌ي شاه در پايان دادن ساخت و تزيين آن، هنرمندان را بر آن داشت تا به ساخت كاشي هفت رنگ اقدام نمايند. بر روي كاشي هفت رنگ، بدون محدوديت، همه‌ي رنگ‌ها به طور هم زمان بر كاشي نقش مي‌بندد.اين كاشي به دليل گسترده تر بودن سطح آن مي‌توانست بر سرعت توليد و نصب بيافزايد كه با اندازه‌ي معمول آن (22×22 سانتي‌متر) در سطوح مسطح قابل استفاده بود. ليكن در سطوح منحني كماكان از كاشي معرق استفاده مي شد و مي‌شود. در دوران قاجار رنگ‌هايي چون قرمز، صورتي و زرد تيره بر رنگ‌هاي پيشين افزوده شدند و هنر كاشي‌كاري نيز دچار افول در نوع و كيفيت كاشي‌سازي و كاشي‌كاري مي‌گرديد. هنرمندان نيز صلاح را در آن ديدند تا كارهاي تزييني ساده تر و آسان تر گردد و چنين شد كه رفته رفته طرح‌هاي هندسي ، كه از پايان دوره‌ي صفويه آغاز گشته بودند، در كاشي كاري‌ها بيشتر خودنمايي كردند و در ضمن كاشي‌كاري، جملات و واژه‌هاي مذهبي نيز به خط بنايي كه به طرح‌هاي هندسي نزديك است، نمايان شدند.

کاربرد کاشی:

کاشی دارای ابعاد و اندازه‌های گوناگون می‌باشد بطوری‌که کاشی کف و دیواری را در ابعاد ۲×۲ و ۱×۲ تا ۵۰×۵۰ سانتیمتر تولید می‌کنند که با رنگهای گوناگون می‌تواند یک نقاشی را در محل نصب نیز نشان دهد. کیفیت کاشی باید به نحوی باشد که تغییرات ناگهانی درجه حرارت از ۱۰۰ تا ۲۰ درجه سانتیگراد را به خوبی تحمل کرده و هیچگونه آثار ترک در بدنه و یا لعاب آن ظاهر نشود. کاشی دیواری را برای حفظ بهداشت و رطوبت در آشپزخانه، محیط‌های بهداشتی، حمام و دستشویی استفاده می‌کنند. کاشی کف را نیز به علت ضد سایش بودن و مقاومت حرارتی و الکتریکی بالا در آشپزخانه‌ها، حمام‌ها، آزمایشگاه‌ها، رختشویخانه‌ها و کارخانجات شیمیایی به کار می‌برند همچنین کاشی باید دارای ابعاد صاف و گوشه‌های تیز باشد.

ازآنجا که کاشی‌ها یکی از پرمصرف‌ترین مصالح در تمام امور ساخت و ساز هستند به طوری که نمی‌توان خانه یا مکان اداری و تجاری، آموزشی یا هر نوع مکان دیگر را یافت که از کاشی‌ها در تزئین و زیباسازی آن مکان استفاده نکرده باشند لذا در این نوشتار باشند سعی بر آن شد در حد مقتضی به معرفی این محصول بپردازیم .

همانطور که می‌دانید کاشی‌ها، بهترین مصالح موافق از نوع سرامیک می‌باشند که هم ارزان هستد و هم استحکام و ظرافت و زیبایی آنها خیره کننده است . کاشی ،دارای انواع مختلف ساده، برای سینه دیوار و انحنا دار برای شروع و انتهای نبش‌ها ونوع مخصوص قزنیز که کاشی را باحالت زیبایی، به سرامیک یا موزائیک و سنگ کف می‌رساند، می‌باشد. کاشی‌ها به صورت رنگارنگ و نقاشی‌ها و صور مشبک و برجسته ویا یک طرح یا در کل به صورت تابلو و نوشته و غیره ساخته می‌شوند. کاشی در کارخاجات کاشی‌سازی ، با لعاب و رویه زدن و پختن در جا، با استحکام و اندازه‌های مختلف ساخته می‌شود . لعاب‌ها معمولاً از کایولین ، کوارتز ، فلدسپاها و با اضافه کردن گچ و اکسید آهن گرفته می شود که برای لوله های فاضلاب و غیره مصرف و در مورد رنگها از اکسید های فلزات استفاده می شود. این مجموعه ها به صورت پودر آهن شده و با دستگاه روی کاشی کشیده می شود ودر کارخانه خشک وپخته می شوند و این عمل کاشی را ضد آب می کند . برای ممکن ساختن چسبندگی کاشی با ملات ، آنرا 1/5 تا 2 میلیمتر برجسته می سازند . کاشی با ابعاد 10×10 الی 40×40 برای دیوارهاست . از روی سایر موارد ، نمی توان به مواردی نظیر کاربردهای بهداشتی مثل وان و روشویی و موارد دیگر که پس از لعاب دادن ، بر روی آنها کارهای اضافه ، انجام می گیرد و به صورت سبک و تمیز در می آیند ، اشاره کرد.

کاشی های دیواری حداقل 6 میلیمتر و حداکثر 10میلیمتر ضخامت دارد تا انقباض نداشته باشند کاشی ها را 100 درجه گرما داده و فوراً داخل آب 20-18 درجه قرار می دهند ، در این قسمت احتمال ترک برداشتن آزمایش می شود.

کاشی ها در دمای 1250-1200 درجه پخته شده و سپس از دادن لعاب ، آنها را دوباره1260-1100 درجه حرارت می دهند . کاشی ها طبق بند 7-4-2 آیین نامه سازمان برنامه ، از لحاظ نداشتن نقص ، درجه یک و با داشتن چند خال 1/2 میلیمتر در رویه ولبه درجه 2 واگر این اشکالات 2 تا 3 میلیمتر باشد درجه 3 خوانده می شوند.

خمیر چسب کاشی و سرامیک بجای بتن ماسه یا دوغاب به صورت آماده قابل تحویل برای نصب کاشی و سرامیک بر روی دیواره های بتنی و گچی و سیمانی و انواع قطعات پیش ساخته و سطوح قدیمی کاشی کاری شده ، یعنی کاشی روی کاشی و سرامیک روی سرامیک ویا هر سطح آماده ای ، مورد استفاده قرار می گیرد.

خمیر چسب کاشی برپایه رزین های صنعتی با کیفیت مورد لزوم ساخته می شود و برای نصب کاشی وسرامیک داخل ساختمانها مورد مصرف قرار می گیرد . این چسب پس از ساخته شدن در مقابل نفوذ آب ، رطوبت و عوامل جوی ، حرارت و یخبندان کاملاً مقاوم می باشد . از دیگر مشخصات این چسب این است که نصب کاشی وسرامیک را بسیار آسان نموده و دارای قدرت چسبندگی فوق العاده ای بر روی سطوح و خاصیت الاستیک کافی و انعطاف پذیری و مقاوم در برابر نشست ، مخصوصاً در ساختمانهای بلند ودر مورد تنش های ساختمانی ، لرزش و انقباض .و انبساط ساختمان می باشند.

خمیر چسب کاشی از دو روش ستنی دوغابی و لقمه چسب که باعث تجمع حشرات مضر می باشند بهداشتی و با صرفه تر می باشد .

میزان و طریقه مصرف:

مقدار مصرف بستگی به میزان سطح زیر کار (زیر سازی) دارد . هر چه سطح صاف گونیایتر باشد ، مقدار مصرف کمتر می شود . بهتر است چسب را با ماله دندانه دار به صورت افقی و عمودی چند بار به سطح کشیده آنگاه به دقت کاشی را نصب کرد . در سطوح صاف و یکنواخت میزان مصرف 2 کیلوگرم بر مترمربع می باشد . پس از کشیدن چسب روی سطح دیوار ، در دمای معتدل (حدود20 درجه سانتیگراد) بهتر است حداکثر ظرف مدت 20 دقیقه ، نصب انجام گیرد اگر دیرتر از این مدت زمان اجرای نصب صورت گیرد به علت پوسته ، به صورت قشر نازکی ، گیرش می نماید واگردر چنین شرایط نصب انجام شود،اجرا کامل نبوده و قابلیت چسبندگی صحیح نمی باشد . کاشی و سرامیک ها بر روی سطوح تا مدت 2 ساعت قابلیت جابجایی دارند . دمای محیط باید در حدود 20 درجه سانتیگراد باشد و اگر درجه حرارت کافی نباشد باید محیط گرم شود ، سپس شروع به اجرا کنیم حداقل 60 درصد کاشی بایسد آغشته به خمیر یا چسب به دبوار باشد . در حالت چسباندن کاشی برروی کاشی قدیمی باید با نوک چکش تیشه دار ، کاشی قدیمی را مضرس نمود تا کار با کیفیت مطلوب صورت گیرد. شرایط نگهدرای و انبارداری با هوای معتدل و به دور از یخبندان 5 ماه می باشد .

پودر چسب کاشی:

مشخصات : پودر چسب کاشی بر پایه سیمان و سایر مواد شیمیایی متشکله توولید شده و به منظور نصب کاشی و سرامیک در کف یا دیوارهای سیمانی مورد استفاده قرار می گیرد.

خواص: پودر مورد بحث ، در مقابل نفوذ آب مقاوم بوده وبه همین سبب میتواند جهت نصب کاشی و سرامیک در کف آشپزخانه ، حمام ، دستشویی و هر محلی در ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد .

شرایط کار : به دلیل وجود مواد شیمیایی تا 5+ درجه سانتیگراد قابل مصرف می باشد ودر صورت کم بودن درجه حرارت ، یا احتمال کاهش دمای هوا در24 ساعت آینده ، باید از اجرای کاشی کاری صرفه نظر نموده ویا محیط را گرم نگه داشت ، پودر کاشی و سرامیک پس از خشک شدن دارای مقاومت در برابر حرارت از 30- تا 120 درجه سانتیگراد می باشد.

مقدار و طریقه مصرف:

برای مصرف چسب پودری، باید قبلاً یک پیمانه آب را داخل ریخته و 3 پیمانه پودر را در حال بهم زدن اضافه نموده و پس از15 دقیقه ، خمیری صاف و یکدست به دست می آید . زمان منتظر ماندن پیشنهادی تا ظاهر شدن خواص مواد مختلف شیمیایی که در چسب پودری وجود دارد ضروری است . همچنین ذکر این نکته ضروری است که چسب آمده شده در مدت کمتراز 1 ساعت ، باید مصرف شود ، در غیر این صورت خشک شده و خراب می شود .مقدار مصرف ، بستگی به صاف یا ناصاف بودن زیر سازی دارد ولی در حالت معمولی 3 کیلوگرم برای 1 متر مربع می باشد پس از انتقال بر روی سطح حداکثر تا 20 دقیقه باقی خواهد ماند. پس ازآن به علت تشکیل پوسته مخصوص حالت چسبندگی را از دست می دهد . ماله مورد نیاز چسب پودری و خمیری شانه ای مخصوص بوده و از طرف شرکت سازنده تحویل می گردد. 

نيم‌نگاهي به هنر كاشي‌كاري

کاشی به قطعه سنگی مصنوعی گفته می‌شود که طول و عرض آن مختلف بوده و ضخامت آن چند میلیمتر است، و یک روی آن دارای سطحی شیشه‌ای بوده و کاملاّ صاف و صیقلی می‌باشد.کاشی محصولات سفالین و سرامیکی است که در ساختمان کاربرد و اهمیت ویژه‌ای دارد مانند حمام‌ها، توالت‌ها، آشپزخانه‌ها و آب ریزگاه‌های عمومی و غیره. کاشی برای تزئینات داخل و نمای خارجی ساختمان و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود.

واژه کاشی از نام شهر کاشان اقتباس شده که از اوایل دوران اسلامی به عنوان مرکز صنعت سفال‌سازی مشهور بود.

یک قطعه کاشی از دو قسمت تشکیل شده‌است:

قطعه سفالی که قسمت اصلی و استخوان‌بندی کاشی را تشکیل می‌دهد.

لعاب روی آن که ماده‌ای است شیشه‌ای و قسمت رویی آن را تشکیل می‌دهد.

یکی از مهم‌ترین عوامل در صنعت کاشی‌سازی آن است که این دو ماده را طوری انتخاب کنند که ضریب انبساط آنها مساوی باشد.

کشور ایران با تاریخ و تمدن کهن در هنر و صنعت و برخورداری از ذخایر متنابهی از مواد اولیه از دیر باز با عنوان بستری مناسب برای صنعت کاشی و سرامیک مطرح بوده‌است. تولید کاشی سرامیکی در این سرزمین از مراحل بسیار اولیه و با روشهای ابتدایی از حدود ۱۲۵۰ سال قبل از میلاد مسیح با تولید انواع آجرهای لعابدار، کاشی‌های تزیینی و مینا آغاز شده‌است.

کاشی برای تزئینات داخل و خارج ساختمان (بویژه در اماکن مذهبی) و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود.

كاشي از ديدگاه مواد اوليه و شيوه‌ي ساخت با سفال خويشاوند است منسوب به شهر كاشان است و كهن‌ترين نمونه‌ي آن، آجر لعاب دار مربوط به زيگورات چغازنبيل در دوره‌ي ايلام ميانه(1250 پيش از ميلاد) مي باشد كه در دشت شوش باستان قرار دارد. در پايان سده‌ي ششم پيش از ميلاد، در كاخ آپاداناي داريوش در شوش، آجرهاي لعاب‌دار بي همتايي در تزيينات كاخ به كار برده شدند كه سربازان گارد جاويدان و ساير نقوش رايج در دربار هخامنشي را در كمال ظرافت و زيبايي نشان مي‌دادند . اين صنعت در دوره‌ي اشكانيان رو به افول نهاد و گاه آجر لعاب‌دار در درپوش تابوت‌ها به كار رفت. در دوره ي ساسانيان، كاشي معرق از نوع مرغوب آن رواج پيدا كرد و در بناهاي اين دوره، به ويژه در كاخ بيشاپور و كاخ تيسفون، به كار برده شد.نقش هاي اين كاشي ها عبارت از زنان چنگ زن، بافنده و دارنده‌ي گل و مردان سالخورده است كه با قطعه‌هاي كوچك كاشي به رنگ‌هاي نارنجي، قهوه‌اي، زرد ، قرمز، گلي و آبي ، يشمي، شيري و خاكستري صورت گرفته و نشان دهنده‌ي كار دقيق و تنوع رنگ هاي رايج در دوره‌ي ساسانيان است.

كاشي در تزيينات سده‌هاي نخستين دوران اسلامي تاريخ ايران جاي خود را به هنر گچ بري داد و براي نخستين بار در معماري دوره‌ي سلجوقيان رايج گرديد، آن هم با رنگ فيروزه اي. در مدتي افزون بر يك سده در قلمروي سلجوقي كارآيي كاشي‌كاري گسترش يافت و در ابتدا جهت آراستن قسمت‌هاي فوقاني مناره ها و برجسته نمودن جملات مقدس مذهبي و آسان نمودن بازخواني آن‌ها به كار مي‌رفت. منار‌هاي سين، ساربان و مسجد علي در اصفهان، از نمونه‌هاي عالي اين هنر در دوران سلجوقي به شمار مي‌روند. كاشي كاري كامل، به معناي پوشانيدن تمام سطح بنا با قطعات كوچك كاشي به رنگ‌هاي مختلف ناگهان به وجود نيامد، آن گونه كه از هنگام كاربري قطعات فيروزه‌اي كاشي در بناهاي دور‌ه‌ي سلجوقي تا تكميل كاشي‌كاري 200 سال به درازا كشيد. اين هنر از سده‌ي هفتم هجري به آستانه‌ي تكامل خود رسيده و در آرامگاه اولجايتو (گنبد سلطانيه) هم در سطوح دروني و هم در سطوح بروني و سر در خانقاه شيخ عبدالصمد نطنز به كار رفته است. به مرور زمان كه كاشي جاي خود را در تزيينات بناها باز مي‌كرد، فن كاشي‌كاري و كاشي‌سازي نيز پيشرفت نمود و طرح‌هاي هندسي با تزيينات گل و بوته آميخته شد، كم كم رنگ‌هاي شفاف نيز به كار برده شد. از قرار معلوم مركز كاشي‌سازي و كاشي‌كاري، اصفهان، كاشان، يزد و كرمان بوده است. به چهاررنگي كه در گنبد سلطانيه به كار رفته، رنگ پنجم يعني سبز و رنگ ششم يعني قهوه‌اي، در نيمه ي سده ي هفتم هجري در اصفهان افزوده شد و رنگ هفتم ، يعني زرد طلايي در پايان سده ي هفتم در كرمان ديده مي‌شود. مسجد هفت شويه، امام زاده جعفر، مدرسه و بقعه‌ي بابا قاسم، مدرسه مظفري مسجد جامع در اصفهان و آرامگاه شيخ عبدالصمد در نطنز از نمونه هاي تكامل هنر كاشي‌كاري در اين دوران (سده‌ي هفتم و هشتم ) به شمار مي‌روند.

مايه گرفتن از دو رنگ آبي روشن و سير نه تنها در سده‌ي هشتم هجري بلكه در تمام دوره‌ي تيموريان و دهه‌هاي نخستين دوره‌ي صفويه رواج فراواني داشت. در اين جا بايد اشار‌ه‌اي نيز به كاشي چليپايي شكل و ستاره اي كه فراوان در كاشان ساخته مي‌شده است، داشت. اين كاشي‌ها در كنار هم نصب مي‌شده‌اند و مجموعه‌هاي خويشاوندي صورت مي‌گرفته با نقوش گل و بوته، اسليمي‌ها (در مساجد و آرامگاه‌ها)، پرندگان و حيوانات گوناگون چون اردك، در دوران صفويه به تدريج كاشي‌كاري به عنوان تنها عنصر تزييني جهت فضاهاي دروني و بروني بناها به كار گرفته شد و گنبد، ايوان‌ها، شبستان‌ها وديوارهاي جانبي و محراب‌ها با كاشي آراسته گشتند و در اين زمان افزون بر رنگ‌هاي رايج در دوران پيشين، رنگ قهوه‌اي نيز وارد كاشي‌كاري شد و كاربرد رنگ زرد نيز در رنگ‌ها بيشتر گرديد. كاشي‌كاري اين دوره، تا زمان پادشاهي شاه عباس نخست، از نوع كاشي معرق بود. به اين شكل كه ابتدا طرح نهايي را بر روي كاغذ پياده نموده، سپس آن را بر روي كاشي چسبانده ، آن گاه بر اساس نوع طرح تقسيم‌بندي نموده، قطعات برش خورده را مطابق طرح نخستين در كنار يكديگر چيده و از پشت با گچ به يكديگر متصل مي‌نمودند و بدين ترتيب تركيب نهايي طرح شكل مي‌گرفته است و مي‌گيرد . در زمان پادشاهي شاه عباس بزرگ با اراده‌ي اين پادشاه به ساخت بزرگ‌ترين مسجد عهد صفوي، يعني مسجد جامع عباسي و شتاب و علاقه‌ي شاه در پايان دادن ساخت و تزيين آن، هنرمندان را بر آن داشت تا به ساخت كاشي هفت رنگ اقدام نمايند. بر روي كاشي هفت رنگ، بدون محدوديت، همه‌ي رنگ‌ها به طور هم زمان بر كاشي نقش مي‌بندد.اين كاشي به دليل گسترده تر بودن سطح آن مي‌توانست بر سرعت توليد و نصب بيافزايد كه با اندازه‌ي معمول آن (22×22 سانتي‌متر) در سطوح مسطح قابل استفاده بود. ليكن در سطوح منحني كماكان از كاشي معرق استفاده مي شد و مي‌شود. در دوران قاجار رنگ‌هايي چون قرمز، صورتي و زرد تيره بر رنگ‌هاي پيشين افزوده شدند و هنر كاشي‌كاري نيز دچار افول در نوع و كيفيت كاشي‌سازي و كاشي‌كاري مي‌گرديد. هنرمندان نيز صلاح را در آن ديدند تا كارهاي تزييني ساده تر و آسان تر گردد و چنين شد كه رفته رفته طرح‌هاي هندسي ، كه از پايان دوره‌ي صفويه آغاز گشته بودند، در كاشي كاري‌ها بيشتر خودنمايي كردند و در ضمن كاشي‌كاري، جملات و واژه‌هاي مذهبي نيز به خط بنايي كه به طرح‌هاي هندسي نزديك است، نمايان شدند.

کاربرد کاشی:

کاشی دارای ابعاد و اندازه‌های گوناگون می‌باشد بطوری‌که کاشی کف و دیواری را در ابعاد ۲×۲ و ۱×۲ تا ۵۰×۵۰ سانتیمتر تولید می‌کنند که با رنگهای گوناگون می‌تواند یک نقاشی را در محل نصب نیز نشان دهد. کیفیت کاشی باید به نحوی باشد که تغییرات ناگهانی درجه حرارت از ۱۰۰ تا ۲۰ درجه سانتیگراد را به خوبی تحمل کرده و هیچگونه آثار ترک در بدنه و یا لعاب آن ظاهر نشود. کاشی دیواری را برای حفظ بهداشت و رطوبت در آشپزخانه، محیط‌های بهداشتی، حمام و دستشویی استفاده می‌کنند. کاشی کف را نیز به علت ضد سایش بودن و مقاومت حرارتی و الکتریکی بالا در آشپزخانه‌ها، حمام‌ها، آزمایشگاه‌ها، رختشویخانه‌ها و کارخانجات شیمیایی به کار می‌برند همچنین کاشی باید دارای ابعاد صاف و گوشه‌های تیز باشد.

ازآنجا که کاشی‌ها یکی از پرمصرف‌ترین مصالح در تمام امور ساخت و ساز هستند به طوری که نمی‌توان خانه یا مکان اداری و تجاری، آموزشی یا هر نوع مکان دیگر را یافت که از کاشی‌ها در تزئین و زیباسازی آن مکان استفاده نکرده باشند لذا در این نوشتار باشند سعی بر آن شد در حد مقتضی به معرفی این محصول بپردازیم .

همانطور که می‌دانید کاشی‌ها، بهترین مصالح موافق از نوع سرامیک می‌باشند که هم ارزان هستد و هم استحکام و ظرافت و زیبایی آنها خیره کننده است . کاشی ،دارای انواع مختلف ساده، برای سینه دیوار و انحنا دار برای شروع و انتهای نبش‌ها ونوع مخصوص قزنیز که کاشی را باحالت زیبایی، به سرامیک یا موزائیک و سنگ کف می‌رساند، می‌باشد. کاشی‌ها به صورت رنگارنگ و نقاشی‌ها و صور مشبک و برجسته ویا یک طرح یا در کل به صورت تابلو و نوشته و غیره ساخته می‌شوند. کاشی در کارخاجات کاشی‌سازی ، با لعاب و رویه زدن و پختن در جا، با استحکام و اندازه‌های مختلف ساخته می‌شود . لعاب‌ها معمولاً از کایولین ، کوارتز ، فلدسپاها و با اضافه کردن گچ و اکسید آهن گرفته می شود که برای لوله های فاضلاب و غیره مصرف و در مورد رنگها از اکسید های فلزات استفاده می شود. این مجموعه ها به صورت پودر آهن شده و با دستگاه روی کاشی کشیده می شود ودر کارخانه خشک وپخته می شوند و این عمل کاشی را ضد آب می کند . برای ممکن ساختن چسبندگی کاشی با ملات ، آنرا 1/5 تا 2 میلیمتر برجسته می سازند . کاشی با ابعاد 10×10 الی 40×40 برای دیوارهاست . از روی سایر موارد ، نمی توان به مواردی نظیر کاربردهای بهداشتی مثل وان و روشویی و موارد دیگر که پس از لعاب دادن ، بر روی آنها کارهای اضافه ، انجام می گیرد و به صورت سبک و تمیز در می آیند ، اشاره کرد.

کاشی های دیواری حداقل 6 میلیمتر و حداکثر 10میلیمتر ضخامت دارد تا انقباض نداشته باشند کاشی ها را 100 درجه گرما داده و فوراً داخل آب 20-18 درجه قرار می دهند ، در این قسمت احتمال ترک برداشتن آزمایش می شود.

کاشی ها در دمای 1250-1200 درجه پخته شده و سپس از دادن لعاب ، آنها را دوباره1260-1100 درجه حرارت می دهند . کاشی ها طبق بند 7-4-2 آیین نامه سازمان برنامه ، از لحاظ نداشتن نقص ، درجه یک و با داشتن چند خال 1/2 میلیمتر در رویه ولبه درجه 2 واگر این اشکالات 2 تا 3 میلیمتر باشد درجه 3 خوانده می شوند.

خمیر چسب کاشی و سرامیک بجای بتن ماسه یا دوغاب به صورت آماده قابل تحویل برای نصب کاشی و سرامیک بر روی دیواره های بتنی و گچی و سیمانی و انواع قطعات پیش ساخته و سطوح قدیمی کاشی کاری شده ، یعنی کاشی روی کاشی و سرامیک روی سرامیک ویا هر سطح آماده ای ، مورد استفاده قرار می گیرد.

خمیر چسب کاشی برپایه رزین های صنعتی با کیفیت مورد لزوم ساخته می شود و برای نصب کاشی وسرامیک داخل ساختمانها مورد مصرف قرار می گیرد . این چسب پس از ساخته شدن در مقابل نفوذ آب ، رطوبت و عوامل جوی ، حرارت و یخبندان کاملاً مقاوم می باشد . از دیگر مشخصات این چسب این است که نصب کاشی وسرامیک را بسیار آسان نموده و دارای قدرت چسبندگی فوق العاده ای بر روی سطوح و خاصیت الاستیک کافی و انعطاف پذیری و مقاوم در برابر نشست ، مخصوصاً در ساختمانهای بلند ودر مورد تنش های ساختمانی ، لرزش و انقباض .و انبساط ساختمان می باشند.

خمیر چسب کاشی از دو روش ستنی دوغابی و لقمه چسب که باعث تجمع حشرات مضر می باشند بهداشتی و با صرفه تر می باشد .

میزان و طریقه مصرف:

مقدار مصرف بستگی به میزان سطح زیر کار (زیر سازی) دارد . هر چه سطح صاف گونیایتر باشد ، مقدار مصرف کمتر می شود . بهتر است چسب را با ماله دندانه دار به صورت افقی و عمودی چند بار به سطح کشیده آنگاه به دقت کاشی را نصب کرد . در سطوح صاف و یکنواخت میزان مصرف 2 کیلوگرم بر مترمربع می باشد . پس از کشیدن چسب روی سطح دیوار ، در دمای معتدل (حدود20 درجه سانتیگراد) بهتر است حداکثر ظرف مدت 20 دقیقه ، نصب انجام گیرد اگر دیرتر از این مدت زمان اجرای نصب صورت گیرد به علت پوسته ، به صورت قشر نازکی ، گیرش می نماید واگردر چنین شرایط نصب انجام شود،اجرا کامل نبوده و قابلیت چسبندگی صحیح نمی باشد . کاشی و سرامیک ها بر روی سطوح تا مدت 2 ساعت قابلیت جابجایی دارند . دمای محیط باید در حدود 20 درجه سانتیگراد باشد و اگر درجه حرارت کافی نباشد باید محیط گرم شود ، سپس شروع به اجرا کنیم حداقل 60 درصد کاشی بایسد آغشته به خمیر یا چسب به دبوار باشد . در حالت چسباندن کاشی برروی کاشی قدیمی باید با نوک چکش تیشه دار ، کاشی قدیمی را مضرس نمود تا کار با کیفیت مطلوب صورت گیرد. شرایط نگهدرای و انبارداری با هوای معتدل و به دور از یخبندان 5 ماه می باشد .

پودر چسب کاشی:

مشخصات : پودر چسب کاشی بر پایه سیمان و سایر مواد شیمیایی متشکله توولید شده و به منظور نصب کاشی و سرامیک در کف یا دیوارهای سیمانی مورد استفاده قرار می گیرد.

خواص: پودر مورد بحث ، در مقابل نفوذ آب مقاوم بوده وبه همین سبب میتواند جهت نصب کاشی و سرامیک در کف آشپزخانه ، حمام ، دستشویی و هر محلی در ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد .

شرایط کار : به دلیل وجود مواد شیمیایی تا 5+ درجه سانتیگراد قابل مصرف می باشد ودر صورت کم بودن درجه حرارت ، یا احتمال کاهش دمای هوا در24 ساعت آینده ، باید از اجرای کاشی کاری صرفه نظر نموده ویا محیط را گرم نگه داشت ، پودر کاشی و سرامیک پس از خشک شدن دارای مقاومت در برابر حرارت از 30- تا 120 درجه سانتیگراد می باشد.

مقدار و طریقه مصرف:

برای مصرف چسب پودری، باید قبلاً یک پیمانه آب را داخل ریخته و 3 پیمانه پودر را در حال بهم زدن اضافه نموده و پس از15 دقیقه ، خمیری صاف و یکدست به دست می آید . زمان منتظر ماندن پیشنهادی تا ظاهر شدن خواص مواد مختلف شیمیایی که در چسب پودری وجود دارد ضروری است . همچنین ذکر این نکته ضروری است که چسب آمده شده در مدت کمتراز 1 ساعت ، باید مصرف شود ، در غیر این صورت خشک شده و خراب می شود .مقدار مصرف ، بستگی به صاف یا ناصاف بودن زیر سازی دارد ولی در حالت معمولی 3 کیلوگرم برای 1 متر مربع می باشد پس از انتقال بر روی سطح حداکثر تا 20 دقیقه باقی خواهد ماند. پس ازآن به علت تشکیل پوسته مخصوص حالت چسبندگی را از دست می دهد . ماله مورد نیاز چسب پودری و خمیری شانه ای مخصوص بوده و از طرف شرکت سازنده تحویل می گردد. 

نيم‌نگاهي به هنر كاشي‌كاري

کاشی به قطعه سنگی مصنوعی گفته می‌شود که طول و عرض آن مختلف بوده و ضخامت آن چند میلیمتر است، و یک روی آن دارای سطحی شیشه‌ای بوده و کاملاّ صاف و صیقلی می‌باشد.کاشی محصولات سفالین و سرامیکی است که در ساختمان کاربرد و اهمیت ویژه‌ای دارد مانند حمام‌ها، توالت‌ها، آشپزخانه‌ها و آب ریزگاه‌های عمومی و غیره. کاشی برای تزئینات داخل و نمای خارجی ساختمان و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود.

واژه کاشی از نام شهر کاشان اقتباس شده که از اوایل دوران اسلامی به عنوان مرکز صنعت سفال‌سازی مشهور بود.

یک قطعه کاشی از دو قسمت تشکیل شده‌است:

قطعه سفالی که قسمت اصلی و استخوان‌بندی کاشی را تشکیل می‌دهد.

لعاب روی آن که ماده‌ای است شیشه‌ای و قسمت رویی آن را تشکیل می‌دهد.

یکی از مهم‌ترین عوامل در صنعت کاشی‌سازی آن است که این دو ماده را طوری انتخاب کنند که ضریب انبساط آنها مساوی باشد.

کشور ایران با تاریخ و تمدن کهن در هنر و صنعت و برخورداری از ذخایر متنابهی از مواد اولیه از دیر باز با عنوان بستری مناسب برای صنعت کاشی و سرامیک مطرح بوده‌است. تولید کاشی سرامیکی در این سرزمین از مراحل بسیار اولیه و با روشهای ابتدایی از حدود ۱۲۵۰ سال قبل از میلاد مسیح با تولید انواع آجرهای لعابدار، کاشی‌های تزیینی و مینا آغاز شده‌است.

کاشی برای تزئینات داخل و خارج ساختمان (بویژه در اماکن مذهبی) و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود.

كاشي از ديدگاه مواد اوليه و شيوه‌ي ساخت با سفال خويشاوند است منسوب به شهر كاشان است و كهن‌ترين نمونه‌ي آن، آجر لعاب دار مربوط به زيگورات چغازنبيل در دوره‌ي ايلام ميانه(1250 پيش از ميلاد) مي باشد كه در دشت شوش باستان قرار دارد. در پايان سده‌ي ششم پيش از ميلاد، در كاخ آپاداناي داريوش در شوش، آجرهاي لعاب‌دار بي همتايي در تزيينات كاخ به كار برده شدند كه سربازان گارد جاويدان و ساير نقوش رايج در دربار هخامنشي را در كمال ظرافت و زيبايي نشان مي‌دادند . اين صنعت در دوره‌ي اشكانيان رو به افول نهاد و گاه آجر لعاب‌دار در درپوش تابوت‌ها به كار رفت. در دوره ي ساسانيان، كاشي معرق از نوع مرغوب آن رواج پيدا كرد و در بناهاي اين دوره، به ويژه در كاخ بيشاپور و كاخ تيسفون، به كار برده شد.نقش هاي اين كاشي ها عبارت از زنان چنگ زن، بافنده و دارنده‌ي گل و مردان سالخورده است كه با قطعه‌هاي كوچك كاشي به رنگ‌هاي نارنجي، قهوه‌اي، زرد ، قرمز، گلي و آبي ، يشمي، شيري و خاكستري صورت گرفته و نشان دهنده‌ي كار دقيق و تنوع رنگ هاي رايج در دوره‌ي ساسانيان است.

كاشي در تزيينات سده‌هاي نخستين دوران اسلامي تاريخ ايران جاي خود را به هنر گچ بري داد و براي نخستين بار در معماري دوره‌ي سلجوقيان رايج گرديد، آن هم با رنگ فيروزه اي. در مدتي افزون بر يك سده در قلمروي سلجوقي كارآيي كاشي‌كاري گسترش يافت و در ابتدا جهت آراستن قسمت‌هاي فوقاني مناره ها و برجسته نمودن جملات مقدس مذهبي و آسان نمودن بازخواني آن‌ها به كار مي‌رفت. منار‌هاي سين، ساربان و مسجد علي در اصفهان، از نمونه‌هاي عالي اين هنر در دوران سلجوقي به شمار مي‌روند. كاشي كاري كامل، به معناي پوشانيدن تمام سطح بنا با قطعات كوچك كاشي به رنگ‌هاي مختلف ناگهان به وجود نيامد، آن گونه كه از هنگام كاربري قطعات فيروزه‌اي كاشي در بناهاي دور‌ه‌ي سلجوقي تا تكميل كاشي‌كاري 200 سال به درازا كشيد. اين هنر از سده‌ي هفتم هجري به آستانه‌ي تكامل خود رسيده و در آرامگاه اولجايتو (گنبد سلطانيه) هم در سطوح دروني و هم در سطوح بروني و سر در خانقاه شيخ عبدالصمد نطنز به كار رفته است. به مرور زمان كه كاشي جاي خود را در تزيينات بناها باز مي‌كرد، فن كاشي‌كاري و كاشي‌سازي نيز پيشرفت نمود و طرح‌هاي هندسي با تزيينات گل و بوته آميخته شد، كم كم رنگ‌هاي شفاف نيز به كار برده شد. از قرار معلوم مركز كاشي‌سازي و كاشي‌كاري، اصفهان، كاشان، يزد و كرمان بوده است. به چهاررنگي كه در گنبد سلطانيه به كار رفته، رنگ پنجم يعني سبز و رنگ ششم يعني قهوه‌اي، در نيمه ي سده ي هفتم هجري در اصفهان افزوده شد و رنگ هفتم ، يعني زرد طلايي در پايان سده ي هفتم در كرمان ديده مي‌شود. مسجد هفت شويه، امام زاده جعفر، مدرسه و بقعه‌ي بابا قاسم، مدرسه مظفري مسجد جامع در اصفهان و آرامگاه شيخ عبدالصمد در نطنز از نمونه هاي تكامل هنر كاشي‌كاري در اين دوران (سده‌ي هفتم و هشتم ) به شمار مي‌روند.

مايه گرفتن از دو رنگ آبي روشن و سير نه تنها در سده‌ي هشتم هجري بلكه در تمام دوره‌ي تيموريان و دهه‌هاي نخستين دوره‌ي صفويه رواج فراواني داشت. در اين جا بايد اشار‌ه‌اي نيز به كاشي چليپايي شكل و ستاره اي كه فراوان در كاشان ساخته مي‌شده است، داشت. اين كاشي‌ها در كنار هم نصب مي‌شده‌اند و مجموعه‌هاي خويشاوندي صورت مي‌گرفته با نقوش گل و بوته، اسليمي‌ها (در مساجد و آرامگاه‌ها)، پرندگان و حيوانات گوناگون چون اردك، در دوران صفويه به تدريج كاشي‌كاري به عنوان تنها عنصر تزييني جهت فضاهاي دروني و بروني بناها به كار گرفته شد و گنبد، ايوان‌ها، شبستان‌ها وديوارهاي جانبي و محراب‌ها با كاشي آراسته گشتند و در اين زمان افزون بر رنگ‌هاي رايج در دوران پيشين، رنگ قهوه‌اي نيز وارد كاشي‌كاري شد و كاربرد رنگ زرد نيز در رنگ‌ها بيشتر گرديد. كاشي‌كاري اين دوره، تا زمان پادشاهي شاه عباس نخست، از نوع كاشي معرق بود. به اين شكل كه ابتدا طرح نهايي را بر روي كاغذ پياده نموده، سپس آن را بر روي كاشي چسبانده ، آن گاه بر اساس نوع طرح تقسيم‌بندي نموده، قطعات برش خورده را مطابق طرح نخستين در كنار يكديگر چيده و از پشت با گچ به يكديگر متصل مي‌نمودند و بدين ترتيب تركيب نهايي طرح شكل مي‌گرفته است و مي‌گيرد . در زمان پادشاهي شاه عباس بزرگ با اراده‌ي اين پادشاه به ساخت بزرگ‌ترين مسجد عهد صفوي، يعني مسجد جامع عباسي و شتاب و علاقه‌ي شاه در پايان دادن ساخت و تزيين آن، هنرمندان را بر آن داشت تا به ساخت كاشي هفت رنگ اقدام نمايند. بر روي كاشي هفت رنگ، بدون محدوديت، همه‌ي رنگ‌ها به طور هم زمان بر كاشي نقش مي‌بندد.اين كاشي به دليل گسترده تر بودن سطح آن مي‌توانست بر سرعت توليد و نصب بيافزايد كه با اندازه‌ي معمول آن (22×22 سانتي‌متر) در سطوح مسطح قابل استفاده بود. ليكن در سطوح منحني كماكان از كاشي معرق استفاده مي شد و مي‌شود. در دوران قاجار رنگ‌هايي چون قرمز، صورتي و زرد تيره بر رنگ‌هاي پيشين افزوده شدند و هنر كاشي‌كاري نيز دچار افول در نوع و كيفيت كاشي‌سازي و كاشي‌كاري مي‌گرديد. هنرمندان نيز صلاح را در آن ديدند تا كارهاي تزييني ساده تر و آسان تر گردد و چنين شد كه رفته رفته طرح‌هاي هندسي ، كه از پايان دوره‌ي صفويه آغاز گشته بودند، در كاشي كاري‌ها بيشتر خودنمايي كردند و در ضمن كاشي‌كاري، جملات و واژه‌هاي مذهبي نيز به خط بنايي كه به طرح‌هاي هندسي نزديك است، نمايان شدند.

کاربرد کاشی:

کاشی دارای ابعاد و اندازه‌های گوناگون می‌باشد بطوری‌که کاشی کف و دیواری را در ابعاد ۲×۲ و ۱×۲ تا ۵۰×۵۰ سانتیمتر تولید می‌کنند که با رنگهای گوناگون می‌تواند یک نقاشی را در محل نصب نیز نشان دهد. کیفیت کاشی باید به نحوی باشد که تغییرات ناگهانی درجه حرارت از ۱۰۰ تا ۲۰ درجه سانتیگراد را به خوبی تحمل کرده و هیچگونه آثار ترک در بدنه و یا لعاب آن ظاهر نشود. کاشی دیواری را برای حفظ بهداشت و رطوبت در آشپزخانه، محیط‌های بهداشتی، حمام و دستشویی استفاده می‌کنند. کاشی کف را نیز به علت ضد سایش بودن و مقاومت حرارتی و الکتریکی بالا در آشپزخانه‌ها، حمام‌ها، آزمایشگاه‌ها، رختشویخانه‌ها و کارخانجات شیمیایی به کار می‌برند همچنین کاشی باید دارای ابعاد صاف و گوشه‌های تیز باشد.

ازآنجا که کاشی‌ها یکی از پرمصرف‌ترین مصالح در تمام امور ساخت و ساز هستند به طوری که نمی‌توان خانه یا مکان اداری و تجاری، آموزشی یا هر نوع مکان دیگر را یافت که از کاشی‌ها در تزئین و زیباسازی آن مکان استفاده نکرده باشند لذا در این نوشتار باشند سعی بر آن شد در حد مقتضی به معرفی این محصول بپردازیم .

همانطور که می‌دانید کاشی‌ها، بهترین مصالح موافق از نوع سرامیک می‌باشند که هم ارزان هستد و هم استحکام و ظرافت و زیبایی آنها خیره کننده است . کاشی ،دارای انواع مختلف ساده، برای سینه دیوار و انحنا دار برای شروع و انتهای نبش‌ها ونوع مخصوص قزنیز که کاشی را باحالت زیبایی، به سرامیک یا موزائیک و سنگ کف می‌رساند، می‌باشد. کاشی‌ها به صورت رنگارنگ و نقاشی‌ها و صور مشبک و برجسته ویا یک طرح یا در کل به صورت تابلو و نوشته و غیره ساخته می‌شوند. کاشی در کارخاجات کاشی‌سازی ، با لعاب و رویه زدن و پختن در جا، با استحکام و اندازه‌های مختلف ساخته می‌شود . لعاب‌ها معمولاً از کایولین ، کوارتز ، فلدسپاها و با اضافه کردن گچ و اکسید آهن گرفته می شود که برای لوله های فاضلاب و غیره مصرف و در مورد رنگها از اکسید های فلزات استفاده می شود. این مجموعه ها به صورت پودر آهن شده و با دستگاه روی کاشی کشیده می شود ودر کارخانه خشک وپخته می شوند و این عمل کاشی را ضد آب می کند . برای ممکن ساختن چسبندگی کاشی با ملات ، آنرا 1/5 تا 2 میلیمتر برجسته می سازند . کاشی با ابعاد 10×10 الی 40×40 برای دیوارهاست . از روی سایر موارد ، نمی توان به مواردی نظیر کاربردهای بهداشتی مثل وان و روشویی و موارد دیگر که پس از لعاب دادن ، بر روی آنها کارهای اضافه ، انجام می گیرد و به صورت سبک و تمیز در می آیند ، اشاره کرد.

کاشی های دیواری حداقل 6 میلیمتر و حداکثر 10میلیمتر ضخامت دارد تا انقباض نداشته باشند کاشی ها را 100 درجه گرما داده و فوراً داخل آب 20-18 درجه قرار می دهند ، در این قسمت احتمال ترک برداشتن آزمایش می شود.

کاشی ها در دمای 1250-1200 درجه پخته شده و سپس از دادن لعاب ، آنها را دوباره1260-1100 درجه حرارت می دهند . کاشی ها طبق بند 7-4-2 آیین نامه سازمان برنامه ، از لحاظ نداشتن نقص ، درجه یک و با داشتن چند خال 1/2 میلیمتر در رویه ولبه درجه 2 واگر این اشکالات 2 تا 3 میلیمتر باشد درجه 3 خوانده می شوند.

خمیر چسب کاشی و سرامیک بجای بتن ماسه یا دوغاب به صورت آماده قابل تحویل برای نصب کاشی و سرامیک بر روی دیواره های بتنی و گچی و سیمانی و انواع قطعات پیش ساخته و سطوح قدیمی کاشی کاری شده ، یعنی کاشی روی کاشی و سرامیک روی سرامیک ویا هر سطح آماده ای ، مورد استفاده قرار می گیرد.

خمیر چسب کاشی برپایه رزین های صنعتی با کیفیت مورد لزوم ساخته می شود و برای نصب کاشی وسرامیک داخل ساختمانها مورد مصرف قرار می گیرد . این چسب پس از ساخته شدن در مقابل نفوذ آب ، رطوبت و عوامل جوی ، حرارت و یخبندان کاملاً مقاوم می باشد . از دیگر مشخصات این چسب این است که نصب کاشی وسرامیک را بسیار آسان نموده و دارای قدرت چسبندگی فوق العاده ای بر روی سطوح و خاصیت الاستیک کافی و انعطاف پذیری و مقاوم در برابر نشست ، مخصوصاً در ساختمانهای بلند ودر مورد تنش های ساختمانی ، لرزش و انقباض .و انبساط ساختمان می باشند.

خمیر چسب کاشی از دو روش ستنی دوغابی و لقمه چسب که باعث تجمع حشرات مضر می باشند بهداشتی و با صرفه تر می باشد .

میزان و طریقه مصرف:

مقدار مصرف بستگی به میزان سطح زیر کار (زیر سازی) دارد . هر چه سطح صاف گونیایتر باشد ، مقدار مصرف کمتر می شود . بهتر است چسب را با ماله دندانه دار به صورت افقی و عمودی چند بار به سطح کشیده آنگاه به دقت کاشی را نصب کرد . در سطوح صاف و یکنواخت میزان مصرف 2 کیلوگرم بر مترمربع می باشد . پس از کشیدن چسب روی سطح دیوار ، در دمای معتدل (حدود20 درجه سانتیگراد) بهتر است حداکثر ظرف مدت 20 دقیقه ، نصب انجام گیرد اگر دیرتر از این مدت زمان اجرای نصب صورت گیرد به علت پوسته ، به صورت قشر نازکی ، گیرش می نماید واگردر چنین شرایط نصب انجام شود،اجرا کامل نبوده و قابلیت چسبندگی صحیح نمی باشد . کاشی و سرامیک ها بر روی سطوح تا مدت 2 ساعت قابلیت جابجایی دارند . دمای محیط باید در حدود 20 درجه سانتیگراد باشد و اگر درجه حرارت کافی نباشد باید محیط گرم شود ، سپس شروع به اجرا کنیم حداقل 60 درصد کاشی بایسد آغشته به خمیر یا چسب به دبوار باشد . در حالت چسباندن کاشی برروی کاشی قدیمی باید با نوک چکش تیشه دار ، کاشی قدیمی را مضرس نمود تا کار با کیفیت مطلوب صورت گیرد. شرایط نگهدرای و انبارداری با هوای معتدل و به دور از یخبندان 5 ماه می باشد .

پودر چسب کاشی:

مشخصات : پودر چسب کاشی بر پایه سیمان و سایر مواد شیمیایی متشکله توولید شده و به منظور نصب کاشی و سرامیک در کف یا دیوارهای سیمانی مورد استفاده قرار می گیرد.

خواص: پودر مورد بحث ، در مقابل نفوذ آب مقاوم بوده وبه همین سبب میتواند جهت نصب کاشی و سرامیک در کف آشپزخانه ، حمام ، دستشویی و هر محلی در ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد .

شرایط کار : به دلیل وجود مواد شیمیایی تا 5+ درجه سانتیگراد قابل مصرف می باشد ودر صورت کم بودن درجه حرارت ، یا احتمال کاهش دمای هوا در24 ساعت آینده ، باید از اجرای کاشی کاری صرفه نظر نموده ویا محیط را گرم نگه داشت ، پودر کاشی و سرامیک پس از خشک شدن دارای مقاومت در برابر حرارت از 30- تا 120 درجه سانتیگراد می باشد.

مقدار و طریقه مصرف:

برای مصرف چسب پودری، باید قبلاً یک پیمانه آب را داخل ریخته و 3 پیمانه پودر را در حال بهم زدن اضافه نموده و پس از15 دقیقه ، خمیری صاف و یکدست به دست می آید . زمان منتظر ماندن پیشنهادی تا ظاهر شدن خواص مواد مختلف شیمیایی که در چسب پودری وجود دارد ضروری است . همچنین ذکر این نکته ضروری است که چسب آمده شده در مدت کمتراز 1 ساعت ، باید مصرف شود ، در غیر این صورت خشک شده و خراب می شود .مقدار مصرف ، بستگی به صاف یا ناصاف بودن زیر سازی دارد ولی در حالت معمولی 3 کیلوگرم برای 1 متر مربع می باشد پس از انتقال بر روی سطح حداکثر تا 20 دقیقه باقی خواهد ماند. پس ازآن به علت تشکیل پوسته مخصوص حالت چسبندگی را از دست می دهد . ماله مورد نیاز چسب پودری و خمیری شانه ای مخصوص بوده و از طرف شرکت سازنده تحویل می گردد. 

نيم‌نگاهي به هنر كاشي‌كاري

کاشی به قطعه سنگی مصنوعی گفته می‌شود که طول و عرض آن مختلف بوده و ضخامت آن چند میلیمتر است، و یک روی آن دارای سطحی شیشه‌ای بوده و کاملاّ صاف و صیقلی می‌باشد.کاشی محصولات سفالین و سرامیکی است که در ساختمان کاربرد و اهمیت ویژه‌ای دارد مانند حمام‌ها، توالت‌ها، آشپزخانه‌ها و آب ریزگاه‌های عمومی و غیره. کاشی برای تزئینات داخل و نمای خارجی ساختمان و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود.

واژه کاشی از نام شهر کاشان اقتباس شده که از اوایل دوران اسلامی به عنوان مرکز صنعت سفال‌سازی مشهور بود.

یک قطعه کاشی از دو قسمت تشکیل شده‌است:

قطعه سفالی که قسمت اصلی و استخوان‌بندی کاشی را تشکیل می‌دهد.

لعاب روی آن که ماده‌ای است شیشه‌ای و قسمت رویی آن را تشکیل می‌دهد.

یکی از مهم‌ترین عوامل در صنعت کاشی‌سازی آن است که این دو ماده را طوری انتخاب کنند که ضریب انبساط آنها مساوی باشد.

کشور ایران با تاریخ و تمدن کهن در هنر و صنعت و برخورداری از ذخایر متنابهی از مواد اولیه از دیر باز با عنوان بستری مناسب برای صنعت کاشی و سرامیک مطرح بوده‌است. تولید کاشی سرامیکی در این سرزمین از مراحل بسیار اولیه و با روشهای ابتدایی از حدود ۱۲۵۰ سال قبل از میلاد مسیح با تولید انواع آجرهای لعابدار، کاشی‌های تزیینی و مینا آغاز شده‌است.

کاشی برای تزئینات داخل و خارج ساختمان (بویژه در اماکن مذهبی) و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود.

كاشي از ديدگاه مواد اوليه و شيوه‌ي ساخت با سفال خويشاوند است منسوب به شهر كاشان است و كهن‌ترين نمونه‌ي آن، آجر لعاب دار مربوط به زيگورات چغازنبيل در دوره‌ي ايلام ميانه(1250 پيش از ميلاد) مي باشد كه در دشت شوش باستان قرار دارد. در پايان سده‌ي ششم پيش از ميلاد، در كاخ آپاداناي داريوش در شوش، آجرهاي لعاب‌دار بي همتايي در تزيينات كاخ به كار برده شدند كه سربازان گارد جاويدان و ساير نقوش رايج در دربار هخامنشي را در كمال ظرافت و زيبايي نشان مي‌دادند . اين صنعت در دوره‌ي اشكانيان رو به افول نهاد و گاه آجر لعاب‌دار در درپوش تابوت‌ها به كار رفت. در دوره ي ساسانيان، كاشي معرق از نوع مرغوب آن رواج پيدا كرد و در بناهاي اين دوره، به ويژه در كاخ بيشاپور و كاخ تيسفون، به كار برده شد.نقش هاي اين كاشي ها عبارت از زنان چنگ زن، بافنده و دارنده‌ي گل و مردان سالخورده است كه با قطعه‌هاي كوچك كاشي به رنگ‌هاي نارنجي، قهوه‌اي، زرد ، قرمز، گلي و آبي ، يشمي، شيري و خاكستري صورت گرفته و نشان دهنده‌ي كار دقيق و تنوع رنگ هاي رايج در دوره‌ي ساسانيان است.

كاشي در تزيينات سده‌هاي نخستين دوران اسلامي تاريخ ايران جاي خود را به هنر گچ بري داد و براي نخستين بار در معماري دوره‌ي سلجوقيان رايج گرديد، آن هم با رنگ فيروزه اي. در مدتي افزون بر يك سده در قلمروي سلجوقي كارآيي كاشي‌كاري گسترش يافت و در ابتدا جهت آراستن قسمت‌هاي فوقاني مناره ها و برجسته نمودن جملات مقدس مذهبي و آسان نمودن بازخواني آن‌ها به كار مي‌رفت. منار‌هاي سين، ساربان و مسجد علي در اصفهان، از نمونه‌هاي عالي اين هنر در دوران سلجوقي به شمار مي‌روند. كاشي كاري كامل، به معناي پوشانيدن تمام سطح بنا با قطعات كوچك كاشي به رنگ‌هاي مختلف ناگهان به وجود نيامد، آن گونه كه از هنگام كاربري قطعات فيروزه‌اي كاشي در بناهاي دور‌ه‌ي سلجوقي تا تكميل كاشي‌كاري 200 سال به درازا كشيد. اين هنر از سده‌ي هفتم هجري به آستانه‌ي تكامل خود رسيده و در آرامگاه اولجايتو (گنبد سلطانيه) هم در سطوح دروني و هم در سطوح بروني و سر در خانقاه شيخ عبدالصمد نطنز به كار رفته است. به مرور زمان كه كاشي جاي خود را در تزيينات بناها باز مي‌كرد، فن كاشي‌كاري و كاشي‌سازي نيز پيشرفت نمود و طرح‌هاي هندسي با تزيينات گل و بوته آميخته شد، كم كم رنگ‌هاي شفاف نيز به كار برده شد. از قرار معلوم مركز كاشي‌سازي و كاشي‌كاري، اصفهان، كاشان، يزد و كرمان بوده است. به چهاررنگي كه در گنبد سلطانيه به كار رفته، رنگ پنجم يعني سبز و رنگ ششم يعني قهوه‌اي، در نيمه ي سده ي هفتم هجري در اصفهان افزوده شد و رنگ هفتم ، يعني زرد طلايي در پايان سده ي هفتم در كرمان ديده مي‌شود. مسجد هفت شويه، امام زاده جعفر، مدرسه و بقعه‌ي بابا قاسم، مدرسه مظفري مسجد جامع در اصفهان و آرامگاه شيخ عبدالصمد در نطنز از نمونه هاي تكامل هنر كاشي‌كاري در اين دوران (سده‌ي هفتم و هشتم ) به شمار مي‌روند.

مايه گرفتن از دو رنگ آبي روشن و سير نه تنها در سده‌ي هشتم هجري بلكه در تمام دوره‌ي تيموريان و دهه‌هاي نخستين دوره‌ي صفويه رواج فراواني داشت. در اين جا بايد اشار‌ه‌اي نيز به كاشي چليپايي شكل و ستاره اي كه فراوان در كاشان ساخته مي‌شده است، داشت. اين كاشي‌ها در كنار هم نصب مي‌شده‌اند و مجموعه‌هاي خويشاوندي صورت مي‌گرفته با نقوش گل و بوته، اسليمي‌ها (در مساجد و آرامگاه‌ها)، پرندگان و حيوانات گوناگون چون اردك، در دوران صفويه به تدريج كاشي‌كاري به عنوان تنها عنصر تزييني جهت فضاهاي دروني و بروني بناها به كار گرفته شد و گنبد، ايوان‌ها، شبستان‌ها وديوارهاي جانبي و محراب‌ها با كاشي آراسته گشتند و در اين زمان افزون بر رنگ‌هاي رايج در دوران پيشين، رنگ قهوه‌اي نيز وارد كاشي‌كاري شد و كاربرد رنگ زرد نيز در رنگ‌ها بيشتر گرديد. كاشي‌كاري اين دوره، تا زمان پادشاهي شاه عباس نخست، از نوع كاشي معرق بود. به اين شكل كه ابتدا طرح نهايي را بر روي كاغذ پياده نموده، سپس آن را بر روي كاشي چسبانده ، آن گاه بر اساس نوع طرح تقسيم‌بندي نموده، قطعات برش خورده را مطابق طرح نخستين در كنار يكديگر چيده و از پشت با گچ به يكديگر متصل مي‌نمودند و بدين ترتيب تركيب نهايي طرح شكل مي‌گرفته است و مي‌گيرد . در زمان پادشاهي شاه عباس بزرگ با اراده‌ي اين پادشاه به ساخت بزرگ‌ترين مسجد عهد صفوي، يعني مسجد جامع عباسي و شتاب و علاقه‌ي شاه در پايان دادن ساخت و تزيين آن، هنرمندان را بر آن داشت تا به ساخت كاشي هفت رنگ اقدام نمايند. بر روي كاشي هفت رنگ، بدون محدوديت، همه‌ي رنگ‌ها به طور هم زمان بر كاشي نقش مي‌بندد.اين كاشي به دليل گسترده تر بودن سطح آن مي‌توانست بر سرعت توليد و نصب بيافزايد كه با اندازه‌ي معمول آن (22×22 سانتي‌متر) در سطوح مسطح قابل استفاده بود. ليكن در سطوح منحني كماكان از كاشي معرق استفاده مي شد و مي‌شود. در دوران قاجار رنگ‌هايي چون قرمز، صورتي و زرد تيره بر رنگ‌هاي پيشين افزوده شدند و هنر كاشي‌كاري نيز دچار افول در نوع و كيفيت كاشي‌سازي و كاشي‌كاري مي‌گرديد. هنرمندان نيز صلاح را در آن ديدند تا كارهاي تزييني ساده تر و آسان تر گردد و چنين شد كه رفته رفته طرح‌هاي هندسي ، كه از پايان دوره‌ي صفويه آغاز گشته بودند، در كاشي كاري‌ها بيشتر خودنمايي كردند و در ضمن كاشي‌كاري، جملات و واژه‌هاي مذهبي نيز به خط بنايي كه به طرح‌هاي هندسي نزديك است، نمايان شدند.

کاربرد کاشی:

کاشی دارای ابعاد و اندازه‌های گوناگون می‌باشد بطوری‌که کاشی کف و دیواری را در ابعاد ۲×۲ و ۱×۲ تا ۵۰×۵۰ سانتیمتر تولید می‌کنند که با رنگهای گوناگون می‌تواند یک نقاشی را در محل نصب نیز نشان دهد. کیفیت کاشی باید به نحوی باشد که تغییرات ناگهانی درجه حرارت از ۱۰۰ تا ۲۰ درجه سانتیگراد را به خوبی تحمل کرده و هیچگونه آثار ترک در بدنه و یا لعاب آن ظاهر نشود. کاشی دیواری را برای حفظ بهداشت و رطوبت در آشپزخانه، محیط‌های بهداشتی، حمام و دستشویی استفاده می‌کنند. کاشی کف را نیز به علت ضد سایش بودن و مقاومت حرارتی و الکتریکی بالا در آشپزخانه‌ها، حمام‌ها، آزمایشگاه‌ها، رختشویخانه‌ها و کارخانجات شیمیایی به کار می‌برند همچنین کاشی باید دارای ابعاد صاف و گوشه‌های تیز باشد.

ازآنجا که کاشی‌ها یکی از پرمصرف‌ترین مصالح در تمام امور ساخت و ساز هستند به طوری که نمی‌توان خانه یا مکان اداری و تجاری، آموزشی یا هر نوع مکان دیگر را یافت که از کاشی‌ها در تزئین و زیباسازی آن مکان استفاده نکرده باشند لذا در این نوشتار باشند سعی بر آن شد در حد مقتضی به معرفی این محصول بپردازیم .

همانطور که می‌دانید کاشی‌ها، بهترین مصالح موافق از نوع سرامیک می‌باشند که هم ارزان هستد و هم استحکام و ظرافت و زیبایی آنها خیره کننده است . کاشی ،دارای انواع مختلف ساده، برای سینه دیوار و انحنا دار برای شروع و انتهای نبش‌ها ونوع مخصوص قزنیز که کاشی را باحالت زیبایی، به سرامیک یا موزائیک و سنگ کف می‌رساند، می‌باشد. کاشی‌ها به صورت رنگارنگ و نقاشی‌ها و صور مشبک و برجسته ویا یک طرح یا در کل به صورت تابلو و نوشته و غیره ساخته می‌شوند. کاشی در کارخاجات کاشی‌سازی ، با لعاب و رویه زدن و پختن در جا، با استحکام و اندازه‌های مختلف ساخته می‌شود . لعاب‌ها معمولاً از کایولین ، کوارتز ، فلدسپاها و با اضافه کردن گچ و اکسید آهن گرفته می شود که برای لوله های فاضلاب و غیره مصرف و در مورد رنگها از اکسید های فلزات استفاده می شود. این مجموعه ها به صورت پودر آهن شده و با دستگاه روی کاشی کشیده می شود ودر کارخانه خشک وپخته می شوند و این عمل کاشی را ضد آب می کند . برای ممکن ساختن چسبندگی کاشی با ملات ، آنرا 1/5 تا 2 میلیمتر برجسته می سازند . کاشی با ابعاد 10×10 الی 40×40 برای دیوارهاست . از روی سایر موارد ، نمی توان به مواردی نظیر کاربردهای بهداشتی مثل وان و روشویی و موارد دیگر که پس از لعاب دادن ، بر روی آنها کارهای اضافه ، انجام می گیرد و به صورت سبک و تمیز در می آیند ، اشاره کرد.

کاشی های دیواری حداقل 6 میلیمتر و حداکثر 10میلیمتر ضخامت دارد تا انقباض نداشته باشند کاشی ها را 100 درجه گرما داده و فوراً داخل آب 20-18 درجه قرار می دهند ، در این قسمت احتمال ترک برداشتن آزمایش می شود.

کاشی ها در دمای 1250-1200 درجه پخته شده و سپس از دادن لعاب ، آنها را دوباره1260-1100 درجه حرارت می دهند . کاشی ها طبق بند 7-4-2 آیین نامه سازمان برنامه ، از لحاظ نداشتن نقص ، درجه یک و با داشتن چند خال 1/2 میلیمتر در رویه ولبه درجه 2 واگر این اشکالات 2 تا 3 میلیمتر باشد درجه 3 خوانده می شوند.

خمیر چسب کاشی و سرامیک بجای بتن ماسه یا دوغاب به صورت آماده قابل تحویل برای نصب کاشی و سرامیک بر روی دیواره های بتنی و گچی و سیمانی و انواع قطعات پیش ساخته و سطوح قدیمی کاشی کاری شده ، یعنی کاشی روی کاشی و سرامیک روی سرامیک ویا هر سطح آماده ای ، مورد استفاده قرار می گیرد.

خمیر چسب کاشی برپایه رزین های صنعتی با کیفیت مورد لزوم ساخته می شود و برای نصب کاشی وسرامیک داخل ساختمانها مورد مصرف قرار می گیرد . این چسب پس از ساخته شدن در مقابل نفوذ آب ، رطوبت و عوامل جوی ، حرارت و یخبندان کاملاً مقاوم می باشد . از دیگر مشخصات این چسب این است که نصب کاشی وسرامیک را بسیار آسان نموده و دارای قدرت چسبندگی فوق العاده ای بر روی سطوح و خاصیت الاستیک کافی و انعطاف پذیری و مقاوم در برابر نشست ، مخصوصاً در ساختمانهای بلند ودر مورد تنش های ساختمانی ، لرزش و انقباض .و انبساط ساختمان می باشند.

خمیر چسب کاشی از دو روش ستنی دوغابی و لقمه چسب که باعث تجمع حشرات مضر می باشند بهداشتی و با صرفه تر می باشد .

میزان و طریقه مصرف:

مقدار مصرف بستگی به میزان سطح زیر کار (زیر سازی) دارد . هر چه سطح صاف گونیایتر باشد ، مقدار مصرف کمتر می شود . بهتر است چسب را با ماله دندانه دار به صورت افقی و عمودی چند بار به سطح کشیده آنگاه به دقت کاشی را نصب کرد . در سطوح صاف و یکنواخت میزان مصرف 2 کیلوگرم بر مترمربع می باشد . پس از کشیدن چسب روی سطح دیوار ، در دمای معتدل (حدود20 درجه سانتیگراد) بهتر است حداکثر ظرف مدت 20 دقیقه ، نصب انجام گیرد اگر دیرتر از این مدت زمان اجرای نصب صورت گیرد به علت پوسته ، به صورت قشر نازکی ، گیرش می نماید واگردر چنین شرایط نصب انجام شود،اجرا کامل نبوده و قابلیت چسبندگی صحیح نمی باشد . کاشی و سرامیک ها بر روی سطوح تا مدت 2 ساعت قابلیت جابجایی دارند . دمای محیط باید در حدود 20 درجه سانتیگراد باشد و اگر درجه حرارت کافی نباشد باید محیط گرم شود ، سپس شروع به اجرا کنیم حداقل 60 درصد کاشی بایسد آغشته به خمیر یا چسب به دبوار باشد . در حالت چسباندن کاشی برروی کاشی قدیمی باید با نوک چکش تیشه دار ، کاشی قدیمی را مضرس نمود تا کار با کیفیت مطلوب صورت گیرد. شرایط نگهدرای و انبارداری با هوای معتدل و به دور از یخبندان 5 ماه می باشد .

پودر چسب کاشی:

مشخصات : پودر چسب کاشی بر پایه سیمان و سایر مواد شیمیایی متشکله توولید شده و به منظور نصب کاشی و سرامیک در کف یا دیوارهای سیمانی مورد استفاده قرار می گیرد.

خواص: پودر مورد بحث ، در مقابل نفوذ آب مقاوم بوده وبه همین سبب میتواند جهت نصب کاشی و سرامیک در کف آشپزخانه ، حمام ، دستشویی و هر محلی در ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد .

شرایط کار : به دلیل وجود مواد شیمیایی تا 5+ درجه سانتیگراد قابل مصرف می باشد ودر صورت کم بودن درجه حرارت ، یا احتمال کاهش دمای هوا در24 ساعت آینده ، باید از اجرای کاشی کاری صرفه نظر نموده ویا محیط را گرم نگه داشت ، پودر کاشی و سرامیک پس از خشک شدن دارای مقاومت در برابر حرارت از 30- تا 120 درجه سانتیگراد می باشد.

مقدار و طریقه مصرف:

برای مصرف چسب پودری، باید قبلاً یک پیمانه آب را داخل ریخته و 3 پیمانه پودر را در حال بهم زدن اضافه نموده و پس از15 دقیقه ، خمیری صاف و یکدست به دست می آید . زمان منتظر ماندن پیشنهادی تا ظاهر شدن خواص مواد مختلف شیمیایی که در چسب پودری وجود دارد ضروری است . همچنین ذکر این نکته ضروری است که چسب آمده شده در مدت کمتراز 1 ساعت ، باید مصرف شود ، در غیر این صورت خشک شده و خراب می شود .مقدار مصرف ، بستگی به صاف یا ناصاف بودن زیر سازی دارد ولی در حالت معمولی 3 کیلوگرم برای 1 متر مربع می باشد پس از انتقال بر روی سطح حداکثر تا 20 دقیقه باقی خواهد ماند. پس ازآن به علت تشکیل پوسته مخصوص حالت چسبندگی را از دست می دهد . ماله مورد نیاز چسب پودری و خمیری شانه ای مخصوص بوده و از طرف شرکت سازنده تحویل می گردد.