انواع دستگاه ها و آزمایش ها در کارخانجات کاشی

دستگاه سنجش مقاومت :
این دستگاه دارای یک اهرم می باشد و کاملا مکانیزه و کامپیوتری عمل می کند . برای سنجش مقاومت خمشی یک قطعه باید ضخامت کاشی را بدون پایه اندازه می گیریم و به دستگاه می دهیم سپس دکمه START را می زنیم اهرم پایین می اید تا جایی که قطعه را کاملا بشکند در این ازمایش اهرم باید کاملا در وسط فرار بگیرد در روی صفحه نمایش نیروی لازم جهت شکستن قطعه نوشته می شود و بر اساس فرمول زیر مقاومت را محاسبه می کنیم :
б = 3PL / ba2
که نیروی لازم جهت شکستن قطعه است . L فاصله تکیه گاه یا طول قطعه است . a ضخامت و bعرض است .
برای کاشی کف 22< б نیوتن بر میلیمتر است و برای کاشی دیوار12<б است . چون کاشی کف جذب اب کمتر ٬ تخلخل کمتر و استحکام بیشتر دارد .


جذب اب :
از هر سایز 5 نمونه را بر می داریم اول وزن خشک را انداره می گیریم سپس قطعات داخل دستگاه
بن ماری می گذاریم . دستگاه بن ماری بدین صورت کار می کند که قطعات را داخل ان گذاشته و درون ان اب می ریزیم 2 ساعت قطعات را در اب جوشان قرار می دهیم سپس 4 ساعت در اب معمولی قرار می دهیم سپس قطعه را وزن می کنیم و از فرمول زیر درصد جذب اب را محاسبه می کنیم :
100 x (وزن خشک – وزن تر)/ وزن تر
اگر دستگاه بن ماری نبود قطعات را داخل اب به مدت 24 ساعت گذاشته و سپس وزن ان اندازه می گیریم و از فرمول درصد جذب اب را محاسبه می کنیم .


لک پذیری :
این آزمایشات فقط برای کاشی کف است و برای دیوار نیست . در این حالت از پرمنگنات پتاسیم که جوهر قوی می باشد استفاده می کنیم در این حالت قطرات پرمنگنات را به مدت 24 ساعت بر روی قطعات نگه می داریم سپس می شوییم نباید لکی بر روی ان باقی یماند . اگر لک ماند باید فرمولاسیون لعاب عوض شود .


تست شیمیایی :
این تست هم برای کاشی کف است وهم برای کاشی دیوار است زمانی که فرمولاسیون لعاب عوض می شود تست شیمیایی می شود . برای این ازمایش اسید HCL 3% نرمال و باز KOH 3% نرمال را بر روی قطعات ریخته و در داخل یک محفظه قرار می دهیم و بعد از 4 روز ان را خالی می کنیم و دوباره این اسید ها و باز ها را ریخته و 3 روز بعد خالی می کنیم

تست سایش :
این ازمایش فقط برای کاشی کف است کاشی را به ابعاد 10X 10 می بریم داخل دستگاه قرار داده محکم می بندیم محفظه ی رویی را باز کرده 75 گرم گلوله ریز 75 گرم متوسط و 75 گرم گلوله درشت ریخته همراه ان 200 سی سی اب می ریزیم محفظه را محکم می بندیم دستگاه را روشن می کنیم تا در نوبت اول 500 دور می چرخد اگر سایش نداشت دوباره دستگاه را روشن می کنیم و تا 1000 دور می چرخد و اگر سایش نداشت می گوییم قطعه خوب است .



تست اتو کلاو :
از هر کاشی دونمونه را برداشته داخل دستگاه قرار می دهیم و تا جایی که صفحه مشبکک را بپوشاند اب می ریزیم در را محکم می یندیم شیر بخار را هم محکم می کنیم .
برای تعیین ضریب انبساط رطوبتی لعاب و بدنه استفاده می شود .
باید ببینیم لعاب با بدنه کشیده می شود و تحت جذب اب ترک می خورد یا نه . یک ساعت طول می کشد تا فشار دوباره دستگاه اتوکلاو به 5 اتمسفر برسد 1 ساعت در این فشار نگه می ماند و 1 ساعت طول می کشد تا فشار دوباره به حالت اول بر گردد سپس 4 ساعت در این حالت نگه می دارینم تا فشار داخل متعادل مشود سپس ان را باز می کنیم و جوهر پر منگنات را روی ان می ریزیم و می شوییم اگر ترک داشت مشخص می شود .


شوک حرارتی :
این تست برای تعیین ضریب انبساط حرارتی بدنه و لعاب می باشد .
دستگاه اصلی در این ازمایش خشک کن است دما را ˚100 می کنیم و در داخل خشک کن به مدت 20 دقیقه قطعه را قرار می دهیم سپس ان را سریع وارد اب ˚20 می کنیم و به مدت 2 دقیقه در وان اب قرار می دهیم این کار را 10 بار تکرار می کنیم و دوبار هر دو روی ان جوهر را می ریزیم و مشاهده می کنیم که ایا ترک دارد یا نه .


دانه بندی :
این ازمایش برای کاشی کف با مش ریزتر انجام می شود و برای کاشی دیواز با مش درشت تر انجام می شود .
100 گرم گرانول را رویی این مش ریخته و سپس مجموع مش ها با دانه یندی های متفاوت را روی هم قرار داده و روی دستگاه vibration قرار می دهیم و در زمان 10 دقیقه مجموعه را می لرزانیم سپس روی مش ها را وزن می کنیم هرچه دانه ریزتر باشد باید مقدار بیشتری در مش اخر بماند .
مش کاشی دیوار : 150 – 70 – 45 – 18
مش کاشی کف : 200 – 120 – 80 – 60


درصد رطوبت :
100 گرم گرانول را داخل خشک کن قرار می دهیم . دما در حدود 120 الی 150 درجه و در حدود 30 دقیقه ای گرانول ها را خشک می کنیم سپس وزن خشک ان را اندازه می گیریم و از فرمول زیر
درصد رطوبت ا اندازه می گیریم :
[(وزن خشک – وزن تر) / وزن خشک] X 100
درصد رطوبت زیر پرس باید 5.5 الی 6 درصد باشد .

در کاشی کف سه مرحله کاشی سورت می شود ولی در کاشی دیوار دو مرحله :
مراحل کاشی کف : 1 . تاب سنج
2 . کیفیت سطح
3 . ابعاد سنج : اختلاف زیاد

مراحل کاشی دیوار: 1 . تاب سنج
2 . کیفیت سنج
تاب تقعری تا درجه 3 تعریف نمی شود

گزارشی از رشد تصاعدی صنعت سرامیک در استان یزد

ظرف دو سال گذشته، ايران به معدن طلايي براي توليد كنندگان ماشين آلات سراميك بدل شده است. در اين مدت تاجران محلي سرمايه گذاري هاي عظيمي در احداث كارخانه هاي جديد و يا توسعه خطوط موجود نموده اند كه هدف از اين كار افزايش ظرفيت توليد و بهبود كيفيت خصوصاً در بخش كاشي مي‌باشد. شركت هاي ايتاليايي بخش اعظم قراردادهاي تأمين ماشين آلات را به خود اختصاص داده اند. در اين ميان شركت ساكمي به عنوان پيشتاز و به دنبال آن شركتهاي «باربيري و تاروتسي»، «سيتي» و «سيستم» در بخش طرح و چاپ، درجه بندي و پالت، شركت LB Officine Meccaniche در بخش پروژه هاي كاشي پرسلان و «تكنوفراري» و ديگر شركتها به عنوان تأمين كننده ماشين آلات تكي در اين بازار فعال مي‌باشند.


مقاله زير نوشته marco fiori ،از تحلیلگران صنعت سرامیک دنیا و برگرفته از فصلنامه بين المللي دنياى سراميك(ceramic world)چاپ کشور ایتالیا می باشد،اين مقاله بيانگر جایگاه استان یزد در تولید کاشی و سرامیک در دنیااست،اما نکته قابل توجه در این مقاله حضور شرکتهای تولید کننده دستگاهها و تجهیزات کارخانه های کاشی است که توانسته اند سودهای کلانی را از این طریق کسب نمایند، حضور شرکتهای ایتالیایی،اسپانیایی و حتی ترکیه ای در این منطقه چنان سود آوری برای آنان داشته است که امروز به عنوان بزرگترین شرکتهای این صنعت شناخته می شوند ومیتوان گفت بازار ایران و بخصوص استان یزد بازار رویایی برای شرکتهای تولید کننده ماشین آلات بوده است و نکته دیگر مشکلی است که تولید کنندگان صنعت کاشی براساس آمارهای ارائه شده در این مقاله با آن روبرو هستند مشکلی به نام بازار،تقاظای داخلی روز به روز از میزان تولید فاصله گرفته و تولید کنندگان بیش از پیش به فکر بازار های بین المللی هستند.هم اکنون کشورهایی چون عراق وافغانستان مهمترین بازار های صادراتی استان هستند،این دو کشور به دلیل جنگ وشرایط باز سازی آن نیازمند بازار ایران هستند اما سوال اینجاست که این بازار تاکی پاسخگوی عرضه رو به رشد کاشی ایران است؟
رشد صنعت سرامیک در ایران
توسعه صنعت در مناطق خاصي بر تمام نقاط بزرگ صنعتي ایران تأثير گذار بوده است . خصوصاً مي‌توان به تهران و ديگر شهرهاي صنعتي اطراف آن از جمله قزوين، اصفهان و سمنان اشاره نمود. رشد سريع اين صنعت در ديگر مناطق حاشيه اي مثل مشهد، تبريز و شيراز نيز مشاهده مي‌شود. اما مهمترين و فعالترين شهر صنعت سراميك در ايران يزد مي‌باشد.
رشد چشمگير بيش از هشتاد توليد كننده كاشي و سراميك در ايران به وضوح نمودار است. صنعت سراميك فرصت تجاري فوق العاده اي براي بسياري از سرمايه گذاران فراهم آورده است. اين مهم توجيه كننده چرايي مبادرت بسياري از توليد كنندگان تازه كار و كم تجربه به اين فعالت مي‌باشد كه برخي از آنها بسي پيچيدگي توليد و فروش را دست كم گرفته اند. اما در كنار ورود اين قبيل سرمايه گذاران به صنعت كاشي، برخي فروشندگان سابق نيز تصميم به فعاليت در بخش توليد گرفته موارد كثيري از خريد سهام كارخانجات جديد از سوي بازرگانان اين بخش ديده شده است. به هر حال رشد سرسام آور شركت هاي جديد ريسك توليد بيش از حد را نيز با خود مي‌آورد.
اولين نمونه توليد صنعتي كاشي در سال 1339- 1338 بوده كه كاشي ايرانا اولين ماشين آلات توليد كاشي سراميكي را به كار برد. چند سال بعد كاشي حافظ و سعدي نيز وارد اين عرصه شد. از آن موقع به بعد اتفاقي رخ نداد تا اينكه كاشي پارس و I.T.I شروع به همكاري با همتايان خارجي خود در زمينه كاشي بدنه سفيد دو پخت (كوره تونلي) كرد. تقريباً در همان زمان كاشي نيلو و كاشي يزد نيز شروع به توليد كاشي تك پخت قرمز در سايز 20 ×10 و 20×20 نمود. تا سال 1357 شركتها به طور معمول تحت مالكيت بخش خصوصي بود اما بلافاصله پس از انقلاب اسلامي هم شركتهاي خصوصي و هم دولتي در فعاليت بوده اند.
در سال 1365 در حين جنگ ايران و عراق سرمايه گذاران خصوصي جذب بخش كاشي شدند. در دهه 1990 ميلادي (بين سالهاي 69 تا 79) بعد از پايان جنگ، اين بخش روندي رو به رشد را آغاز كرد كه بيشتر به خاطر گسترش و توسعه فزاينده بخش ساختمان سازي بود.از جمله عوامل مؤثر در توسعه صنعت سراميك ايران پايين بودن هزينه كارگري ، ارزان بودن انرژي، وفور مواد اوليه و روحيه ريسك پذيري بالا مي‌باشد. گاز طبيعي و گاز مايع، ارزان و به راحتي در دسترس است. نيروي كارگري غير متخصص نيز بسيار ارزان است، با حقوق ماهانه تقريباً يكصدهزار تومان .(اين آمار مربوط به حدود دو سال پيش مي‌باشد).
رقابت شديدي براي جذب بهترين و متخصص ترين تكنسين ها وجود دارد و شركتهاي نوپا بيشتر به دنبال اين افراد هستند. كشور ايران از لحاظ منابع زميني بسيار غني است و برخورداري از گنجينه اي از مواد اوليه مايه افتخار ايرانيان مي‌باشد. مزيت ديگر وجود سرمايه هاي هنگفت براي سرمايه گذاري است. به علاوه، وجود نفت نيز درآمدهاي قابل توجهي براي خزانه دولت دارد كه همراه با ديگر منابع درآمدي براي حمايت از فعاليتهاي تجاري و ايجاد زير ساختهاي جديد به كار مي‌رود. با اين حساب، ايران از تمام لازمه هاي توليد سراميك كه يكي از آنها سابقه چند صد ساله است، برخوردار مي‌باشد.
مجموعه يزد
منطقه اطراف يزد (كه شامل ميبد و اردكان نيز مي‌شود) در سالهاي اخير شاهد رشد سريع صنعت سراميك بوده و پايه هاي مركز اصلي سراميك ايران را بنا نهاده است. قبل از اين تعيين مركز اصلي صنعت سراميك ايران امكان نداشت،اما اكنون در يزد، اين شهر غني در قلب كوير، كارخانجات جديد با سرعت سرسام آوري در حال ساخت مي‌باشد. هم اكنون بيش از 40 كارخانه كاشي در اين منطقه در حال فعاليت است، از جمله 15 كارخانه جديد كه ظرف يك سال و نيم گذشته راه اندازي شده است. اين رقم در مقابل كمتر از 10 كارخانه در ديگر نقاط كشور بسيار زياد است.اين مركز كه به تازگي در حال شكل گيري است و چيزي نمانده تا به «ساسوئولو*» ايران بدل شود، باعث گسترش تكنولوژي ايتاليا نيز مي‌شود. پيشتاز در تأمين ماشين آلات «شركت ساكمي» است كه توجه زيادي به اين بازار داشته از تسهيلاتي چون كيفيت بالاي خدمات پس از فروش و شهرت زياد در ميان تاجران ايراني برخوردار مي‌باشد. مهمتر از همه اينكه سرمايه گذاران محلي به دنبال شركتهايي مي‌گردند كه تا رسيدن به حد اعلاي توليد، تضمين توانايي رقابت و كيفيت لازم براي صادرات و در عين حال كاهش هزينه هاي توليد تاب بياورند. امروزه، ماشين آلات ايتاليايي به عنوان سازگارترين، معتبرترين و كاراترين شناخته شده است.
توليد
طبق آمار و ارقام رسمي منتشره «اتحاديه توليدكنندگان سراميك ايران» ، توليد سال 1382 معادل 95 ميليون متر مربع بوده است. در سال 1383، توليد 120 ميليون متر مربع بوده كه رشد چشمگيري براي آن است. اين رقم به 170 ميليون متر مربع در سال 1384، 270 ميليون متر در سال 85 رسیده و تا 300 ميليون متر در سال 86 خواهد رسيد.به علاوه، تا پايان سال جاري كه بسياري از كارخانه هايي كه ماشين آلات آنها خريداري شده تقريباً راه اندازي خواهد شد، انتظار مي‌رود توليد در سطح كشور از 300 ميليون متر نيز تجاوز كند.كاشي دوپخت سريع هم چنان بيشترين رواج را در ميان انواع كاشي ديوار دارد. گرچه بعضي شركتها در حد كمي مونوپروزا توليد مي‌كنند، اما سيستم تك پخت هنوز به عنوان سيستم استاندارد كاشي كف رايج بوده و توليد كاشي پرسلان نيز رو به افزايش است.
مثل ايتاليا و اسپانيا، توليد كاشي پرسلان در اين مرحله اوليه بيشتر در حد توليدات گذشته به صورت پوليش خورده با طرح هاي كهكشاني و رگه دار مي‌باشد. اين احتمال نيز وجود دارد كه كاشي پرسلان لعاب خورده به زودي بخش مهمي از توليد ايران را تشكيل دهد. گرچه محاسبه دقيق سهم كاشي پرسلان از كل توليد دشوار است،اما مي‌توان با احتساب سرمايه گذاري هاي جديد در اين زمينه و كارخانه هاي موجود كه به اين سمت روي آورده اند، اين رقم را در حدود 15% فرض كرد.در ضمن بازار خوبي نيز براي موزاييك وجود دارد كه عمدتاً در اماكن مذهبي استفاده مي‌شود.
بازار داخلي
بازار داخلي در حال حاضر خروجي اصلي توليدكنندگان ايراني مي‌باشد كه مي‌توانند توليدات خود را به قيمت خوبي به فروش برسانند(هر متر مربع كاشي تك پخت حدود 6-5 دلار آمريكا يا 5000 تا 6000 تومان است). در چنين كشوري با جمعيت70ميليون نفري، مصرف سرانه در حال حاضر 3/1 متر مربع در سال است كه اميد است اين مقدار به 5/1 متر مربع برسد.مسلماً حد و مرزي براي پيشرفت وجود دارد چرا كه تجاوز از اين مقادير حتي در بازاري جا افتاده نيز دشوار خواهد بود.به منظور همگام شدن با توليد انفجاري بايد به همان اندازه انتظار رشد سريع مصرف داخلي را نيز داشته باشيم، اما در واقعيت به نظر مي‌رسد اين روند حتي قابل مقايسه هم نباشد. افزايش تقاضاي كاشي ادامه خواهد داشت چراكه شهرهاي اصلي در معرض توسعه سريع است و وسعت مناطق شهري در فاصله 4 سال به 100 ميليون متر مربع خواهدرسيد.اما طبق برآورد«اتحاديه توليد كنندگان سراميك ايران » بي‌شك اين مسئله جوابگوي توليد پيش بيني شده هم نخواهد بود.طبق پيش بيني هاي خوش بينانه تر، رشد عمده ساختمان سازي و بطور كلي اقتصاد كشور مي‌تواند در آينده باعث حداكثر مصرف 150 ميليون متر مربع شود كه به هر حال جوابگوي توليد نخواهد بود. پر واضح است كه تنها راه خروج كاشي، صادرات است.
كاشي ايراني در عرصه جهاني
شركت هاي ايراني تاكنون روي صادرات متمركز نبوده است. شركتهاي بزرگتر كه براي رقابت در بازارهاي خارجي آماده ترند، سهم 20 تا 25 درصدي از صادرات دارند. ميانگين صادرات از اين مقدار نيز بسيار كمتر است خصوصاً با در نظر داشتن رقم صادرات سال 83 كه برابر است با 3/7 ميليون متر مربع (حدوداً 6% از120 ميليون متر مربع توليد).
عوامل متعددي براي پيشرفت كلان نياز است. شركتها بايد فعاليتهاي بازاريابي و شبكه هاي فروش خود را عملاً سازماندهي كنند. بطور همزمان، زير ساخت هاي كشور به خصوص بانك ها و مؤسسات مالي بايد از اين نوع توسعه حمايت كنند. پيكار با رقيبان بين المللي ناخواسته بهبود كيفيت را به همراه خواهد داشت، خصوصاً اگر قيمت تنها وسيله بازاريابي به حساب نيايد. ارتقاء سطح آموزشي پرسنل و مدرنيزه كردن تكنولوژي عوامل كليدي موفقيت است. شركت هايي كه به دنبال تثبيت حضور خود در بازارهاي جهاني هستند، بايد از همين الان روي بهبود اين عوامل كار كنند.بر خلاف آشفتگي ناشي از جنگ كنوني، موقعيت جغرافيايي كشور بطور بالقوه مناسب است كه با داشتن همسايگاني چون عراق، سوريه، افغانستان، امارات متحده عربي و جمهوري هاي قفقازي اتحاد شوروي سابق، بازار فروش خوبي تضمين مي‌شود. طرز تفكر اقتصادي طبقه بازرگانان ايراني كه ميراث موقعيت تاريخي اين شهرها در جاده ابريشم است خبر از اين نكته مي‌دهد كه ايراني ها مي‌توانند پيشرفت خوبي در بازار جهاني داشته باشند.از طرف ديگر، محصولات چيني با قيمت پايين در حال ورود به بازار داخلي است. اين در حالي است كه يكي ديگر از رقباي خطرناك اين صنعت، سنگ طبيعي است ، زیرا ايران دومين توليد كننده سنگ در جهان مي‌باشد.
پروژه هاي جديد
ظرف چند ماه گذشته شركت ساكمي كارخانه هاي متعددي را راه اندازي نموده و خطهاي جديدي نيز در شركتهايي مثل «كيميا سرام ميبد» و «خاتم اردكان» نصب كرده است. هم چنين، تأمين مجدد ماشين آلات «كاشي گلچين میبد» ، «كاشي رباط میبد» ، «كاشي گلديس میبد» ، «نازسرام میبد» و «كاشي عقيق» نيز به عهده اين شركت بوده است. شركت ناز سرام سه كوره براي توليد روزانه 16000 متر مربع كاشي پرسلان سايز بزرگ دارد و قرار است سال آينده راه اندازي شود. كاشي عقيق نيز توليد روزانه خود را به 20000 متر مربع رسانده است. لازم به ذكر است نتيجه بخش ترين فناوري كاشي تك پخت بدنه قرمز و كاشي پرسلان لعاب دار مي‌باشد.
يكي از مهمترين شركتهاي جديد «كاشي برليان قزوين» است كه مؤسسين آن گروهي از سرمايه‌گذاران مي باشند و انتظار مي‌رود از اواخر سال 85 به بعد توليد روزانه اي برابر با 20000 متر مربع كاشي كف پرسلان داشته باشد. در اين كارخانه از تكنولوژي شركت ساكمي و شركت LB استفاده شده است. كاشي سمند نيز در ارديبهشت 83 كار خود را با توليد روزانه 15000 متر مربع كاشي دوپخت آغاز كرد. دو كارخانه جديد نيز در ميبد شروع به توليد كرده اند: 1) كاشي ستاره كه تأمين كليه ماشين آلات آن به عهده شركت Barbieri & Tarozzi بوده و روزانه 15000 متر مربع كاشي مونوپروزا (تك پخت) به بازار عرضه میکند2) كاشي باستان كه در توليد روزانه 18000 متر مربع راه اندازي شده است. از ديگر پروژه هاي اخير پروژه توليد كاشي پرسلان در گروه احسان ميبد تحت نام تجاري «احسان نيرو» مي‌باشد. ماشين آلات اين كارخانه توسط شركت ساكمي تأمين شده و روزانه 10000 متر مربع توليد دارد كه قرار است در سال 85 با راه اندازي «شركت نوآوران» با ظرفيت توليد روزانه 18000 متر مربع كاشي تك پخت توسعه يابد. «كاشي حافظ» هم براي كسب سهم بيشتري از بازار داخلي قصد دارد توليد خود را با راه اندازي دو خط ديگر افزايش دهد. ماشين آلات اين دو خط ساخت شركت Barbieri & Tarozzi بوده قرار است روزانه 11000 متر مربع كاشي تك پخت و دو پخت توليد كند.
از ديگر شركتهايي كه شهرت خوبي در بازار دارد و اكنون در شرف ورود به بخش پرسلان نيز هست «كاشي و سراميك الوند» مي‌باشد كه ظرف 6 ماه آينده قرار است دو كارخانه با توليد سالانه 5/6 ميليون متر مربع كاشي پرسلان از نوع through-bodied و لعاب دار راه اندازي نمايد. در اين كارخانه از فناوري شركت LB استفاده شده است.«كاشي نيلو» هم در حال راه اندازي خطوط جديد براي توليد پرسلان است. بخش توليد پرسلان لعابدار ظرف چند ماه راه اندازي خواهد شد كه بعد از آن در تابستان 84 خط توليد پرسلان through-bodied نيز مجهز به فناوري شركت LB استارت خواهد شد.ديگر شركت هايي كه پيشرفت خوبي نشان داده اند عبارتند از : «الماس كوير رفسنجان» با توليد فعلي 10000 متر مربع در روز كه قرار است با تكميل طرح توسعه به 40000 متر برسد.«پرسلان رويال» در شهر سمند با توليد روزانه 25000 متر مربع.«كاشي ارچين ميبد» با تجهيزات «سيتي SITI» كه روزانه 25000 متر مربع توليد دارد.«كاشي نارين ميبد« با توليد روزانه 6500 متر مربع كه اين مقدار با راه اندازي ماشين‌آلات جديد شركت Barbieri & Taro33i دو برابر خواهد شد.كاشي Loreth که برابر با 30000 متر مربع كاشي پرسلان پوليش خورده توليد خواهد داشت.
كاشي تيما نيز در حال حاضر مشغول راه اندازي تجهيزات كامل شركت B & T براي توليد روزانه 5000 متر مربع مونوپروزا مي‌باشد.كاشي صدف اردكان نيز تجهيزات B & T را براي توليد روزانه 16000 متر مربع كاشي تك پخت و مونوپروزا راه اندازي نموده است.
و اما بزرگترين سرمايه گذاري كه توليد سراميك ايران را دگرگون خواهد كرد و پيامدهايي براي بازار خارج از كشور نيز خواهد داشت «آپادانا سرام» نام دارد. راه اندازي اين پروژه بلندپروازانه چند سال به طول خواهد انجاميد و توليدي برابر با 30 ميليون متر مربع در سال خواهد داشت كه بطور مساوي بين سه محصول (دو پخت، پرسلان لعاب دار و پرسلان بي لعاب) به اضافه يراق آلات تقسيم شده است.
در نگاهي اجمالي به اين پروژه مي‌توان موارد زير را نام برد:تا پايان سال 2005 ميلادي (تا دي ماه 1384) شركت «ساكمي» 26 پرس، 18 كوره و 8 آسياي پيوسته (Continuous mill) تحويل داده؛ نصب دستگاههاي Rotocolor روي خط لعاب و چاپ نيز همراه با سيستم هاي درجه بندي و پالت به عهده شركت «سيستم» مي‌باشد؛ كل فناوري توليد كاشي پرسلان through-bodied هم به عهده شركت LB است (شامل سيستم هاي شارژ دوبله، تغذيه و سيستم رنگ خشك). اين كارخانه قرار است با استخدام 4000 كارگر شروع به توليد نمايد كه مطمئناً در ميان شركت هاي ايراني هم از لحاظ كميت و هم از لحاظ كيفيت سرآمد خواهد بود. اين واحد توليدي در سطح جهان نيز از جمله مهم ترين شركت ها به حساب خواهد آمد.
آينده
منحني سرمايه گذاري كلان تا كنون به اوج خود رسيده است. از اين به بعد، مشكل چنداني در مورد توليد وجود ندارد بلكه مسئله فروش است. در شرايط فعلي دولت ايران با كاهش سهم اين بخش از بودجه در تلاش براي كنترل گسترش بي‌رويه شركت هاي جديد مي‌باشد. به هر حال، كارخانه هاي فعلي كم كم و با توجه به واكنش بازار توسعه خواهد يافت. اما آنچه مسلم است ايران به دنبال سرمايه‌گذاري هاي اخير موفق به كسب رتبه پنجم در ميان كشورهاي پيشرو در توليد كاشي شده است.
«ساسوئولو» شهري است در ايتاليا كه صنعت توليد سراميك در آنجا متمركز شده است.

بررسی کلی سرامیکها ، لعابها

بررسی کلی سرامیکها ، لعابها

سرامیک به کلیه جامدات غیر آلی و غیر فلزی گفته میشود. از نظر ساختار شیمیایی کلیه موادی که از مخلوط خاک رس با ماسه و فلدسپار در دمای بالا بدست میآیند و توسط توده شیشه مانندی انسجام یافته و بسیار سخت و غیر قابل حل در حلالها و تقریبا گداز ناپذیر میباشند، سرامیک نامیده میشوند. فهرست مندرجات · ۱ نقش اجزای سهگانه در سرامیک · ۲ سرامیکهای ویژه · ۳ لعابها و انواع آنها · ۴ انواع چینی نقش اجزای سهگانه در سرامیک خاک رس: موجب نرمی و انعطاف و تشکیل ذرات بلوری سرامیک میشود.

ماسه: قابلیت چین خوردن ، پس از خشک و گرم شدن و تشکیل ذرات بلوری سرامیک را کاهش میدهد. فلدسپار: در کاهش دادن دمای پخت و تشکیل توده شیشهاى و چسباننده ذرات بلوری سرامیک موثر است. خواص سرامیکها خواص سرامیکها بسته به نوع و درجه خلوص هر یک از اجزای اصلی ، مواد افزودنی ، لعاب ، زمان حرارت دادن ، مواد اکسنده و کاهندههاى موجود در محیط ، تغییر میکند. در سده کنونی صنعت سرامیک سازی توسعه و تنوع شگرفی یافته و اهمیت و کاربردهای آن نیز وسعت پیدا کرده است.

سرامیکهای ویژه مقرههای برق: که عایقهای خوبی برای گرما و برق هستند و در آنها از Al2O3 ، Zr2O3 استفاده میشود. سرامیکهای مغناطیسی: در در این نوع سرامیک از اکسیدهای آهن استفاده میشود. مهمترین کاربرد آنها در تهیه عنصرهای حافظه در کامپیوتر است. سرامیکهای شیشهاى: وقتی شیشه معمولی پس از تهیه در دمای بالایی قرار گیرد، تعداد قابل توجهی از ذرات بلور در آن تشکیل میشود و خاصیت شکنندگی آن کم میگردد و بر خلاف شیشههای معمولی دیگر ، ایجاد یا پیدایش شکاف کوچک در آنها ساری نمیباشد،یعنی این شکافها خود به خود پیشرفت نمیکنند. از این نوع سرامیکها برای تهیه ظروف آشپزخانه یا ظروفی که برای حرارت دادن لازم باشند، استفاده میشود که آن را اصطلاحا پیروسرام مینامند.

لعابها و انواع آنها لعابها طیف وسیعی از ترکیبات آلی و معدنی را در بر میگیرند. لعاب مربوط به سرامیک معمولا مخلوط شیشه مانندی متشکل از کوارتز ، فلدسپار و اکسید سرب (PbO) است. این اجزا را پس از آسیاب شدن و نرم کردن به صورت خمیری رقیق درمیآورند. آنگاه وسیله سرامیکی مورد نظر را در این خمیر غوطهور کرده و پس از سرد و خشک شدن ، آن را در کوره تا دمای معین حرارت میدهند. پس از لعاب دادن روی چینی ، روی آن مطالب مورد نظر را مینویسند و یا طرح مورد نظر را نقاشی میکنند و دوباره روی آن را لعاب داده و یک بار دیگر حرارت میدهند. در این صورت وسیله مورد نظر پرارزشتر و نوشته و طرح روی آن بادوامتر میشود. لعابها در انواع زیر وجود دارند: لعاب بیرنگ: این نوع لعاب که برای پوشش سطح چینیهای بدلی ظریف بکار میرود، بی رنگ و شفاف است و از مخلوط کلسیم و سیلیس و خاک چینی سفید تهیه میشود. لعاب رنگی: برای رنگ آبی از اکسید مس (Cu2O) ، برای رنگ زرد از اکسید آهن (FeO) و برای رنگ سبز از اکسید کروم (Cr2O3) ، برای رنگ زرد از کرومات سرب و برای رنگ ارغوانی از ارغوانی کاسیوس استفاده میشود. لعاب کدر: این نوع لعاب که برای پوشش چپنیهای بدلی معمولی بکار میرود و از مخاـوط SnO2 , PbO , SiO2 , Pb3O4 ، نمک و کربنات سدیم تهیه میشود که آن را پس از ذوب کردن ، سرد کردن و پودر کردن ، در آب به صورت حمام شیر در میآورند و شئی لعاب دادنی را در آن غوطهور میکنند. ظروف لعابی ظروف لعابی درواقع ، نوعی ظروف آهنی هستند که سطح آنها را به منظور جلوگیری از زنگ زدن ، از لعاب میپوشانند. البته این نوع ظروف را نباید زیاد گرم یا سرد و یا پرتاب کرد و یا اینکه تحت ضربه قرارداد، زیرا لعاب سطح آنها ترک برداشته و میریزد. انواع چینی چینیها در واقع از انواع سرامیک محسوب میشوند و به دو دسته چینیهای اصل یا سخت و چینیهای بدلی تقسیم میشوند. چینیهای اصل: چینی ظرف: که میتوان آن را نوعی شیشه کدر دانست، مانند ظرف چینی معروف به سور. از ویژگیهای این نوع چینی آن است که لعاب رنگی را به خود میگیرد.

چینی سیلیسی: این نوع چینی که به چینی لیموژ معروف است، درکشورهای فرانسه ، ژاپن و چین تهیه میشود. مواد اولیه آن خاک چینی سفید ، شن سفید و فلدسپار است. چینی آلومینیومدار: این نوع چینی به نام چینی ساکس و بایو در فرانسه تهیه میشود و دارای Al2O3 , SiO2 , CaO است. چینی بدل خمیر این نوع چینیها ترکیبی حد واسط از خمیر سفال و خمیر چینیهای ظریف است. در نتیجه سختی آنها از چینیهای اصل کمتر است. از این رو ، حتما باید آنها را با لعاب بپوشانند. این نوع چینیها خود به دو دسته تقسیم میشوند: بدل چینیهای معمولی که خمیر آنها رنگی است و از این رو ، با لعاب کدر پوشانیده میشود. بدل چینی ظریف که خمیر آنها مانند خمیر چینی بیرنگ است اما بر خلاف چینی در مقابل نور شفاف نیست. معمولا سطح این نوع چینیها را از لعاب بیرنگ ورنی مانند و شفاف میپوشانند تا ظاهری مانند چینی اصل پیدا کنند.

گرانيتها به دليل سختي زياد, شفافيت, زيبايي خيره كننده, تنوع طرحها و رنگها و تباين زيبايي رنگها اخيرا" در بازار جهاني بعنوان يك سنگ تزئيني لوكس و گران قيمت بسيار مطرح گرديده اند. در صنعت سنگهاي نما و تزئيني, فقط آن دسته از گرانيتها كه فاقد آثار آلتراسيون بوده و پديده هاي تكتونيكي و بويژه ميكروتكتونيك را تحمل نكرده باشند, بعلاوه از نظر رنگ باب بازار باشند, مطرح هستند. گرچه برش و سايش گرانيتها بسيار مشكل و پرهزينه تر از سنگهاي آهكي است, و فقط ديسكها و سنگ سابهاي ويژه اي قادر به برش و سايش اينگونه سنگها مي باشند. گرانيتهاي روشن و قرمز و صورتي (گرانيتهاي آلكالن Q + F.Alc.G) بدليل رنگ صورتي يا قرمز خود بسيار ارزنده هستند و در بازار جهاني جايگاه ويژه اي دارند. گرانيتهاي قرمز ناحيه خوي در آذربايجان غربي, از اين نظر منحصر به فرد هستند. گرانيتهاي خاكستري رنگ (كرانيتهاي كالكو آلكالن Q+F.Calc-Alc.G) بر حسب درجه تيرگي و روشني و اندازه دانه ها ( كاني ها ) داراي مرغوبيت متغيري هستند. گرانيتهاي شيركوه در يزد و الوند در همدان و ... داراي طيف وسيعي از انواع گرانيتها با رنگ ها و بافتهاي مختلف هستند. منبع : راهنماي سنگ (شركت تبليغاتي روشان روز) دوستدار شما سراميک مشتق از کلمه يونانی keramosاست که به معني سفالينه يا شئي پخته شده است. در واقع منشا پيدايش اين علم همان سفالينه ساخته شده توسط انسانهاي اوليه هستند. در واقع قبل از کشف و استفاده فلزات، بشر از گلهاي رس به علت وفور و فراواني آنها و همچنين شکل گيري بسيار خوب آنها در در صورت مخلوط شدن با آب و درجه حرارت نسبتاً پايين پخت آنها استفاده ميکرد. آلومينوسيليکاتها که خاکهاي رسي خود آنها به حساب مي آيند، از عناصر آلومينيوم، سيليسم و اکسيژن ساخته مي شوند که اين سه عنصر بر روي هم حدود 85 درصد پوسته جامد کرة زمين را تشکيل ميدهند. اين سه عنصر فراوانترين عناصر پوسته زمين هستند. صنعت ساخت سفالينه ها در 4000 سال قبل از ميلاد مسيح پيشرفت زيادي کرده بود. اکنون، سراميک را به طور کلي به عنوان هنر و علم ساختن و به کار بردن اشياء جامدي که اجزاء تشکيلدهنده اصلي و عمدة آنها مواد غيرآلي و غيرفلزي ميباشند، تعريف ميکنيم و بررسي ساختمان و خواص اينگونه مواد نيز جزء اين علم است.

فرآورده هاي سراميکي: اين فرآورده ها را مي توان به دو گروه عمده تقسيم کرد:

سراميکهاي سنتي - سراميکهاي نوين-

سراميکهاي سنتي:

اساساً مواد تشکيلدهنده صنايع سيليکاتي يعني محصولات رسي، سيمان و شيشه هاي سيليکاتي و چينيها هستند. فرآورده هاي شيشه اي بزرگترين بخش صنعت سراميک محسوب مي شوند. ساير بخشها به ترتيب اولويت عبارتند از: محصولات سيماني داخلي ( مانند سيمانهاي هيدورليکي که در صنايع ساختماني به مصرف ميرسند.) سفيدآلات، ( Whiteware): شامل سفالينه ها، چيني ها و ترکيبات چيني مانند هستند. لعابهاي چيني محصولات رسي ساختماني: که به طور عمده از آجرها و کاشيها تشکيل مي شوند. صنعت سازنده مواد ساينده: عمدتاً ساينده هاي سيلسيم کاربيدي و آلومينائي سراميکهاي نوين: اين دسته براي جواب گوئي به نيازهاي مخصوص مانند مقاومت حرارتي بيشتر، خواص مکانيکي بهتر و خواص الکتريکي ويژه و مقاومت شيميايي افزون تر به وجود آورده اند. گروهي از انواع اين نوع سراميکها عبارتنداز: سراميکهاي اکسيدي خالص با ساختماني يکنواخت: به عنوان اجزاء الکتريکي با ديرگداز بکار مي روند. اکسيدهايي مانند آلومينا (Al2O3)، زيرکونيا (ZrO2)، توريا (ThO2)، بريليا (BeO) و منيزيا (MgO) بيشتر مورد استفاده قرار مي گيرند. سراميکهاي الکترواپتيکي (الکترونيکي– نوري): مانند نايوبيت ليتيم ( LiNbO3) و تيتانات که اينها محيطي را فراهم مي آورند که بوسيله آن علائم الکتريکي به نوري تبديل ميشوند. سراميکهاي مغناطيسي: اين مواد اساس واحدهاي حافظه مغناطيسي را در کامپيوترهاي بزرگ تشکيل ميدهند. تک بلورها سراميکهاي نيتريدي: مانند نيتريد آلومينيوم، نيتريد سيلسيم و نيتريد بور که بسيار ديرگداز و استحکام خوبي در درجه حرارتهاي بالا دارند.

لعاب هاي سراميکي: به عنوان پوشش فلز آلومينيوم توليد ميشوند. مواد مرکب کامپوزيت (فلزي – سراميکي): هر دو فاز فلزي و سراميکي در اين مواد وجود دارد. کاربيدهاي سراميکي: به عنوان ساينده مورد استفاده قرار ميگيرند. بوريدهاي سراميکي: از نظر استحکام و مقاومت اکسيده شدن در درجه حرارتهاي بالا حائز اهميت هستند. سراميکهاي فروالکتريکي: داراي ثابت ديالکتريک بسيار بالائي بوده و به عنوان اجزاء الکترونيکي در خازنها کاربرد دارد.

علم سراميک: به طور کلي علم سراميک را ميتوان به دو شاخه سراميک فيزيکي و سراميک صنعتي تقسيم کرد. سراميک فيزيکي درباره ساختمان مواد سراميکي و خواص آنها بحث مي کند.

در اين شاخه ساختمان اتم، اتصالات بين اتمها، ساختمانهاي بلوري، ساختمان شيشه، معايب ساختماني، استحاله هاي فازي، رشد دانه ها، تبلور مجدد و مباحثي نظير آنها مورد بحث قرار ميگيرد. علاوه بر اين خواص الکتريکي، مغناطيسي، نوري، حرارتي و مکانيکي سراميکها هم مورد بحث قرار مي گيرند. در سراميک صنعتي از تکنولوژي ساخت سراميکها صحبت ميشود.
اصولاً مراحل ساخت هر جسم سراميکي به صورت زير است: رشته مهندسي مواد - سراميک رشته سراميک يکي از زير مجموعههاي رشته مهندسي مواد است. وظيفه اصلي يک مهندس مواد در ابتدا شناخت ساختمان مواد و خواص آن و شناخت ارتباط بين اين ساختار و خواص است و در نهايت يافتن کاربرد مناسب براي آن مواد ميباشد. و در مواردي ديگر با توجه به نياز کاربردي که وجود دارد مواد جديد و ترکيبات جديد را طراحي نمايد. اما رشته سراميک به عنوان يک زيرشاخه رشته مواد چيست؟ در ابتدا با شنيدن نام سراميک هر انساني به ياد ظروف سفالين ميافتد و بسياري فکر ميکنند که رشته مهندسي سراميک يک رشته هنري است و گروهي ديگر اين تصور را دارند که اين رشته محدود به ساخت محصولاتي چون ظروف سفالين، کاشي، چيني ميباشد. اما نکته قابل توجه در رابطه با اين شاخه از مواد اين است که با شناخت آن و معرفي آن به دنياي صنعت يک مرحله جديد و يک تحول بزرگ پديد آمد. اين شاخه از علم مواد که بسيار هم جوان است، سبب شد تا تحولي بزرگ در صنايع فضا، الکترونيک، اپتيک، پزشکي و بسياري از علوم ديگر پديد آيد. بطور کلي اگر تعريفي از سراميک به شکلي ساده و ابتدايي بدهيم، بايد بگوئيم که مواد سراميک از جمله کانيهاي معدني غيرفلزي ميباشند، کافي است که به اطراف خود نگاه کنيد هر آنچه که جزء مواد آلي، فلزي، پلاستيکي، سلولزي (چوب و کاغذ) نباشد سراميک است. پس ميبينيم که در دنياي کنوني سراميکها ما را محاصره نمودهاند. شيشهها از جمله شيشههاي ساختماني، اپتيک، فليترهاي بسيار دقيق اپتيکي، مصالح ساختماني از جمله سيمان، کاشي، چيني بهداشتي، سنگها، نسوزها و کلاهک و پوشش بيروني موشکهاي فضاپيما و قطعات اصلي کامپيوترها، اجزاي دروني قطعات الکترونيک از جمله ICها، مقاومتها، ايمپلانتها و بسياري از قطعاتي که جايگزين اعضاي بدن انسان ميشوند، فروالکتريکها، فرومغناطيسيها و فوقهاديها و بسياري کاربردها و مواد ديگر که همه و همه مديون شناخت و بوجود آمدن رشته سراميک است. صنعت سراميک متمرکز بر توليد سراميکهاي سنتي است از جمله صنايع شيشه، چيني، کاشي، سيمان نسوز، و غيره بوده و تا بحال تمرکز صنعت در سراميکهاي مدرن بوده است. امکان ادامه تحصيل در اين رشته تا مقطع دکتري در داخل کشور وجود دارد، وضعيت ادامه تحصيل در دانشگاههاي خارج از کشور در اين رشته بسيار مطلوب ميباشد و اين رشته بسيار مورد توجه جوامع صنعتي و دانشگاهي جهان است. از ديدگاه وضعيت بازار کار براي اين رشته با توجه به رشد قابل توجهي که اين صنعت در ايران به دليل مزيت نسبي آن داشته و دارد، بازار کار مناسبي را ميتوان براي آن متصور شد. هر چند که با ظرفيت قابل توجهي که سالانه در اين رشته جذب دانشگاهها ميشوند. اندکي از قطعيت سخن پيش کاسته ميشود. نزديکي اين شاخه از علم مهندسي با رشته فيزيک و شيمي بيش از تمامي رشتههاست که بسته به شاخههاي خاص به هر يک از دو رشته فيزيک کاربردي و شيمي کاربردي نزديک ميشود در بسياري از صنايع سراميک و کارخانجات مهندسي شيمي مشغول به کار ميباشند. در مقايسه با رشتههايي چون مکانيک، الکترونيک و برق که ميتوان براي آن بازار کاري براي کليه صنايع کشور متصور شد، رشته سراميک اين چنين فراگير نميباشد. اما آن رشتهها هم به نسبت تعداد فارغالتحصيلانش بازار کاري در حد و اندازه مهندسي سراميک دارند. صنعت سراميک ايران، صنعت بسيار بکر و دست نخوردهاي براي محصولات و شاخههاي جديد و نوين سراميکي است. که با اندکي جديت، اعتماد به نفس و همت هر متخصص سراميکي ميتواند بازار کاري براي خود پديد آورد. نگاه اجمالی در دگرگونی همبری یا مجاورتی تودههای نفوذی غنی از محلولهای ماگمایی ضمن نفوذ در سنگهای کربناته غنی از منیزیم (دولومیت) موجب تشکیل اسکار منیزیمدار میشوند. تالک از کانیهای مهم اسکارنهای منیزیمدار است. و در دگرگونی ناحیهای سنگهای مافیکی ، اولترامافیکی و دولومیتها در دگرگونی ناحیهای حرارتی پایین تا متوسط موجب تشکیل تالک شیست میشود که مهمترین منبع تالک بشمار میروند. بیشتر تالک دنیا از تالک شیست و سنگهای سرپانتینی شده بدست میآید. مصارف مهم تالک مهمترین مصارف تالک بدین صورت میباشد که کاغذ سازی 42 درصد، پلاستیک 9.2 درصد ، سرامیک 21 درصد ، رنگ سازی 8.5 درصد ، پوشش بام 5.4 درصد ، دارویی 2 درصد ، لوازم آرایشی 2 درصد و لاستیک ، خوراک دام ، کنترل آلودگی ، پولیش و کشاورزی کاربرد دارد. کاغذ سازی از تالک در سه مرحله در ساخت کاغذی میتوان استفاده کرد پرکننده ، کنترل ناهمواری و روکش. 42 درصد تالک تولیدی جهان در کاغذ سازی به مصرف میرسد. بخش اعظم تالک در کاغذ سازی به عنوان ماده پرکننده استفاده میشود. میزان تالک مصرفی در صنعت کاغذ سازی در سال 1994 بالغ بر 2.7 میلیون تن گزارش شده است. در آمریکا به دلیل فراوانی کائولین مورد نیاز برای صنعت کاغذ سازی مصرف کائولین در این صنعت بیشتر از تالک بوده و در اروپا مصرف تالک بیشتر است. مزایای استفاده از تالک به جای کائولین به عنوان پرکننده عبارتند از بهبود حالت نرمی ، تخلخل ، ماتی، سایش و اندیس زردی. از تالک به دلیل شکل صفحهای و شفافیت بسیار خوب به عنوان روکش کاغذ استفاده میشود. استفاده از تالک به عنوان روکش موجب ویژگیهایی در کاغذ میشود که عبارتند از گلاسه ، نرمی ، کاهش اصطکاک و افزایش کیفیت چاپ استفاده از تالک و یا کائولین به عنوان روکش بستگی به قیمت این دو نوع ماده معدنی دارد. بیش از 90 درصد تالک استفاده شده در آمریکای شمالی در کاغذ سازی به منظور کنترل ناهمواری و کاهش چسبندگی است. سرامیک 21 درصد تالک تولیدی جهان در ساخت انواع سرامیکها به مصرف میسرد. از تالک به دلیل دارا بودن ضریب انبساط و انقباض مناسب ، ضریب پخش خوب و ارزانی قیمت در انواع سرامیکها استفاده میشود. در بدنه (بیسکویت) سرامیکهای سنتی از تالک به میزان 30 تا 60 درصد استفاده میشود.

در سرامیکهای پیشرفته از تالک نیز استفاده ویژه میشود. سرامیکهای استاتیت که به عنوان عایقهای الکتریکی استفاده میشوند، از تالک 10 درصد کائولین و 10 درصد کربنات باریم در دمای 1349 - 1355 درجه سانتیگراد (12-13 ساعت) ساخته میشود. سرامیکهای کوردیریت به دو روش ساخته میشوند. مخلوط 44 درصد تالک خالص ، 41 درصد کائولین و 15 درصد اکسید آلومینیوم و یا 50 درصد کائولین و 50 درصد کلریت غنی از منیزیم. پلاستیک 2.9 درصد تالک تولیدی جهان در پلاستیک به عنوان ماده پرکننده استفاده میشود. در صنعت پلاستیک سازی به دلیل شکل ، اندازه ، مقاومت حرارتی و شکل پذیری تالک از آن به عنوان ماده پرکننده استفاده میشود. تالک به منظور افزایش مقاومت مکانیکی و بالا بردن کیفیت سطح (کاهش خراشیدگی) ، به پلی پروپیلن (pp) افزوده میشود. در اتومبیل از پلاستیکهای مخصوص با عنوان پلاستیکهای حرارتی مهندسی (ETP) استفاده میشود. کاربرد دیگر تالک در پلاستیک به منظور جلوگیری از گرفتکی و چسبندگی در پلاستیک است. رنگ سازی امروزه تالک با اکسید تیتان رقابت می نماید. حدود 8.5 درصد تالک تولیدی جهان به عنوان ماده پرکننده و رنگی در صنعت رنگ سازی استفاده میشود. خواص مهم تالک در رنگ عبارت است از نرمی ، ضریب پخش خوب ، خنثی بودن در مقابل محلولها و وزن مخصوص کم. مصارف دیگر مصارف دیگر تالک عبارت است از مواد آرایشی ، پودر بچه ، به عنوان ماده پایین آورنده ضریب اصطکاک ، جوهر ، مهار کردن آتش سوزی ، مصارف دارویی و پارچه بافی. میزان تولید میزان تولیدی تالک دنیا در سال 1994 بالغ بر 6.41 میلیون تن گزارنگاه اجمالی بطور ایده آل ، دولومیت از تعداد برابری یون Ca2+ و Mg2+ تشکیل شده است که توسط صفحاتی از آیفون CO+ بطور منظم جدا شدهاند. حالت خوب مرتب شده شبکه دولومیت باعث یکسری انعکاسهای فوق ساختمانی در دیفراکتومتر اشعه ایکس (XRD) میشود که از نظر ساختمانی با کلسیت متفاوت است. بیشتر دولومیتهای عهد حاضر در مقایسه با دولومیتهای قدیمتر دارای درجه نظم پایینتری هستند، واژه پروتودولومیت Protodolomite برای کربناتهای Ca - Mg ساخته شده در آزمایشگاه با نظم انعکاسی خیلی ضعیف یا بدون نظم انعکاسی معرفی شده است. جانشینی آهن در دولومیتها فراوان است و دولومیت آهندار با چند درصد مول FeCO3 تشکیل میشود. که ممکن است آنکریت Ankite همراه داشته باشد. جانشنی دولومیت جانشینی کانیهای کربنات کلسیم توسط دولومیت و ته نشست سیمان دولومیتی ممکن است بلافاصله بعد از اینکه رسوبات ته نشین شدند، یعنی همزمان با رسوبگذاری و در طی دیاژنز اولیه (قبلا دولومیت شدن سین ژنتیک نامیده می شد)، یا مدتی طولانی بعد از رسوبگذاری (معمولا بعد از سیمانی شدن ، و در طی دفن) انجام میگیرد (دولومیتی شدن اپی ژنتیک). دولومیت اولیه خیلی اوقات واژه اولیه Primary برای دولومیتی بکار میرود که بر ته نشست مستقیم از آب دریا یا دریاچه دلالت دارد. در حقیقت اکثر دولومیتها توسط جانشینی در کانیهای کربناتهای که قبلا تشکیل شدهاند، به وجود میآیند، هر چند سیمانهای دولومیتی نیز فراوان است. تقسیم بندی سنگهای کربناته بر اساس مقدار دولومیت ·
سنگ آهک : سنگی است که حاوی 0 تا 10 درصد دولومیت باشد. · سنگ آهک دولومیتی : سنگی است که حاوی 10 تا 50 درصد دولومیت باشد. ·
دولومیت کلسیتی : سنگی است که حاوی 50 تا 90 درصد دولومیت باشد. · دولومیت (ِDolostone) : سنگی است که حاوی 90 تا 100 درصد دولومیت باشد.
بافتهای دولومیت · اگزونوتوپیک Xenotopic : در این بافت دولومیت دارای بلورهای بدون شکل با مرزهای بلوری منحنی تا دندانهای و نامنظم است. · اییوتوپیک Idiotopic : در این بافت دولومیت دارای بلورهای شکلدار لوزوجهی میباشد. فابریک مخرب در دولومیت حفظ بافت اولیه سنگ آهک در دولومیت از فابریک کاملا تخریب شده و بدون باقی ماندن آثار مشخصی از رسوب اولیه ، تا فابریک حفظ شده ، با ساختمان اولیه خوب تا کاملا حفظ شده در تغییراست. دانههای کلسیت با منیزیم کم ممکن است در مقابل دولومیتی شدن مقاوم بوده یا بطور مخرب دولومیتی شوند. زمان دولومیتی شدن نیز یک فاکتور است، چون اگر تاخیری و در طی دفن باشد، احتمال زیاد دارد که رسوب اولیه با کانی شناسی مخلوط قبلا به کلسیت پایدار با منیزیم که تبدیل شده باشد. بنابراین دولومیت دارای یک فابریک مخرب خواهد بود. دولومیت بیتناسب یا زین اسبی نوعی دولومیت ، که ممکن است جانشینی یا به صورت یک سیمان باشد، دولومیت بیتناسب Barague یا زین اسبی Saddle است. همچنین تحت عنوان اسپار مرواریدی Peal Spar شناخته میشود. بطور کلی بلورها بزرگند (چند میلیمتر) و سطوح بلوری منحنی شکل و واضح دارند. در مقطع نازک ، آنها رخ منحنی و خاموشی موجی دارند. معمولا حاوی انیکلوزیونها بوده که بیشتر آنها از آهن میباشند. دولومیت بیتناسب معمولا با کانی سازی سولفیدی، فعالیت هیدروترمالی و همچنین هیدروکربنها همراه است، خیلی اوقات این دولومیت به عنوان دولومیتی شدن تیپیک دفنی بررسی میشود و اختصاصات تغییر شکل شبکه به تغییرات غلظت یونهای Ca جذب شده بر روی سطوح بلوری در حال رشد نسبت داده میشود. پراکندگی دولومیتها در ادوار زمین شناسی پراکندگی دولومیتها در ادوار زمین شناسی یکسان نیست و اغلب گفته شده است که با بازگشت زمان به عقب فراوانی دولومیت ها افزایش مییابد. به نظر میرسد، دولومیتها در پرکامبرین فراوان تر از سنگهای آهکی باشند و این موضوع منجر به این پیشنهاد شده است که آب دریا ترکیب متفاوتی داشته است، بطوری که دولومیت میتوانسته است مستقیما ته نشین شود یا میتوانسته خیلی به سادگی جانشین CaCO3 شود. عقاید دیگر این است که محیط ها دولومیتی شدن Dolomitization در سرتاسر جغرافیایی قدیم و آب و هوای قدیم مختلف متداول تر بوده است یا اینکه به راحتی در اثر گذشت زمان ، سنگهای آهکی زمان زیادی داشتهاند تا دولومیتی شوند. ش شده است. تولید جهانی تالک در سال 1995 به 8.087727 تن افزایش یافته است سیمان شدن سیلیسی یکی از متداولترین انواع سیمانی شدن سیلیسی ، رشد ثانویه کوارتز است. سیمان سیلیسی در اطراف دانه کوارتز ته نشین شده و دارای پیوستگی نوری میباشد. بنابراین دانه و سیمان در زیر نور پلاریزه باهم خام میشوند.در بیشتر موارد ، شکل اصلی دانه به توسط پوشش نازکی از اکسید آهن یا رس در بین دانه و رشد ثانویه مشخص میگردد. هرچند یک حاشیه رسی ضخیمتر در اطراف دانه کوارتز از ته نشینی یک رشد ثانویه با پیوستگی نوری جلوگیری میکند. منشا سیلس برای این نوع سیمانی شدن اغلب به انحلال فشاری نسبت داده میشود. محلولهای درون حفرهای از نظر سیلیس غنی میشود، هنگامی که بصورت فوق اشباع در آیند سپس به فرم رشد ثانویه مجددا تهنشین میکنند. رشد ثانویه کوارتز در ماسه سنگهای فاقد آثار ، انحلال فشاری ، ممکن است منعکس کننده مهاجرت قابل توجهی محلول غنی از سیلیس ، از مسافت دورتر از محل انحلال فشاری به طرف بالا باشد یا نشان دهنده منشا دیگری از سیلیس است. منابع احتمالی شامل انحلال ذرات ریز سیلیسی ، سیلیکاتهای دیگر و سیلیس بیوژنتیکی و آبهای زیرزمینی میباشد. ذرات ریز سیلیسی میتوانند از سایش دانهها بویژه اگر یک ماسه سنگ بادی باشد، سرچشمه گرفته باشند. انحلال فلدسپاتها ، آمفیبولها و پیروکسنها و همچنین تبدیل مونتموریونیت به ایلیت و فلدسپات به کائولینیت نیز میتواند سیلیس تولید کند. یکی از خواص مهمی که از سیمانی شدن ماسه سنگها به توسط کوارتز ناشی میشود این است که خواهند توانست بعد او در طی بعدی در مقابل اثرات فشردگی و انحلال فشاری مقاومت و پایداری نمایند. سیمانی شدن کربناته کلسیت یکی از متداولترین سیمانهای موجود در ماسه سنگهاست و لیکن سایر سیمانهای کربناتهای که بیشتر بطور موضعی اهمیت دارند، دولومیت و سیدریت است. سیمان ممکن است به صورتهای توزیع یکنواخت تا لکهای ، تا تفکیک موضعی و کنکرسیون در تغییر باشد. دو نوع سیمان کلسیتی اصلی شامل بلورهای تویکیلوتوپیک و کلسیت اسپاری دروزی میباشد. بلورهای تویکیلوتوپیک به صورت بلورهای منفرد بزرگ ، تاچندین سانتیمتر عرض هستند، که بسیاری از دانههای ماسهای را دربر میگیرند.

موزائیکهای کلسیت دروزی از بلورهای یک اندازهای تشکیل شدهاند که حفرات بین دانهها را پر میکنند و بطور تیپیک افزایشی در اندازه بلورها به طرف مرکز حفره اصلی را نشان میدهند. بر اثر ته نشینی کلسیت ، معمولا یک جابجایی در دانهها صورت میگیرد بطوری که به نظر میرسد آنها در سیمان شناورند. همچنین ممکن است کلسیت در ترکهای درون دانهها ته نشین شود و بنابراین باعث جدا شدن آنها میگردد. سیمانهای کلسیتی در ماسه سنگهایی که دارای مقدار زیادی دانه هستند، نظیر کوارتز آرنایتها ، آرکوزها ولیت آرنیتها فراوان است. سیمانهای دولومیتی از بلورهای ریز رومبوئدری پر کننده حفرات تا موزائیکهای درشت بیشکل و بلورهای پویکیلوتوپیک بزگ در تغییر است. سیمانی شدن و رنگیزه شدن هماتیتی بشتر رسوبات تخریبی آواری به علت وجود هماتیت دارای رنگ قرمز هستند و در بیشتر موارد این سنگها در محیطهای قارهای رسوب کردهاند. هماتیت بطور تیپیک به فرم یک پوشش خیلی نازکی در اطراف دانهها وجود دارد و لیکن کانیهای رسی نفوذی یا درجازا و کوارتز درجازا و فلدسپات را نیز به رنگ قرمز آغشته میکند. سایر کانیهای دیاژنتیکی که بصورت موضعی در ماسه سنگها اهمیت دارند، سولفاتها و سولفیدها هستند. ژیپس و انیدریت در جایی که در توالی طبقات تبخیری وجود داشته باشد، به فرم سیمان یافت میشوند، وگر نه این حالت به ندرت وجود دارد. سیمانهای سولفاته معمولا در بیرون زدگیهای ماسه سنگی باقی نمیماند.

اندازه گيري استحام خمشي سراميكها به روش سه نقطه و چهار نقطه اي

اندازه گيري استحام خمشي سراميكها به روش سه نقطه و چهار نقطه اي


به روش سه نقطه و چهار نقطه اي



چرا در فرمول استحکام خمشي، ميانگين عرض و ارتفاع گرفته ميشود؟

پاسخ:

به صورت تئوري، اگر مادة جامدي را با هر ارتفاع يا عرضي بسازيم، استحکام خمشي آن يکي است. اما در واقعيت ممکن است هميشه چنين نباشد. براي نمونه هاي ضخيم (به خصوص در مواد ترد) اعداد استحکام بالاتر به دست مي آيد که به دليلِ کمتر شدنِ احتمال ايجادِ ترکهاي بحراني در حين ساخت قطعه است. در اينجا منظور از «ترکهاي بحراني» ترکهائي است که در صورت پيشرفت ميتوانند به شکست قطعه منجر شوند.
از طرف ديگر، فرمول استحکام خمشي به دليل دارا بودن توان دوم به ضخامت (ارتفاع يا d) حساستر است تا به پهنا (b). در شکل زير روش آزمون و شکل نمونه ها براي اندازه گيري استحکام خمشي به روشهاي سه نقطه اي و چهار نقطه اي آورده شده است. براي ديدن فرمول و مشخصه (پارامتر)هاي اندازه گيري به شرح درج شده در شکل توجه نمائيد.




از کتاب Modern Ceramic Engineering نوشتة D.W. Richerson – فصل ۵، صفحة ۱۸۱.

از نظر رياضي، هر چه فاصلة تکيه گاهها کمتر باشد نيروي لازم براي شکست هم بيشتر ميشود و برعکس. پس بايد اعداد استحکامِ خمشي با فواصلِ L مختلف برابر باشند. اما به خصوص در مواد تُـرد (مانند سراميکها و بيشترِ شيشه-سراميکها)، اگر L زياد باشد ترکهاي بيشتري به حد بحراني ميرسند و قطعه در بارِ کمتري خواهد شکست. اگر استانداردها، L هاي مشخصي را بيان ميکنند، به دليل آن است که نتايج به دست آمده در مکانهاي مختلف با هم قابل مقايسه باشند.



شمای دستگاه اندازه گيری استحکام خمشي سه نقطه ای ساخت شرکت گابريلي.

در صنعت کاشي L به اندازه اي است که از هر دو سر تکيه گاه يک سانتيمتر آزاد باشد (در مجموع، دو سانتيمتر). از طرف ديگر، چون ارتفاع و پهنا در دو سر قطعات معمولاً با هم متفاوت دارند و شکلِ مقطع عرضي قطعه به ذوزنقه بيشتر شباهت دارد تا مستطيلي؛ بايد ابتدا نسبت به اندازه گيري ميانگين عرض و ارتفاع اقدام شود و نتيجة به دست آمده در فرمول گذاشته شود.

آزمايندة استحکام خمشي، سري 401 – براي تعيين استحکام مکانيکي (يا مدول گسيختگي MOR) مواد اولية سراميکي خشک به کار ميرود. استاندارد مرتبط با انجام آزمون و آماده سازي نمونه DIN 51 030 يا EN 100 ميـباشد.

کوره های صنعت سرامیک

کوره های صنعت سرامیک :

ساختمان کوره های پخت سرامیک ها

1) آجر های دیر گداز : دیرگداز های آلومینوسیلیکات ، انواع دیرگدازهای شاموتی ، سیلیمانیتی ، مولیتی و سیلیکون کاربیدی

2) ملاتهای دیر گداز

3) اسکلت فلزی

انواع کوره ی پخت سرامیک


واگنی
کوره های متناوب جعبه ای
کلاهدار

هوفمن
کوره های متوالی تونلی
غلطکی

واگنی

واگن ها کف کوره را می سازند ودر انتهای واگن دری نصب می شود.
جعبه ای

سوخت : گاز یا الکترسیته
کاربرد : آزمایشگاه و مراکز آموزشی.

کلاه دار

دیواره وسقف با زنجیر و قرقره حرکت می کنند .
کف ثابت است

هوفمن

از محفظه های کنار هم تشکیل شده. ( 12 الی 80 محفظه )
با مکانیزم بازیابی حرارتی کار می کند.
برای پخت آجرو سفال سقف ودیرگداز استفاده می کنند.( برای تولید بالا به صرفه است )
سوخت آن معمولا زغال سنگ است .

تونلی

آتش ثابت و فرآورده ها بر روی واگن حرکت می کند.
سه قسمت پیش گرمکن و پخت وخنک کننده دارد .
بازدهی ایده آل دارد اما هزینه ساخت وتعمیر و نگه داری بالایی دارد.
چند مورد از مزیت ها :

- بازدهی حرارتی بالا
- عمر بیشتر دیر گدازهای بدنه
- ظرفیت بالای کوره

غلطکی


مانند تونلی که به جای واگن ازغلطک (فولاد زنگ نزن) با صفحات نسوز استفاده می کنند که تعمیر و نگه داری آن آسان است

کوره های صنعت شیشه

کوره پیوسته

2/3 کوره محفظه ذوب ( حرارت دهی تشعشعی) و 1/3 کوره محفظه تصفیه(حباب زایی 5 بار)
قسمت ذوب و تصفیه توسط دیواره معلق (آجر سیلیسی) جدا شدند.
تناژ 75 تن در روز است .
شیشه جام وظروف عمدتاً با این روش تولید می شوند

عوامل موثر در منحني پخت در کوره های پخت کاشی و سرامیک

منحني پخت رابطة بين زمان و تغييرات درجه حرارت در هنگام پخت مي باشد عوامل مؤثر در آن:

1-خروج آب خلل و فرج و آب پيوندي

2-سوختن و خروج مواد آلي و كربن موجود در بدنه

3-تجزيه و سوختن و خروج نا خالصي هاي گوگرد

4-اكسيداسيون و احياي اجزاي بدنه

5-تغييرات آرام حجمي

6-تبديلات ناگهاني و شديد حجمي ناشي از تبديلات پلي مورفيك

7-حداكثر درجه حرارت مناسب براي پخت بدنه

8-ابعاد ذرات

9- نفوذ پذيري و امكان عبور گازها از بدنه

روش Soluabel Salt در تولید گرانیت

روش Soluabel Salt در تولید گرانیت

از تكنيك نمكهاي محلول براي رنگ كردن لعاب كاشي هاي لعابدار نيز مي توان استفاده كرد اما استفاده از نمكهاي محلول در كاشي گرانيتي چگونه است؟

چنانچه قرار است بر سطح بدنه نمك محلول اعمال شود براي اينكه بر بدنه تاثير بهتري داشته باشد، چنين بدنه هايي بايد سفبد پخت باشند براي افزايش سفيد پختي در حال حاضر به بدنه هاي كاشي گرانيتي حدود چند درصد زيركن مش 325 مي زنند و در نتيجه رنگ بعد از پخت سفيدتر مي شود.

تذكر: مي توانيم براي افزايش سفيدي به اين بدنه ها تالك و وولاستونيت نيز اضافه كنيم و در نتيجه مي توان از ميزان مصرف زيركن كاست كه بر قيمت تمام شده هر متر مربع كاشي موثر خواهد بود.

طرحي كه توسط نمكهاي محلول ايجاد مي شود يك طرح ظريف و بسيار حساس است.

قبل و پس از اعمال نمكهاي محلول(كه مي توانند                                                   توسط چاپ اعمال شده يا روي سطح پاشيده شوند) محلولهاي غير رنگي اعمال مي شود .

 

 

(2)Mate base (1)

 

در حضور محلولهاي غير رنگي ، شكل نفوذ رنگ به صورت حالت (1) و شكل نفوذ محلول رنگ در غياب اين محلولهاي غير رنگي به فرم 2 خواهد بود.

در حالت 1 رنگ عمودي نفوذ كرده و هنگام خشك شدن عمودي به همراه سيال به سطح مي آيد.

در حالت 2 به صورت مخروطي رنگ در بدنه توزيع شده و هنگام خشك شدن سيال عمودي به سطح مي آيد. حالت 1 خط پر رنگ و دقيق است و در حالت 2 وسط پررنگ و حاشيه سايه اي فرم خواهد بود.

پس از اعمال نمك محلول، در خط انتقال كاشي يك خشك كن سريع سطح كاشي نمكهاي محلول به همراه سيال به سطح آورده و در سطح متمركر مي شوند و در ضخامت 2ميلي متري از سطح تمركز نمكها را خواهيم داشت. هر چه به سطح نزديكتر مي شويم غلظت نمك بيشتر شده و رنگ ناشي از آن پررنگ تر مي شود و هر چه به عمق مي رويم غلظت نمك كمتر شده و رنگ حاصل از آن كم رنگ تر خواهد بود.

كاشي هاي گرانيت را پس از پخت پوليش مي كنند ميزان باربرداري دستگاه بين 8/0-6/0ميلي متر است كاشي گرانيتي بواسطه عاري بودن از لعاب (در اكثر موارد كاشي گرانيتي لعابدار نيز توليد مي شود.) نوع عيوبش در برخي موارد با نوع عيوب ساير كاشي ها متفاوت خواهد بود. يكي از اين عيوب مواج بودن سطح كاشي گرانيتي پس از پخت است يعني بعضي جاها نسبت به سطح تراز بدنه برجسته تر بوده و برخي از مواضع نسبت به سطح تراز بدنه فرورفتگي دارند. اگر ميزان فرورفتگي و برجستگي ها را اندازه گيري كنيم، بار برداري توسط پوليش بايد به حدي باشد كه نقاط نسبتاً گود بدنه نيز پوليش شوند.

اگر سطح كاشي مواج باشد كه هميشه اينگونه است اگر با استفاده از نمكهاي محلول اين كاشي گرانيتي را رنگ كنيم پس از پوليش در نقاط برجسته بيشتر سائيده شده و نقاط گود كمتر سائيده مي شوند لذا شدت رنگ در نقاط مختلف يكسان نخواهد بود.

تاثير تالك بر رنگدانه سبز:

در حال حاضر يكي از پرمصرف ترين رنگها در كارخانجات كاشي گرانيتي رنگ سبز است طرحهاي حاوي رنگ سبز فروش بسيار بالايي را در بازار دارند مصرف اين رنگدانه به شرطي مورد پسند خواهد بود كه پس از پخت، چرك نباشد و يك رنگ باز و شفاف باشد.

انواع بدنه های کاشی دیواری

بدنه های کاشی دیواری به چهار گروه تقسیم می گردد:

1-     بدنه های ماجولیکا: رنگ پس از پخت آن قرمز است. تخلخل آن 19 تا 24 درصد می باشد. معمولا استحکام خمشی آن کم است.

مشخصات بدنه هاي ماجوليكا:

1- زبره روي الك مش63ميكرون برابر 5 الي 8درصد

2- استحكام خمشي خام و خشك بالا حدود 25 اليKg/Cm230 چون دو نوع رس را با هم مخلوط كرده ايم.

3- انقباض حين خشك شدن1/0 الي 3/0درصد است. و انقباض خشك زير 5/0 درصد است.

4- حد رطوبت مجاز پس از خروج از خشك كن حدود 1درصد است.

5- جذب آب بدنه پس از پخت بيسكويت 16الي 22درصد است كه اين ميزان مربوط به تخلخل هاي باز قطعه است. هميشه ميزان تخلخل بيشتر از ميزان جذب آب بدنه است چرا كه تخلخل هاي قطعه شامل تخلخل هاي باز و بسته است. تخلخل هاي قطعه حدوداً 19 الي 24درصد است. اگر جذب آب قطعه صفر باشد، تخلخل صفر نيست.

6- انقباض حين پخت مثبت و منفي 2/0 است. علامت منفي به معني انبساط است يعني 2/0درصد منبسط شده است كه اين انبساط ناشي از blooting يكنواخت بدنه است.

7- ضريب انبساط خطي يا طوليC0/6-10*(1/7-3/3)

8- استحكام خمشي پس از پخت 100الي Kg/Cm2 150

 

2-     بدنه های کاتوفوریت: این بدنه ها نیز همانند بدنه های ماجولیکا قرمز و تیره هستند.

مشابه بدنه هاي ماجوليكا است فقط كربنات كلسيم كمتري نسبت به ماجوليكا دارد و لذا اين بدنه ها Pert كمتري نسبت به انواع ماجوليكا دارند.

مواد اوليه بدنه هاي كاتوفورت عبارتند از:

خاك رس آهكي – خاك رس غير آهكي – مقداري شاموت – سيليس (در صورت نياز) – فلدسپات(در صورت نياز) - بنتونيت(در صورت نياز)

شاموت رس كلسينه شده است كه انقباض وPert ندارد كه از ضايعات بيسكويت تهيه مي شودو مقدار آن در اين بدنه ها 8 الي 12درصد است.

3-     بدنه های ارتن ور: این بدنه ها بر خلاف دو گروه قبلی سفید رنگ هستند.

بدنه هاي ارتن ور به سه دسته تقسيم مي شوند:

1- ارتن ورهاي آهكي

2- ارتن ور هاي فلدسپاتي – آهكي

3- ارتن ور هاي فلدسپاتي – سيليسي

مزايا و معايب ارتن ورها:

ويژگي بارز بدنه هاي ارتن ور، سفيد پختي آنها است. از آنجايي كه رنگ بعد از پخت اين بدنه ها سفيد است پس به هميمن دليل به آنها دليل به آنها انگوب اعمال نمي شود.

بدنه هاي ارتن ور همگي دو پختند و در سيستم دو پخت احتمال بروز pinhole بسيار كمتر است. لذا به منظور پيشگيري از بروز عيبpinhole هم به بدنه انگوب زده نمي شود بلكه انگوب اعمالي به دليل افزايش تطابق ضريب انبساط حرارتي لغاب و بدنه اعمال مي شود.

امّا گاهي بدنه هاي ارتن ور كاملاً سفيد نيستند. البته سفيدي كه در صنعت چيني از آن ياد مي كنيم با سفيدي كه در صنعت كاشي منظور است، متفاوت مي باشد. بدنه اي كه در صنعت چيني به آن بدنه زرد مي گوييم ، در صنعت كاشي به آن بدنه غير سفيد گفته مي شود.

سختي اين بدنه ها بالا است بخصوص در مورد بدنه هاي فلدسپاتي سيليسي، سختي بسيار بالا است. لذا فرسايش زودرس قالبهاي پرس را باعث مي شود. اين فرسايش زودرس از طرفي جهت هزينه هايي كه قالب پرس دارند، عيب محسوب مي شود(ضرر اقتصادي مستقيم) از طرفي ابعاد قالبهاي پرس را در طول مدت زمان دچار تغيير مي كند.

4-     بدنه های تک پخت سریع یا همان مونوپروزا که این بدنه ها نیز رنگ سفید دارند.

از نظر نوع بدنه، در خلال اين روش سه بدنه نسبتاً جديدتر صنعتي مطرح مي شود. يكي از بدنه هاي منوپروسا بدنه هاي كاشي گرانيتي و ديگري بدنه هاي كاشي گرانيتي با استفاده از تكنيك نمكهاي محلول يا souluble salt مي باشد.

تا بهمن ماه 1379 خورشيدي در ايران به روش منوپروسا كاشي ديواري توليد نمي شد. براي اولين بار در ايران توليد انبوه و صنعتي اين محصول در كاشي احسان میبد آغاز شد. توليد بدنه هاي ديواري منوپروسا داراي ضريب سودآوري بالايي است، البته حساسيت توليد در كاشي ديواري تك پخت بسيار بيشتر از كاشي هاي كف دو پخت است.

بدنه هاي منوپروسا مي توانند سفيد پخت و يا قرمز پخت باشند.

عاري بودن مواد اوليه از اكسيد آهن يا كم بودن ميزان اكسيد آهن در مواد اوليه منجر به توليد بدنه هاي منوپروسا سفيد مي شود. البته توجه داشته باشيد حضور CaOو MgO در bateh مواد اوليه يا تشكيل اسپينل هاي آنها با Fe2O3 مي تواند رنگ پس از پخت را سفيدتر كند. در اينجا نكاتي بسيار مهم در مقايسه با بدنه هاي دو پخت ديواري براي رسيدن به يك محصول سالم بايد مورد توجه قرار گيرد. اولاً در اينجا بر سطح بدنه خام لعاب اعمال مي شود پس بايد استحكام خام و خشك محصول بالا باشد در غير اينصورت حين حمل و نقل و بويژه در مرحله چاپ سيلك اسكرين شكستهاي بسيار زيادي را شاهد خواهيم بود. در تركيب اين بدنه ها حتي الامكان حداقل مواد فرار بايد موجود باشد وگرنه حين پخت منجر به بروز عيب pinhole خواهد شد. در توليد اين بدنه ها از چند نوع رس استفاده مي كنند اگر بدنه سفيد پخت باشد رسهاي مصرفي بايد سفيد پخت باشند.

بدنه هاي منوپروسا به عنوان بدنه هاي كاشي ديواري بكار مي روند لذا بايستي حداقل جذب آببالاي %12 داشته باشند لذا بدنه بايد تخلخل داشته باشد يا بايد تخلخل ايجاد و يا حفظ كنيم. جهت حفظ تخلخل يا ايجاد تخلخل، استفاده از مقادير زياد يعني حدود 8-5 درصد از كربناتها بويژه كربنات كلسيم مي تواند منجر به بروز عيب pinhole شود لذا مصرف كربناتها بخصوص كربنات كلسيم مضر خواهد بود البته در حال حاضر در اكثر كارخانجات ايران كه كاشي منوپروساي ديواري توليد مي كنند. كربنات كلسيم در فرمول به مقدار قابل توجهي حتي بيشتر از %8 وجود دارد ولي مطلب اين است كه بجاي دماي پخت 1100درجه ناچارند در دماي پخت 1120تا 1140درجه استفاده كنند.

پارامترهاي ديگري كه در توليد بدنه هاي منوپروسا لحاظ مي شود عبارتند از:

تركيب لعاب و تاثيرش بر دماي Seeling

رژيم پخت مناسب

اختلاف مناسب بين دماي زير و روي رولرها

انتخاب انگوب مناسب

مدت زمان پخت 45دقيقه، 36 دقيقه

اجزاء یک کارخانه تولید کاشی و سرامیک

اجزاء یک کارخانه تولید کاشی و سرامیک

1- دپوی خاک

شامل دپوهای ماهانه؛ هفتگی و روزانه می باشد.

در این واحد مواد اولیه برای تولید موجود است و پس از انجام فرایندهای مربوطه وارد بخش تولید می شود.

2-     سنگ شکن:

خود این قسمت از سه سنگ شکن به اسم های چکشی، فکی و رینگ میل تشکیل شده است. مواد انبار شده در قسمت دپو بسته به مسائل فنی در این قسمت وارد سنگ شکن های چکشی؛ فکی و رینگ میل می شوند و بعد از خردایش آماده وارد شدن به بالمیل می گردند.

3-     بالمیل:

منظور از بالمیل همان آسیاب است که مواد تشکیل دهنده کاشی یا سرامیک یا گرانیت به نسبت های مناسب داخل آن ریخته می شود و پس از خروج به اسم دوغاب در مخازنی ذخیره می شود.

4-     لعاب سازی:

در این قسمت مواد مورد نیاز برای قسمت خط لعاب شامل انگوب آستر، لعاب؛ رنگ چاپ و انگوب     زیر تولید می شود.

5-     اسپری درایر:

در این واحد دوغاب تولید شده توسط بالمیل با استفاده از حرارت آب آن گرفته می شود و به خاک خشک که اصطلاحاً به آن گرانول می گویند تبدیل می شود.

6-     پرس:

گرانول تولیدی در واحد اسپری درایر در این قسمت به کاشی خام یا بیسکوئیت تبدیل می گردد.

7-     خط لعاب:

بیسکوئیت تولید شده در پرس در این واحد به ترتیب انگوب آستر می خورد و بعد از آن نیز لعاب بر روی آن اعمال می گردد و سپس بر حسب نیاز چاپ می خورد که ممکن است چند چاپ انجام شود و یا هیچ گونه چاپی انجام نشود.

8-     کوره:

بسکوئیت تولید شده در خط لعاب بعد از استراحت وارد کوره می شود و پخته می گردد و به شکل کاشی و سرامیکی که می شناسیم از آن خارج می گردد.

9-     بسته بندی:

کاشی پخته شده در کوره در این قسمت بر اساس یک سری پارامترهایی تائید شده توسط اداره استاندارد و خود شرکت جداسازی و کارتن و بسته بندی می گردد و به بازار ارائه می گردد.

تستهای کنترل کیفی که بر روی محصولات شرکت های کاشی صورت می گیرد به قرار زیر است:

۱- آزمایش مقاومت در برابر یخ زدگی

۲- تست مقاومت به شوک حرارتی

۳- تست اتوکلاو

۴- تست استحکام خمشی

۵- تست مقاومت در برابر خراش

۶- تست مقاومت شیمیایی(مقاومت در برابر اسید و باز)

در آزمایش مقاومت در برابر یخ زدگی قطعه ای از کاشی را به مدت ۲۴ ساعت در آب قرار می دهند. آب وارد خلل و فرج و تخلخل های کاشی شده و بعد از آن از آب خارج می کنند و داخل فریزر قرار می دهند و تا ۳۰ درجه زیر صفر فریز کرده و سپس داخل آب ۳۰درجه می اندازند و این کار را ۳ مرتبه تکرار می کنند .

بعد از آن توسط محلول جوهر بر روی سطح کاشی رنگ می شود تا ترکها مشخص شود. البته نبایستی ترک بوجود بیاید تا قطعه و کاشی تایید شود.

رشد 25درصدی تولید کاشی و سرامیک در 9 ماهه نخست سال 90

 
به گزارش خبرگزاری اقتصادی ایران(econews.ir)،"محمد فاطمیان"  با بیان این مطلب افزود: در آذر ماه سال جاری تولید کاشی و سرامیک در کشور به مرز 24 میلیون و 180متر مربع رسید که نسبت به مدت مشابه خود در آذر ماه سال گذشته رشد 5/15 درصدی را نشان می دهد.
مدیر کل دفتر صنایع معدنی در ادامه گفت: همچنین در نه ماه نخست سال جاری مجموع تولید شیشه‌جام 672هزار تن، ظروف شیشه‌ای 319هزار تن، چینی بهداشتی 62 هزارو 300تن ،ظروف چینی 32 هزارو 300تن بوده است.
وی در پایان یادآور شد: درآذر ماه سال جاری مجموع تولید شیشه‌ جام 86هزار تن، ظروف شیشه‌ای 36هزار تن، چینی بهداشتی 6 هزار و 700 تن و ظروف چینی 4 هزار تن بوده است.

دلايلي براي اقبال به صنعت كاشي و سراميك

شرکت های  کاشی و سرامیک بورس یکی از خوش اقبال ترین صنایع بازار امروز بودند. به نظر می رسد که در این مقطع زمانی، این شرکت ها مورد توجه بازیگران بازار هستند. حجم مبنای کم باعث می شود که کوچکترین نوسان در گروه موجب ایجاد موج سبز در گروه شود و سهامداران قدیمی این شرک ها را منتفع سازد.

چرا کاشی؟

غلامرضا جواشی  کارشناس بازار سرمایه در این خصوص به نمابورس می گوید:"شرکت های کاشی در شرایط کنونی بازار نشان دادند که بازهم سهم های کوچک در بازار بی رمق بیش از سایر شرکت ها مورد توجه هستند."

وی گفت:" بررسی مقاطع مختلف زمانی که بازار در شرایط منفی یا کم رمق قرار دارد، نشان می دهد توجه و اقبال بازار به سوی شرکت های کوچک و تک سهم هاست." این کارشناس افزود:" شرکت های نظیر کاشی و بیشتر تک سهم ها در کانون توجه بازار قرار می گیرند."

وی ادامه داد:" علت این مهم می تواند اطمینان سرمایه گذاران به کسب بازدهی بیشتر در این شرکت ها باشد چراکه این شرکت ها کوچک هستند و سرمایه گذاران می دانند که می توانند بازدهی راحت تری کسب کنند." جواشی گفت:"بعضی از شرکت های این گروه در ماه های اخیر حدود 70 درصد رشد کرده است که بخشی از این رشد مربوط به اطلاعات مالی نهفته ای است که در سال مالی آتی مشخص می شود یعنی طرح ها و برنامه های افزایش فروش این شرکت ها که آثار آن را می توان در سال مالی آتی این شرکت ها مشاهده کرد."وی ابراز داشت:" این مهم بهانه ای است که بازیگران بازار  به آن استناد و اقدام به سرمایه گذاری می کنند."

واردات ضعیف شد

وی در خصوص مشکلات شرکت های تولید کننده کاشی می گوید:" مشکل این گروه ظرفیت و افزایش ظرفیت تولید نسبت به تقاضا در این صنعت است که گاهی منجر به مازاد تولید در این صنعت شده است."

وی ادامه داد:"گ اهی نیز به دلیل قیمت و رقابت با محصولات مشابه واردادتی این شرکت ها نتوانسته اند با کالاهای وارداتی رقابت کنند و از این میدان جامانده اند."

این کارشناس اذعان داشت:" افزایش نرخ ارز از سوی دیگر بر این صنعت تاثیر گذاشته است چراکه با گران شدن قیمت کالاهای وارداتی مشابه ،توان رقابتی تولید کنندگان بالارفته و افزایش فروش داخلی و خارجی را برای این شرکت ها به همراه داشته است."

طرح های توسعه

وی خاطر نشان کرد:" از دیگر نکات قابل توجه در این صنعت این است که با افزایش طرح های توسعه ای در این شرکت ها همچنین افزایش ظرفیت و طرح های توسعه ای، فن آوری در این شرکت ها بهینه شده است."وی گفت:" این مهم از  بهای تمام شده این شرکت ها کاسته و موجب رونق در این شرکت ها شده است."

وی افزود:" این شرکت ها در شرایط رونق بازار در حاشیه قرار می گیرند و در شرایط منفی بازار که بزرگان بورسی در حاشیه قرار می گیرند ، با اقبال بازار مواجه می شوند. "

رمزگشايي از رونق سهام كاشي‌سازان

گرچه سهام كاشي‌ها مدت‌هاست كه از ضعف نقدشوندگي رنج برده‌، اما به تازگي اين سهام به دلايلي مورد توجه بازار قرار گرفته‌ است. مطالعه آمارهاي بلندمدت نشان مي‌دهد نسبت قيمت به درآمد سهام اين گروه، همواره در سال‌هاي اخير در حدود 5 مرتبه بوده است؛ اما در آذرماه، اين نسبت با جهشي خارق‌العاده نسبت به پايان آبان‌ماه از 7/5 به 8/7 رسيده كه در نوع خود براي سهام اين صنعت ركوردي كم‌سابقه به شمار مي‌رود.





 


بدين ترتيب كاشي‌سازها با جهش 29 درصدي قيمت سهام به طور ميانگين در آذرماه، خود را به عنوان بهترين صنعت بورس در اين ماه مطرح و نگاه كارشناسان را به خود جلب كرده‌اند.
اما روند رونق اين صنعت «زيرخاكي» كه كمتر از يك درصد ارزش روز بورس تهران را تشكيل مي‌دهد، تا چه حد پايدار خواهد بود؟ در گزارش پيش‌رو كارشناسان و فعالان بازار ضمن پاسخ به اين سوال به بررسي آخرين وضعيت صنعت كاشي و سراميك پرداخته‌اند. ديدگاه‌ها در اين زمينه از عدم توافق كارشناسان بر سر چشم‌انداز سهام اين صنعت حكايت دارد.

تحولات بنيادي در كاشي‌سازها
مدير گروه صنايع سرمايه‌گذاري ملي دلايل متعددي همچون افزايش نرخ ارز، بهبود بازار مسكن، تسريع روند تكميل مسكن مهر و پايين بودن قيمت سهام اين صنعت در بورس را از جمله دلايل اصلي اقبال سهام كاشي‌ها عنوان كرد.
فرهاد رمضان گفت: افزايش نرخ ارز باعث شده كه قيمت كالاهاي وارداتي افزايش يابد و اختلاف قيمت محصول داخلي با وارداتي، مصرف‌كنندگان را به استفاده از محصولات ساخت داخل هدايت كند.
همچنين افزايش نرخ دلار صادرات كاشي را نيز با حاشيه سود بيشتري مواجه كرده است.
وي با اشاره به خروج بازار مسكن از ركود چهارساله اضافه كرد: با روان‌تر شدن معاملات مسكن و افزايش ساخت و سازها تقاضا براي محصولات كاشي و سراميك نيز بيشتر شده است.
وي گفت: بسياري از ساختمان‌هاي نيمه‌ساز كه در طول يكي دو سال گذشته رها شده بود دوباره در حال تكميل است و اكثر آنها به مرحله پاياني كه نياز به محصولات كاشي دارد، رسيده‌اند.
رمضان اضافه كرد: شركت‌هاي توليدكننده كاشي به دليل بحران بازار مسكن طي چهار سال گذشته نه تنها با كاهش فروش و حاشيه سود مواجه بودند، بلكه با انباشت محصولات خود در انبارها نيز روبه‌رو شدند كه اين مسائل در كنار واردات بي‌رويه و هزينه‌هاي جاري شركت‌ها، آنها را با مشكل نقدينگي مواجه كرده بود.
وي تصريح كرد: در حال حاضر انبارهاي اين شركت‌ها خالي و جريان وصول مطالبات و اخذ حساب‌هاي دريافتني‌ روان‌تر و در نهايت حاشيه سودها منطقي‌تر شده است.
مدير گروه صنايع شركت سرمايه‌گذاري ملي در ادامه با اشاره به شتاب ساخت و سازها در مسكن مهر كه طبق برنامه تا قبل از دهه‌فجر بايد به پايان برسد، گفت: اين امر نيز به افزايش تقاضا براي اين محصول انجاميد.
رمضان، همچنين تكميل طرح‌هاي توسعه شركت‌هاي كاشي و افزايش بازدهي و بهبود كيفيت آنها را از ديگر دلايل رشد سهام اين شركت‌ها دانست.
وي با اشاره به اينكه صنعت كاشي انرژي‌بر است و هزينه‌هاي ناشي از انرژي به ويژه پس از هدفمندي مي‌توانست مشكلات زيادي براي اين صنعت ايجاد كند، گفت: آن دسته از شركت‌هاي كاشي كه زيرمجموعه موسسه‌ها و شركت‌هاي بزرگ همچون بنياد بوده‌اند ساختار انرژي خود را اصلاح كرده و اين مشكل را مرتفع كرده‌اند.
به گفته وي، واحدهاي خصوصي‌ زيادي در زمينه توليد كاشي بر اثر هزينه‌هاي بالاي انرژي از مدار توليد خارج شده‌اند و اين فضاي بيشتري را براي فعاليت شركت‌هاي بزرگ‌تر به ويژه بورسي‌ها فراهم كرده است.
به گفته رمضان، شركت‌هاي كاشي در نيمه اول امسال پوشش خوبي در پيش‌بيني سود خود داشته و به نظر مي‌رسد در سه ماه پاياني سال نيز شرايط بهتري به لحاظ سودآوري داشته باشند.
وي تصريح كرد: انتظار مي‌رود با توجه به بهتر شدن بازار مسكن طي سال آينده و افزايشي كه در قيمت دلار، وجود خواهد داشت توليد‌كنندگان كاشي EPS (سود هر سهم) بهتري را براي سال آينده پيش‌بيني كنند.

كاشي‌سازان به عنوان سهام ايمن
يكي ديگر از كارشناسان بازار سرمايه كه مدت‌ها مدير مالي يك شركت كاشي بوده نيز درباره اقبال سهام كاشي‌ها در بازار سهام گفت: به طور كلي 50 درصد محصولات شركت‌هاي كاشي صادراتي است، در حالي كه مواد اوليه آنها در داخل تهيه مي‌شود كه با افزايش نرخ دلار حاشيه سود خوبي براي اين توليد‌كنندگان ايجاد خواهد كرد.
وي افزود: با تثبيت نرخ دلار در سطح 1400 تومان حاشيه سود فروش صادراتي اين محصولات را با 30 درصد افزايش همراه مي‌كند.
اين كارشناس با اشاره به سياست‌هاي نافرجام دولت درباره كنترل قيمت دلار اضافه كرد: به نظر مي‌رسد رشد سهام شركت‌هايي كه مي‌توانند صادرات داشته باشند، پايدار باشد.
از نظر وي، تنها سهام امن بازار در فضاي تحريمي كنوني، كاشي‌ها و سيماني‌ها هستند كه از بازار فروش تضمين‌شده‌اي برخوردارند.
وي در ادامه با اشاره به اينكه دولت اجازه افزايش نرخ به محصولات داخلي را نمي دهد افزود: با وجود كشورهايي نظير عراق كه بازار خوبي براي صادرات محسوب مي‌شوند، براي توليدكنندگان حاشيه سود بيشتري ايجاد مي‌كند تا حدي كه حتي ممكن است تمايل به توزيع محصول در داخل از بين برود.

اقبال به سهام كوچك موقت است
مهدي غفاري، كارشناس ديگر بازار سرمايه نيز در اين باره گفت: بررسي سابقه تاريخي بورس نشان داده كه هرگاه بازار از شرايط مثبت و خوبي برخوردار نيست، صنايع كوچك تر با اقبال همراه مي‌شوند.
وي افزود: البته سهام كوچك نظير توليدكنندگان كاشي كمتر از 10 درصد فعالان بازار را به خود جذب مي‌كنند و هيچ يك از خريداران سهام اين شركت‌ها مجموعه‌هاي بزرگ نيستند.
اين كارشناس بازار سرمايه يكي ديگر از عوامل اقبال به سهام كاشي‌ها را همانند ديگر كارشناسان، افزايش ارزش دلار دانست.
وي افزود: با افزايش نرخ دلار قيمت محصولات وارداتي بالا مي‌رود و قيمت محصولات داخلي براي مصرف‌كنندگان مقرون به صرفه تر مي‌شود.
غفاري با اشاره به اينكه به لحاظ بنيادي اتفاق خاصي در شركت‌هاي كاشي‌ساز رخ نداده گفت: با توجه به اينكه سياست‌هاي دولت در زمينه ارز، واردات و صادرات و ... خيلي مشخص نبوده اقبال به سهام كاشي‌ها نيز خيلي قابل اتكا نيست.
غفاري در ادامه شركت‌هاي كاشي‌ساز را داراي سهام شناور پايين دانست و تصريح كرد: مالكيت اين شركت‌ها يا در دست يك خانواده است يا در دست حقوقي‌هايي مانند تامين اجتماعي و بنياد قرار دارد.
به گفته وي جهش 40 تا 50 درصدي براي قيمت سهام اين گروه كه انرژي بر نيز هستند نمي‌تواند خيلي توجيه‌پذير باشد.
از نظر اين كارشناس، تنها در صورت رونق ساخت و ساز در سال آينده مي‌توان اميدوار بود كه كاشي‌‌سازها نيز پايداري در رونق سهام را تجربه كنند.

در «كاشي» خبري نيست!
مير‌محمد، مدير امور شركت‌هاي سرمايه‌گذاري صندوق بازنشستگي در اظهارنظري متفاوت با اشاره به اينكه در خصوص صنعت كاشي در حال حاضر تحول قابل توجهي رخ نداده گفت: در بازاري كه سهام‌هاي بزرگ كه اثر مستقيم در روند تعيين شاخص دارند، راكد هستند سهامداران خرد براي گرفتن سودهاي مقطعي رو به سهام‌هاي با حجم پايين و غيرشفاف مي‌آورند.
به گفته وي، اين روند دائمي نبوده و در حال حاضر سهامداران حقوقي كه برنامه اصلاح پرتفوليوي خود را دارند در حال واگذاري سهام كاشي‌هاي خود هستند.
ميرمحمد تصريح كرد: سهامداران خرد بايد دقت زيادي در زمان ورود و خروج خود به سهام اين‌گونه شركت‌ها داشته باشند و با اطلاعات كامل و استراتژي مشخص در اين صنعت سرمايه‌گذاري كنند.
دنياي اقتصاد

کاشی‌های بی‌کیفیت در مسکن مهر استفاده می‌شود.

عضو اتحادیه تولیدکنندگان کاشی و سرامیک در خصوص آمار ارائه شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت مبنی بر رشد قابل ملاحظه تولید کاشی و سرامیک در کشورگفت: ما نه تنها رشد تولید نداشته‌ایم بلکه با کاهش تولید نیز روبرو بوده‌ایم.

کمال سیدمحسنی در گفتگو با ایلنا از کاهش تولید کاشی و سرامیک در کشور به واسطه اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها خبر داد و گفت: علاوه بر کاهش تولیدات، به دلیل رکود شدید حاکم بر بازار ساخت و ساز مسکن، ما با رکود در بازار فروش داخلی نیز روبرو شده‌ایم که به شدت تولیدات واحدهای صنعتی را تحت الشعاع خود قرار داده است.

وی اضافه کرد: در حال حاضر تنها محصولاتی که از کیفیت پایین تری برخوردار هستند و برای مسکن مهر مورد استفاده قرار می‌گیرند، در بازار داخل از فروش نسبتا بهتری برخوردار هستند.

سید محسنی با تاکید بر اینکه هم اکنون اغلب واحدهای تولیدکننده با کمتر از ۷۰ درصد ظرفیت خود فعالیت می‌کنند، افزود: در طول یک سال اخیر به واسطه اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، قیمت تمام شده تولید در حوزه کاشی و سرامیک بیش از ۴۷ درصد افزایش یافته است. این در حالی بود که از مردادماه امسال تنها اجازه افزایش ۱۰ درصدی قیمت‌ها به تولیدکنندگان داده شد که به هیچ عنوان پاسخگوی افزایش قیمت‌های تمام شده نبود.

وی در این خصوص ادامه داد: علاوه بر مشکلات ایجاد شده برای تولیدکنندگان به واسطه اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، واردات بی‌رویه کاشی و سرامیک از کشورهایی نظیر؛ چین، امارات، ایتالیا و...، به یکی از مهم‌ترین معضلات پیش روی فعالان این صنعت تبدیل شده است. هم اکنون سالانه حدود ۱۶ میلیون متر مکعب کاشی و سرامیک وارد کشور می‌شود و متاسفانه هیچ دستگاهی نسبت به جلوگیری از آن اقدام نمی‌کند.

عضو اتحادیه تولیدکنندگان کاشی و سرامیک خاطرنشان کرد: در خلال یک سال اخیر، صنایع کشور به شدت آسیب دیده‌اند، بر این اساس اجرای فاز بعدی قانون هدفمندی یارانه‌ها برای فعالان صنعتی غیرقابل تحمل خواهد بود.

کارخانه «کاشي و سراميک شهربابک» به بهره برداري مي رسد

کارخانه «کاشي و سراميک شهربابک» به بهره برداري مي رسدخبرگزاري موج - فرماندار شهربابک، گفت: کارخانه‌ي «کاشي و سراميک» اين شهرستان تا ارديبهشت سال آينده به بهره‌برداري مي‌رسد.

به گزارش خبرگزاري موج به نقل از روابط عمومي کرمان، حميد افضلي افزود: اين واحد صنفي از مجموعه‌ي طرح‌هاي آمايش صنعتي اين شهرستان مي‌باشد که به عنوان نخستين سرمايه‌گذاري کلان در خارج از حوزه‌ي مس، انجام شده است.
وي پيشرفت احداث اين کارخانه را 70 درصد عنوان کرد و افزود: عمليات اجرايي اين واحد صنفي، از سال گذشته آغاز شده است.
وي ادامه داد: اين واحد صنعتي از معدود کارخانه‌هايي مي‌باشد که از تکنولوژي خارجي در آن استفاده شده است.
عباس رستمي مديرعامل اين کارخانه، نيز هزينه‌ي صرف شده جهت ساخت اين کارخانه را 20 ميليارد تومان عنوان کرد و افزود: با راه‌اندازي فاز اول اين کارخانه، براي 150 نفر به صورت مستقيم و 1000 نفر به صورت غيرمستقيم شغل ايجاد خواهد شد.

توليد کاشي کف

تهيه گرانولبراي تهيه ي گرانول ابتدا تعدادي ازتکنسين هاي آزمايشگاه به معدن خاک مي روند تا براي بدنه ي نمونه ي مورد نظر ،چند خاک را انتخاب کنند.سپس تک خاک هاي آورده شده از معدن را با توجه به خصوصياتي که بايد داشته باشند،تست ميکنند تا بهينه ترين خاک را انتخاب نمايند.خاک ها را با توجه به ترکيب بدنه مخلوط کرده و پس از افزودن آب ،به صورت سوسپانسيون در مي آوريم.سپس سوسپانسيون راخشک مي کنيم(لازم به ذکر است که در اشل آزمايشگاهي براي تهيه گرانولها از اسپري درايراستفاده نمي شود)واز مش هاي مختلف عبور مي دهند تا گرانولهايي با ابعاد مختلف تشکيل شود.اين گرانولها بايد درصد آب معيني داشته باشد که در کارخانه کاشي سراميک مربوطه اين مقدار تا 5% مي باشد. سپس اين گرانولهاي ايجاد شده را پرس مي کنند و به صورت بيسکويت هايي در ابعاد cm5*10 درست مي کنند.ابعاد و ضخامت اوليه بيسکويت ها را تست مي کنند و با استفاده از ساگار آنها را داخل کوره مي گذارند.دليل استفاده از ساگار چيست؟1. کوچک بودن نمونه بيسکويت هاي آزمايشگاهي2. عبور حرارت از منافذ ساگار به قسمتهاي پايين بيسکويت ابعاد و ضخامت بيسکويت ها بعد از پخت دوباره اندازه گيري مي شود و بهينه ترين حالت با توجه به شرايط توليد کارخانه بصورت فرمول به واحد توليد ارائه مي گردد.واحد توليد اين فرمول را در قالب تست صنعتي در متراژ معين به توليد مي رساند.در حين انجام اين تست واحد آزمايشگاه شرايط ابعادي قبل وبعد از پخت ، تاب کاشي،استحکام و ... را بررسي مي کند و اگر تمام شرايط مورد تاييد واقع شد اين فرمول در توليد جاري مي شود .تهيه انگوب:تعريف:لايه ايست که بين بدنه و لعاب قرار مي گيرد تا يکسري از عيوب بدنه را بپوشاند.بعضي از شرکتها،انگوب مورد نياز خود را به صورت آماده از شرکت هاي لعاب سازي خريدا ري مي کنند و بعضي ديگر تنها مواد اوليه را خريداري کرده و انگوب مورد نياز خود را در بارگيري هاي مختلف به صورت يک فرمولاسيون بدست مي آورند.انگوب تهيه شده چه شرايطي بايد داشته باشد ؟سفيد رنگ و داراي اپسيته ي بالايي باشد تا رنگ تيره ي بدنه را بپوشاند.پشت نمايي نداشته باشد بدين منظور که اجازه ي عبور آب به بدنه را ندهد و مانع از تر شدن آن شود.انگوب به ضريب انبساط بدنه کمک ميکند زيرا از آنجا که بدنه به تنهايي بعد از پخت دچار تقعر ميشود،انگوب تا حدي اين تقعر را جبران کرده و آنرا به حالت flat در مي آورد.همچنين انگوب مورد نظر بايد طوري طراحي شود که باعث کاهش مشکلات سطحي شود.انگوب خود باعث shrinkage ميشود.اين توضيحات انگوبي است که بين بدنه و لعاب اعمال ميشود.انگوب ديگري داريم که زير بدنه اعمال ميشود.بدين دليل که کاشي به رولر کوره نچسبد،چون در غير اين صورت سبب ايجاد تاب روي کاشي هاي بعدي ميشود يا گوشه هاي کاشي کج ميشود و اعوجاج پيدا مي کنند.تهيه لعاب:تعريف:يک پوشش شيشه ايست که علاوه بر جنبه ي تزئيني،استحکام و مقاومت نمونه را بالا برده و مانع از لکه پذيري آن ميشود.لعاب معمولا به صورت آماده از شرکت هاي لعاب سازي خريداري ميشود.در کارخانه کاشي و سراميک الوند،اين لعاب به 4 صورت اپک مات،ترانس مات،اپک براق و ترانس براق استفاده ميشود.اين لعابها يا در خود کارخانه به صورت رنگي از طرف آزمايشگاه به واحد توليد ارائه مي شوند و يا بدليل کاهش شيد رنگ و حفظ ثبات خصوصيات لعاب،ترجيحا به صورت آماده از شرکت هاي لعاب سازي خريداري ميشود.پيگ منت(رنگدانه) :رنگدانه ها را به صورت آماده در طيف هاي مختلف از شرکت هاي خارجي و داخلي تهيه مي کنند.اکثر شرکتها براي کاهش شيد رنگ و حفظ ثبات خصوصيات در طرحها،ترجيحا از شرکت هاي خارجي خريداري مي کنند.طرح:طرح يا از شرکتهاي طراحي خريداري مي شود يا واحد طراحي شرکت آن را ارائه مي دهد اين طرح از اين طرح از channel(لايه) تبديل به فيلم و زينگ مي شود و اين ها از واحد طراحي به واحد شابلون سازي ارائه مي شود.Channel چيست؟به تک چاپها يا لايه هاي گرافيکي در نرم افزار مرتبط با طراحي ،channel گفته مي شود.هر channelبازتاب يک چاپ مي باشد و از تشکيل يک يا چندين چاپ يک طرح ايجاد مي شود.فيلم و زينگ چيست؟Channel تهيه شده با استفاده از پرينتر هاي مخصوصي به نام plotter ،به صورت تک رنگ (منو کروم)بر روي ورقه هاي مخصوص ترانس براق اعمال مي شود.بعد از انجام مراحل شابلون سازي ،شابلون ها براي تهيه به واحد آزمايشگاه ارائه مي شوند.واحد آزمايشگاه با استفاده از تجارب و خصوصه ي طرح روي رنگ بندي هاي مختلف ،روي طرح کار مي کنند و بهينه ي طرح را بدست آورده،که مورد تاييد واحد هاي مربوطه قرار مي گيرد و به واحد توليد جهت تست صنعتي ارائه مي شود.اگر نمونه ي تست صنعتي مشابه نمونه ي آزمايشگاهي تاييد شده باشد،به واحد مربوطه جهت تاييد ارائه شده و سپس در پرسه ي توليد جاري مي شود.در بعضي طرح ها به دليل تعدد چاپ ها از روتوکالر استفاده مي شود.روتوکالر چيست؟دستگاهي است که با سرعت بالا و با استفاده از قطعه ايي به نام سيلندر ،چاپ ها را روي کاشي اعمال مي کند.سيلندر چيست؟استوانه ايست فلزي که از يک لايه ي سيليکوني حکاکي شده تشکيل شده است و توسط چاپ بر روي کاشي اعمال مي شود.فرايند توليددر گرانول تهيه شده بعد از پرس،بيسکويت ها با توجه به تنوع سايزي کارخانه توليد مي شوند وپس از اعمال انگوب ،لعاب مي خورند.سپس چاپ ها روي کاشي اعمال مي شوند و بعد از تکميل مراحل به داخل کوره مي روند.بعد از پخت به قسمت سورت(بسته بندي) رفته و آماده براي ارائه و فروش مي شوند

رده بندی pei چیست؟ (دوام کاشی چطور سنجیده می شود؟)

در میان تولیدکنندگان کاشی سرامیکی استانداردهای مشخصي وجود دارد که جهانی هستند. «استانداردهای ایزو» را سازمان بین المللی استانداردها (International Standards Organization) برای یکی کردن استانداردهای فرآورده ها و روشهای آزمون کاشیهای سرامیکی در سرتاسر دنیا تعیین میکند. یکی از مهمترین این استانداردها رده بندی PEI است. رده بندی P.E.I. (مؤسسه لعاب پرسلان، Porcelain Enamel Institute) بیانگر آن است که چگونه یک کاشی سرامیکی سایش خواهد خورد.

دستگاه اندازه گیری مقاومت در برابر سایش کاشیهای لعابدار (تصویر از شرکت ایتالیائی Gabbrielli.
برای اطلاعات بیشتر درباره این دستگاه اینجا را کلیک کنید).

تمام کاشی های کف لعابدار به جهت مناسب بودن برای یک محل، تحت یک درجه بندی PEI طبقه بندی میشوند. بازه طبقه بندی از ۱ تا ۵ است. توجه داشته باشید که رده بندی های PEI پرسلان تمام بدنه (through body) در دسترس نیستند.

به طور کلی، تولیدکنندگان کاشی سرامیکی محصولهای خود را به پنج دسته رده بندی کرده اند:
PEI I معمولا به کاشیهائی اشاره می کند که تنها برای نصب روی دیوار مناسبند.
پوششهای کف در مکانهائی که افراد با پاپوشهای دارای تخت کفش نرم یا با پای برهنه و بدون آلودگی خراشان (خراش انداز) روی آنها راه میروند (برای نمونه، حمامها و اتاقهای خواب مسکونی بدون دسترسی مستقیم از محیط بیرون).
PEI II مناسب برای کاربردهای کف، جائی که رفت و آمد سبکی وجود دارد.
پوششهای کف در مکانهائی که در بیشتر مواقع با تخت کفش نرم یا با پاپوشهای «عادی» و گاه و بیگاه با مقادیر کم آلودگیهای خراشان (برای نمونه، اتاقهای نشیمن خانه ها اما به جز آشپزخانه ها، ورودیها و دیگر اتاقهائی که ممکن است رفت و آمد زیادی داشته باشند). این رده برای پاپوشهای غیرعادی (مانند پوتینهای با قطعه های فلزی) قابل استفاده نیست.

PEI III مناسب برای بیشتر کاربردهای مسکونی به جز آشپزخانه ها.
پوششهای کف در نواحی ای که با پاپوشهای معمولی و اغلب با مقادیر اندک آلودگیهای خراشان روی آن قدم زده میشود (مانند آشپزخانه های مسکونی، هال ها، راهروهای سرپوشیده (کریدور) و بالکنها). این رده برای پاپوشهای غیرعادی قابل استفاده نیست.
PEI IV مناسب برای همه کاربردهای مسکونی و بعضی از کاربردهای تجاری سبک.
پوششهای کف در نواحی ای که بر روی آن با رفت و آمد متعارف و با مقداری آلودگی خراشان قدم زده میشود؛ به طوری که شرایط استفاده سخت تر از رده III هستند (مانند ورودیها، آشپزخانه های تجاری و هتلها)
PEI V مناسب برای همه کاربردها به جز پیاده روها، فرودگاهها و پایانه های باربری.
علاوه بر این، طبقه بندی U هم وجود دارد که برای فرآورده های اختصاصاً طراحی شده جهت کاربردهای صنعتی در نظر گرفته شده است.
پوششهای کفی که در معرض رفت و آمد شدید پیاده ها در دوره های زمانی استفاده از آنها و با مقداری آلودگی خراشان هستند. شرایط کاری برای کاشیهای کف لعابداری که ممکن است برای این کاربرد مناسب باشند، سخت تر و شدیدتر از رده های دیگر است (مکانهای عمومی مانند مراکز خرید و راهروهای هتلها).

بازرسی کاشی ها برای بررسی عیوب ساختاری و رنگی آن ها

مقدمه:

صنعت کاشی و سرامیک، صنعت نوپایی است که امروزه نوآوری های زیادی در زمینه های مختلف تولید آن و اتوماسیون در آن صورت گرفته است. تقریباً می توان گفت که در تمامی مراحل تولید آن نوآوری های تکنیکی زیادی انجام شده است، مگر در قسمت نهایی تولید آن که هنوز به صورت دستی است و بازدید چشمی سطح برای جداکردن کاشی ها، درجه بندی آنها و مرجوع کردن طرح های معیوب ضروری است. این مقاله به بررسی مشکلاتی که عیوب به وجود می آورند و اشکالات طرح در بازرسی اتوماتیک پرداخته و روش هایی را که برای مشخص ساختن عیوب در کاشی های ساده و طرح دار بررسی می نماید.
در این تحقیق به بررسی مشکلات بازرسی چشمی، آنالیز و مشخصاتی می پردازد که توجیه اقتصادی داشته و به راحتی قابل استفاده باشد:
- اتوماسیون روش کهنه رایج و روش بازرسی دستی مبتنی بر ادراکات ذهنی
- کاهش نیاز به حضور انسان در محیط های آلوده و ناسالم
- بازرسی بهتر و در عین حال باهزینه کمتر
- همگنی و یکسانی بیشتر در درجه بندی های مختلف محصولات
- افزایش عملکرد محصولات و رفع تنگناهای شرایط تولید
افزایش های اخیر ایجاد شده در تولید کاشی و سرامیک این حقیقت را مشخص می سازد کهچاره ای جز انجام اتوماسیون در کنترل نهایی محصولات وجود ندارد. Finney[1] تحقیقاتی را بر روی بازرسی ظروف سرامیکی رومیزی انجام داده است. ایشان به بررسی یک نوع از عیوب تنها به وسیله آنالیز شدت تصاویر هیستوگرام (Histogram) پرداخت. هیستوگرام نموداري ميله اي است كه بر اساس فراواني داده ها در دسته هايي رسم مي شود و به كمك آن مي توان داده ها را تشريح كرد و نمايش‌ طرز انتشار، فواصل‌ و ارتفاع‌ سلول‌ ها از هم‌ را بررسی نمود. در این مقاله عیوب مختلف، روش ها و تکنیک های بررسی آنها بررسی می گردد. محدوده روش ها شامل Pin-hole های کوچک و ترک برای کاشی های صاف، برپایه قرار دادن *****های خطی جداگانه و برای کاشی های طرح دار، براساس توزیع Wigner و حضور تناوبی فاصله طرح ها و طبق الگوریتم عیوب رنگی طرح چه به صورت شدت رنگ غیرمعمول و خصوصیات ساختاری کاشی های طرح دار است.



- عیوب کاشی ها
هنگامی که از بازرسی کاشی صحبت می کنیم منظور زمانی است که برای مقایسه دو کاشی برحسب ثانیه صرف می شود و هدف این بازرسی درجه بندی کاشی ها براساس دو پارامتر است که اولی تعیین نام عیب موجود در کاشی و دومی درجه بندی رنگی کاشی است.
عنوان کاشی درجه یک به کاشی هایی اطلاق می گردد که یا کاملاً بدون عیب بوده و یا تعداد کمی عیب و در حد قابل قبول دارند.
عنوان کاشی درجه دو به کاشی هایی اطلاق می شود که تعدا کمی عیب دارند اما هنوز تعداد عیب ها قابل قبول است.
ضایعات هنگامی به وجود می آید که تعداد عیوب بیش از حد گردد.
تعدادی از عیوب رایج که موجب آسیب رسیدن به زیبایی کاشی می شوند و بر روی انواع کاشی های ساده و طرح دار مشاهده می شوند را می توان ترک، برآمدگی، تورفتگی، ته سوزنی(پینهول)، آلودگی، عیب چکه ای، حالت موجی و عیوب طرح و رنگ عنوان نمود. در جدول یک به صورت تفصیلی در این مورد توضیح داده شده است.
بعد از مشخص شدن عیب، فرآیند بازرسی براساس درجه بندی سایه رنگی (Colour shade) ادامه یافته تا میزان شدت رنگ در نمونه های محصول نهایی یکسان باشد. در صورتی که به توضیحات بیشتری در مورد درجه بندی رنگی اتوماتیک سرامیک ها نیاز دارید می توانید به مقاله شماره دو مراجع که توسط Boukouvalas تهیه شده است مراجعه نمایید.


3- الگوریتم تشخیص عیوب
در این بخش به بررسی چند روش کار برای بررسی انواع ویژگی ها در تصاویر کاشی می پردازیم. سپس در بخش پنجم این مشخصات را به عیوب کاشی مرتبط ساخته و به جزییات بیشتر ازقبیل ارتباط نتایج آزمایشی هر کدام از روش های کار با عیوب می پردازیم.

3-1 تشخیص خطی با استفاده از *****های خطی بهینه
انواع خطوط مشخص کننده عیب از قبیل ترک های بزرگ، در مقایسه با *****های ramp-Edge و یا step- Edge ساختار خطی پهنی دارند. این روش که از آن در اینجا استفاده می شود، توسط Petrou[3] ایجاد شده است. این روش شامل پیچش یک بعدی به ترتیب در جهات افقی و عمودی است. مواضع امکان وجود خطوط و فرض وجود آن ارزیابی می شود و شکل سیگنال های خروجی اطراف مواضع با شکلی که انتظار داریم مقایسه می شود تا ببینیم خط مورد نظر فرض ما را تایید و یا رد می نماید. *****های پیچشی می توانند برای تشخیص خصوصیات حتی به اندازه پهنای تاچند پیکسل بهینه و استفاده شوند.


3-2 تشخیص نقطه ای با استفاده از *****های نقطه ای بهینه

در کاشی های ساده با رنگ روشن، عیوب نقطه ای کوچک با زمینه ایجاد کنتراست زیادی می کند. باتوجه به منابع متفاوت ایجاد تفاوت، (به عنوان مثال تفاوت روشنی)، یک بازرسی ساده کافی نمی باشد و بنابراین روش ***** خطی اشاره شده در بخش 3-1 گسترش یافت و بررسی عیوب نقطه ای کسترش یافت. تنها تفاوت این است که تصویر کاشی توسط تنها یک ***** تهیه می شود که برای استفاده نقطه ای تهیه شده است.

3-3 توزیع ویگنر
اگر بخواهیم طرح های معمولی ای را که در کاشی ها مورد مصرف قرار می گیرند، مورد بررسی قرار دهیم، باید از فرکانس فاصله ای استفاده کنیم. آنالیز فرکانس فاصله ای بدین صورت است که ما در آن تصاویر را به اجزاء منحصر به فرد تبدیل نموده و سپس به بررسی هر جزء می پردازیم. بنابراین عیوب ]با مقایسه[ به راحتی قابل تشخیص و جداسازی است. اگرچه در شکل هایی که طرح رندم و اتفاقی دارند نمی توان انتظار داشت ] که در مقام مقایسه بین دو طرح[ در یک نقطه به یک طرح واحد دست یافت و بنابراین به راحتی نمی توان مشخصات آن را ارزیابی نمود. بنابراین جداسازی عیوبی همانند ترک بسیار سخت است.
بنابراین ما از فرکانس فاصله ای متصل در توزیع ویگنر استفاده می کنیم. [4] این سیستم به ما کمک می کند تا بتوانیم در مناطق متصل، جداسازی طرح را ]در قسمت های مختلف[ بهبود ببخشیم. مطابق این روش، در هر موقعیت براساس پیکسل (x,y)، سری فوریه ترکیبات غیرخطی مقادیر پیکسل در یک طرح به ابعاد N*N را محاسبه نماییم:
W(x,y,p,q)=)
در این روش p و q براست با 0 ، 1 تاN و و پارامترهای تغییرمکان فاصله و تصویر کاشی است. در حقیقت توزیع ویگنر که در بالا شرح داده شد برای بررسی متناسب و براساس موقعیت پیکسل های تصویر کاشی برمبنای سری فوریه است. تمام اجزای مکانی طیفی ویگنر، براساس تشابه آن ها و براساس W(x,y, 0,0) نرمالیزه می شوند و تنها مشخصه های خاص از طیف های رنگی قابل دستیابی است. نتایج تجربی نشان می دهد که تصاویر ترک تنها تحت تاثیر شکل های عمومی طیف قرار دارند تا مقادیر واقعی.
در مرحله بررسی آفلاین، شبیه سازی طیف ویگنر در هر موقعیت پیکسلی تصاویر محاسبه شد. ماتریکس کواریانس می تواند منحصر به فرد باشد. می بایست برای هر پیکسل، تصویر خاضی ارائه شود تا بتوان توزیع آماری هر تصویر در کل شکلی که در آن عیب وجود ندارد، محاسبه گردد. در مرحله آزمایشی، فاصله Mahalanobis در بردار تصویری هر پیکسل، از این توزیع اندازه گیری می شود. مقادیر این فاصله برای ایجاد تصویر نقشه باقیمانده مورد استفاده قرار می گیرد. این تصاویر به وسیله *****های خطی بهینه که در قسمت 3-1 شرح داده شد، برای شناسایی ترک ها مورد استفاه قرار می گیرند.

در این روش p و q براست با 0 ، 1 تاN و و پارامترهای تغییرمکان فاصله و تصویر کاشی است. در حقیقت توزیع ویگنر که در بالا شرح داده شد برای بررسی متناسب و براساس موقعیت پیکسل های تصویر کاشی برمبنای سری فوریه است. تمام اجزای مکانی طیفی ویگنر، براساس تشابه آن ها و براساس W(x,y, 0,0) نرمالیزه می شوند و تنها مشخصه های خاص از طیف های رنگی قابل دستیابی است. نتایج تجربی نشان می دهد که تصاویر ترک تنها تحت تاثیر شکل های عمومی طیف قرار دارند تا مقادیر واقعی.
در مرحله بررسی آفلاین، شبیه سازی طیف ویگنر در هر موقعیت پیکسلی تصاویر محاسبه شد. ماتریکس کواریانس می تواند منحصر به فرد باشد. می بایست برای هر پیکسل، تصویر خاضی ارائه شود تا بتوان توزیع آماری هر تصویر در کل شکلی که در آن عیب وجود ندارد، محاسبه گردد. در مرحله آزمایشی، فاصله Mahalanobis در بردار تصویری هر پیکسل، از این توزیع اندازه گیری می شود. مقادیر این فاصله برای ایجاد تصویر نقشه باقیمانده مورد استفاده قرار می گیرد. این تصاویر به وسیله *****های خطی بهینه که در قسمت 3-1 شرح داده شد، برای شناسایی ترک ها مورد استفاه قرار می گیرند.

3-4 تعیین عیب ساختاری Chromato
این روش برای بازرسی رنگ، طرح و عیوب شکل گرفته در کاشی های با طرح های رندم و اتفاقی مانند کاشی های گرانیتی ایجاد شد. این روش برپایه اطلاعات رنگ و طرح بوده و مشکلات مراحل درجه بندی و آزمایش را برطرف می سازد. در مراحل آزمایشی هنگامی که از کاشی های بی عیب استفاده نمایید، دسته بندی های متنوعی از رنگ های موجود در کاشی می تواند وجود داشته باشد که با کمک ISODATA که تحت سیستم RGB طبقه بندی می شود. سعی برآن است که تعداد این دسته ها، زیاد انتخاب شود تا بتوان سیستم های رنگی را تشخیص داد و خطاهای رنگی به حداقل ممکن برسد. سپس این دسته ها در سیستم رنگی یکنواخت CIE_Luv قرار داده می شود تا از لحاظ ادراکی قابل درک باشد. برای بررسی اتصال دسته های کوچک رنگی و تشکیل دسته های بزرگ تر از هندسه اقلیدسی بهره گرفته می شود. این موضوع با این حقیقت که فاصله اقلیدسی، در فضای رنگی یکسان CIE_Luv بازتاب قابل ادراک و تفکیک دقیق تری دارد، هم خوان دارد. بنابراین تصاویر در گروه های رنگی ای طبقه بندی می شوند که از نظر ادراک یکسان باشند.

كاشی و سرامیك با پوشش آنتی باكتریال، آنتی میكروبیال و خود تمیز شونده

به دلیل گسترش روز افزون جمعیت ساكن بر روی كره زمین و در پی آن رشد بسیار سریع بیماری‌ها و باكتری‌های بیماری‌زا، محققان بر آن شدند تا با استفاده از راهبردهای پیشگیرانه مانع از بروز بیماری شوند چرا كه در صورت بروز یك بیماری كنترل آن و جلوگیری از شیوع آن كاری بسیار سخت و گاهی غیرممكن خواهد بود لذا در سالیان اخیر محققان موفق به شناسایی تركیباتی فلزی با خاصیت آنتی‌باكتریال شده‌اند كه این تركیبات می‌توانند از رشد و نمو باكتری‌ها و قارچ و دیگر عوامل بیماری‌زا جلوگیری كنند. از جمله روش‌های استفاه از این خواص، به كارگیری این تركیبات در مواد و لعاب كاشی و سرامیك‌های بهداشتی است. چرا كه پوشش‌های سرامیكی اغلب با غذا و نوشیدنی‌ها و مایعات و مواد زائد آلوده در تماس هستند كه از عوامل مهم در ایجاد باكتری‌های مختلف به شمار می‌روند.
ارائه تركیبی ایده‌آل و كارآمد با خاصیت آنتی‌باكتریال با استفاده از مواد فوتوكاتالیست‌های نانویی كه علاوه بر خواص میكروب‌زدایی از نظر اقتصادی قابل تولید و با صرفه باشد می‌تواند با به بكارگیری در اماكن عمومی نظیر بیمارستان‌ها از انتشار و بیماری‌زایی باكتری‌ها ممانعت به عمل آورد و به این ترتیب علاوه بر پیشگیری از شیوع بیماری در بین افراد در هزینه‌های درمان نیز صرفه‌جویی كرد.
این مواد، كه عمدتاً از نانو ذرات TIO تشكیل شده‌اند، آنتی‌باكتریال هستند و پوشش‌های فوتوكاتالیستی كه حتی می‌تواند با اسپری كردن روی انواع سطوح قرار بگیرد، با تحریك الكترون‌ها و ایجاد پدیده اكسید‌اسیون در این نانوذرات، خاصیت گند زدایی ایجاد می‌كند كه حتی بسیار بهتر از مواد شوینده شیمایی و سفید‌كننده‌ها است.

پوشش‌های فوتوكاتالیستی از بلورهایی تشكیل شده‌اند كه در مقابل نور خاصیت خودپاك‌كنندگی پیدا می‌كنند. علاوه بر این، دی‌اكسید تیتانیوم ابرآبدوست می‌باشد و باعث می‌شود تا هیچ قطره آبی روی سطح تشكیل نشود و قطره ها در حین پایین افتادن سطح را تمیز كنند.
اكسیژن‌های مولكول‌ دی‌اكسید تیتانیوم با آب موجود در هوا واكنش داده باعث واكنش بین اكسیژن و آب می‌شوند. رادیكال‌های OH آزاد شده باعث تجزیه NOX های موجود در آلودگی هوا شدهف آن‌ها را به HNO3 بی ضرر تبدیل می‌كنند. جالب توجه اینكه ظرفیت تصفیه هوای 1000 متر مربع از كاشی‌های پوشیده شده با فوتوكاتالیست، معادل ظرفیت تصفیه هوای 70 درخت صنوبر است.

محققان دانشگاه NEW SOUTH WALES استرالیا، پوششی را تولید كرده‌اند كه با استفاده از آن، نظافت سرویس‌های بهداشتی به كاری بسیار آسان تبدیل می‌شود. محققان مركز نانو مواد كاربردی این دانشگاه امیدوارند با استفاده از پوشش نازكی از ذرات دی‌اكسید تیتانیوم بتوان سرویس‌‌های بهداشتی را همیشه تمیز نگه داشت.
شركت آلمانی DEGUSSA در تولید و تجاری‌سازی نانوروكش برای سطوح خود تمیز شونده فعالیت دارد.

شركت المانی Ntec Gmbh Technikum در زمینه‌ی سطوح خود تمیز شونده فعالیت می‌كند.

مركز تحقیقاتی فناوری نانو در دانشگاه Ulster انگلیس، نیز روی روكش‌های فتوكاتالیستی برای سطوح خود تمیز شونده كار می‌كند.
شركت ژاپنی. jfe Metal products Engineering inc محصولاتی با نام Selfcleaner می‌می‌كند كه با استفاده از پرتوهای ماوراء بنفش و بارانف خاصیت خودتمیز شوندگی از خود نشان می‌دهند.

شركت آلمانی Deutsce Steinzeug محصولات خودتمیز شونده‌ای برای نمای خارجی دارد كه نام تجاری این محصولات عبارتند از Hydrotect KeraTwin و Hydrotect ker aion همچنین این شركت برای پوشش داخلی محیط‌هایی مثل دستشویی و حمام، محصولاتی با نام Hydrotect و Hydrotect plural two دارد. این محصولات با فوتو كاتالیتس پوشش‌دهی شده‌اند و در خود تمیز شونده آنتی باكتریال هستند.
كارخانه ژاپنی Taiyo kogyo corporation سه نوع محصول برای پوشش سقف دارد كه همگی از فیلم‌های پوشیده شده از فوتوكالیست تهیه شده‌اند. این محصولات عبارتند از 1) selfmax كه برای ساخت انبارهای چادری استفاده می‌شود. این فیلم‌ها علاوه بر اینكه در برابر جذب لك مقاومند، نور ماور‌اء بنفش را كاملا جذب می‌كنند تا افزایش دمای داخل چادر، كنترل شود. 2) Skyclearcoat كه برای ساخت سایبان استفاده می‌شود. این فیلم‌ها نیز علاوه بر ظاهری زیبان و شفاف، خاصیت ضد لك دارند. 3) Cleanmax برای ساخت ساختمان‌های گنبدی شكل خودتمیز شونده استفاده می‌شود. این ساختمان‌ها با اینكه از روشنایی روز استفاده می‌كنند، در عین حال از افزایش دمای داخلی ساختمان جلوگیری كرده و اجازه عبور نور ماور‌اء بنفش را نمی‌دهند.
شركت ژاپنی sekisui jushi crporation با استفاده از پوشش‌دهی فوتو كاتالیست‌های نانویی، سطوح آب‌دوستی را روی سطح قطعات مورد استفاده در سطح شهر، مثل چراغ‌های راهنمایی و رانندگی، آینه‌های مقعر در تقاطع و غیره استفاده می‌كند كه با استفاده از خاصیت ابر آبدوستی، خود تمیز‌شونده هستند و آلودگی‌های شهری آنها را كثیف نمی‌كند.
شركت ژاپنی TOYO TOKI با نام تجاری TOTO، محصولاتی با خاصیت خودتمیزكنندگی و آنتی باكتریال برای شیشه، كاشی و سرامیك، نمای ساختمان و آینه و شیشه اتومبیل تولید می‌كند.

شركت استرالیایی Acme nano Products با استفاده كامپوزیت‌های نانورس با نام pk nanoclay به تولید پوشش‌های و لعاب‌های آنتی باكتریال، ضد قارچ و مقاوم در برابر uv تولید می‌كند.

یك نانومتر یعنی یك میلیاردم یك متر و در واقع نانو ‌معادل قطر چند اتم‌ است. در فناوری نانو باید خواص مواد را در مقیاس نانو بشناسیم و بدانیم كه هر ماده‌ای در هر اندازه‌ای چه خواصی دارد. همچنین بتوانیم مواد را در آن مقیاس تولید كنیم و آن خواص را در كنترل خود داشته باشیم و بتوانیم از آن‌ها استفاده كنیم و موادی با كاركرد جدید بسازیم كه به مجموعه این فعالیت‌ها فناوری نانو می‌گوییم.
در بحث نانو به طور روزانه ما شاهد خبرهای مختلف در حوزه‌های مختلف از جمله پزشكی، هوافضا و صنایع دیگر هستیم و از آن ‌جا كه در همه این بحث‌ها از مواد استفاده می‌شود، بحث نانو نیز در آن‌ها جایگاه دارد.
نانو در تمامی صنایع تأثیرگذار است و اهمیت دارد، همه صنایع در مسیر رشد و توسعه خود مجبورند از فناوری نانو استفاده كنند. تاكنون فناوری‌هایی كه بشر در اختیار داشته، در حد میكرو بوده و با جلو رفتن و پیشرفت‌های مختلف به فناوری نانو خواهیم رسید و صنایع نیز برای رسیدن به این پیشرفت باید در این حوزه فعال شوند

تستهاي كنترل كيفي بر روي کاشی و سرامیک

تستهاي كنترل كيفي بر روي کاشی و سرامیک

PDFچاپنامه الکترونیک

نوشته شده توسط Administrator دوشنبه ۱۰ بهمن ۱۳۹۰ ساعت ۰۰:۲۶

تستهاي كنترل كيفي بر روي کاشی و سرامیک

1- آزمايش مقاومت در برابر يخ زدگي:

قطعه را به مدت 24 ساعت در آب قرار داده و آب وارد خلل و فرج و تخلخلها مي شود سپس از آب خارج كرده و

داخل فريزر قرار مي دهند و تا منفي 30 درجه فريز كرده و سپس داخل آب به گرم افزايش دما داده و اين عمل

را تا سه مرتبه تكرار مي كنند . توسط محلول جوهر بر روي سطح كاشي مي كشند( نبايستي ترك بخورد )

تا تركها مشخص شود. دو مورد از مواردي كه باعث ايجاد ترك مي شوند:


1- مورنولوژي و ميزان تخلخلهاي بدنه

2- عدم تطابق ضرايب انبساط حرارتي لعاب و بدنه

هر چه تخلخلها بيشتر باشد، مقاومت كمتر خواهد بود چون آبهاي درون درون قطعه يخ مي زنند و باعث ايجاد

تنش كششي در قطعه شده كه در نهايت منجر به ايجاد ترك مي شود.

در مورد مورنولوژي تخلخلها مي توان چنين گفت: تخلخلها هر چه لبه تيزتري داشته باشند، رشد بيشتري

خواهند داشت. هر چه شكل تخلخلها از حالت كروي به سمت بيضوي پيش برود(هر چه نوك تيز شود) باعث

تمركز تنش شده و منجر به ايجاد ترك مي شود.

هر چه ميزان فاز مذاب بيشتر باشد شكل تخلخلها كروي تر و هر چه ميزان از مذاب كمتر باشد، ويسكوزيته

بالاتر و سياليت كمتر در نتيجه شكل تخلخلها غير كروي تر خواهد بود

2- تست مقا.مت به شوك حرارتي:

قطعه را داخل خشك كن 165درجه سانتي گراد به مدت 30دقيقه قرار داده و سپس داخل آب 15درجه سانتي

گراد قرار مي دهند . اين عمل تا سه سيكل انجام مي شود . قطعه نبايستي ترك بخورد (براي مشخص

شدن تركهاي ايجادي از فرچه رنگي استفاده مي شود)

ترك خوردن در اين موارد مي تواند ناشي از عدم تطابق ضريب انبساط حرارتي باشد.

حاشيه: كاربرد جوهر پرمنگنات پتاسيم 1- شناسايي بليستر ها 2- نمايان كننده تركها

حاشيه: اكثر مواد وقتي انجماد حاصل مي كنند منقبض مي شوند ولي در مورد آب و بيسموت انبساط حاصل

مي شود كه سبب بروز تنش كشش در سطح شده كه نهايتاً سبب ايجاد ترك مي شود

3- تست اتوكلاو:

اتوكلاو شبيه ديگ بخار اما بزرگتر است. در جداره اش المانهاي حرارتي وجود دارد . دما را بالا مي بريم آب به

جوش مي آيد چون بخار آب منفذ خروج ندارد ، فشار بالا مي رود در نتيجه فشار روي سطح مايع بالاتر مي

رود لذا دماي جوش بالاتر مي رود.

در اتو كلاو دما را تا 160 درجه سانتي گراد و فشار را تا مي رسانيم . پس بخار به داخل قطعه كه خارج از آب

در روي يك سه پايه قرار گرفته است، شديد نفوذ مي كند.

تركهاي رطوبتي: برخي از فاز هاي هيدروليك جسم با جذب رطوبت ، هيدراته شده و منبسط مي گردد كه


اين فازهاي شيشه اي قليايي هستند بخصوص آنهايي كه سديم دارند. قليايي خاكي ها مقاومتشان در برابر

ترك رطوبتي بيشتر است.

تركهاي موجود در كاشي ديواري پس از نصب (مثلا حمام ) مي توانند دو منشا داشته باشند:

1- تركهاي رطوبتي كه ناشي از فاز هاي هيدروليك بدنه اند. چنانچه كاشي ديواري توسط بانيدر سيمان نصب

شده باشد ، امكان دارد گيرش سيمان ( كه همراه با انبساط است) سبب تنش كششي در سطح شده و

منجر به ايجاد ترك مي شود لذا بهتر آن است كه كاشي ديواري با چسب به محل نصب شود بخصوص در

كاشيهاي ديواري كه جذب آب بيشتري دارند .
4- تست مقاومت شيميايي( مقاومت در برابر اسيد و باز)

6نمونه از كاشي هاي لعاب خورده خط و چاپ خورده را انتخاب كرده ، 2نمونه را در محلول(%3KOH( و دو نمونه را

در محلول (%3) اسيد كليريد ريك و دو نمونه شاهد انتخاب مي كنيم. پس از 24 ساعت چهار نمونه آزمايشي را

با دو نمونه شاهد مقايسه مي كنيم نبايد شاهد تغيير رنگ باشيم. چون به عنوان مثال در حين كاركرد با

موادشوينده (هنگام كاربرد كاشي) نبايد شاهد از بين رفتن چاپ و لعاب كاشي باشيم. لعابهاي چاپ

رولعابي ، اغلب مقاومت شيميايي كمتري دارند.(اين لعابها اصولا ويسكوزيته كمتر و دماي پخت پائين تري

دارند). زيركن، سيليس و آلومينا مقاومت شيميايي لعاب را افزايش مي دهند

5- تست استحكام خمشي

در مورد كاشي هاي كف، استحكام خمشي بالاي 300 ضروري است.

در مورد كاشي هاي ديواري، استحكام خمشي بالاي 115 ضروري است

6- تست مقاومت در برابر خراش

كاشي ديواري: اين تست در واقع توسط مينرال آپاتيت (با سختي موهس 5) سنجيده مي شود. هنگاميكه با هيدروكسي آپاتيت روي سطح كاشي ديواري مي كشند لعاب كاشي نبايد خدشه دار شود.

كاشي كف: توسط دستگاه اندازه گيري مقاومت سايشي ، مقاومت به سايش كاشيها را روي سه كلاس تقسيم بندي مي كنند.

دستگاه مقاومت سايش: استوانه روي سطح كاشي قرار مي گيرد كه اين استوانه داراي ساچمه است كه سطح كاشي را مي سايد. براي كلاسهاي پائين تا 1500 دور فقط از ساچمه هاي فولادي استفاده مي شودو براي كلاسهاي بالااز ساچمه هاي فولادي با پودر آلومينا استفاده مي شود( بايد گزارش شود كه چند گرم ساچمه و از چه سايزي استفاده شده است.)

كاشيها را پس از سايش روي ارتفاع خاصي در مقابل چشم ناظر قرار مي دهند و سپس در فواصل مختلف (يك قدمي، دو قدمي، سه قدمي) ميزان سايش آنها را مورد بررسي قرار مي دهند.

هر چه كاشي تا كلاسهاي بالاتري بتواند براقيت خود را كمتر از دست بدهد يا به بيان بهتر دچار ماتي و كدري كمتري بشود ، كاشي مطلوب تري خواهد بود. اين مسأله خصوصاً در مورد كاشي هاي كف بيشتر حائز اهميت است.

در لعاب كاشي در ستون RO ،با افزايش CaO و MgO سختي افزايش مي يابد.اما قويتر از آنها افزايش Al2o3 و sio2 مقاومت سايشي لعاب را افزايش مي دهد.

زيركن(sio2 ، zr2o) هر چه زيركن لعاب بيشتر باشد، مقاومت سايشي لعاب بيشتر افزايش مي يابد. ( اگر ميزان زيركن را زياد كنيم بايد ميزان رنگدانه را افزايش دهيم.) به تجربه ثابت شده است كه تاثير زيركن از سايرين بيشتر است، سپس سيليس و سپس آلومينا.

اگر سيستم پخت لعاب، كوره رولري باشد زمان پخت حدود يك ساعت است. چون زمان پخت كوتاه است اگر كوارتز به لعاب اضافه كنيم دانه هاي كوارتز فرصت انحلال در فاز مذاب را نمي يابند. هر چه ميزان كوارتز مصرفي در لعاب در آسياب كمتر باشد، امكان حل شدن آن بيشتر است و هر چه كوارتز ريزدانه تر باشد، سطح ويژة بيشتري داشته و احتمال حل شدن بيشتر خواهد بود اگر كوارتز دانه درشت باشد و مقدارش زياد باشد، فرصت حل شدن در فاز مذاب را پيدا نمي كند كه ممكن است تبديل به فاز تريدلميت نشود.

در پخت ، كوارتز در 573 استحاله كرده و به علت كاهش حجم باعث ايجاد تنش كششي در لعاب مي شود.

بالاي 1370 كوارتز به كريستو باليت تبديل مي شود. و استحاله كوارتز به كريستوباليت كاهش حجم ناگهاني را منجر مي شود و ناگهان انقباض مي يابد كه در اثر اين تغيير حجم تنش كششي در لعاب ايجاد مي شود كه براي لعاب مضر است. در تست شوك حرارتي اگر به لعاب كوارتز بيافزاييم مقاومت به شوك حرارتي ( در كاشي كف) كم مي شود

کوره های صنعت سرامیک

کوره های صنعت سرامیک

کوره های صنعت سرامیک :

ساختمان کوره های پخت سرامیک ها

1) آجر های دیر گداز : دیرگداز های آلومینوسیلیکات ، انواع دیرگدازهای شاموتی ، سیلیمانیتی ، مولیتی و سیلیکون کاربیدی

2) ملاتهای دیر گداز

3) اسکلت فلزی

انواع کوره ی پخت سرامیک


واگنی
کوره های متناوب جعبه ای
کلاهدار

هوفمن
کوره های متوالی تونلی
غلطکی

واگنی

واگن ها کف کوره را می سازند ودر انتهای واگن دری نصب می شود.
جعبه ای

سوخت : گاز یا الکترسیته
کاربرد : آزمایشگاه و مراکز آموزشی.

کلاه دار

دیواره وسقف با زنجیر و قرقره حرکت می کنند .
کف ثابت است

هوفمن

از محفظه های کنار هم تشکیل شده. ( 12 الی 80 محفظه )
با مکانیزم بازیابی حرارتی کار می کند.
برای پخت آجرو سفال سقف ودیرگداز استفاده می کنند.( برای تولید بالا به صرفه است )
سوخت آن معمولا زغال سنگ است .

تونلی

آتش ثابت و فرآورده ها بر روی واگن حرکت می کند.
سه قسمت پیش گرمکن و پخت وخنک کننده دارد .
بازدهی ایده آل دارد اما هزینه ساخت وتعمیر و نگه داری بالایی دارد.
چند مورد از مزیت ها :

- بازدهی حرارتی بالا
- عمر بیشتر دیر گدازهای بدنه
- ظرفیت بالای کوره

غلطکی


مانند تونلی که به جای واگن ازغلطک (فولاد زنگ نزن) با صفحات نسوز استفاده می کنند که تعمیر و نگه داری آن آسان است

کوره های صنعت شیشه

کوره پیوسته

2/3 کوره محفظه ذوب ( حرارت دهی تشعشعی) و 1/3 کوره محفظه تصفیه(حباب زایی 5 بار)
قسمت ذوب و تصفیه توسط دیواره معلق (آجر سیلیسی) جدا شدند.
تناژ 75 تن در روز است .
شیشه جام وظروف عمدتاً با این روش تولید می شوند

نشریه شماره 12 سرامیک و ساختمان منتشر شد.

نشریه شماره 12 سرامیک و ساختمان منتشر شد.

سرويس : کاشی و سرامیک
90/11/04-19:13
2012-01-24 19:13:06
آخرين مشاهده : 90/11/16-16:20
279 : کد خبر
تعداد مشاهده : 107


 

نشریه شماره 12 سرامیک و ساختمان منتشر شد. شما در این شماره مطالب متنوعی را می توانید مشاهده نمایید:


طرح‌های جدید کاشی و سرامیک جهان، کاشی و سرامیک بسیار ساده است (بخش 8)، راهنمای خرید، نصب و نگهداری کاشی (بخش 4)، نقش فروشندگان در فروش نهایی کاشی، تاریخچه کاشی و سرامیک، استفاده از رنگ در طراحی داخلی (بخش 3)،‌ فنگ‌شويي (4)، ‌اس آر اس پارس،‌ طراحي داخلي، هنر، حرفه، صنعت،‌ اصول کاشی‌کاری (بخش 6)،‌ اساس درک رنگ‌ها و اندازه‌گیری آن‌ها (بخش1)،‌ شاخص‌هاي ارزیابی محیطی در  برنامه‌ریزی منطقه‌ای برای سنجش تعامل سازگاری با تغییرات اقلیم جهانی،‌ رئولوژی رس‌ها (بخش 5)،‌ فلدسپارها،‌ آلومينا ماده‌اي استراتژيك در صنعت سراميك، چگونگي كنترل جريان هوا در كوره‌ها براي كاهش مصرف انرژي،‌ سیمان،‌ توليد فريت‌هاي اپك بدون زيركن مخصوص لعاب كاشي ديوار (قسمت اول)، شيشه‌هاي جديدي كه از فولاد مستحكم‌ترند،‌ کوره‌های رولری (بخش 2)،‌ گزارش نمايشگاه يزد،‌ نمایشگاه چین،‌ Bedeschi


   

تاریخچه کاشی و سرامیک

كاشي و سراميك از قديمي‏ترين ساخته‏هاي دست بشر مي‏باشد. فراواني مواد اوليه و سهولت ساخت توليد باعث شده است تا اشياء سراميكي از قديمي‏ترين يافته‏هاي انسان‌هاي نخستين باشد.

صنعت كاشي‌سازي و كاشي‌كاري كه بيش از همه در تزيين معماري سرزمين ايران، و به طور اخص بناهاي مذهبي به كار گرفته شده، داراي ويژگي‌هاي خاصي است.
اين هنر و صنعت از گذشته‌ بسيار دور در نتيجه مهارت، ذوق و سليقه كاشي‌ساز در مقام شيئي تركيبي متجلي گرديده، بدين ترتيب كه هنرمند كاشي‌كار با كاربرد و تركيب رنگ‌هاي گوناگون و يا در كنار هم قراردادن قطعات ريزي از سنگ‌هاي رنگين و بر طبق نقشه‌اي از قبل طرح گرديده، به اشكالي متفاوت و موزون از تزيينات بنا دست يافته است. طرح‌هاي ساده هندسي، خط منحني، نيم دايره، مثلث، و خطوط متوازي كه خط عمودي ديگري بر روي آنها رسم شده از تصاويري هستند كه بر يافته‌هاي دوره‌هاي قديمي‌تر جاي دارند، كه به مرور نقش‌هاي متنوع هندسي، گل و برگ، گياه و حيوانات كه با الهام و تأثيرپذيري از طبيعت شكل گرفته‌اند پديدار مي‌گردند، و در همه حال مهارت هنرمند و صنعت كار در نقش دادن به طرح‌ها و هماهنگ ساختن آنها، بارزترين موضوع مورد توجه است.
اين نكته را بايد يادآور شد كه مراد كاشي‌گر و كاشي‌ساز از خلق چنين آثار هنري هرگز رفع احتياجات عمومي و روزمره نبوده، بلكه شناخت هنرمند از زيبايي و ارضاي تمايلات عالي انساني و مذهبي، مايه اصلي كارش بوده است. مخصوصاً اگر به ياد آوريم كه هنرهاي كاربردي بيشتر جنبه كاربرد مادي دارد، حال آن كه خلق آثار هنري نمايانگر روح لطيف انسان مي‌باشد.

هنر كاشي‌كاري، تركيبي از خصايص تجريدي و انفرادي اشياء و رنگ‌هاست، كه بيننده را به تحسين ذوق و سليقه و اعتبار كار هنرمند در تلفيق و تركيب پديده‌هاي مختلف وادار مي‌سازد. تزئينات كاشي بر روي ستون‌هاي معبد العبيد در بين‌النهرين باقي مانده از سال‌هاي نيمه دوم هزاره دوم ق.م. نشانگر اولين كاربرد هنر كاشي‌كاري در معماري است. اين شيوه تزييني كه با تركيب سنگ‌هايي الوان و قراردادن آنها در كنار يكديگر و با نظم و تزئيني خاص و همچنين با استفاده از اشياء رنگين مانند صدف، استخوان و ... ترتيب يافته، بيشتر شبيه به شيوه موزاييك‌سازي است تا كاشي‌كاري، كه به هر حال اولين تلفيق اشياء الوان تزئيني است كه با نقوش مختلف هندسي زينت بخش نماي بنا شده، و پايه‌اي جهت تداوم هنر كاشي‌كاري به خصوص نوع معرق آن در آينده گرديده است. همچنين اولين تزئينات آجرهاي لعابدار و منقوش نيز بر ديواره‌هاي كاخ‌هاي آشور و بابل به كار گرفته شده است.

در ايران مراوده فرهنگي، اجتماعي، نظامي، داد و ستدهاي اقتصادي و رابطه صنعتي، گذشته از ممالك همجوار، با ممالك دور دست نيز سابقه تاريخي داشته است. اين روابط تأثير متقابل فرهنگي را در بسياري از شئون صنعتي و هنري به ويژه هنر كاشي‌كاري و كاشي‌سازي و موزاييك به همراه داشته، كه اولين آثار و مظاهر اين هنر در اواخر هزاره دوم ق.م. جلوه‌گر مي‌شود. در كاوش‌هاي باستان‌شناسي چغازنبيل، شوش و ساير نقاط باستاني ايران، علاوه بر لعاب روي سفال، خشت‌هاي لعابدار نيز يافته شده است.
فن و صنعت موزاييك‌سازي يعني تركيب سنگ‌هاي رنگي كوچك و طبق طرح‌هاي هندسي و با نقوش مختلف زيبا در اين زمان به اوج ترقي و پيشرفت خود رسيده كه ساغر بدست آمده از حفريات مارليك را مي‌توان نمونه عالي و كامل آن دانست. اين جام موزاييكي كه از تركيب سنگ‌هاي رنگين به شيوه دو جداره ساخته شده از نظر اصطلاح فني به «هزار گل» معروف است و از لحاظ كيفيت كار در رديف منبت قرار دارد.

تزئينات به جاي مانده از زمان هخامنشيان حكايت از كاربرد آجرهاي لعابدار رنگين و منقوش و تركيب آنها دارد، بدنه ساختمان‌هاي شوش و تخت جمشيد با چنين تلفيقي آرايش شده‌اند، دو نمونه جالب توجه از اين نوع كاشي‌كاري در شوش به دست آمده كه به «شيران وتيراندازان» معروف است. علاوه بر موزون بودن و رعايت تناسب كه در تركيب اجزاء طرح‌ها به كار رفته، نقش اصلي همچنان حكايت از وضعيت و هويت واقعي سربازان دارد. چنان كه چهره‌ها از سفيد تا تيره و بالاخره سياه رنگ است، وسايل زينتي مانند گوشواره و دستبندهايي از طلا در بردارند و يا كفش‌هايي از چرم زرد رنگ به پا دارند. از تزئينات كاشي همچنين براي آرايش كتيبه‌ها نيز استفاده شده است. رنگ متن اصلي كاشي‌هاي دوره هخامنشيان اغلب زرد، سبز و قهوه‌اي مي‌باشد و لعاب روي آجرها از گچ و خاك پخته تشكيل شده است.

نمونه‌هاي ديگري از اين نوع كاشي‌هاي لعابدار مصور به نقش حيوانات خيالي مانند «سيمرغ» و يا «گريفن» داراي شاخ گاو، سر و پاي شير و چنگال پرندگان نيز طي حفاري‌ها به دست آمده است. قطعاتي از قسمت‌هاي مختلف كاشي‌كاري متنوع زمان هخامنشيان در حال حاضر در مجموعه موزه لوور و ساير موزه‌هاي معروف جهان قرار دارد.
در دوره اشكانيان صنعت لعاب‌دهي پيشرفت قابل ملاحظه‌اي كرد، و به خصوص استفاده از لعاب يكرنگ براي پوشش جدار داخلي و سطح خارجي ظروف سفالين معمول گرديد، و همچنين غالباً قشر ضخيمي از لعاب بر روي تابوت‌هاي دفن اجساد كشيده مي‌شده است. در اين دوره به تدريج استفاده از لعاب‌هايي به رنگ‌هاي سبز روشن و آبي فيروزه‌اي رونق پيدا كرد. بنا به اعتقاد عده‌اي از محققان، صنعت لعاب‌سازي در زمان اشكانيان در نتيجه ارتباط تجاري و سياسي بين ايران و خاور دور به چين راه يافته، و سفالگران چين در زمان سلسله‌هان (۲۰۶ق م –۲۲۰ ميلادي) از فنون لعاب‌دهي رايج در ايران براي پوشش ظروف سفالين استفاده مي‌كرده‌اند. با وجود توسعه فن لعاب‌دهي به علت ناشناخته ماندن معماري دوره اشكاني در ايران، گمان مي‌رود در اين دوره هنرمندان استفاده چنداني از لعاب براي پوشش خشت و آجر نكرده و نقاشي ديواري را براي تزيين بناها ترجيح داده‌اند. ديوار نگاره‌هاي كاخ آشور و كوه خواجه سيستان يادآور اهميت و رونق نقاشي ديواري در اين دوره است.
طرح‌هاي تزييني اين دوره از نقش‌هاي گل و گياه، نخل‌هاي كوچك، برگ‌هاي شبيه گل «لوتوس» و تزئينات انساني و حيواني است، كه در آرايش دو بناي ياد شده نيز به كار رفته است.

در عصر ساسانيان هنر و صنعت دوره هخامنشيان مانند ساير رشته‌هاي هنري ادامه پيدا كرد، و ساخت كاشي‌هاي زمان هخامنشيان با همان شيوه و با لعاب ضخيم‌تر رايج گرديد.
نمونه‌هاي متعددي از اين نوع كاشي‌ها كه ضخامت لعاب آنها به قطر يك سانتيمتر مي‌رسد در كاوش‌هاي فيروزآباد و بيشابور به دست آمده است. در دوره ساسانيان علاوه بر هنر كاشي‌سازي هنر موازييك‌سازي نيز متداول گرديد. مخصوصاً پوشش دو ايوان شرقي و غربي بيشابور از موزاييك به رنگ‌هاي گوناگون و تزيينات گل و گياه و نقوشي از اشكال پرندگان و انسان را در بر مي‌گيرد. كيفيت نقوش موزاييك‌هاي مكشوفه در بيشابور گوياي ادامه سبك و روش هنري است كه در دوره اسلامي به شيوه معرق در كاشي‌سازي و كاشي‌كاري تجلي نموده است. رنگ‌آميزي‌هاي متناسب، ايجاد هماهنگي و رعايت تناسب از ويژگي‌هاي كاشي‌كاري‌هاي اين دوره مي‌باشد.
پس از گسترش اسلام، به مرور هنر كاشي‌كاري يكي از مهمترين عوامل تزئين و پوشش براي استحكام بناهاي گوناگون به ويژه بناهاي مذهبي گرديد. يكي از زيباترين انواع كاشي‌كاري را در مقدس‌ترين بناي مذهبي يعني قبه الصخره به تاريخ قرن اول هجري مي‌توان مشاهده كرد.
از اوايل دوره اسلامي كاشي‌كاران و كاشي‌سازان ايراني مانند ديگر هنرمندان ايراني پيشقدم بوده و طبق گفته مورخين اسلامي شيوه‌هاي گوناگون هنر كاشي‌كاري را با خود تا دورترين نقاط ممالك تسخير شده- يعني اسپانيا- نيز برده‌اند.
هنرمندان ايراني از تركيب كاشي‌هاي با رنگ‌هاي مختلف به شيوه موزاييك، نوع كاشي‌هاي «معرق» را به وجود آوردند و خشت‌هاي كاشي‌هاي ساده و يكرنگ دوره قبل از اسلام را به رنگ‌هاي متنوع آميخته و نوع كاشي «هفت رنگ» را ساختند. همچنين ازتركيب كاشي‌هاي ساده با تلفيق آجر و گچ، نوع كاشي‌هاي «معقلي» را پديد آوردند. و به اين ترتيب از قرن پنجم هجري به بعد كمتر بنايي را مي‌توان مشاهده كرد كه با يكي از روش‌هاي سه‌گانه فوق و يا كاشي‌هاي گوناگون رنگين تزيين نشده باشد.

 
کاشي هفت رنگ - قرن هشتم هجري - ايران    
کاشي هفت رنگ - قرن دهم هجري - ترکيه
 

1- تعريف کاشي و سراميک
کلمه کاشي (TILE) از کلمه لاتين TEGULA گرفته شده که مترادف فرانسوي TUILE مي باشد به معناي گل پخته سقف و کلمه انگليسي TILE نيز به معناي پوشش بر روي ساختمان است.
کلمه سراميک (CERAMIC) نيز از ريشه يوناني آن يعني کراموس KERAMOS گرفته شده به معني سفالگري (POTIERY) و چيزي که سوخته شود. در اين رابطه در يونان باستان نيز سراميک‌هاي قديمي مربوط به 2000 سال قبل از ميلاد مسيح پيدا شده است هر چند کاشي‌هاي آجرنماي لعاب‌دار در 518 سال قبل از ميلاد مسيح در تخت جمشيد (پرسپوليس) ايران بکار رفته است و در عراق نيز 575 سال قبل از ميلاد و در يونان 880 سال قبل از ميلاد آثار کاشي بنيانگذاري شده است.
 

2- تاريخچه کاشي و سراميک
اشکال اوليه کاشي‌هاي سراميکي مربوط به دوران قبل از تاريخ است وقتي که استفاده از رس بعنوان يکي از مصالح ساختماني در چندين تمدن اوليه توسعه يافت. کاشي‌هاي مدرن اوليه بطور زمخت شکل داده شده بود و استقامت کاشي‌هاي امروزي را دارا نبودند. مصالح کاشي‌ها از کف رودخانه‌ها استخراج شده در بلوک‌هاي ساختماني فرم داده شده و در آفتاب خشک مي‌شدند. کاشي‌هاي اوليه خام بوده‌اند ولي حتي در 6000 سال قبل مردم با استفاده از رنگ زدن و کنده‌کاري ظريف روي کاشي‌ها از آنها براي تزيين استفاده مي‌کردند.

اينكه اولين بار كاشي به وسيله چه كسي و در چه مملكتي و در چه تاريخي ساخته شد اطلاعي در دست نيست ولي اگر كاشي را يك نوع آجر فرض كنيم كه داراي سطحي شيشه‌اي بوده و آب در آن نفوذ نمي‌كند در نتيجه مي‌توانيم آجر جوش را يك نوع كاشي فرض كرده و در اين صورت مي‌توانيم زمان پيدايش كاشي را تقريباً هم‌زمان با پيدايش آتش و آجر بدانيم. بدين صورت كه خاك‌هاي رس مجاور با اجاق انسان‌هاي اوليه تبديل به آجر شده و آن قسمت از آجر كه بيشتر در مجاورت آتش بود و حرارت بيشتري ديد به مرحله ذوب شدن رسيده و تبديل به آجرجوش گرديد و در نتيجه اولين قطعات كاشي (آجري كه آب در آن نفوذ نمي‌كند) در اختيار بشر قرار گرفت.
نخستين كاشي به مفهوم امروزي كه به دست بشر ساخته شد و باستان شناسان به آن دسترسي پيدا كرده‌اند مربوط به مصر است كه قدمت آن را مربوط به ۴۷۰۰ سال قبل از ميلاد مي‌دانند. در ناحيه بين‌النهرين در نزديكي شهر نينوا پايتخت امپراطوري آشور در ساحل شرقي رودخانه دجله در ۷۰۰ سال قبل از ميلاد نيز كاشي‌سازي رواج داشته است.
مصري‌هاي باستان، اولين کساني بودند که کشف کردند کاشي‌هاي رسي پخته شده در کوره محکم‌تر و در برابر آب مقاوم‌تر هستند. بسياري از تمدن‌هاي باستان از کاشي‌هاي مربعي کوچک پخته شده رسي براي تزيين در معماري استفاده مي‌کردند.
ساختمان‌هاي شهرهاي قديمي بين‌النهرين با سفالينه‌هاي قرمز بدون لعاب و کاشي‌هاي رنگارنگ نماکاري شده بودند. يونانيان و روميان باستان از سراميک در کف، سقف و حتي لوله‌کشي درون ساختمان‌ها استفاده مي‌کردند. چيني‌ها از رس سفيد رنگ به نام کائولين استفاده مي‌کردند تا بتوانند سراميکي مقاوم و سفيد رنگي به نام چيني (Porcelain) توليد کنند. در اروپاي قرون وسطي از کاشي‌ها در کف کليساها استفاده مي‌شد. در سراسر قاره اروپا بيزاسن‌ها به بهترين شکل از کاشي‌هاي کوچک در مقياس‌هاي کوچک استفاده مي‌کردند. آنها با استفاده از کاشي و شيشه و سنگ الگوهاي موزاييکي پر مفهوم و زيبايي خلق کرده‌اند.
سراميک‌هاي ايراني تحت تاثير کاشي‌هاي وارد شده از چين بودند اين کاشي‌ها که براي مقاصد تزييني استفاده مي‌شدند در سراسر آسياي جنوبي، آفريقاي شمالي، اسپانيا و حتي اروپا نيز پخش گرديد. از آنجا که هنر اسلامي از تخيلات انساني سرچشمه مي‌گرفت و در پيشرفت و توسعه دين اسلام تاثير گذار بود صنعتگران به ارائه کاشي‌هاي با رنگ روشن و مرصع يا بافت پيچيده روي آوردند.

کاشي‌هاي لعابي پررنگ در الگوهاي موزاييک‌هاي بزرگ و تغيير رنگ‌هاي ظريف کنار هم چيده مي‌شدند. صنعتگران مسلمان از اکسيدهاي فلزي مانند قلع، مس، کبالت، منيزيم و آنتيمون براي لعاب کاشي استفاده مي‌کردند که لعابي درخشنده‌تر و محکمتر حاصل مي‌نمود.
در قرن پانزدهم کاشي‌هاي با لعاب اکسيد فلز در ايتاليا متداول شدند و بتدريج در صنعتگران شمال ايتاليا نفوذ کردند. مراکز تجاري مهم اروپايي به اين موتيف‌هاي محلي اهميت دادند بطوريکه برخي از اين کاشي‌ها هنوز هم استفاده مي‌شوند مانند کاشي دلفت (از دلفت هلند) و کاشي ماجوليکا (از مايورکاي اسپانيا).
 
امروزه اغلب شرکت‌هاي سازنده تجاري از روش پرس خاک (press dust) استفاده مي‌کنند. ابتدا مخلوط مواد در شکل مورد نظر پرس شده و سپس لعاب زده مي‌شود (ممکن است لعاب زده نشود) و سپس در کوره پخت مي‌شود. برخي از صنعتگران ممکن است با پرس ملات يا با پهن کردن خمير و قطع آن با استفاده از قالب همانند شيريني‌پزها کاشي‌ها را با شکل مورد نظر توليد کنند.

روش برش کاشي هر چه باشد نياز به پخته شدن دارد تا سخت شود. خلوص رس، دفعات پختن و دماي کوره عواملي هستند که در تعيين قيمت و کيفيت کاشي تاثير گذارند. دماي کوره از 900 درجه فارنهايت تا 2500 درجه فارنهايت متغير است. هر چه دماي کوره کمتر باشد تخلخل کاشي بيشتر بوده و لعاب نرم‌تر است. دماي بالاتر کاشي متراکم‌تر و لعاب محکم‌تري توليد مي‌کند.

باستان‌شناسان در يافته‌اند که بشر اوليه در حدود 24000 سال قبل از ميلاد اقدام به ساخت سراميک مي‌کرده است. اين سراميک‌ها در چکسلواکي يافت شده‌اند و به شکل حيوانات و پيکره انسان، تخته صاف و توپ مي‌باشد. اين سراميک‌ها را از چربي حيوانات به همراه استخوان آنها و خاکستر استخوان و مقداري رس ريزدانه مي‌ساختند و بعد از شکل دادن آن را در دمايي در حدود 500 تا 800 درجه سانتيگراد در کوره‌هاي گنبدي شکل و يا به شکل نعل اسب پخت مي‌نمودند. اما هنوز معلوم نيست اين نوع از سراميک‌ها را به چه علتي مي‌ساختند. اولين ظروف سفالي مورد استفاده در 9000 سال قبل از ميلاد مسيح ساخته مي‌شد و براي نگهداري غذا و دانه‌هاي خوراکي مورد استفاده قرار مي‌گرفت. ساخت شيشه نيز تقريباً هم‌ زمان با سفال و در 8000 سال پيش در مصر آغاز شد بطوريکه در پخت سفال به علت حضور اکسيد کلسيم به همراه شن، و سودا در نهايت به سفال‌هاي لعابدار رنگي منجر شد.
کاشي‌کاري يکي از روش‌هاي دلپذير تزئين معماري در تمام سرزمين‌ها علي‌الخصوص كشورهاي اسلامي است. تحول و توسعه کاشي‌ها از عناصر خارجي کوچک رنگي در نماهاي آجري آغاز و به پوشش کامل بنا در آثار تاريخي قرون هشتم و نهم هجري انجاميد. در سرزمين‌هاي غرب جهان اسلام که بناها اساساً سنگي بود، کاشي‌هاي درخشان رنگارنگ بر روي ديوارهاي سنگي خاکستري ساختمان‌هاي قرن دهم و يازدهم ترکيه، تأثيري کاملاً متفاوت اما همگون و پر احساس ايجاد مي‌کردند.
تا دو قرن پس از ظهور اسلام در منطقه بين‌النهرين شاهدي بر رواج صنعت کاشي‌کاري نداريم و تنها در اين زمان يعني اواسط قرن سوم هجري، هنر کاشي‌کاري احيا شده و رونقي مجدد يافت. در حفاري‌هاي شهر سامرا، پايتخت عباسيان، بين سال‌هاي 836 تا 883 ميلادي بخشي از يک کاشي چهارگوش چندرنگ لعابدار که طرحي از يک پرنده را در بر داشته به دست آمده است. از جمله کاشي‌هايي که توسط سفالگران شهر سامرا توليد و به کشور تونس صادر مي‌شد، مي‌توان به تعداد صد و پنجاه کاشي چهارگوش چند رنگ و لعاب‌دار اشاره کرد که هنوز در اطراف بالاترين قسمت محراب مسجد جامع قيروان قابل مشاهده‌اند. احتمالا بغداد، بصره و کوفه مراکز توليد محصولات سفالي در دوران عباسي بوده‌اند. صنعت سفالگري عراق در دهه پاياني قرن سوم هجري رو به افول گذاشت و تقليد از توليدات وابسته به پايتخت در بخش‌هاي زيادي از امپراتوري اسلامي مانند راقه در سوريه شمالي و نيشابور در شرق ايران ادامه يافت. در همين دوران، يک مرکز مهم ساخت کاشي‌هاي لعابي در زمان خلفاي فاطمي در فسطاط مصر تأسيس گرديد.

 
کاشي زرين فام - قرن پنجم هجري – کاشان    
کاشي‌هاي هشت‌پر ستاره‌اي و چليپا- قرن هفتم هجري- امامزاده جعفر دامغان
نخستين نشانه‌هاي کاشي‌کاري بر سطوح معماري، به حدود سال 450 ه.ق باز مي‌گردد که نمونه‌اي از آن بر مناره مسجد جامع دمشق به چشم مي‌خورد. سطح اين مناره با تزئينات هندسي و استفاده از تکنيک آجرکاري پوشش يافته، ولي محدوده کتيبه‌اي آن با استفاده از کاشي‌هاي فيروزه‌اي لعاب‌دار تزئين گرديده است.
شبستان گنبددار مسجد جامع قزوين (509 ه.ق) شامل حاشيه‌اي تزئيني از کاشي‌هاي فيروزه‌اي رنگ کوچک مي‌باشد و از نخستين موارد شناخته شده‌اي است که استفاده از کاشي در تزئينات داخلي بنا را در ايران اسلامي به نمايش مي‌گذارد. در قرن ششم هجري، کاشي‌هايي با لعاب‌هاي فيروزه‌اي و لاجوردي با محبوبيتي روزافزون رو به رو گرديده و به صورت گسترده در کنار آجرهاي بدون لعاب به کار گرفته شدند.

تا اوايل قرن هفتم هجري، ماده مورد استفاده براي ساخت کاشي‌ها گل بود اما در قرن هشتم هجري، يک ماده دست‌ساز که به عنوان خمير سنگ يا خمير چيني مشهور است، معمول گرديد و در مصر و سوريه و ايران مورد استفاده قرار گرفت.
در دوره حکومت سلجوقيان و در دوره‌اي پيش از آغاز قرن هفتم هجري، توليد کاشي توسعه خيره کننده‌اي يافت. مرکز اصلي توليد، شهر کاشان بود. تعداد بسيار زيادي از گونه‌هاي مختلف کاشي چه از نظر فرم و چه از نظر تکنيک ساخت، در اين شهر توليد مي‌شد. اشکالي همچون ستاره‌هاي هشت‌گوش و شش‌گوش، چليپا و شش‌ضلعي براي شکيل نمودن ازاره‌هاي درون ساختمان‌ها با يکديگر ترکيب مي‌شدند. از کاشي‌هاي لوحه مانند در فرم‌هاي مربع يا مستطيل شکل و به صورت حاشيه و کتيبه در قسمت بالايي قاب ازاره‌ها استفاده مي‌شد. قالب‌ريزي برخي از کاشي‌ها به صورت برجسته انجام مي‌شد در حالي که برخي ديگر مسطح بوده و تنها با رنگ تزئين مي‌شدند. در اين دوران از سه تکنيک لعاب تک‌رنگ، رنگ‌آميزي مينائي بر روي لعاب و رنگ‌آميزي زرين‌فام بر روي لعاب استفاده مي‌شد.
تکنيک استفاده از لعاب تک‌رنگ، ادامه کاربرد سنت‌هاي پيشين بود اما در دوران حکومت سلجوقيان، بر گستره لعاب‌هاي رنگ شده، رنگ‌هاي کرم، آبي فيروزه‌اي و آبي لاجوردي و کبالتي نيز افزوده گشت.

ابوالقاسم عبدالله بن محمد بن علي بن ابي طاهر، مورخ دربار ايلخانيان و يکي از نوادگان خانواده مشهور سفالگر اهل کاشان به نام ابوطاهر، توضيحاتي را در خصوص برخي روش‌هاي توليد کاشي، نگاشته است. وي واژه هفت رنگ را به تکنيک رنگ‌آميزي با مينا بر روي لعاب اطلاق کرد. اين تکنيک در دوره بسيار کوتاهي بين اواسط قرن ششم تا اوايل قرن هفتم هجري از رواجي بسيار چشمگير برخوردار بود.
لعاب زرين‌فام که ابوالقاسم آن را دو آتشه مي‌خواند، رايج‌ترين و معروف‌ترين تکنيک در تزئينات کاشي بود. اين تکنيک ابتدا در قرن دوم هجري در مصر براي تزئين شيشه مورد استفاده قرار مي‌گرفت. مراحل کار به اين شرح بوده که پس از به کارگيري لعاب سفيد بر روي بدنه کاشي و پخت آن، کاشي با رنگدانه‌هاي حاوي مس و نقره رنگ‌آميزي مي‌شده و مجدداً در کوره حرارت مي‌ديده و در نهايت به صورت شيء درخشان فلز گونه‌اي در مي‌آمده است. با توجه به مطالعات پيکره‌شناسي که بر روي نخستين کاشي‌هاي معروف به زرين‌فام انجام گرفته و نيز از آنجايي که در اين نوع از کاشي‌ها بيشتر طرح‌هاي پيکره‌اي استفاده مي‌شده تا الگوهاي گياهي، مي‌توان گفت اين نوع از کاشي‌ها به ساختمان‌هاي غيرمذهبي تعلق داشته‌اند.

ويراني حاصل از تهاجم اقوام مغول در اواسط قرن هفتم هجري، تنها مدت کوتاهي بر روند توليد کاشي تأثير گذاشت و در واقع هيچ نوع کاشي از حدود سال‌هاي 654-642 ه.ق بر جاي نمانده است. پس از اين سال‌ها، حکام ايلخاني اقدام به ايجاد بناهاي يادبود کرده و به مرمت نمونه‌هاي پيشين پرداختند. نتيجه چنين اقداماتي، احياي صنعت کاشي‌سازي بود. در اين دوران، تکنيک مينايي از بين رفت و گونه ديگري از تزئين سفال که بعدها عنوان لاجوردينه را به خود گرفت، جانشين آن شد. در اين تکنيک، قطعات قالب‌ريزي شده با رنگ‌هاي سفيد، لاجوردي و در موارد نادري فيروزه‌اي، لعاب داده مي‌شدند و پس از اضافه شدن رنگ‌هاي قرمز، سياه يا قهوه‌اي بر روي لعاب، براي بار دوم در کوره قرار داده مي‌شدند.

در اوايل دوره ايلخاني، تکنيک زرين‌فام بر روي لعاب بدون هيچ رنگ افزوده‌اي به کار برده مي‌شد، لکن در ربع پاياني قرن هفتم، رنگ‌هاي لاجوردي و فيروزه‌اي به ميزان اندکي مورد استفاده قرار گرفتند. با نزديک شدن به قرن هشتم هجري، آبي لاجوردي از رواج و محبوبيت بيشتري برخوردار شد و سرانجام تکنيک نقاشي زير لعاب با استفاده از رنگ‌هاي آبي لاجوردي و اندک مايه‌اي از رنگ‌هاي قرمز و سياه، جايگزين نقاشي زرين فام شد که کاشي‌هاي توليد شده با چنين تکنيکي معمولا با نام کاشي‌هاي سلطان‌آباد شناخته مي‌شوند. اين تکنيک تا اواسط قرن هشتم مورد استفاده قرار مي‌گرفت و پس از آن منسوخ شد.
اين تکنيک براي نخستين بار در آغاز قرن هفتم هجري در آناتولي اقتباس شده و يک قرن بعد در ايران و آسياي مرکزي پديدار شده است. اين نوع از کاشي‌ها براي ايجاد طرحي پيچيده در کنار يکديگر چيده مي‌شده و از آنها براي تزئين محراب‌ها استفاده مي‌شد. شيوه کار به اين صورت بوده است که سفال‌هاي لعاب داده شده را بر مبناي طرح اصلي مي‌بريدند و سپس با در کنار هم قرار دادن آنها، طرح اصلي را مي‌ساختند. در دوره ايلخانيان براي نخستين بار اين تکنيک مورد استفاده قرار گرفت؛ مانند آنچه که در مقبره امام‌زاده جعفر اصفهان (726 ه.ق) به چشم مي‌خورد؛ اما کاربرد وسيع آن در دوره مياني قرن نهم هجري رواج پيدا کرد. طيف وسيع و پيشرفته‌اي از کاشي‌هاي معرق بر روي تعدادي از بناهاي مهم يادبود اين دوران ديده مي‌شوند که به عنوان نمونه مي‌توان به مسجد گوهرشاد در مشهد، مدرسه آلغ بيک در سمرقند و مدرسه خرگرد اشاره کرد.

با توجه به وقت‌گير بودن نصب کاشي‌هاي معرق، در اواخر قرن نهم هجري تکنيک ارزان‌تر و سريع‌تري با نام هفت‌رنگ، جايگزين آن شد. اين تکنيک، ترکيب رنگ‌هاي مختلف و متعددي را بر روي کاشي ممکن ساخته بود. همچنين در چنين شيوه‌اي، رنگ‌ها مجزا بوده و درون مرزهاي يکديگر نفوذ نمي‌کردند، زيرا توسط خطوط رنگيني مرکب از منگنز و روغن دنبه از يکديگر جدا مي‌شدند. در بسياري از بناهاي تيموريان شاهد رواج مجدد کاشي‌کاري به شيوه هفت‌رنگ هستيم که به عنوان نمونه مي‌توان از مدرسه غياثيه خردگرد که در سال 846 ه.ق تکميل شده ياد کرد.
مساجد و مدارس صفويه به طور کلي با پوششي از کاشي‌ها در درون و بيرون بنا تزئين شده‌اند. در حاليکه کاربرد کاشي‌هاي معرق تداوم مي‌يافت، شاه‌عباس که براي ديدن بناهاي مذهبي کامل نشده‌اش بي‌تاب بود، استفاده بيشتر از تکنيک سريع کاشي هفت‌رنگ را تقويت کرد.
 
کاشي معرق- پنجره مشبک کاري مسجد شيخ لطف‌الله اصفهان
در عصر صفويه، کاشي هفت‌رنگ در قصرهاي اصفهان به نحوي گسترده مورد استفاده قرار گرفت و نصب کاشي‌هاي چهارگوش درون قاب‌هاي بزرگ، منظره‌هايي بديع همراه با عناصر پيکره‌اي و شخصيت‌هاي مختلف، به وجود آورد.
در قرن دوازدهم هجري، با روي کار آمدن زنديه عمارت‌سازي در اندازه‌هاي جاه‌طلبانه به ويژه در شيراز، پايتخت زنديان، از سر گرفته شد و به همين دليل، جنبش جديدي در صنعت کاشي‌سازي پديد آمد. در اين عصر، تصاوير کاشي‌ها با نوعي رنگ جديد صورتي که در دوران حکمراني قاجار نيز استفاده مي‌شده، نقاشي مي‌شدند.
صنعت کاشي‌سازي اسلامي در دوره‌هايي از پورسلين  تأثير پذيرفته است. حاصل اين تأثيرات، ساخت کاشي‌هايي با لعاب سفيد و طرح‌هاي آبي است. اقتباس هنرمندان اسلامي از چيني‌هاي آبي- سفيد قابل ملاحظه است. در اواسط قرن نهم هجري، نقش‌مايه‌هاي چيني کاملا در نقشمايه‌هاي دوران اسلامي جذب شده و حاصل آن، پديدار شدن يک سبک اسلامي- چيني دو رگه، دلپذير و قابل قبول بود.
هنر کاشي‌کاري ترکيه تا حد زيادي تحت تأثير سنت‌هاي ايراني قرار داشت. در قرن نهم هجري
(تا سال 875 ه.ق) هنرمندان تبريزي با انگيزه اشتغال به فعاليت در ترکيه مي‌پرداختند. در قرن دهم هجري، ايزنيک مرکز توليد ظروف سفالي و کاشي در ترکيه محسوب مي‌شد. يک رنگ قرمز درخشان جديد و يک دوغاب غني‌شده از آهن به صورت ضخيم غيرقابل نفوذ به زير لعاب، به کار گرفته مي‌شده که از ويژگي‌هاي کاشي ايزنيک به شمار مي‌آمد. يک سبک برگدار زيبا با طراحي‌هاي واقعي از گل‌هاي لاله، سنبل و ميخک نيز بر روي کاشي‌ها، منسوجات، جلدسازي و ساير هنرهاي ترکيه قرن دهم مورد استفاده قرار گرفتند. اما پس از قرن يازدهم هجري، کيفيت کاشي ايزنيکي رو به افول گذاشت و از اين دوران به بعد، ساخت کاشي در شهر کوتاهايا در مرز فلات آناتولي ادامه يافت.
ساخت کاشي در سوريه نيز صورت مي‌گرفته است. سفالگران دمشقي در قرن نهم هجري کاشي‌هاي سفيد- آبي توليد مي‌کردند اما يک قرن بعد طرح کاشي‌هاي سوريه‌اي بازتاب کاشي‌هاي ايزنيک بود. کاشي‌هاي سوريه در رنگ‌هاي سبز روشن، فيروزه‌اي و ارغواني تيره خاصي در زير لعاب نقاشي شده‌اند. بهترين دوره براي کاشي‌سازان دمشق، قرن دهم هجري است. پس از آن، گرچه توليد کاشي تا قرن سيزدهم ادامه يافت اما کيفيت آن کاهش يافت و طرح‌هاي کاشي‌هاي سوريه يک دست شد.
 

3- تاريخچه کاشي در ايران
در بازار كار ايران كاشي به قطعه سنگ مصنوعي گفته مي‌شود كه طول و عرض آن مختلف بوده و ضخامت آن چند ميليمتر و يك روي آن داراي سطحي شيشه‌اي بوده و كاملا صاف و صيقلي است، به همين علت به راحتي قابل تميز كردن است و اغلب در محل‌هايي از ساختمان مورد استفاده قرار مي‌گيرد كه امكان رشد ميكروب بيشتر بوده و در نتيجه احتياج به نظافت بيشتر دارد؛ مانند حمام‌ها، توالت‌ها، آشپزخانه‌ها و آب‌ريزگاه‌هاي عمومي و غيره.
صنعت كاشي‌سازي در ايران سابقه طولاني دارد، حتي در دوران قبل از اسلام و حتي قبل از ميلاد نيز در ايران رواج داشته، به طوري كه نمونه‌هايي از صنعت كاشي‌كاري ايران در شوش كه مربوط به كاخ هخامنشيان است پيدا شده كه قدمت آن مربوط به ۴۰۰ سال قبل از ميلاد است كه به وسيله باستان‌شناسان فرانسوي به فرانسه برده شد و اكنون در موزه‌هاي فرانسه موجود است. صنعت كاشي‌سازي بعد از اسلا م نيز در ايران رواج داشت و كم و بيش راه ترقي خود را طي مي‌كرد و در دوران صفويه اين هنر به اوج ترقي خود رسيد به طوري كه هنوز هم كاشي‌كاري‌هايي كه در زمان شاه عباس در اصفهان انجام شده از لحاظ زيبايي و ثبات رنگ بي‌نظير است. نمونه اين كاشي‌كاري در مسجد شيخ لطف‌اله در اصفهان موجود است و زيباترين معرق‌كاري دنيا است ولي اين صنعت بعد از آن تاريخ رفته رفته سير نزولي طي كرد، مخصوصاً در دوران قاجاريه و همينطور تا حدود سال‌هاي ۱۳۳۰ صنعت كاشي‌سازي به كلي در ايران از بين رفت و كاشي‌هاي ما منحصر شد به قطعه آجري لعاب‌دار نامرغوب كه ضخامت آن در حدود ۱۲ تا ۱۵ ميليمتر و داراي ابعادي ناگونيا بود كه در اثر كوچك‌ترين حرارت لعاب روي آن ترك خورده و منظره‌اي ناخوشايند داشت. از اين سال به بعد رفته رفته صنعتگران ايراني به فكر احياي اين صنعت ديرينه افتادند و تا سال ۱۳۴۲ اين صنعت با تشكيل اتحاديه‌هاي كاشي‌سازي رو به ترقي رفت و در اين موقع ضخامت كاشي‌هاي ساخت ايران در حدود ۷ ميليمتر و ابعاد آن قدري گونياتر و محصولي به مراتب تميزتر و قابل استفاده‌تر از سابق به بازار عرضه شد و رفته رفته مي‌رفت تا اين صنعت در ايران پا گرفته و به عظمت دوران قبل نزديك شود ولي در همين موقع چند كارخانه تمام اتوماتيك خارجي كه محصولي بهتر و تميزتر و همچنين در ابتدا ارزان‌تر از محصولات قبلي ايراني داشتند به بازار كاشي ايران وارد شدند، در آن زمان صنعتگران ما از لحاظ اقتصادي ياراي مقاومت در مقابل اين كارخانه‌ها را نداشته و به طور كلي از بين رفتند و صنعت كاشي ما منحصر به محصولات اين كارخانه‌ها كه مواد اوليه و ماشين‌آلات آن بطور كامل از خارج به ايران وارد شده بود، گرديد.
به طور كلي توليد و رشد صنعت سراميك ايران را مي‌توان به چهار دوره كاملا مجزا تقسيم‌بندي كرد.

•    دوره اول از سال 1338 تا سال 1357:
سياست‌گذاري‌هاي صنعتي قبل از انقلاب در قالب برنامه‌هاي 5 ساله توسعه و به موازات آن ايجاد زيرساخت‌هاي لازم در ابتداي دهه 30 به گونه‌اي شكل گرفت كه سرمايه‌هاي حاصل از بخش تجاري كشور به مسير ايجاد واحدهاي كوچك و بزرگ صنعتي و توليد هدايت شود. در بخش صنعت كاشي و سراميك ايران نيز مشاهده مي‌شود كه موسسان و سرمايه‌گذاراني كه براي اولين بار اقدام به احداث كارخانه كاشي نموده‌اند داراي پايگاه بازاري بوده و طبيعتا سرمايه حاصله نيز منشاء تجاري داشته است. سرمايه‌گذاري و احداث واحدهاي اوليه كاشي و سراميك براساس شرايط و امكانات ذيل صورت گرفت.


•    دوره دوم از سال 58 تا 1368:
    مزيت نسبي مستتر در بسياري از پارامترهاي توليد مانند مواد اوليه، انرژي، نيروي كار و غيره.    تحولات اجتماعي و تغييرات الگوي توليد و مصرف در صنعت ساختمان و گرايش به استفاده از مصالح برتر در سال‌هاي پاياني دهه 40 و شروع دهه 50 خصوصاً در اقلامي مانند كاشي و سراميك نيز تغيير يافت و گرايش به مصرف كالاي لوكس خارجي پيدا كرد. به همين دليل علاوه بر توليد داخلي، سالانه يك تا 1/5 ميليون مترمربع كاشي از كشورهاي ايتاليا و اسپانيا وارد كشور مي‌گرديد اما شرايط توليد داخلي و بازار رقابتي به گونه‌اي تنظيم شده بود كه اين ميزان واردات نه تنها هيچ‌گونه اثر سوء بر توليد داخلي نداشت، بلكه به لحاظ كيفيت و تنوع طرح‌هاي كاشي وارداتي، زمينه براي ارتقاي سطح كيفي محصولات داخلي نيز فراهم مي‌شد.

با پشت سر گذاشتن التهابات ناشي از انقلاب و تثبيت نظام جديد سياست‌گذاري‌هاي صنعتي كشور براساس رويكرد خودكفايي در توليد به جاي واردات شكل گرفت. تاثير اين سياست‌گذاري در صنعت كاشي كشور در احداث واحدهاي جديد و توسعه كارخانه‌هاي احداث شده قبل از انقلاب نمايان شد. در سال 1365 با نظارت وزارت صنايع با خريد انبوه براي تعداد ده واحد توليد كاشي شامل چهار واحد كاشي كف هر يك با ظرفيت اوليه 750 هزار مترمربع و 6 واحد كاشي ديوار هر يك با ظرفيت اوليه 5/1 ميليون مترمربع گشايش اعتبار شد. ماشين‌آلات كارخانه‌هاي مذكور از سال 66 تدريجاً وارد كشور گرديد و اولين واحد در سال 1372 و بقيه آنها تدريجاً تا سال 1375 به بهره‌برداري رسيدند. در اين زمان مجموع ظرفيت توليد كاشي و سراميك ايران به حدود 20 ميليون متر مربع رسيد. اين موضوع نشان‌دهنده عزم راسخ سياست‌گذاران صنعتي كشور و مسوولان به تحقق رويكرد خودكفايي و توليد جايگزين واردات بوده است. در ادامه به دليل محدوديت‌هاي ارزي و همچنين ارتقاء كيفيت توليدات كاشي و سراميك كشور به سطح مطلوب، كه همانا تامين نسبي نيازهاي داخلي بود، محدوديت‌هاي تعرفه‌اي برقرار و ورود كاشي و سراميك عملاً متوقف شد.

•    دوره سوم از سال 68 تا 79:
در اين دوره به دليل پايان يافتن جنگ و تثبيت شرايط داخلي و رونق گرفتن صنايع خصوصاً ساختماني و نياز روزافزون به مصالح ساختماني از جمله كاشي و سراميك، روند سرمايه‌گذاري و رشد صنعت كاشي و سراميك با شتاب بيشتري ادامه يافت و با ورود تدريجي محصولات واحدهاي جديد الاحداث به بازار داخلي و تامين كامل نيازهاي بازار، بخشي از آن نيز روانه بازارهاي بين‌المللي شد. متوسط رشد سالانه از سال 58 تا پايان 79
(به مدت 20 سال) حدوداً معادل 2/8 درصد مي‌باشد كه اين درصد رشد دقيقا براساس پارامترهايي مانند رشد جمعيت و رشد اقتصادي كشور بوده است.

•    دوره چهارم از ابتداي سال 1380 تا کنون:
همانگونه كه قبلا ذكر شد رشد صنعت كاشي و سراميك ايران طي سه دوره اول (1379 -1338) رشد متوازن و منطبق بر نياز بازار داخلي و توان صادراتي اين صنعت بوده است. با تصويب برنامه سوم توسعه اقتصادي، اجتماعي كشور و ايجاد تسهيلات براي سرمايه‌گذاري و تشكيل صندوق ارزي، هجوم سرمايه‌گذاران براي احداث واحدهاي جديد با صدور سهل و آسان موافقت اصولي و پرداخت تسهيلات توسط شبكه بانكي كشور آغاز شد. به طوري كه ظرف مدت دو سال بيش از 500 ميليون متر مربع موافقت اصولي صادر گرديد كه بيش از 220 ميليون آن وارد فاز اجرايي گرديد. توليد و مصرف از نيمه دوم سال 1381 توازن بين مصرف و توليد به هم خورده و آثار مازاد توليد در بازارهاي داخلي به صورت نابساماني‌هايي در شبكه توليد و توزيع نظير افزايش كميسيون عاملين فروش، افزايش زمان دريافت وجه كالا، عرضه كاشي و سراميك درجه 1 و 2 به قيمت كالاهاي با درجه پايين‌تر، حذف درجه 1 و 2 از ليست قيمت‌ها و موارد ديگر نمايان شد. با گذشت زمان و افزايش سريع توليدات و رسوب بخشي از توليدات در سطح بازار و كارخانه‌ها و افزايش نابساماني‌ها مرحله ورود به بحران از نيمه دوم سال 1382 آغاز گرديد.

تاثیر رکود ساخت و ساز بر صنعت کاشی و سرامیک

رئیس اتحادیه کاشی ساز و کاشی فروش تهران با اشاره به اینکه «رکود ساخت و ساز، صنعت کاشی و سرامیک داخلی را نیز متاثر کرده است»، افزود: «کاهش ساخت و ساز طی دو سال اخیر بسیاری از صنایع مرتبط از جمله کاشی و سرامیک را نیز تحت تاثیر قرار داده استمصطفی گودرزی، با بیان اینکه «در این شرایط قیمت برخی از مواد اولیه نیز افزایش یافته و تولیدکنندگان مجبورند با مواد اولیه گران، کالایی را تولید کنند که به دلیل کاهش تقاضا و رقابت بالا در فروش آن دچار محدودیت هستند»، خاطرنشان کرد: «در این وضعیت تولیدکنندگان مجبور شده اند برای جبران وضعیت بازار داخل، حضور در بازارهای صادراتی را بیش از پیش مدنظر قرار دهند.» وی ادامه داد: «در حال حاضر بهترین بازار کاشی و سرامیک صادراتی ایران کشور عراق است که ساخت و ساز نیز در آن رونق بالایی دارد. اگرچه تقاضای داخلی کاشی و سرامیک کاهش یافته اما تولیدکنندگان برای پایین نگه داشتن قیمت تمام شده مجبور به حفظ سقف تولید قبلی خود هستند.» گودرزی تصریح کرد: «اگر دولت بتواند با پرداخت تسهیلات بیشتر به انبوه سازان مسکن و به ویژه پرداخت تسهیلات خرید، تقاضای بازار مسکن را افزایش دهد، صنایع وابسته نیز از رکود خارج خواهند شد
مشکل فروش تولیدکنندگان در حالی است که طی پنج ماه منتهی به پایان مرداد امسال، بالغ بر 76 میلیون و 125 هزار مترمربع کاشی و سرامیک در کشور تولید شده است. بنا بر اعلام دفتر صنایع معدنی وزارت صنایع ومعادن، تولید کاشی وسرامیک در مدت یاد شده در مقایسه با مدت مشابه سال قبل حدود 7/4 درصد رشد داشته است. براساس این گزارش همچنین در پنج ماه نخست امسال، مجموع تولید ظروف شیشه ای 160 هزار تن، چینی بهداشتی 31 هزار و 500 تن، ظروف چینی 16هزار و 300 تن و شیشه جام 313 هزار تن بوده است. از سوی دیگر، با استناد به آمار ارائه شده در سایت انجمن کاشی و سرامیک در سال های 1980 تا 2007 مصرف جهانی سرامیک از متوسط رشد 6/4 درصدی و مصرف ایران از رشد 45/14 درصدی برخوردار بوده این در حالی است که با در نظر گرفتن وضعیت موجود پیش بینی می شود تاسال 2012 مصرف جهانی این محصول از متوسط رشد 7/4 درصدی و مصرف ایران از رشد 8/12 درصدی برخوردار شود.
افت 30 درصدی آمار معاملات در بازار کاشی و سرامیک
یک تولید کننده کاشی اعلام کرد: «مصرف داخلی این محصول به شدت کاهش یافته به طوری که آمار معاملات با افت 30 درصدی در سال جدید همراه بوده استبه گفته محمود سلامی «در صورت ادامه وضعیت فعلی، کارخانه ها مجبور به کاهش تولید و ناچاراً تعدیل بخشی از نیروهای کار خود خواهند بود مگر آنکه دولت از تولیدکنندگان پشتیبانی کرده و تحولی در صنعت ساخت وساز صورت بگیرد.» وی افزود: «در بازار مصالح پایین دستی هم اکنون تولید سرامیک 30 درصد کاهش یافته همچنین در بازار محصولات بهداشتی ساختمان عرضه انبوه کالا، فروش را با مشکل مواجه کرده است.» وی اظهار داشت:«در میان فروش مصالح ساختمانی پایین دستی همچون در و پنجره و موکت و... سرامیک از پرمصرف ترین محصولاتی است که برابر با متراژ ساختمان به مصرف می رسد. بازار این محصول ساختمانی نیز مانند سایر مصالح کاملاً به وضعیت راکد ساخت وساز بستگی داردهمچنین به عقیده یکی از اعضای اتحادیه تولید کنندگان کاشی و سرامیک، «وضعیت فعلی ساخت و سازمسکن به شکل مستقیم بر آمار خرید و فروش کاشی و سرامیک تاثیر گذاشته است.» وی درباره شرایط کنونی گفت: «کاهش تقاضا به معنای کاهش ساخت وساز است نه توقف کامل آن ولی همین موضوع نیز بر نحوه خرید مصالح ساختمانی اثر گذار بوده است.» وی همچنین در زمینه سرمایه گذاری داخلی در این بخش توضیح داد: «خرید و فروش مانند گذشته انجام نمی شود و به همین نسبت نیز تا حدی از سرمایه گذاری داخلی کاسته شده است.» به گزارش خبرنگار ما، در حال حاضر کاشی و سرامیک برحسب درجه یک تا سه از قیمت های متفاوتی برخوردار است به طوری که از متری 5500 تومان تا 15 هزار تومان در انواع ایرانی و نمونه های وارداتی نیز از 25 هزار تا 40 هزارتومان در هر متر در مراکز توزیع به فروش می رسد. گفتنی است انواع سنگ تزئینی نیز در مراکز عرضه با قیمت هایی از 15 تا بیش از 100 هزار تومان برای هر متر به متقاضیان عرضه می شود

کاشی و سرامیک ضد باکتری در کشور تولید شد

پژوهشگران کشور با استفاده از نانو ذرات نقره نوعی کاشی و سرامیک آنتی باکتریال تولید کردند. این نوع کاشی و سرامیک قابل استفاده در حمام، بیمارستانها و استخرها است و مانع از ایجاد بیوفیلم و رشد قارچها و باکتریها می شود.

نیلوفر چاوشی مدیر واحد پلیمر شرکت نانو نصب پارس در گفتگو با خبرنگار با بیان این خبر گفت: نانو ذرات نقره به دلیل خاصیت آنتی باکتریال بودن مانع از ایجاد بیوفیلمها مانند کپک در محیطهای مرطوب می شوند.

وی افزود: از این رو این با وارد کردن این نانوذرات در لعاب موفق به تولید نوعی کاشی و سرامیک ضد باکتری شدیم.

به گفته چاوشی این شرکت در حال مذاکره با برخی از شرکتهای تولید کننده برای وارد کردن این نانو ذرات در لعاب کاشی و سرامیک هستند که در صورت تایید نهایی کاشیهای ضد باکتری تولید می شود.

مدیر واحد پلیمر شرکت نانو نصب پارس از طراحی و تولید نوعی مخازن آب خبر داد و اضافه کرد: با وارد کردن نانوذرات نقره در پروسه تولید مخزن نانو نقره با دوز پایین مخازن آبی را تولید کردیم که قادر است زمان ماندگاری آب را افزایش می دهد.

وی تاکید کرد: علاوه بر این می تواند از ایجاد بوی بد آب جلوگیری می کند

نمايشگاه بين المللي سويساماي 2012 امسال از 18 تا 21 بهمن ماه برگزار مي شود

نمايشگاه بين المللي سويساماي 2012 امسال از 18 تا 21 بهمن ماه برگزار مي شود

سي امين نمايشگاه بين المللي سويساما با موضوع كاشي و سراميك، كف پوشش هاي ساختماني و صنعتي، تجهيزات حمام و آشپزخانه، در سال 2012 از تاريخ 18 لغايت 21 بهمن ماه سال جاري در شهر زيباي والنسياي اسپانيا برگزار خواهد شد. سويساما به عنوان کانون مهمي در صنايع وابسته به کاشي سراميکي، پوشش هاي نماي ساختمان، تجهيزات حمام و آشپزخانه ، مواد اوليه، فريت، لعاب و رنگ مي باشد. که در صنعت کاشي و سراميک اسپانيا از اهميت وجايگاه ويژه اي برخوردار است. نمايشگاه سويساماي 2011 بيش از 77104بازديد كننده از مجموع 148 كشور جهان داشت كه بيش از 12489 نفر از آنها خريداران و بازديدكنندگان خارجي بودند. که از اين تعداد 60 درصد از کشورهاي اروپايي بودند و 18 درصد از آسيا و اقيانوسيه، 12 درصد از آمريکا و 10 درصد از آفريقا، اين آمار بيانگر نحوه توسعه فعاليت هاي بازاريابي شرکت هاي اسپانيايي در مناطق مختلف و بازارهاي جهاني نيز مي باشد. در اين نمايشگاه 265 شرکت اسپانيايي و 98 شرکت خارجي در زمينه محصولات کاشي سراميکي، 120 شرکت اسپانيايي و 35 شرکت خارجي در زمينه چيني بهداشتي و 58 شرکت اسپانيايي و 22 شرکت خارجي در زمينه مواد اوليه حضور داشتند. بر اساس تصميم شرکت نمايشگاه بين المللي والنسيا در اسپانيا، نمايشگاه بين المللي سويساما هر ساله برگزار مي¬شود که در سال¬هاي زوج علاوه بر محصولات کاشي سراميکي، ماشين آلات و فن آوري هاي نوين در اين صنعت نيز در معرض ديد علاقمندان قرار مي گيرد. بنابراين نمايشگاه امسال ميزبان شركت هاي توليد كننده ماشين آلات نيز مي باشد. لازم به ذکر است که حدود 50 درصد شرکت کنندگان خارجي در نمايشگاه سويساما 2011 شرکت هاي ايتاليايي مي باشند که در رقابتي سخت با شرکت هاي اسپانيايي به فعاليت مشغول مي باشند. مديران اين شرکت ها با آگاهي از جايگاه نمايشگاه بين المللي سويساما در صنعت کاشي و سراميک اسپانيا و از سويي در رقابت با شرکت هاي اسپانيايي هر ساله حضور پرقدرت در اين نمايشگاه را در دستور کار خود قرار داده اند. البته مسئولين اسپانيايي برگزار کننده سويساما براي دستيابي به چنين موقعيتي تلاش هاي فراواني به عمل آورده اند. بر اساس آمار منتشر شده 85 درصد شرکت کنندگان و 90 درصد بازديدکنندگان از سويساماي 2011 اعلام نمودند که در سويساماي 2012 نيز حضور جدي خواهند داشت. در حاشيه برگزاري اين نمايشگاه مسئولين با جمع آوري نظرات شرکت کنندگان و بازديدکنندگان سعي دارند که در دوره هاي آتي ، سرويس هاي مناسب تري را نيز ارائه نمايند. امسال نيز در سويساما 2012 برنامه متنوعي در حاشيه نمايشگاه براي شرکت کنندگان و بازديدکنندگان پيش بيني شده است. بر اساس اعلام مسئولين نمايشگاه تجهيزات حمام و آشپزخانه با بهره گيري از دکورهاي زيبا و متنوع بخش قابل توجهي از فضاي نمايشگاه را به خود اختصاص داده اند. سعي شده است در سويساما 2012 با ايجاد ارتباط شغلي ميان بازديدکنندگان و شرکت کنندگان، جذابيت ها و ظرافت هاي صنعت کاشي و سراميک به خوبيبه بازديدکنندگان منتقل شود. همچنين فرصت مناسبتري در اختيار شرکت کنندگان قرار خواهد گرفت تا بتوانند محصولات خود را به خوبي معرفي و ارائه نمايند. علاقمندان براي كسب اطلاعات بيشتر در خصوص نحوه برگزاري اين و نمايشگاه و ثبت نام براي بازديد از آن مي توانند به سايت http://cevisama.feriavalencia.com مراجعه نمايند.

سرامیک‌هاسازگارترین مواد جهت استفاده در بدن انسان هستند

بیوسرامیک‌ها به عنوان یکزیرمجموعه از مواد سرامیکی، به طور مستقیم به سلامتی انسانها مربوط هستند؛ لذاصرفنظر از منافع اقتصادی، به توجهی ویژه نیاز دارند. دکتر صولتی، رئیس پژوهشکدهسرامیک پژوهشگاه مواد و انرژی، ضمن معرفی مواد سرامیکی و بیوسرامیکی، آنها رامناسب‌ترین مواد جهت کاربرد در محیط فیزیولوژیک بدن دانست و دلیل این امر رازیست‌سازگاری مطلوب این مواد در کنار خواص مکانیکی مناسب آنها ذکر کرد. متن زیرحاصل‌ گفتگوی شبکه تحلیلگران تکنولوژی ایران (ایتان) با وی در رابطه با این مواداست:
سوال: آقای دکتر ضمن تشکر از وقتی که در اختیار ما قرار دادید، لطفاً درابتدا یک تعریف و تقسیم‌بندی کلی از سرامیک‌ها و حوزه‌های کاربرد این مواد داشتهباشید. دکتر صولتی: سرامیک‌ها را می‌توان به صورت مواد غیرآلی و غیرفلزیتعریف نمود که این یک تعریف بسیار اجمالی است و برای بعضی مقاصد کافی نیست ولیجایگاه سرامیک‌ها را نسبت به سایر مواد مهندسی مشخص می‌سازد. با توجه به این تعریف،تعدادی از ترکیبات را از حوزه بسیار وسیع مواد خارج کرده و بدین ترتیب، حجم عمده‌ایاز مواد جامد باقیمانده را سرامیک می‌نامند.

عموماً سرامیک‌هایمهندسی را از نظر ترکیبی به دو دسته کلی تقسیم‌بندی می‌نمایند:

1)
سرامیک‌‌های اکسیدی

2)
سرامیک‌های غیراکسیدی

سرامیک‌های اکسیدی بهاین علت که حجم عمده‌ای از مواد سرامیکی را تشکیل می‌دهند در یک گروه مستقل قرارگرفته‌اند و سرامیک‌های غیراکسیدی نیز می‌توانند خود شامل ترکیبات کاربیدی،نیتریدی، سیلیسیدی، بوریدی، فسفیدی و موارد دیگر باشند.

مواد سرامیکی چوندامنه بسیار وسیعی از ترکیبات را از لحاظ خواص و حوزه کاربرد شامل می‌شوند، لذاخواص و کاربردهای بسیار گسترده‌ای دارند. به عنوان مثال برای خواص الکتریکی،سرامیک‌هایی با خواص عایق کامل تا رسانای نستباً کامل و ابررسانا وجود دارند. بههمین صورت برای خواص مغناطیسی می­توان خصوصیات مغناطیسی کامل تا پارامغناطیس را ازاین مواد انتظار داشت. محدوده خواص نوری مواد سرامیکی نیز از کدر بودن کامل تاشفافیت کامل را در برمی‌گیرد و همچنین در مورد سختی، سرامیک‌‌هایی به نرمی گرافیتتا سختی الماس وجود دارند. در موارد دیگر خواص و کاربردها نیز وضعیت مشابهی برایسرامیک‌ها وجود دارد.

سوال: به نظر شما بیوسرامیک‌ها به عنوانزیرمجموعه‌ای از حوزه بسیار وسیع مواد سرامیکی باید چه خصوصیات و ویژگی­هایی داشتهباشند؟دکتر صولتی:بیوسرامیک‌ها را می‌توان آن بخش ازمواد سرامیکی دانست که کاربرد آنها در حوزه محیط‌های فیزیولوژیک مثل بدن انسان است.

محیط بدن نسبت به مواد بیگانه، محیطی بسیار سخت‌گیر می‌باشد به گونه‌ای کهورود یک ماده به محیط فیزیولوژیک یا محیط زنده با چالش‌های بزرگی روبرو است وبنابراین مسائل بسیار دشواری جهت طراحی و کاربرد بیومواد بر سر راه یک مهندسبیومواد وجود خواهد داشت.

وظایف دشوار زیر را می­توان از یک بیوسرامیک درحین کارکرد در محیط زنده انتظار داشت:

1)
در محیط زندهبدن خود را حفظ نماید و از بین نرود.

2)
به بافت‌های زنده اطراف خود آسیبینرساند.

3)
عملکرد خاصی را در محیط بدن از خود نشان دهد.

4)
عملکردماده مورد نظر با سازوکارهای طبیعی بدن هماهنگ باشد.

اتفاقات بسیاری در حیناستفاده از ماده خارجی در بدن ممکن است رخ دهد که بهترین آنها وقتی است که تنها خودماده آسیب ببیند و بدترین اتفاق آن است که ماده به بافت اطراف خود آسیب برساند کهاغلب مجموعه‌ای از این دو حالت اتفاق می‌افتد.

حالت ایده‌آل و مطلوب برایکاربرد بیومواد در بدن زمانی است که ماده کاملاً زیست­سازگار بوده و بدون اینکه خوداز بین برود، ضمن عملکرد مطلوب، به بافت اطراف خود نیز آسیبی نرساند.

سوال: عموماً چه تقسیم­بندی­هایی برای بیوسرامیک‌ها به عنوان یکزیرمجموعه مهم از بیومواد مرسوم است؟دکتر صولتی:بیوسرامیک‌ها را معمولاً از چند زاویه می‌توان دسته‌بندی نمود. یکی از مهمترینروش­های تقسیم‌بندی بیوسرامیک‌ها صرفنظر از ماهیت و جنس آنها، بر اساس واکنشی استکه محیط فیزیولوژیک بدن با آنها انجام می‌دهد که این یک پارامتر بسیار مهم است. براین اساس بیوسرامیک‌ها را به سه دسته تقسیم‌بندی می‌کنند:

1)
بیوسرامیک‌هایتقریباً خنثی: موادی هستند که با محیط بدن واکنشی نمی‌دهند و از لحاظ شیمیایی خنثیهستند. مثل اکسیدآلومینیوم، اکسیدزیرکونیوم و کربن که این سرامیک‌ها به دلیل خنثیبودن شیمیایی، زیست­سازگار می‌باشند.

2)
بیوسرامیک‌های فعال: موادی هستندکه با بدن واکنش می‌دهند که این واکنش‌ها مخرب نیست، بلکه مثبت بوده و سازگار بابدن می‌باشد. به عنوان مثال می‌توان به کلسیم­فسفات‌ها و در راس آنها به هیدروکسیآپاتیت اشاره نمود که مهمترین کلسیم­فسفات زیست­سازگار و شاید به نوعی مهمترینبیوسرامیک باشد.

3)
بیوسرامیک‌های جذب­شونده: این دسته از مواد که بیشتربرای تعمیرات و پشتیبانی‌های موقت مورد استفاده قرار می‌گیرند به دلیل ترکیبشیمیایی خاص خود، می‌توانند در محیط‌های آبی مثل محیط بدن به اجزای تشکیل دهنده خودتجزیه شوند ضمن اینکه مواد حاصل از تجزیه آنها در بدن خنثی و بی­اثر هستند. بهعنوان مثال می‌توان تری­کلسیم­فسفات را نام برد که این بیوسرامیک می‌تواند به عنوانیک داربست موقت برای زمان مشخصی در بدن مورد استفاده قرار گیرد.
از دیدگاه نحوه تثبیتقطعات کاشتنی مورد استفاده در بدن نیز می‌توان بیوسرامیک‌ها‌ را به دو دستهتقسیم‌بندی نمود:

الف) بیوسرامیک‌ با تثبیت شکل­شناختی یا مورفولوژیکال: این دسته از بیوسرامیک‌ها با محیط اطراف خود واکنشی نمی‌دهند و تثبیت آنها در بدنبر اساس اصطکاک و در هم فرورفتگی خواهد بود.

ب) بیوسرامیک با تثبیتبیولوژیک: این گروه از بیوسرامیک‌ها با محیط اطراف خود واکنش می‌دهند و به بافتاطراف خود می‌چسبند که ممکن است پیوند شیمیایی صورت گیرد و یا تخلخل‌ها پر شود کهبه این صورت داخل بدن تثبیت می­شوند.

ترمز سراميكي

ترمز سرامیکی(به انگلیسی: Ceramic Brake) برای اولین بار در اوایل ۱۹۹۰ ظهور پیدا کرد . بعضی از تولید کنندگانِ وسایل نقلیه شروع به استفاده از لنت هایِ سرامیک به جای لنت های مرسومِ نیمه فلزی کردند تا پاسخگویِ شکایاتِ مشتریان خود درباره سرو صدایِ ترمز ، گرد وخاک و فرسودگی باشند. بسیاری از این لنت های سرامیکی به وسیله Akebono تولید می شدند. تولید کنندگان با دنبال کردنِ شیوه OED ، ترمزهایِ Raybestos و دیگرترمزهای موجود دربازار مواد سرامیک بنیادی خود را معرفی کردند . لنت های سرامیکیِ موجود دربازار طراحی شده اند تا جایگزینِ لنت ترمزهایِ سرامیکیِ OED شده و عملکردِ ترمز را روی وسایلی که از آغاز به لنت های سرامیک بنیادی تجهیز شده بودند را بهبود بخشد.
ساختار
صفحات دیسک سرامیکی قادر به انجام کار و وظایف خود تا دمای ۸۰۰ درجه سانتیگراد براحتی هستند واین به لطف پروسه عمل آوری الیاف کربن است که قبلاً در اتومبیل های فرمول یک با موفقیت انجام شده و حال وارد دنیای خودروهای غیرمسابقه ای شده است و بدلیل پایین بودن وزن مخصوص مواد بکار رفته میزان حرارتی که ایجاد می شود کمتر است . صفحات دیسک سرامیکی تشکیل شده از الیاف کربن و چند نوع رزین هستند که در سازه آن ها از مجاری مارپیچی برای خنک کردن استفاده شده است. بعد از فشرده شدن و مورد استفاده قرار گرفتن در دمای خیلی بالا ، صفحات دیسک در شرایط اتمسفر ووجود ازت در آن و قرار گرفتن در دمای نزدیک ۱۰۰ درجه سانتیگراد کربنیزه شده و تمام اجزاء غیرکربن موجود در دیسک تبدیل به کربن می شود. پروسه مختصری که ذکر شد مربوط به سیستم ترمز اتومبیل های فورمولا است و با تبدیل شدن اجزاء غیرکربنی به کربن خاتمه پیدا می کند اما در خصوص سیستم ترمزهای سرامیکی خودروهای اسپرت خیابانی یک مرحله بیشتر انجام می شود. صفحات دیسک به صورت مورب سوراخکاری می شوند که عمل خنک شدن بهتر انجام گیرد که این عمل به دیسک ساخته شده از کربن این امکان را می دهد که در دمای ۱۴۲۰ درجه سانتیگراد سیلیکون مایع را جذب کند. با خنک شدن آن ، لایه ای از silicon carbide برروی صفحه دیسک بوجود می آید که از نظر سختی با الماس برابری می کند. ساختمان کربنی که در زیر این لایه سیلیکونی قرار گرفته باعث سختی و استحکام صفحه دیسک شده و آن را در مقابل ضربات مقاوم می نماید و از آنجایی که چنین سازه ای در مقابل زنگ زدگی وفرسایش مقاوم بوده ، لذا میزان عمل آن حداقل ۳۰۰ هزار کیلومتر است . برروی دیسک های ترمز پورشه توربو شش پیستون قرار گرفته که در حدفاصل بین آن ها و لنت های ترمز یک سری عایق سرامیکی جاسازی شده است تا مانع از انتقال حرارت بسیار بالای ایجاد شده از دیسک ها به قطعات هیدرولیکی و روغن ترمز شود. توده هایِ گردان(rotors)سرامیکی بدون فنر در چرخ در مقایسه با دیسکهایِ ترمزِ متداول در حدود ۲۰ کیلوگرم یا ۵۰ درصد کاهش وزن می یابند که نتیجه این امر افزایش چشمگیرِ قابلیتِ کنترل ماشین می باشد. دیسکهای ترمز سرامیکی Audi از سرامیک با جنس «فیبرِ تقویت شده کربن» ساخته شده اند . مواد اولیه بکار رفته در ساخت این ترکیب که به عنوان سرامیک کامپوزیت شناخته می شود. کربوسیلیکونِ بسیار سخت و مقاوم در برابر ساییدگی می باشد. فیبرهای کربن با دوام بالا داخل آن گنجانده شده اند که این کار به نحو کارآمدی تنشهای بوجود آمده در مواد را جذب می کند . در مقایسه با صفحه ترمز مشابه از جنس استیل دوام این ماده از لحاظ زمانی چهار برابر می باشد: مقاومت بالایِ دیسکهایِ سرامیکی در برابر سایش به این معناست که این دیسکها تا ۳۰۰٬۰۰۰ کیلومتر باقی خواهند ماند. نهایت سختیِ سطحِ این سرامیک کامپوزیت نیز بدین معناست که دیسکهای ترمز نسبت به نمکهایِ جاده‌های آبی و خاکی و نیز زنگ زدگی و پوسیدگی آسیب پذیر نمی باشند. لنت ترمزهای سرامیکی به جایِ فیبرهایِ استیلِ نیمه فلزی از ترکیب های سرامیکی و فیبرهای مسی استفاده می کند . این امر به لنت های سرامیکی اجازه می دهد تا در دماهای بالای ترمزگیری اتلافِ گرمایی کمتری داشته باشد و نیز بعد از ایستادن سریعتر به حالت اول خود باز گردند و نیز گرد وخاکِ کمتری رویِ لنت ها و گردنده (rotors) ایجاد کند. به علاوه ترکیب هایِ سرامیکی در لنت ترمزهای سرامیکی سرو صدای کمتری را در ترمزگیری بدنبال دارند. علت آنست که ترکیب های سرامیکی صدایی را با فرکانسِ خارج از گستره شنوایی انسان تولید می کند. این لنت ها رفتار حرارتیِ خیلی بهتری از بیشترِ موادِ ارگانیکِ غیرآزبست (NAO) دارند. برای داشتن این سازگاری در طی چندین سال مواد ضدِ اصطکاک برای ترمز به تدریج شکل گرفته اند ، آنها از آزبستها به فرمولهای ارگانیک و نیمه فلزی پیشرفت کردند. ویژگی دیگری که مواد سرامیکیِ را جذاب می سازند این است که از گرد و خاک خبری نیست . تمام لنت ها هنگام ترمز، گردوخاک تولید می کنند. محتویاتِ داخلِ ترکیب های سرامیکی گردِ رنگی کمی ایجاد می کنند که احتمال چسبیدنش به تایر بسیار کم است در نتیجه چرخها و تایرها ظاهر تمیزی را برای مدّت طولانی تری خواهند داشت.
تحقیقات و آزمایشات
دیسک های ترمز سرامیکی برای اطلمینان از استحکام و پایداری تحت سخت ترین و دقیق ترین آزمایشات قرار گرفته اند، در یکی از این آزمایشات متخصصین کارخانه پورشه مجموعاً ۲۵ بار سرعت پورشه ۹۱۱ توربو را از ۲۷۵ کیلومتر بر ساعت به ۱۰۰ کیلومتر در ساعت رساندند . در مرتبه یازدهم از میزان اصطکاکی که اندازه گیری شد، مشخص شد که تا ۹۰ درصد اصطکاک اولیه است که باید گفت چنین رویدادی درحد معجزه در دنیای ترمز بوده چرا که در دیسک های ترمز معمولی در چنین شرایطی کارایی آن ها حداقل تا بیش از ۵۰ درصد از بین می رود. همچنین میزان متراژ مورد نیاز برای توقف در مرتبه یازدهم از سرعت ۹۶ کیلومتر تا توقف کامل با دیسک های فلزی ۵۷ است درحالی که این مسافت با دیسک های سرامیکی تنها ۴۰متر است . البته لازم به ذکر است که این متراژ ترمز بدون استفاده از هیچگونه سیستم کمکی ترمز همچون A.B.S انجام شده است که این یکی از سنت های رایج را در کارخانه پورشه است . شرکت Surface Transforms )ST)، چند سال اخیر فعالیت خود را در تولید مواد درجه یک سرامیک با فیبر کربن و تولید نسل جدید دیسک های ترمز با عملکرد بالا ، سپری کرده است . ST به منظور تولید صادقانه روی آزمایش ماشینها هم در جاده و هم در مسیرهای سخت ، سرمایه گذاری کرده است . تست دینامومتر برای بررسی خصوصیات دیسک و نیز استفاده در اتومبیل در مسابقات سخت، بکار می رود. این امر با نقشه برداری از شتاب ها و شتاب های منفی از حرکت های واقعی، حاصل شده است . ST همچنین آزمایشاتی در Brake testing International انجام داد که شرکت آزمایش گیری مستقلی است که نتایج عادلانه آزمایش را فراهم می کند. آنها در BTI آزمایش های پاشیدن نمک و یخ زدگی را انجام دادیم در جایی که قبل از آزمایش به دیسک آب نمک پاشده می شد و قبل از انجام آزمایش دیسکها تا منفی ۲۰ درجه سانتیگراد سرد شده آزمایش پاشیدن نمک در دماهای متفاوت و سرعتهای مختلف انجام شد . سپس همان دیسک در معرض آزمایش نابودی قرار می گیرد که در آن ۴۰ ترمز پشت سرهم گرفته شود. این دیسک کاملاً بدون عیب حتی بعد از شوکهای سنگین در دمای ۱۰۰۰درجه سانتیگراد باقی ماند. دیسک های استیل در این آزمایش دوبار شکسته شدند. ماده بکار رفته در این آزمایش، لنت هایی از جنس سرامیک غنی شده با فیبر کربن(CFRC) است که توسط پروسه‌های انحصاری ST تولید می شود. در این پروسه‌ها پیوند کربن - کربن تبدیل به پیوند کربن - سیلیکون کربید (C Si C) می شود از موفقیت های این شرکت می توان به تولید مرغوبترین فیبرهای غنی سازی شده به منظور تولید دیسک های یکپارچه تا نمونه‌های سرامیکی تکه تکه را نام برد.

سفال و سراميك مقاوم ترين متريال در ساخت مجسمه هاي شهري است

گزارش فارس از نشست خبري نمايشگاه «سفال و سراميك در فضاي شهري»؛
بهزاد اژدري: سفال و سراميك مقاوم‌ترين متريال در ساخت مجسمه‌هاي شهري است
خبرگزاري فارس: رئيس هيئت مديره انجمن هنرمندان سفالگر گفت: سفال و سراميك مقاوم‌ترين متريال در ساخت آثار هنري است كه با وجود قدمت 8 هزار ساله هنر سفال و سراميك در ايران، به طور بايسته و شايسته از آن استفاده نمي‌شود.


به گزارش خبرنگار هنرهاي تجسمي فارس، نشست خبري نمايشگاه «سفال و سراميك در فضاي شهري» كه هم‌اكنون در نگارخانه برگ برپاست، صبح امروز با حضور «بهزاد اژدري» رئيس هيئت مديره انجمن هنرمندان سفالگر، فرزاد فرجي معاون انجمن،‌رجحانه حسيني مسئول كميته پژوهشي انجمن و سيدمجتبي موسوي رئيس نگارخانه برگ برگزار شد.

* تشكيل خانه سفال از وعده‌هاي عملي نشده وزارت ارشاد است

بهزاد اژدري در آغاز درباره جايگاه هنر سفال و سراميك چنين گفت: سفال در گذشته نه چندان دور به عنوان پديده‌اي نامشخص بين صنايع دستي و هنرهاي تجسمي سرگردان بود اما اكنون جايگاه هنر سفال‌ و سراميك به عنوان يكي از شاخه‌هاي هنرهاي تجسمي تبيين شده است.
اژدري با اشاره به برپايي نمايشگاه «هنر سفال و سراميك در فضاي شهري» گفت: تصميم داشتيم با توجه به رويكردهاي مختلف اين هنر در حوزه علم و تكنولوژي، زيبايي‌شناسي و هنر كاربردي سه نمايشگاه در اين سه حوزه برگزار كنيم كه اولين آن در موزه هنرهاي ديني امام علي(ع) برگزار شد و ماحصل آن به ضرورت ايجاد خانه سفال انجاميد كه البته تشكيل خانه سفال از جمله وعده‌هاي عملي نشده وزارت ارشاد بود كه سرانجام قرار شد با همكاري سازمان زيباسازي شهرداري تهران خانه سفال را راه‌اندازي كنيم، دومين نمايشگاه ما همين نمايشگاه كنوني است كه مي‌توان گفت نخستين نمايشگاه سفال و سراميك شهري در ايران است و نمايشگاه سوم ما نيز قرار است اسفندماه با موضوع هنر كاربردي سفال و سراميك در فرهنگسراي نياوران برگزار شود كه البته برگزاري اين نمايشگاه منوط به تأمين بودجه و مسائل مالي آن است.

* سفال و سراميك مقاوم‌ترين متريال در ساخت آثار هنري است

اژدري به ضرورت برگزاري نمايشگاه سفال و سراميك شهري اشاره كرد و گفت: ايران از جمله تمدن‌هاي كهن در زمينه هنر سفال و سراميك است ولي امروز با وجود قدمتي كه اين هنر در ايران دارد، ما در رديف آخرين كشورهايي هستيم كه از اين هنر استفاده مي‌كنيم و اين در حالي است كه بسياري از آثار به جا مانده از تمدن كهن ايران در موزه‌هاست و هنوز ابنيه تاريخي، اماكن مذهبي، كاخ‌ها و بناهاي بسياري داريم كه از هنر سفالگري در آن‌ها استفاده شده است و بسياري از توريست‌ها را به خود جذب مي‌كند.
اژدري سفال و سراميك را يكي از مقاوم‌ترين متريال‌ها در ساخت مجسمه‌ها و آثار تجسمي دانست و گفت: هيچ مجسمه برنزي و سنگي نمي‌تواند هشت هزار سال دوام داشته باشد و متريال‌هاي ديگر مجسمه‌سازي نيز چنين مقاومتي را ندارند اما آثار به جا مانده از تمدن هشت هزار ساله ما نشان مي‌دهد كه سفال و سراميك از جمله مقاوم‌ترين مواد براي استفاده در فضاهاي عمومي و شهري است.
وي تنها عامل آسيب پذيري سفال و سراميك را ضربه عنوان كرد و گفت: ضربه عامل نابودكننده بسياري از متريال‌هاي مجسمه‌سازي ديگر نيز هست ولي سفال در برابر ساير عوامل آسيب همچون هوازدگي، باران‌هاي اسيدي و ... مقاوم است.
وي همچنين تصريح كرد: سفال و سراميك يكي از خالص‌ترين مواد براي تبديل شدن به يك اثر هنري است و از سوي ديگر انسان، ارتباط خيلي خوبي با آثار سفال و سراميك پيدا مي‌كند و در علم روان‌شناسي هم ثابت شده است كه سفال و سراميك احساس خوبي را به انسان منتقل مي‌كند.
اين هنرمند سفالگر ضمن تأكيد بر كاربرد هنر سفال و سراميك در زندگي امروز گفت: بسياري از توريست‌هايي كه به ايران سفر مي‌كنند براي ديدن مكان‌هايي چون مسجد شيخ‌ لطف‌الله و نظاير آن مي‌آيند كه ريشه در تمدن كهن ايراني دارد، نه براي ديدن نقاشي‌هاي مدرن ايراني، بنابراين حيف است كه اين هنر كهن در زندگي امروز ما جايگاهي نداشته باشد در حالي كه ضرورت آن در فضاهاي شهري و زندگي امروز كاملاً احساس مي‌شود.

* ضرورت كارشناسي شدن آثار سفال و سراميك پيش از نصب

رئيس هيئت مديره انجمن هنرمندان سفالگر يكي از اهداف برپايي اين نمايشگاه را آشنايي مسئولان شهري با ويژگي‌هاي هنر سفال و سراميك براي استفاده در فضاهاي عمومي و شهري عنوان كرد و گفت: معاون فرهنگي و هنري سازمان زيباسازي شهرداري تهران از اين نمايشگاه بازديد كردند و بازخورد بسيار خوبي داشت و اميدوار هستيم كه بتوانيم با رايزني مسئولان زيباسازي بتوانيم در جهت كارشناسي كردن آثاري كه در فضاهاي مختلف از جمله مترو نصب مي‌شود گامي برداريم تا بعد از اين هيچ اثري بدون عبور از كانال كارشناسي انجمن هنرمندان سفالگر روي ديوار مترو يا ديگر فضاها نصب نشود.

* تكنيك پنهاني در هنر سفال‌گري وجود ندارد

بهزاد اژدري در بخش ديگري از سخنانش درباره تكنيك‌هاي پنهان هنر سفالگري گفت: حدود 4 سال است كه ديگر هيچ تكنيك پنهاني در هنر سفالگري باقي نمانده است و همه مسائل علمي و تجربه‌هاي عملي اين هنر طي برگزاري ورك ‌شاپ‌ها و نشست‌هاي تخصصي بي‌ينال سفالگري مطرح شده است و اكنون همه هنرمندان در انتقال تجارب شخصي خود پيشتازند.
وي افزود: تكنيك سفال زرين‌فام، راكو و ديگر شيوه‌هاي شخصي اين هنر كه استادان آن به دلايل مختلف از مطرح كردن آن‌ها در آموزشگاه‌ها خودداري مي‌كردند امروز رازگشايي شده است و در كلاس‌هايي كه از سوي انجمن برگزار مي‌شود،تدريس مي‌شود كه اميدواريم با گسترش فضاي انجمن اين كلاس‌ها نيز گسترش بيشتري پيدا كند.
اژدري به عدم وجود گالري‌هايي مختص هنر سفالگري هم اشاره كرد و گفت: اگر گالري براي ارائه آثار سفال و سراميك داشته باشيم علاوه بر نمايش آثار استادان اين هنر، مي‌توان نمايشگاه‌هاي مختلف دوره‌اي نيز برپا كرد.
وي يكي ديگر از مشكلات جامعه هنرمندان سفالگر را عدم داشتن كوره‌هايي با قابليت پخت بالا عنوان كرد و گفت:‌ آثاري را كه درجه پخت هزار و صد درجه پخته شود امكان ندارد در فضاي بيرون دچار مشكلي شود.
بهزاد اژدري محل نصب آثار سفال وسراميك را نيز بسيار حائز اهميت دانست وگفت:‌ آثار سفال و سراميك مي‌تواند در فضاهاي عمومي و فرهنگي و فضاهايي كه احتمال كمتري در آسيب‌پذيري داشته باشد نصب شود.
اين هنرمند سفالگر نگراني خود را عدم حضور سفال و سراميك در شهر تهران عنوان كرد وگفت: سفال و سراميك به عنوان يكي از قديمي‌ترين مواد و مصالح هنر مجسمه‌سازي اكنون در شهر تهران كه الگوي ساير شهرهاي ايران است حضور چنداني ندارد و در مترو تهران به عنوان پديده نو، آثاري بدون كارشناسي و غير استاندارد روي ديوار مي‌رود كه مي‌تواند اين بيماري هنري به متروهاي ساير شهرها نيز سرايت كند.
اژدري يكي از ويژگي‌هاي آثار سفالي و سراميكي را استفاده از سفال در تزئينات مختلف آن عنوان كرد وگفت: تمام تزئينات آثار سفالي و سراميكي با استفاده از جنس خودش سفال انجام مي‌شود و اين يكي از تفاوت‌هاي اين هنر با ساير هنرهاست كه هنري يك دست است.
وي به استفاده از تكنولوژي نانو در آثار امروزي سفال و سراميك هم اشاره كرد وگفت: امروزه با استفاده از تكنولوژي نانو مي‌توان آثار هنري سفالي را با مواد ضدآب پوشاند كه تحت هيچ شرايطي امكان تركيدگي پيدا نخواهد كرد.


*سعي ما بالا بردن سطح اطلاعات هنرمندان سفالگر است

فرزداد فرجي معاون انجمن هنرمندان سفالگر هم در بخش ديگري از اين نشست درباره نمايشگاه سفال و سراميك در فضاي شهري گفت: در اين نمايشگاه 41 نفر با 80 اثر در دو بخش نقش برجسته و حجم و چيدمان شركت كردند كه دو سوم اين آثار اختصاصي براي همين نمايشگاه ساخته شده است.
وي افزود: انجمن قصد دارد فضاي مناسبي را براي معرفي هنر سفال و سراميك ايجاد كند و بتواند روي آثاري كه در نقاط مختلف اجرا و نصب مي‌شود نظارت داشته باشد به همين دليل در بخش پژوهش انجمن روي مباحث مختلفي مطالعه مي‌كنيم.
فرجي با انتقاد از آثاري كه بدون در نظر گرفتن استانداردهاي لازم در مترو نصب شده است گفت: آثاري كه در فضاي مترو تهران نصب شده است از همان ابتدا غير استاندارد ساخته و نصب شده است و ما سعي داريم سطح اطلاعات اعضاي انجمن و هنرمندان سفالگر را بالا ببريم تا شاهد نصب آثاري با كيفيت باشيم.

*برگزاري نشست پژوهشي انجمن هنرمندان سفالگر در موزه امام علي(ع)

رجحانه حسيني مسئول كميته پژوهشي انجمن هنرمندان سفالگر نيز درباره برنامه‌هاي اين بخش توضيح داد: كميته پژوهش برنامه‌هايي دارد كه سراميك محيطي را از نظر مقاومت بدنه، طراحي و نظاير آن مورد بررسي قرار مي‌دهد و به همين منظور روز جمعه يكم بهمن‌ماه نشستي در موزه هنرهاي ديني امام علي (ع) خواهيم داشت كه مجيد ضيائي با موضوع سراميك محيطي سخنراني خواهد كرد، احسان آرمان به ضرورت طراحي در نقش‌ برجسته‌هاي سراميكي مي‌پردازد و آثار سراميكي مترو تهران را نقد خواهد كرد و در ادامه نيما ازميرلو به آسيب‌شناسي بدنه و شيوه نصب آثار سراميكي در مترو تهران خواهد پرداخت و در خاتمه كيانوش معتقدي درباره سراميك محيطي اروپا صحبت خواهد كرد كه اين نشست از ساعت 13 تا 17 و 30 دقيقه به طول خواهد انجاميد.

* استقبال سازمان زيباسازي از ورود هنرمندان سفال‌گر به عرصه هنر شهري

سيدمجتبي موسوي رئيس نگارخانه برگ و مدير اداره حجم شهرداري تهران نيز در ادامه اين نشست گفت:‌ پيشنهاد برگزاري اين نمايشگاه از سوي انجمن هنرمندان سفالگر ارائه شد تا تعريف مناسبي از هنر سفال و سراميك امروز در قالب برگزاري يك نمايشگاه ارائه شود و مسئولان شهري و هنرمندان ديگر آشنايي بيشتري با هنر مدرن سفال و سراميك پيدا كنند.
وي افزود: برگزاري اين نمايشگاه در اين سطح كيفي در تصور ما نبود و برگزاري اين نمايشگاه به بسياري از سوالاتي كه در اين زمينه مطرح است پاسخ داد.
موسوي با اشاره به آثاري كه در اين نمايشگاه ارائه شده است گفت: به نظر من در اين نمايشگاه با آثار سفالي مواجه نيستيم بلكه آثار نشان دهنده اين است كه اين هنر به مرزهاي ديگر هنرها وارد شده است و اين تداخل در ساير هنرها در اين آثار مشهود است.
رئيس نگارخانه برگ گفت: تعريف هنر سفال و سراميك امروز تغيير كرده است و به اندازه‌اي گسترده شده است كه مي‌تواند امروز در فضاي شهري نيز مطرح شود.
وي به آثاري كه با استفاده از متريال سفال و سراميك در سطح شهر نصب شده است اشاره كرد وگفت: تاكنون آثاري كه از جنس سفال و سراميك در شهر استفاده شده است مربوط به نقاشي‌هاي ديواري با تكنيك كاشي شكسته و نقش برجسته بوده است اما انجمن براي اولين بار بحث مجسمه‌هاي شهري را در اين نمايشگاه مطرح كرده است.
موسوي نيز مكان نصب آثار حجمي سفالي را بسيار حائز اهميت دانست و گفت: به نظر من آثار سفال و سراميك لزوماً نبايد در محلي كه آثار برنزي نصب مي‌شوند قرار بگيرند بلكه مي‌توان از اين آثار در فضاهاي عمومي استفاده كرد.
موسوي همچنين تأكيد كرد: اولين اولويت در هنر مجسمه‌سازي طراحي و زيبايي‌شناسي است و تكنيك ساخت اثر از متريال‌هاي مختلف در اولويت دوم قرار دارد.
رئيس اداره حجم سازمان زيباسازي شهرداري تهران درباره نحوه همكاري اين سازمان با هنرمندان سفالگر گفت: سازمان همكاري‌هاي خود را با هنرمندان مختلف گسترش داده است و تاكنون در حيطه نقاشي‌هاي ديواري، مجسمه‌سازي همكاري‌هايي انجام شده است و ورود هنرمندان سفالگر به اين عرصه نيز اتفاق مباركي است كه سازمان از آن‌ها استقبال مي‌كند.
نمايشگاه «سفال و سراميك در فضاي شهري» هم‌اكنون در نگارخانه برگ واقع در ميدان هروي،خيابان وفامنش برپاست.

فصلنامه سراميك ايران

فصلنامه سراميك ايران

Journal of Iranian Ceramic

ISSN 1735-3351

فصلنامه خبري، تحليلي، آموزشي، پژوهشي و صنعتي داراي رتبه علمي - ترويجي (فني مهندسي)

سال پنجم، شماره 26، تابستان 1390
78 صفحه

 
 اخبار و تازه هاي سراميك ص 1
 گزارش هاي علمي
مترجم: پويا مقيميان ص 4
 گزارشي اجمالي از هشتمين كنگره سراميك ايران ص 15
 شب خاطره، خاطره شد ص 21
 گزارش جلسات هيئت مديره انجمن سراميك ايران ص 23
 معرفي اعضاي هيئت مديره انجمن سراميك ايران ص 24
 مشاهير سراميك، ويكتور شركن گوست ص 28
 تاثير فرآيند سينتر كردن دو مرحله ايي بر ريزساختار سراميك ها
سيد سعيد ميرزايي، اسماعيل صلاحي، تورج عبادزاده   ص 37
 مروري بر توسعه انواع ديسك هاي ترمز هواپيما
مجتبي اسماعيلي، عبدالقدير نصيري، محمد رئوف ابراهيمي، سعيد صافي   ص 46
 اثر زمان فرآيند هيدرو ترمال بر نحوه رشد اكسيد تنگستن هگزاگوتال
حميد حسني، احسان مرزبان راد، نوشين جعفري، سيروس زماني   ص 54
 مصاحبه (آقاي مهندس تركمن) ص 59
 معرفي پايان نامه هاي تحصيلات تكميلي ص 62
 تازه هاي نشر ص 68
 تقويم همايش ها ص 71
 ليست اعضاي حقوقي انجمن سراميك ص 73

تعداد صفحات: 78 صفحه
تاريخ انتشار: 25/7/90
تلفن: 77899399 (021)

تاريخ درج در سايت: 5/8/90
شمار بازديدکنندگان اين شماره: 314  

شیمی سرامیک

شیمی سرامیک

  
علوم طبیعت > شیمی > شیمی کاربردی (صنعتی)
-->(cached)



کلمه سرامیک از Clay یا خاک رس گرفته شده است که در لاتین به آن Kerames گفته می‌شود. این واژه در اثر کثرت استعمال به سرامیک تبدیل شده است.


تصویر

اطلاعات اولیه

سرامیکها معمولا به استثنای فلزات و آلیاژهای فلزی و مواد آلی ، شامل تمام مواد مهندسی می‌شوند که از نظر شیمیایی جزو مواد معدنی هستند و بعد از قرار گرفتن در دمای بسیار بالا ، شکل اولیه خود را حفظ کرده و مقاوم‌تر می‌شوند. ظروف سفالی ، چینی و چینی‌های بهداشتی و غیره ، جزو این گروه می‌باشند.

تاریخچه

آشنایی انسان با مواد سرامیکی و استفاده از آنها ، قدمتی بطول تاریخ دارد. سفالینه‌های کشف شده در مناطق باستانی دنیا نشان می‌دهد که انسان در دوران باستان ، گل رس و چگونگی کار با آن و پخت و مقاوم‌سازی آن آشنا بوده است. اما امروزه سرامیک ، کاربردهای بسیار فراتر از ظروف سفالی یا چینی دارد و در صنعت و تکنولوژی ، استفاده‌های فراوانی از آن می‌شود.

مواد اولیه سرامیکها

سرامیکها ، از سه ماده اولیه خاک رس ، فلدسپارها و ماسه تهیه می‌شود. خاک رس ،‌ همان سیلیکاتهای آلومینیوم هیدراته است که به صورت کانی‌های مختلفی یافت می‌شوند.

طبقه‌بندی کانی‌های رس

کانی‌های سیلیکاتی دو لایه‌ای

  • کائولینیت : بررسی پراش اشعه ایکس ، وجود دو لایه را در کائولینیت نشان می‌دهد. لایه اول شامل واحدهای 2-Si2O5 چهار وجهی است و لایه دوم از واحدهای هشت وجهی 2-Al2(OH)4 تشکیل شده است. از اتصال دو لایه ، یک لایه واحد بوجود می‌آید که تکرار آن ، لایه کائولینیت را می‌سازد.

  • هالوی‌سیت : کانی دیگر ، هالوی‌سیت است که در مقایسه با کائولینیت کاربرد کمتری دارد.

کانیهای سیلیکاتی سه لایه‌ای

  • مونت موری لونیت : مونت موری لونیت دارای سه لایه ، دو لایه به صورت چهاروجهی‌های سیلیکاتی و لایه وسط به صورت گروه‌های هیدروکسی آلومینات است. به علت توانایی گیر انداختن سیستمهای مولکولی مختلف ، اغلب به عنوان کاتالیست مصرف دارند.

  • ایلیت : ساختمان ایلیت ، تقریبا شبیه مونت موری لونیت می‌باشد و چون همیشه همراه با مخلوط کانیهای دیگر است فرمول دقیقی نمی‌توان برای آن در نظر گرفت.

ترکیبات ثانوی خاک رس و تاثیر آن بر سرامیکها

ترکیبات ثانوی ، شامل ترکیبات آهن ، ماسه ، کربناتهای کلسیم و منیزیم ، میکا و مواد آلی است که مقادیر آنها در انواع خاک رس متغیر می‌باشد. ترکیبات آهن موجود در خاک رس مثل پیریتها و هیدروکسیدهای آهن و . . . باعث پایین آمدن نقطه ذوب و تغییر رنگ سرامیک قبل از پخت به زرد متمایل به قهوه‌ای و بعد از پخت به صورتی متمایل به قرمز تیره می‌شوند. ماسه ،‌ باعث کم شدن حالت پلاستیته و کاهش قدرت چسبندگی می‌شود.

کربناتهای کلسیم و منیزیم به عنوان ناخالصی باعث آسیب دیدگی محصول شده و بعد از پخت ، باعث افزایش خلل و فرج و کاهش قدرت مکانیکی و خواص نسوزی محصول می‌شوند. نمکهای سولفات و کربنات و کلریدهای فلزات قلیایی خاک رس و وانادیوم ، قابل حل در خاکهای رس هستند و موجب پخش مواد در توده خاک رس می‌شوند. ترکیبات وانادیوم لکه‌های زرد متمایل به سبز ، روی محصول ایجاد می‌کنند. ترکیبات آلی موجود در خاک رس ، باعث ایجاد رنگ خاکستری می‌شوند.

تصویر

انواع سیلیکا

دی‌اکسید سیلیکون ، معمولا به سه صورت سنگ ، گرانول و پودر وجود دارد. دی‌اکسید سیلیکون در حالت سنگ به صورت کوارتز یافت می‌شود که در این حالت خیلی کمیاب است. به علت خالص بودن بهترین نوع سیلیکا برای مصرف در سرامیک‌ها است. نوع گرانول در صنعت سرامیک سازی خیلی رایج می‌باشد. این نوع سیلیکا را معمولا قبل از مصرف ، دانه‌بندی کرده ، می‌شویند. نوع پودر سیلیکا معمولا خالص نبوده و در ساخت سرامیک چندان مصرف ندارد.

نقش فلدسپارها در سرامیک‌سازی

فلدسپارها خاصیت سیال‌کنندگی دارند و امروزه نیز از این ترکیبات در صنعت سرامیک استفاده می‌کنند. نقش این ترکیبات در سرامیک سازی ، ایجاد فاز شیشه‌ای در توده اولیه است.

انواع فلدسپارها در سرامیک

  1. فلدسپار پتاسیم KO , Al2O3 , 6SiO2

  2. فلدسپار سدیم Na2O , Al2O3 , 6SiO2

  3. فلدسپار کلسیم CaO , Al2O3 , 6SiO2

از بین اینها فلدسپار پتاسیم از همه مهمتر است، ولی در عمل موادی که به عنوان سیال کننده بکار می‌روند، مخلوطی از فلدسپارهای مختلف هستند.

مباحث مرتبط با عنوان